Yemek üretim tesisinin il sınırları içinde bulunma zorunluluğu kiralama durumunda nasıl değerlendirilmelidir (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Akşehir Bahadır Gıda Tarım Hayvancılık Tem. San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Doğanhisar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/313932 İhale Kayıt Numaralı “2024/2025 Eğitim-Öğretim Yılı 2 Dönemi ve 2025/2026 Eğitim Öğretim Yılı 1 Dönemi Taşıma Kapsamındaki İlköğretim (İlkokul/Ortaokul) Öğrencilerine Malzeme Dâhil 145 Gün 25375 Öğün Öğle Yemeği Pişirilmesi, Dağıtılması ve Yemek Sonrası İşler Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Doğanhisar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 07.03.2025 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2024/2025 Eğitim-Öğretim Yılı 2 Dönemi ve 2025/2026 Eğitim Öğretim Yılı 1 Dönemi Taşıma Kapsamındaki İlköğretim (İlkokul/Ortaokul) Öğrencilerine Malzeme Dâhil 145 Gün 25375 Öğün Öğle Yemeği Pişirilmesi, Dağıtılması ve Yemek Sonrası İşler Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Akşehir Bahadır Gıda Tarım Hayvancılık Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin04.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.03.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.03.2025 tarih ve 180048 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/573-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Teknik Şartname’nin 6.4’üncü maddesinde “Taşımalı sistem gereği öğrencilerin sağlığı açısından periyodik denetimlerin yapılabilmesi ve öğrencilere verilecek yemeğin kalite özelliğinin (ısı, kıvam, tat vb.) kaybedilmemesi için yemek üretimi yapılacak tesisin veya imalathanenin il sınırları içerisinde faaliyette bulunması zorunludur. Ancak; imalathane veya tesisi il sınırları içinde bulunmayan yüklenici il sınırları içerisinde istenen şartlara uygun bir yemek üretim tesisi açacak ya da faaliyet gösteren ve şartnamedeki tüm yeterlilik ve kapasite şartlarına haiz bir yemek fabrikası ile noter onaylı kiralama sözleşmesi yapacak veya böyle bir üretim tesisini temin ederek yemek üretimini burada yapacaktır.” düzenlemesine, 10.2’nci maddesinde “Yemek üretimi yapılacak imalathane veya tesisin il sınırları içinde bulunduğuna dair belge işe başlamadan önce idareye sunulacaktır.” düzenlemesine, 10.3’üncü maddesinde “İl sınırları içerisinde istenen şartlara uygun bir yemek üretim tesisi bulunmayanların tüm yeterlilik ve kapasite şartlarına haiz bir yemek fabrikası ile yaptığı noter onaylı kiralama sözleşmesi işe başlamadan önce idareye sunulacaktır.” düzenlemesine yer verildiği, kira sözleşmesi yapılan yemek fabrikasına ait tüm yeterlilik ve kapasite şartları olan işletme kayıt belgesi, kapasite raporu, iş yeri açma ruhsatı ve TS13075 hizmet yeterlilik belgesi yemek fabrikasını kiraya veren firmaya mı ait olacak yoksa kiralayan firmaya mı ait olacağının açık bir şekilde belirtilmediği, kiraya veren firmaya ait belgelerle üretim yapılacak olursa alt yüklenicilik söz konusu olacağından İdari Şartname’nin 18.1’inci maddesindeki “İhale konusu alımın tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.” ve Sözleşme Tasarısı’nın 15.1’inci maddesinde “Bu işte alt yüklenici çalıştırılmayacak ve işlerin tamamı yüklenicinin kendisi tarafından yapılacaktır.” düzenlemesi gereği çelişki bulunduğu, altyükleniciye açılması gerektiği, kiralanan iş yeri hususunda Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı müdürlükler tarafından verilen işletme kayıt belgesi, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “Kayıt Usul ve Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde “işletme kayıt belgesinin üzerinde yazılı ticaret unvanı, gerçek veya tüzel kişi, işletme adresi ve faaliyet konusu için geçerli olduğu, bu bilgilerden herhangi birinin değişmesi durumunda kayıt belgesinin geçerliliğini kaybedeceği”nin hüküm altına alındığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından düzenlenen kapasite raporunun, Kapasite Raporlarının Düzenlenmesi Usul ve Esasları 2024/73’ün 15’inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde “iş yerinin başka bir firmaya devredilmesi, kısmen veya tamamen kiraya verilmesi halinde firmalara ait geçerli kapasite raporları düzenleyen odanın talebi üzerine birlikte iptal edileceği” kararının bulunduğu, Türk Standartları Enstitüsü Belgelendirme Yönergesi’nin “Belge devri” başlıklı 26’ncı maddesinde “(1) Belge sahibi, belge ve/veya ilgili marka kullanma hakkını, TSE’nin açık yazılı izni olmadan başka bir gerçek veya tüzel kişiye karşılıklı veya karşılıksız devredemez, kiralayamaz. Bu türden bir izin ancak yetkili karar organları marifetiyle ve gerekçesi açıklanmak suretiyle verilebilir…” hükmünün bulunduğu, ihaleyi yapan idare tarafından yasal mevzuat ve Kanunlara uygunluk konusunda araştırma yapılmadan İhaleye çıkıldığı, kira sözleşmesi ile kiraya veren firmanın evraklarıyla işe başladığı taktirde kiraya veren firmaya ait belgelerin iptal olacağı, kiralayan firma tarafından da söz konusu sözleşmenin yerine getirilmesinin mümkün olmayacağının anlaşıldığı, ihalenin gerçekleşmesi kadar önemli olan sözleşmenin de yerine getirilebilmesi gerektiği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler gereği ihalenin iptal edilerek gereken düzenlemelerin yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “…İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

