İhale süreçlerinde ÜTS kaydı yeterlik kriteri olarak nasıl değerlendirilir? (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Dth Sağlık Hizmetleri Ticaret A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Zonguldak İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1340468 İhale Kayıt Numaralı “2025-2026 Yılları Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Zonguldak İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 28.11.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2025-2026 Yılları Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Dth Sağlık Hizmetleri Ticaret A.Ş.nin 13.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.12.2024 tarih ve 174437 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.12.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/1827 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin EKAP’tan alınan yetkili, ortaklık ve teklifi imzalayan bilgileri ile ticaret kayıtlarının uyumlu olmadığı, teklif verenlerin yetkisinin uygun olmadığı, vekillerinin güncel vekâletnamelerinin olmadığı, anonim şirket olan anılan istekli tarafından pay defteri ile yönetim kurulu karar defterinin EKAP’a yüklenmediği veya eksik yüklendiği ile bilgilerinin gerçek durumla uyumlu olmadığı, gerekli yetkilendirme yapılmaksızın şubelerine ait belgelerin anılan isteklinin kendisi tarafından kullanılamayacağı, birim fiyat teklif cetvelinde fiyatlandırılmayan iş kalemleri bulunduğu, işçilik tekliflerinin asgari ücret veya asgari ücretin fazlası şeklide belirtilmiş olan ihale dokümanı düzenlemelerinin altında olduğu,

2) Anılan isteklinin geçici teminat tutarının eksik olduğu, geçici teminat mektubunda unvanın eksik veya yanlış olduğu, geçerlik süresinin belirlenen tarihten önce olduğu, nakit geçici teminatına ilişkin bilginin olmadığı, belge yüklenmediği, beyan edilen bilgi ve yüklenen belgenin uyumlu olmadığı,

3) Anılan isteklinin iş deneyim belgesinin ihaleye katılan istekli adına olmadığı, belgeye konu işin ilan tarihinden önce tamamlanmadığı, iş deneyim belgesi sahibinin anılan isteklinin %50’den fazla hissesine sahip olmadığı, ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olmadığı, ihale konusu işe veya benzer işe uygun olmadığı, gerekli asgari tutarı karşılamadığı, kabul tarihinin son beş yıl içerisinde olmadığı, iş deneyim belgesinin düzenleyen idareden sorgulandığında mevzuata aykırılığının tespit edilebileceği, iş deneyim belgelerinin geçerli olmayan iş deneyim belgesiyle girilen ihalelerden elde edildiği, haksız ve mevzuata aykırı şekilde oluşan belgeler olduğu, iş deneyim belgelerinin geçersiz olduğu,

4) Anılan istekli tarafından 2023 yılı bilanço ve cirosunun beyan edilmediği, birden fazla yıl için gerekli tüm yılların ortalamaya dâhil edilmediği ve bilanço ile ciro bilgilerinin gerekli kriterleri karşılamadığı,

5) İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinin (ı) bendi düzenlemesinden hareketle ihale konusu işte kullanılacak cihaz ve malzemelere ait ÜTS belgelerinin de beyan edilmesi gerektiği, sisteme yüklenmesi ve idarece istenilmesi halinde belgelendirilmesi gerektiği, anılan isteklinin ÜTS kayıt sisteminde hiçbir malzemenin bayiliği veya üreticiliği bulunmadığından belge beyan edebilmesinin mümkün olmadığı, ayrıca Teknik Şartname’nin 8’inci maddesinde kapsamda olmayan ürünler için kapsam dışı beyanı sunulmasının özellikle belirtildiği, anılan istekli tarafından gerekli ÜTS kayıtlarının yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği, idarece söz konusu ihale dokümanı düzenlemesinin eksik yorumlandığı, sektörün içerisinde basiretli bir istekli tarafından bahse konu düzenlemenin iş kapsamında kullanılacak malzemeleri de ifade ettiğinin anlaşılacağı, ÜTS koşulu aranmayan ürünlerle ihale konusu işin yerine getirileceği düşünülerek avantaj sağlandığı, düzenlenen şartın idarece uygulanmadığı, eksik beyan edilen ÜTS kayıtlarının yeterli görülmesinin mevzuata aykırı olduğu,

