Bulgu Künyesi:
- Kaynak: 2023 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – İl Özel İdaresi
- İlgili Mevzuat: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21, 22 ve 62. maddeleri
- Denetim Konusu: Doğrudan temin ve pazarlık usulüyle yapılan mal ve hizmet alımlarında bütçeye konulan ödeneğin %10’unun Kamu İhale Kurulu onayı olmaksızın aşılması
Uyuşmazlık Konusu:
Sayıştay denetimi sonucunda, İl Özel İdaresi’nin doğrudan temin (22/d) ve pazarlık usulü (21/f) ile gerçekleştirdiği mal ve hizmet alımlarında, bütçeye konulan ödeneğin %10’luk sınırını Kamu İhale Kurulu’ndan uygun görüş almadan aştığı tespit edilmiştir.
- Tespit Edilen Aşım Oranları:
- Mal alımları için ödenek aşımı: %108,18
- Hizmet alımları için ödenek aşımı: %90,31
- Genel toplam ödenek aşımı: %99,34
Bu durum, 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesi (ı) bendi ve ilgili Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21. maddesi hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.
Denetim Bulguları ve Gerekçe:
- Kanuni Sınır: 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesi uyarınca, doğrudan temin ve pazarlık usulüyle yapılacak harcamaların toplamı, bütçeye konulan ödeneğin %10’unu aşamaz. Aşılması durumunda Kamu İhale Kurulu’nun uygun görüşü alınmalıdır.
- İdare, bu sınırı aşmasına rağmen Kurul’dan izin almamıştır.
- Kanunun Amacı: Bu düzenleme, kamu harcamalarının şeffaf ve denetlenebilir olmasını sağlamak ve kamu kaynaklarının etkili kullanımını temin etmek için getirilmiştir.
- Tespit Edilen Mevzuata Aykırılık: Kamu İhale Kurulu’ndan onay alınmadan yapılan aşım, kamu ihale süreçlerinde usulsüzlük teşkil etmektedir.
Sonuç ve Öneriler:
- İdarelerin, doğrudan temin ve pazarlık usulüyle yapılan harcamalarını bütçeye konulan ödenek sınırları içinde tutmaları gerekmektedir.
- Eğer harcamalar %10 sınırını aşacaksa, öncesinde Kamu İhale Kurulu’na başvurulmalı ve uygun görüş alınmalıdır.
- Gelecek yıllarda benzer ihlallerin önüne geçmek için harcama süreçlerinde daha sıkı bir iç kontrol mekanizması oluşturulmalıdır.
- İlgili birimler, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesinde belirtilen başvuru usullerine uygun hareket etmelidir.
Bu denetim raporu, kamu idarelerine ihale süreçlerinde mevzuata uyumun önemini vurgulamaktadır. İlgili idarelerin, bütçe disiplinine ve ihale mevzuatına uygun hareket etmeleri gerektiği açıktır.