…

e) İsteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterleri. …” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinin ikinci fıkrasında “…Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38 ‘inci maddesinin dördüncü fıkrasında “…İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “…(5) İdare, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede işin niteliğini göz önünde bulundurarak kapasite raporu ile ilgili düzenleme yapabilir. Sunulacak kapasite raporunun ihale veya son başvuru tarihi itibarıyla geçerli olması zorunludur.

(6) İş ortaklığında kapasite raporuna ilişkin yeterlik kriteri ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Ancak, idareler, idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde iş ortaklıklarındaki ortaklardan her birinin, kapasite raporuna ilişkin olarak iş ortaklığındaki hissesi oranında yeterliği sağlamaları gerektiğine yönelik düzenleme yapabilirler. Konsorsiyumlarda, kapasite raporunun, her bir ortağın kendi kısmı için istenilen asgari yeterlik kriterini sağlaması zorunludur.

(7) Aday veya istekli adına düzenlenmiş, farklı tesislere ait birden fazla kapasite raporunun sunulması halinde, kapasite tutarları toplanmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.” hükmü,

Bahse konu Yönetmelik’in “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 42’nci maddesinde “İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnamede; kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, hizmet yeterlilik belgesi ile deney-analiz-kalibrasyon laboratuvarlarının ve muayene kuruluşlarının kalite yeterliğine ilişkin düzenleme yapılabilir.

(2) Kalite yönetim sistem belgesi ve çevre yönetim sistem belgesinin Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmesi zorunludur. Bu belgelendirme kuruluşlarının, Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşu olduklarının ve bu kuruluşlarca düzenlenen belgelerin geçerliliğini sürdürdüğünün, Türk Akreditasyon Kurumundan alınacak bir yazı ile teyit edilmesi gerekir. Teyit yazısı, ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması koşuluyla düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kullanılabilir. Ancak Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edildiği duyurulan belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen ve TÜRKAK Akreditasyon Markası taşıyan belge ve sertifikalar için Türk Akreditasyon Kurumundan teyit alınması zorunlu değildir.