6) İsteklilerin yasaklılık teyit işlemlerinin yapıldığına dair formun ihale komisyon kararının ekinde bulunduğuna dair ifade mevcut olmakla birlikte karar metninde yer almadığı, bazı hukuki işlemlerin Kamu İhale Kurumuna ulaşmasındaki gecikmeler nedeniyle teyit işlemlerinin de gecikebildiği, anılan isteklinin bazı idarelerde devam eden ve hakkında açılmış dava, kovuşturma veya savcılık dosyalarının incelenmesi halinde kamu ihalelerine katılımına ilişkin yasaklılık gerektiren tespitlere ulaşılabileceği, idarenin daha önceki bir ihalesi ve işinde yasaklılık gerektiren fiilleri olmasına rağmen idare tarafından görmezden gelindiği, işin yerine getirilmesinde yaptığı hata ve usulsüz uygulamalar hakkında birçok tutanak bulunan ilgili hastanelerle yapılacak yazışmalardan anlaşılacağı gerekçeleriyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde, tekliflerin ayrıntılı değerlendirilmesi aşamasında, isteklilerin tekliflerinin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı incelenerek uygun olmadığı belirlenen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı hükme bağlanmıştır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;

…

2) Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır.

b) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu

…

d) Vekâleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekâletname.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İsteklilerin tekliflerinin değerlendirilmesi sonrası alınan 03.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararından; açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihaleye 5 isteklinin katıldığı, geçici teminatı bulunmayan 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Global Hijyen Sağlık Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin üzerinde bırakıldığı ve başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin yeterlik bilgileri tablosu üzerinden EKAP aracılığıyla ticaret sicili sorgulama sonucundan; tüzel kişiliğin ortaklarına ilişkin “Şaban Şahbaz, Ortaklık Oranı: %100” bilgisi ile yöneticilerine ilişkin “Şaban Şahbaz, Yönetim Kurulu Üyesi, Münferiden Temsile Yetkilidir, Başlangıç Tarihi:20.04.2023, Bitiş Tarihi:18.04.2026” bilgisine ulaşılmıştır.

EKAP üzerinden ulaşılan pay ve karar defterinden; 06.02.2021 tarihi itibariyle tek ortaklı anonim şirket olarak faaliyet sürdüren tüzel kişiliğin tek ortağının Şaban Şahbaz olduğu anlaşılmıştır.

Anılan istekli adına teklifin EKAP üzerinden tüzel kişiliği münferiden temsile yetkilisi Şaban Şahbaz tarafından e-imza kullanılarak gönderildiği görülmüştür.

Yeterlik bilgileri tablosu sunulan ve teklifleri elektronik ortamdan gönderilen ihalelerde tüzel kişi olan isteklilerin yöneticilerine ve ortaklarına ilişkin bilgilerin EKAP’tan alındığı, anılan isteklinin teklif mektubunun tüzel kişiliği münferiden temsile yetkilisi Şaban Şahbaz tarafından e-imza kullanılarak elektronik ortamda gönderildiği, yöneticileri ile ortaklarına ilişkin EKAP kayıtlarının tek ortaklı anonim şirket statüsündeki tüzel kişiliğin son durumunu gösterdiği, ihale dokümanı düzenlemeleri dikkate alınarak sunulan birim fiyat teklif cetvelinde teklif verilmeyen iş kaleminin bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin birinci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.

…

26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 27.03.2025 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

26.4. Geçici teminatı ihalede istenilen katılma şartlarını sağlamayan teklifler değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 78.653.916,00 TL teklif verilen ihaleye ilişkin yeterlik bilgileri tablosunda yer alan “M10101241369416R” Takasbank referans numaralı geçici teminat bilgisinin; 07.04.2025 tarihine kadar geçerli ve 2.600.000,00 TL tutarında olduğu görülmüş olup, anılan istekliye ait geçici teminatın teklife göre asgari tutar ile süreyi karşıladığı ve elektronik teminat mektuplarının standart formda yer alan gerekli unsurlarının tamamını bulundurduğunun kabul edildiği dikkate alındığında başvuru sahibinin ikinci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

…

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Kamu ve/veya Özel Sağlık Kuruluşlarında gerçekleştirilmiş ‘Dezenfeksiyon ve/veya Sterilizasyon Hizmet Alım’ işleri benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 78.653.916,04 TL teklif verilen ihaleye ilişkin yeterlik bilgileri tablosu üzerinden ulaşılan “2020/295749-4309395-1-4” sayılı iş deneyim belgesinin; 12.01.2023 tarih ve 2020/295749-4309395-1-4 sayı ile İstanbul Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 30.11.2022 kabul tarihli “Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi 24 Aylık Merkezi Sterilizasyon Ünitesi Hizmet Alımı, 2020/295749” işinden elde edilen 3.220.800,00 TL tutarındaki kendisi adına düzenlenen yüklenici iş bitirme belgesi olduğu görülmüş olup, güncel tutarının ise 24.285.828,69 TL olduğu tespit edilmiştir.

