İptal edilmiş iş yeri açma ruhsatı, ihale yeterlik kriterlerini karşılamada geçerli sayılır mı (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Sıhhat Özel Öğretim Kurumları ve Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Büyükçekmece Belediye Başkanlığı Kültür İşleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/391127 İhale Kayıt Numaralı “2025 Yılı Muhtelif Eğitim Kursları Hizmeti Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Büyükçekmece Belediye Başkanlığı Kültür İşleri Müdürlüğü tarafından 07.04.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2025 Yılı Muhtelif Eğitim Kursları Hizmeti Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Sıhhat Özel Öğretim Kurumları ve Yayıncılık San. Tic. Ltd. Şti.nin 14.04.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.04.2025 tarih ve 182562 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/838 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yeterlik ilgileri tablosunda beyan edilen iş yeri açma ve çalışma ruhsatının hukuken geçerli bir belge niteliği taşımadığı, zira, kendilerince Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünden yapılan soruşturmada söz konusu kurumun bir inceleme sonucunda kapatıldığı bilgisinin alınması üzerine Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğünden anılan kurumun kapatılma gerekçesine dair yazılı bilgi talebinde bulunulduğu verilen sözlü cevapta kurumun 2019’da idari soruşturma sonucunda kapatıldığı ancak bu bilgilerin sadece resmi kurumlara ve yargı mercilerine verilebileceğinin bildirildiği, dolayısıyla kapatılan bir kuruma ait ruhsatın bu kurumun herhangi bir kamu hizmeti sunma ehliyetini yitirdiğini gösterdiği, idari soruşturma sonucu kapatılmış bir kuruma ait ruhsatın kullanılmaya devam edilmesinin isteklinin ihale sürecine ilişkin sorumluluğunu yerine getirmediğini ve yeterlik şartlarını dürüstçe karşılamadığını gösterdiği, bu koşullar altında sunulan belgenin yeterlik belgesi olarak kabul edilmesinin eşit muamele ilkesini, dürüstlük kuralını ve rekabet ortamını ihlal ettiği iddia edilmektedir.

A)Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “… İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…” hükmü,

“İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur. Ön yeterlik dokümanında ise adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge ve bilgilere yer verilir.
İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
e) İsteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterleri…” hükmü,

“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.” hükmü,

“Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.” hükmü

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “e-tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “…(3) İhale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile ilgili değerlendirme, e-teklif kapsamında yüklü olan belgelerin ve EKAP üzerinden ilgili kurum ve kuruluşların sistemlerinden sorgulama suretiyle elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi suretiyle yapılır.

(4)Yeterlik kriterlerinin istekliler tarafından karşılanıp karşılanmadığına ilişkin değerlendirme ihale dokümanında yer alan hükümler çerçevesinde yapılır. Yeterlik kriterlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve bu husus gerekçesi de açıkça belirtilmek suretiyle EKAP’a kaydedilir.” hükmü,

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…n) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı: Yetkili idareler tarafından bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izni…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:

“ düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale komisyonunun 08.04.2025 tarihli kararından; 2025 yılı muhtelif eğitim kursları hizmeti alımı ihalesinin Ulutepe Danış. İns. Kayn. Eğt. Hizm. San. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise başvuru sahibi olan Sıhhat Özel Öğrt. Kur. ve Yayın. San. Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosuna İdari Şartname’nin 7.1.ı maddesini tevsiken yüklediği belgede işyeri açma ve çalışma ruhsatının 16.11.2017 tarihinde verildiği, kurum adının “Özel İlkim Akademi Kişisel Gelişim Kursu” olduğu ve kurucusunun Ulutepe Danış. İns. Kayn. Eğt. Hizm. San. Ltd. Şti. şeklinde belirtildiği görülmüş olup başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin yeterlik kriteri olarak belirlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatının geçerli bir belge niteliğinde olmadığı yönündeki iddiasına ilişkin olarak söz konusu belgenin geçerli olup olmadığı konusunda belgeyi veren Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne yazılan 29.04.2025 tarih ve 70981 sayılı yazı ile belgenin ihale tarihi olan 07.04.2025 tarihi itibari ile geçerli olup olmadığı geçersiz ise hangi tarihten itibaren geçersiz olduğu hususlarında bilgi istenilmiştir.

Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün 06.05.2025 tarih ve 131706510 sayılı yazında; “..Müdürlüğümüz Mebbis Özel Öğretim Kurumlarında yapılan araştırma sonucunda, söz konusu şirket kuruculuğunda Elif Asena Taşpınar kurucu temsilciliğinde ilimiz Nilüfer İlçesi İhsaniye Mah. İzmir Yolu Cad. No:110/B adresinde 18/10/2017 tarihinde faaliyetine başladığı, 26/12/2019 tarihinde yapılan inceleme sonucunda kapatıldığı tespit edilmiş olup, konuya ilişkin belgeler ilişikte sunulmuştur.” şeklinde ifadelere yer verilmiştir.