…

(4) Kalite ve standarda ilişkin belgelerin ihale veya son başvuru tarihinde geçerli olması yeterlidir. Ancak, ihale ilk ilan veya davet tarihinden önce akreditasyonu geri çekilen belgelendirme kuruluşunun düzenlediği kalite yönetim sistem belgesi ve/veya çevre yönetim sistem belgesinin sunulması durumunda bu belgeler geçerli kabul edilmez…” hükmü,

Milli Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde “Öğrenci taşıma uygulaması kapsamında yapılacak taşıma ve yemek hizmet alımı ihalelerinde Bakanlıkça hazırlanan örnek şartnameler ve sözleşmeler kullanılır.” hükmü,

Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…ç) İşletme onay belgesi: İstenilen bilgi ve belgeleri tamamlanmış ve yerinde yapılan resmi kontrol sonucu uygun bulunan onay kapsamındaki gıda işletmesinin faaliyete geçmesi için yetkili merci tarafından verilen, iptal edilebilen veya askıya alınabilen Ek-9’da yer alan belgeyi, …ifade eder” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Kayıt usul ve esasları” başlıklı 6’ncı maddesinde (“4) İşletme kayıt belgesi; üzerinde yazılı ticaret unvanı, gerçek ve tüzel kişi, işletme adresi ve faaliyet konusu için geçerlidir. Bu bilgilerden herhangi birinin değişmesi durumunda kayıt belgesi geçerliliğini kaybeder. Gıda işletmecisi, değişiklik durumlarında ilgili bilgi ve belgeler ile işletme kayıt belgesinin aslını bir dilekçeye ekleyerek en geç üç ay içerisinde yetkili mercie yazılı başvuruda bulunur. Yetkili merci tarafından ilgili değişiklik yapılarak işletme kayıt belgesi yeniden düzenlenir. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 75.3’üncü maddesinde “Malzemeli veya malzemesiz yemek hizmeti alımı ihalelerinde, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, idari şartnamenin “İhaleye Katılabilmek İçin Gereken Belgeler ve Yeterlik Kriterleri” başlıklı maddesinin, ihale konusu hizmetin yerine getirilmesine ilişkin olarak ilgili mevzuat gereği alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin istenilmesine ilişkin alt maddesinde aday ve isteklilerden sadece Gıda Üretim İzni Belgesi’nin istenilmesi yeterli olup, Gayrisıhhî Müessese Ruhsatı, Çalışma İzni ve Gıda Sicil Belgesi, Kontrol ve Denetim Raporu gibi belgelerin sunulacağına ilişkin düzenlemelere yer verilmeyecektir.” açıklaması,

Türk Standartları Enstitüsü Belgelendirme Yönergesi “Belge devri” başlıklı 26’ncı maddesinde “1) Belge sahibi, belge ve/veya ilgili marka kullanma hakkını, TSE’nin açık yazılı izni olmadan başka bir gerçek veya tüzel kişiye karşılıklı veya karşılıksız devredemez, kiralayamaz. Bu türden bir izin ancak yetkili karar organları marifetiyle ve gerekçesi açıklanmak suretiyle verilebilir.

(2) Her hâlükârda devralan adına düzenlenmiş marka tescil belgesinin veya ticari marka kullanma yetkisinin devrine ilişkin belgenin ibrazı aranır.” hükmü yer almaktadır.