İhaleye katılımda isteklilerden teklif bedelinin %25’inden az olmamak üzere ihale konusu veya benzer işe ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belge istenildiği, anılan istekli tarafından kendisi adına düzenlenen yüklenici iş bitirme belgesinin kullanıldığı, 30.11.2022 kabul tarihli iş deneyim belgesine konu işin idarece belirlenen benzer iş düzenlemesine uygun olduğu, güncel tutarının isteklinin teklifine göre gerekli asgari tutarı karşıladığı, kabul tarihinin ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içerisinde olduğu, iş deneyim belgesinin hâlihazırda EKAP kaydının bulunduğu ve anılan isteklinin iş deneyim belgelerinin geçersizliğine ilişkin başvuru sahibi tarafından belirtilen ihaleler dışındaki farklı bir ihaleden elde edildiği hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin üçüncü iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

…

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yılsonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yılsonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

…

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. …

7.4.3. İstekli tarafından;

a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,

…

birinin sunulması yeterlidir.

…

Toplam cironun teklif edilen bedelin % 20’sinden, … az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır. …” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 78.653.916,00 TL teklif verilen ihaleye ilişkin yeterlik bilgileri tablosunda bilanço değerlendirmesi için 2023 yılı esas alınarak “1,60021139” cari oran, “0,4901135” öz kaynak oranı ve “0” kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranı bilgisi ile iş hacmi değerlendirmesi için 2023 yılına ait ******724,61 TL tutarındaki toplam ciro bilgisine yer verildiği görülmüştür.

Anılan isteklinin EKAP üzerinden ulaşılan 2023 yılı bilanço ve gelir tablosu incelendiğinde; bilanço oranları ile toplam ciro tutarının yeterlik bilgileri tablosunda yer alan bilgilerle aynı olduğu, bilançosunun ihaleye katılımda gerekli oranları sağladığı ve iş hacminin teklifine göre asgari tutarı karşıladığı anlaşıldığından başvuru sahibinin dördüncü iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, … zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:

…” düzenlemesine yer verilmiştir.

İdare tarafından şikâyet başvurusu üzerine başvuru sahibinin iddiasına ilişkin “İşin İdari Şartnamesi 7.1.ı maddesinde sadece isteklinin ÜTS kaydı istenmiş olup Teknik Şartnamede istenilen ürünlere ait ÜTS kaydı ihalede yeterlik kriteri olarak istenmemiştir. İhale üzerinde bırakılan istekli Global Hijyen Sağlık Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin sunmuş olduğu firma ÜTS kayıt belgesi tekrar incelenmiş olup, uygun olduğu görülmüştür.” bilgisine yer verilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemi kayıt belgesinin yer aldığı görülmüştür.

İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesinin (ı) bendinden isteklilerin Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemi’ne (ÜTS) kayıtlı olduğuna ilişkin belgelere yeterlik bilgileri tablosunda yer verilmesi gerektiğinin anlaşıldığı, idare tarafından da şikâyet başvurusu üzerine sadece isteklilere ilişkin söz konusu kaydın istenildiğinin belirtildiği ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin yeterlik bilgileri tablosunda kendisine ait Sağlık Bakanlığı ÜTS kaydının bulunduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin beşinci iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar…” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İsteklilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 59’uncu maddesinde “Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teyit işlemleri” başlıklı 30.5’inci maddesinde “30.5.1 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin sekizinci fıkrasında, ihale kararlarının ihale yetkilisince onaylanmadan önce idarelerin, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorunda oldukları belirtilmiştir. Buna göre teyit belgesi alınmaması halinde ihale sürecinin tamamlanması mümkün olmayacaktır.

30.5.2 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde, sadece ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin, 42 nci maddesinde de sadece ihale üzerinde kalan isteklinin yasaklı olup olmadığının Kurumdan teyit ettirilmesinden söz edilmiş ise de, 11 inci maddede ihalelere katılmaktan yasaklanmış olanların hiçbir şekilde ihalelere katılmamalarının sağlanmasının amaçlandığı dikkate alındığında, ihale tarihi itibariyle ihaleye katılan tüm isteklilerin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanması ve teyit edilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple:

I- Başvuru veya ihale tarihi itibariyle tüm aday ve istekliler için, ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi için, sözleşmenin imzalanacağı tarihte ise sadece ihale üzerinde kalan istekli için ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulanacak ve Kurumdan teyit ettirilecektir,

II- Yasaklılık teyidi yapılırken aday ve istekliler ile bunların şahıs şirketi olmaları halinde tüm ortakları, sermaye şirketi olmaları halinde sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortakları ve hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortakları ile başvuru veya teklifi ya da sözleşmeyi imzalayan, başka bir ifade ile ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin de ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulanacak ve Kurumdan teyit ettirilecektir,