Söz konusu yazı ekinde yer verilen belgeler arasında bulunan Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün 26.12.2019 tarih ve 25893355 sayılı “Özel ilkim Akademi Kişisel Gelişim Kursu” konulu yazısında da “ilimiz Nilüfer İlçesinde faaliyet ilçesinde faaliyet gösteren Özel İlkim Akademi Kişisel Gelişim Kursu (99978949) hakkında maarif müfettişlerince yapılan inceleme soruşturma sonucunda düzenleme 21/11/2019 tarih ve 903.08.02-E/39-82 sayılı raporda;

1-Özel İlkim Akademi Kişisel Gelişim Kursu kurucu temsilcisi Elif Asena Taşpınar’ın Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 20’nci maddesinde belirtilen hükümler yerine getirilmeden kurumun usulsüz kapatıldığı anlaşıldığından 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 7/h maddesi gereği söz konusu kurumun kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilmesi,

2) Özel İlkim Akademi Kişisel Gelişim Kurusunun kurucusu Ulutepe Danışmanlık İnsan Kaynakları ve Eğitim Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketine Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 22/1’inci maddesi gereği “5 yıl geçmeden tekrar kurum açma veya bir kurumu devir alma ya da ortak olma izni verilmemesinin uygun olacağı bildirilmektedir.

İlimiz Nilüfer ilçesinde faaliyet gösteren Özel İlkim Akademi Kişisel Gelişim Kursunun inceleme-soruşturma raporu doğrultusunda sürekli olarak kapatılması, kurumun kurucusu Ulutepe Danışmanlık İnsan Kaynakları ve Eğitim Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketine Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 22/1’inci maddesi gereği beş yıl geçmeden tekrar kurum açma veya bir kurumu devir alma ya da bir kuruma ortak olma izni verilmemesi Müdürlüğümüzce de uygun görülmektedir.” şeklinde ifadelere yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve doküman düzenlemelerinden, idareler tarafından isteklilerin yeterliklerinin değerlendirilmesi için gerekli belgeler ile şartların ihale ilanında ve idari şartnamede belirtilmesi gerektiği, İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgelerin isteklilerin tekliflerinin değerlendirmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınamayacağı, isteklilerin mesleki ve teknik yeterliğinin saptanması amacıyla ihale konusu işin yerine getirilmesi için zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin isteklilere ilişkin ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak ihale ilanında ve idari şartnamede düzenlenebileceği ayrıca işyeri açma ve çalışma ruhsatının yetkili idareler tarafından İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izin olarak tanımlandığı anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihalede idare tarafından isteklilerin ihaleye katılabilmesi için gereken belgeler ile aranan şartların belirlendiği İdari Şartname’nin 7.1.ı maddesinde isteklilerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı sunmasının istenildiği görülmektedir.

Başvuruya konu “2025 yılı Muhtelif Eğitim Kursları Hizmeti Alımı İşi” ihalesinin ihale dokümanı düzenlemesine istinaden iş yeri açma ve çalışma ruhsatının yeterlik bilgileri tablosuna yüklenmesi zorunluluğunun getirildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 16.11.2017 tarih ve 19409394 sayılı iş yeri açma ve çalışma ruhsatının EKAP’a yüklendiği anlaşılmış olmakla birlikte,

Başvuru sahibinin söz konusu belgenin geçerli bir belge niteliği taşımadığı yönündeki iddiaları kapsamında, belgeyi düzenleyen idare ile yapılan yazışmalar sonucunda alınan bilgilerden, söz konusu belgenin ihale tarihi itibariyle iptal edilmiş olduğu ve dolayısıyla EKAP’a yüklenmiş olan belgenin İdari Şartname’nin 7.1/ı maddesi uyarınca bir yeterlik belgesi niteliğinde bulunmadığı, zira ihale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen iş yeri açma ve çalışma ruhsatına konu işin ve iş yerinin idarenin de şikayete cevabında belirtmiş olduğu şekilde faal olmayabileceği, ancak bu durumda dahi belgenin geçerliliğini koruması gerektiği,

Oysa ki gelinen aşamada ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan belgenin iptal edilmiş olması sebebiyle hukuken geçerliliğini koruyan bir belge ve belgenin temsil ettiği faaliyetini sürdüren bir iş yerinden bahsedilemeyeceği, bu nedenle de İdari Şartname’nin 7.1/ı maddesindeki “İstekliler tarafından 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa istinaden İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından verilen “İş yeri açma ve çalışma ruhsatı” nın Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda beyan edilmesi/yüklenmesi zorunludur.” düzenlemesine uygun şekilde belge sunulmadığı görülmüştür.

Bu itibarla da idarece ihalenin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı iptal edilen istekli üzerinde bırakılmasının mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 50.640,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüş olup; yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddialarında haklı olduğu tespit edildiğinden, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

B)İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Ulutepe Danış. İns. Kay. Eğ. Hiz. San. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.