Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Yapılan Tahsisler İle Şirkete Yapılan İşletme Devirlerinde Süre Belirlenmemesi (Sayıştay Rapor Bulguları) (Sayıştay)

Belediye tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan taşınmaz tahsislerinde tahsis süresinin belirtilmediği; Belediyenin %50’den fazla ortağı olduğu şirketine ihalesiz olarak işletme devri yapılan taşınmazlardan bir tanesinde de, devre ilişkin meclis kararında, süre ve bedel belirtilmediği, süre ve bedelin encümen kararı ile belirlendiği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınmaz tahsisi” başlıklı 47’nci maddesinde, kamu idarelerinin, kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilecekleri, tahsis edilen taşınmazların amacı dışında kullanılamayacağı, Hazinenin özel mülkiyetinde ve devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler dışındaki taşınmazların tahsisine ve tahsisin kaldırılmasına taşınmazın maliki kamu idaresinin yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde, belediyelerin, mülkiyetindeki taşınmazlarını diğer kurum ve kuruluşlara tahsis edebilecekleri belirtilmiş, Kanun’un 18’inci maddesinde, belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlarını tahsis etmeye yetkili organın belediye meclisi olduğu ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde, belediyelerin kendilerine ait taşınmazlarını, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlara süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği, bu taşınmazların tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde tahsis işleminin iptal edileceği ve tahsis süresi sonunda aynı esaslara göre yeniden tahsisinin mümkün olabileceği belirtilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde de, büyükşehir belediyesinin, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini bizatihi işletebileceği ya da belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, Belediye tarafından, aşağıdaki tabloda ayrıntıları gösterilen taşınmazların diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsisinin herhangi bir süre belirtilmeden gerçekleştirildiği; Belediyenin %50’den fazla ortağı olduğu şirketine ihalesiz olarak işletme devri yapılan Yüreğir İlçesi Karşıyaka Mahallesi’nde yer alan sosyal tesis niteliğindeki taşınmazın devrine ilişkin meclis kararında da süre ve bedel belirtilmediği, süre ve bedelin mevzuata aykırı olarak encümen kararı ile belirlendiği tespit edilmiştir.

Tablo 9: Tahsis Süresi Belirtilmeden Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Tahsis Edilen Taşınmazlar

Bu itibarla, belediyenin mülkiyetindeki taşınmazların süre belirtilmeden tahsis edilmesi yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. Belediye şirketine yapılan işletme devirlerinde de Belediye meclisine tanınan yetkilerin belediye encümeni tarafından kullanılması, idare hukuku bağlamında yetki tecavüzü anlamına gelmekte ve yapılan işlem de yetkisizlik sebebiyle hukuka aykırılık teşkil etmektedir.