III- Bu çerçevede yapılan teyit işlemi sonucunda;

a) Başvuru veya ihale tarihi itibariyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklı kararı bulunan aday ve istekliler 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi gereğince ihale dışı bırakılacak, geçici teminatı gelir kaydedilecek ve anılan Kanunun 17 nci maddesinin atıfta bulunduğu 58 inci madde uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklama kararı tesis edilecektir. Yasaklama kararının başvuru veya ihale tarihinden sonra tesis edildiğinin tespiti halinde ise 28.1.8.2 maddesi gereğince işlemde bulunulacaktır.

b) 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca yapılacak yasaklılık teyidi sonucunda ihale üzerinde bırakılan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci isteklinin ikisinin de yasaklı olduğunun tespiti durumunda ihalenin iptaline, anılan Kanunun 42 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yapılacak yasaklılık teyidi sonucunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yasaklı olması durumunda ihale kararının iptal edilmesine de karar verilecektir.

c) Aday ve isteklilerin şahıs şirketi olmaları halinde ortaklarından herhangi birinin, sermaye şirketi olmaları halinde sermayelerinin yarısından fazlasına sahip ortakları veya hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortaklarının veya ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin başvuru veya ihale tarihi itibariyle yasaklı olduğunun tespit edilmesi halinde, yukarıda belirtilen müeyyideler dışında ayrıca 58 inci madde uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklama kararı tesis edilecektir.

ç) Hakkında kamu davası açılanlar 1/11/2012 tarihli ve 6359 sayılı Kamu İhale Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereğince 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamından çıkarıldığından, yapılan teyit sonucunda hakkında kamu davası açılan aday veya istekli durumunda olanların, anılan Kanunun 59 uncu maddesinde belirtilen yasağa rağmen ihaleye katılmış olduklarının tespiti halinde değerlendirme dışı bırakılması, ancak geçici teminatlarının gelir kaydedilmemesi ve idarece haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir. …” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde ihaleye katılamayacağı belirtilenler … doğrudan veya dolaylı ya da alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihaleye katılamazlar.

…

9.3. Haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmaması kaydıyla, kamu davası açılanlara ilişkin olarak Kanunun 59 uncu maddesinde yer verilen özel düzenleme veya özel kanunlarda yer verilen düzenlemeler nedeniyle ihalelere katılamayacak durumda olduğu halde ihalelere katılan istekliler sadece ihale dışı bırakılır. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 37’nci maddesinde “37.1 İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce, ihale üzerinde bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı Kurumdan teyit edilerek buna ilişkin belge ihale kararına eklenir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat alıntılarından; hakkında yasaklama kararı bulunan veya kamu davası açılmış kişilerin ihalelere katılımının engellenmesi, katılmışsa gerekli yaptırımların uygulanması için ihale süreci boyunca birden fazla teyit aşamasının öngörüldüğü, ihale tarihi itibariyle tüm istekliler, ihale kararının ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde bırakılan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin, sözleşme imzalanacağı tarihte ise sadece ihale üzerinde kalan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanarak Kurumdan teyit edileceği, yasaklılık teyidi yapılırken isteklilerin şahıs şirketi olması halinde tüm ortakları, sermaye şirketi olması halinde ise sermayenin yarısından fazlasına sahip ortakları ile teklifi ya da sözleşmeyi imzalayan, başka bir ifadeyle ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin de sorgulanacağı, yasaklılık sicilinin Kamu İhale Kurumu tarafından tutulduğu ve henüz yasaklama kararı alınmayan ancak haklarında kamu davası açılan kişilere ilişkin bilgi ve belgelerin Cumhuriyet Savcılıklarınca Kuruma bildirileceği anlaşılmaktadır.

İdare tarafından ihalenin gerçekleştirildiği 28.11.2024 tarihinde anılan istekli ile ortağı ve teklifi imzalayan yetkilisine ilişkin yasaklılık sorgulamasının yapıldığı, yapılan teyitler neticesinde herhangi bir yasaklılık kaydının bulunmadığı, ihale yetkilisince ihale komisyonu kararının onaylandığı 03.12.2024 tarihinde yapılan sorgulamada da herhangi bir yasaklılık kaydına rastlanılmadığı ve mevzuat gereği sözleşme imzalanmadan önce de anılan istekli ile yetkilisi ve ortağı hakkında gerekli yasaklılık sorgulamaların yapılacağı dikkate alındığında başvuru sahibinin altıncı iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği, yukarıdaki tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı dikkate alındığında başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için anılan Kanun hükmünün öngördüğü “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulu gerçekleşmediğinden başvuru bedelinin tamamının iadesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.