Türk Standartları Enstitüsü’nün internet sitesi üzerinden yapılan sorgulamada TS 13075 numaralı standardın kapsamının “Bu standard, ham, yarı mamul ve mamul gıda maddeleri, gıda katkı maddeleri ile işlenmeye mahsus yan ürünler ve gıda ambalâjlarının bir yerden başka bir yere taşınmasında uyulacak idari-işletme kuralları ile taşıma araçlarının özellikleri, gıda taşıma hizmeti veren işyerleri ve çalışanların özellikleri ile ilgili kurallarını kapsar.” şeklinde ifade edildiği görülmüştür. Söz konusu ifadeden ilgili belgenin kapsamının taşımada uyulacak idari-işletme kuralları ile taşıma araçlarının özellikleri, gıda taşıma hizmeti veren işyerleri ve çalışanların özellikleri ile ilgili kuralları içerdiği, dolayısıyla söz konusu kuralların hem taşıma araçlarının özelliklerine yönelik hem de idari-işletme kuralları ile gıda taşıma hizmeti veren işyerleri ve çalışanlarının da özelliklerine yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Kapasite Raporlarının Düzenlenmesi Usul ve Esasları (2024/73)’nın “Kapasite Raporu Düzenleme Şartları” başlıklı 6’ncı maddesinin onikinci fıkrasında “…Üretim tesisinin bir bölümünün veya üretim vardiyasının kiraya verilmesi halinde, kiracı firmaya kapasite raporu düzenlenemez. …” düzenlemesi,

Aynı Esaslar’ın “Firmalardan istenilecek belge ve bilgiler” başlıklı 9’uncu maddesinde “Kapasite raporunun düzenleneceği işyeri için firmadan aşağıda belirtilen bilgi ve belgeleri sisteme yüklemesi talep edilir:

a) Mal sahibi ise işyerinin tapusu, Organize Sanayi Bölgelerinde bulunan firmalar için tapu veya tapu tahsis belgesi, Kiralık olan bina ve işyeri kira sözleşmeleri, …” düzenlemesi,

Anılan Esaslar’ın 15’inci maddesinin birinci fıkrasında“(1) Firmalara ait geçerli kapasite raporları, aşağıda belirtilen hallerde raporu düzenleyen Odanın talebi üzerine Birlikçe iptal edilir.

a) İşyerinin başka bir firmaya devredilmesi, kısmen veya tamamen kiraya verilmesi,…” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2024/2025 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEMİ ve 2025/2026 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 1. DÖNEMİ KONYA İLİ / DOĞANHİSAR İLÇESİNDE TAŞIMA KAPSAMINDAKİ İLKÖĞRETİM(İLKOKUL/ORTAOKUL) ÖĞRENCİLERİNE MALZEME DHİL 145 GÜN 25375 ÖĞÜN ÖĞLE YEMEĞİ PİŞİRİLMESİ, DAĞITILMASI VE YEMEK SONRASI İŞLER HİZMET ALIMI

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

175 İlkokul ve Ortaokul Öğrencisine 145 (24.03.2025-16.01.2026) İş günü 25375 adet öğün Öğle Yemeği

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer:

İLKÖĞRETİM OKULLARI:

1. ATATÜRK ORTAOKULU

2. BAŞKÖY ŞEHİT UFUK BAŞARI ORTAOKULU

3. BAŞKÖY ŞEHİT JANDARMA UZMAN ÇAVUŞ İZZET SOLUK İLKOKULU

4. CUMHURİYET İLKOKULU

5. DEŞTİĞİN ORTAOKULU

6. KARAAĞA İLKOKULU

7. KARAAĞA ORTAOKULU” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 7.1.(ı) maddesinde “İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:

“ düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Kapasite Raporuna ilişkin açıklamalar:” başlıklı 7.5.2’nci maddesinde “İstekliler; ilgili mevzuat gereği yetkili olan kurum veya kuruluşlardan (Ticaret ve/veya Sanayi Odası ya da Meslek Odası vb.) mevzuatına uygun olarak düzenlenmiş, ihale tarihi itibarı ile geçerliliği olan, günlük üretim miktarı yemek verilecek öğrenci sayısının 2/3 ü (117 Adet/gün tabldot kapasiteli) kadar kapasite raporu yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilecek ve idarenin isteği halinde sunulacaktır. (Yüklenicinin iş ortaklığı olması halinde kapasite raporuna ilişkin yeterlik kriteri ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir.” düzenlemesi,

Bahse konu Şartname’nin 7.5.3’üncü maddesinde “Bu maddede istenen kalite standartlarına ilişkin diğer belgeler:

“ düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde “İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:

{Belirtilmemiştir}” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu alımın tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın 15.1’inci maddesinde “Bu işte alt yüklenici çalıştırılmayacak ve işlerin tamamı yüklenicinin kendisi tarafından yapılacaktır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Yemeğin Pişirilmesi ve Dağıtımı” başlıklı 3’üncü maddesinin 3.1’inci alt maddesinde “Konya İli Doğanhisar İlçesi Milli Eğitim Müdürlüğünün ilçede bulunan taşıma merkezi okullarındaki taşımalı öğrencilerin 2024/2025 Eğitim ve Öğretim Yılı 2. Dönemi – 2025/2026 Eğitim ve Öğretim Yılı 1. Dönemi yemek ihtiyacının her türlü malzeme dâhil yüklenici tarafından kendi mutfağında pişirerek taşıma merkezi okullara taşıması, taşımalı okullarda dağıtımı ve dağıtım sonrası hizmetleri (Bulaşık yıkama, yemekhane veya yemek verilen yerin temizliği vb ile yemek bulaşık artıklarının okuldan götürülmesi işi tamamen yükleniciye ait olmak üzere yapılacaktır. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 6.4’üncü maddesinde “Taşımalı sistem gereği öğrencilerin sağlığı açısından periyodik denetimlerin yapılabilmesi ve öğrencilere verilecek yemeğin kalite özelliğinin (ısı, kıvam, tat vb.) kaybedilmemesi için yemek üretimi yapılacak tesisin veya imalathanenin il sınırları içerisinde faaliyette bulunması zorunludur. Ancak; imalathane veya tesisi il sınırları içinde bulunmayan yüklenici il sınırları içerisinde istenen şartlara uygun bir yemek üretim tesisi açacak ya da faaliyet gösteren ve şartnamedeki tüm yeterlilik ve kapasite şartlarına haiz bir yemek fabrikası ile noter onaylı kiralama sözleşmesi yapacak veya böyle bir üretim tesisini temin ederek yemek üretimini burada yapacaktır.” düzenlemesi,

Bahse konu Şartname’nin 10.2’nci maddesinde “Yemek üretimi yapılacak imalathane veya tesisin il sınırları içinde bulunduğuna dair belge işe başlamadan önce idareye sunulacaktır.” düzenlemesi,

Söz konusu Şartname’nin 10.3’üncü maddesinde “İl sınırları içerisinde istenen şartlara uygun bir yemek üretim tesisi bulunmayanların tüm yeterlilik ve kapasite şartlarına haiz bir yemek fabrikası ile yaptığı noter onaylı kiralama sözleşmesi işe başlamadan önce idareye sunulacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

07.03.2025 tarihli ihale komisyon kararında bahse konu ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, ihalenin Eris Gıda Güven Tem. Eği. Nak. İnş. Oto. Tuz. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de başvuru sahibi Akşehir Bahadır Gıda Tarım Hayvancılık Temizlik San Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmektedir.

Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartnamenin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesi kapsamında yeterlik kriteri olarak ihale tarihi itibariyle geçerliliğini sürdüren işletme kayıt belgesinin, ihale tarihi itibarı ile geçerliliği olan, günlük üretim miktarı yemek verilecek öğrenci sayısının 2/3 ü (117 Adet/gün tabldot kapasiteli) kadar kapasite raporunun ve ham, yarı mamul ve mamul gıda maddeleri, gıda katkı maddeleri ile işlenmeye mahsus yan ürünler ve gıda ambalajlarının bir yerden başka bir yere taşınmasında uyulacak idari-işletme kuralları ile taşıma araçlarının özellikleri, gıda taşıma hizmeti veren iş yerleri ve çalışanların özellikleri ile ilgili kuralları kapsayan TS 13075 belgesinin istenildiği, aynı Şartnamenin 18’inci maddesi düzenlemesi gereğince ihale konusu iş kapsamında alt yüklenici çalıştırılmasına izin verilmediği anlaşılmaktadır.

