2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Belediye sınırları içerisinde faaliyet gösteren doğalgaz dağıtım şirketine, 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu kapsamında ortak olunmamıştır.

4646 sayılı Kanun’un, 4’üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (g) bendine göre, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulundan (EPDK) dağıtım lisansı alan şehir içi dağıtım şirketi, yetki aldığı şehirde bulunan belediye veya belediye şirketini sermaye koyma şartı aramaksızın, yüzde on nispetinde dağıtım şirketine ortak olmaya davet etmek zorundadır. Bu sermaye oranı, bedeli ödenmek kaydıyla en fazla yüzde on oranında artırılabilir. Ancak bu artış Hazineye borcu bulunmayan ve ilave kredi talep etmeyen veya Hazineye olan kredi borçlarını tasfiye ettikten sonra, bu amaçla Hazine garantili kredi sağlamaması kaydıyla mümkün olabilmektedir. Ayrıca Kurul, nüfus yoğunluğuna göre bir şehri, sınırları belirlenmiş birden fazla dağıtım bölgesine ayırabilmekte ve her bölgeyi ayrı ayrı ihale edebilmektedir.

Bahsi geçen maddenin uygulanmasına yönelik Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Belediye ortaklığı” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, dağıtım lisansı alan şirket, lisans yürürlük tarihinden itibaren bir ay içerisinde, yetki aldığı şehirde bulunan belediye veya belediye şirketini sermaye koyma şartı aramaksızın, yüzde on nispetinde dağıtım şirketine ortak olmaya davet etmek zorundadır.

Dağıtım bölgesinde birden fazla belediyenin olduğu durumlarda, ilgili belediyelerin %10 oranındaki söz konusu bedelsiz hisseyi kendi aralarında belirledikleri yöntemle anlaşmaya vararak paylaşması ve bu durumu dağıtım şirketine bildirerek ortaklık işlemlerini tesis etmeleri gerekmektedir.

Uygulamada dağıtıcı şirketlerin yüzde on oranı üst limit olarak kabul etmek suretiyle her bir belediyeye belli oranlarda ortaklık payı verdiği görülmüştür.

Yapılan incelemede Siirt, Batman ve Kurtalan Belediyelerini kapsayan 24.01.2010 tarihindeki Doğalgaz Dağıtım Lisansı ihalesini otuz yıl süreyle Aksa Siirt Batman Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketinin kazandığı ve 24.09.2008 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan aldığı dağıtım lisansı ile faaliyetlerine başladığı görülmüştür. 07.12.2016 tarih ve 6644-3 sayılı EPDK kararı ile Aksa Siirt Batman Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketinin lisans alanına Tillo Belediyesi eklenmiştir.

Belediye Meclisinin 21.05.2021 tarih ve 265 nolu kararında “.. .Yapılan araştırmalar sonucunda (TÜİK verileri baz alınarak) Batman İl Belediyesinin %6,95, Siirt İl Belediyesinin %2,46, Kurtalan İlçe Belediyesinin %0,56 ve Tillo İlçe Belediyesinin %0,03 oranında doğal gaz dağıtım şirketine ortak olabilmektedir. Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda Belediyemizin ve Belediye Şirketlerimizin sermaye koyma şartı olmaksızın ve Belediyemize mali açıdan külfet getirmemesi hususu da dikkate alınarak 5393 sayılı Belediye Kanununun 18’inci maddesinin (i) bendi gereği İlimiz sınırları içerisinde hizmet veren Aksa Siirt Batman Doğal Gaz Dağıtım Anonim Şirketine (TÜİK verileri baz alınarak) %6,95 oranında ortak olunmasına ve ilgili firmayla sözleşme imzalanması için Belediye Başkan Vekili’ne yetki verilmesine…” denilmiştir.

Kamu idaresi tarafından verilen cevapta, bulgu konusu hususa iştirak edildiği, Belediye sınırları içinde faaliyet gösteren doğalgaz dağıtım şirketine ortak olunması ile ilgili Belediye Meclisinde Meclis kararı alınıp olup sürecin başlatıldığı belirtilmiştir.

İlgili firmayla sözleşme yapılarak, Aksa Siirt Batman Doğalgaz Dağıtım Anonim Şirketindeki güncel hisse oranı ve değerinin muhasebe kayıtlarına alınması gerekmektedir.