İdari Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesi ile Sözleşme Tasarısı’nın 15.1’inci maddesinde bahse konu işin alt yüklenicilere yaptırılamayacağının düzenlendiği, Teknik Şartnamenin 6.4’üncü, 10.2’nci ve 10.3’üncü maddelerindeki düzenlemelere göre de taşımalı sistem gereği öğrencilerin sağlığı açısından periyodik denetimlerin yapılabilmesi ve öğrencilere verilecek yemeğin kalite özelliğinin (ısı, kıvam, tat vb.) kaybedilmemesi için yemek üretimi yapılacak tesisin veya imalathanenin il sınırları içerisinde faaliyette bulunmasının zorunlu olduğunun; ancak imalathane veya tesisi il sınırları içinde bulunmayan yüklenicinin il sınırları içerisinde istenen şartlara uygun bir yemek üretim tesisi açacağının ya da faaliyet gösteren ve şartnamedeki tüm yeterlilik ve kapasite şartlarını haiz bir yemek fabrikası ile noter onaylı kiralama sözleşmesi yaparak veya böyle bir üretim tesisini temin ederek yemek üretimini burada yapacağının, yemek üretimi yapılacak imalathane veya tesisin il sınırları içinde bulunduğuna dair belgenin işe başlamadan önce idareye sunulacağının ve il sınırları içerisinde istenen şartlara uygun bir yemek üretim tesisi bulunmayanların tüm yeterlilik ve kapasite şartlarını haiz bir yemek fabrikası ile yaptığı noter onaylı kiralama sözleşmesini işe başlamadan önce idareye sunacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede ihale dokümanı düzenlemeleri gereğince başvuru konusu ihalenin taşıma kapsamındaki ortaöğretim öğrencilerine malzeme dâhil 145 Gün 25375 öğün öğle yemeği pişirilmesi, dağıtılması hizmet alımı olduğu, yemek pişirilecek mutfağın isteklilerin kendi mutfağı olabileceği gibi kiralama suretiyle de temin edilebileceği, İdari Şartnamenin 7’nci maddesi kapsamında başvuru sahibinin iddiasında yer verdiği iş yeri açma ruhsatının yeterlik kriteri olarak düzenlenmediği anlaşılmaktadır.

Yine, İdari Şartnamenin 7’nci maddesinde yeterlilik kriteri olarak düzenlenen kapasite raporunun, işletme kayıt belgesinin ve TS 13075 belgesinin isteklinin adına olması gerektiğine dair bir düzenleme bulunmadığı, söz konusu belgelerin kendi malı/kiralama yoluyla edinilen ve hizmetin gerçekleştirileceği mutfağa ilişkin olacağı, dolayısıyla istekliler tarafından kiralama yoluyla edinebilecekleri mutfağa ait hizmet yeterlilik belgesini, işletme kayıt belgesini ve kapasite raporunu sunmasında ihale dokümanına aykırılık bulunmadığı, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanı düzenlemesinin Türk Standartları Enstitüsü Belgelendirme Yönergesinin “Belge devri” başlıklı 25’inci maddesi hükmüne aykırı olduğu iddia edilmekte ise de, söz konusu maddede bahsi geçen yemek üretim tesisinin belirli bir süre ile kiralanacağı, buradan hareketle tesisin yalnızca kullanım hakkının verildiği, belgenin istekliye devrinin ya da kiralanmasının söz konusu olmadığı, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik’in ilgili hükmünde, belge üzerinde yazılı ticaret unvanı, gerçek ve tüzel kişi, işletme adresi ve faaliyet konusundan herhangi birinin değişmesi durumunda kayıt belgesinin geçerliliğini kaybedeceğinin düzenlendiği ancak tesisi kiraya veren firmanın ticaret unvanı, gerçek veya tüzel kişi olması, işletme adresi ve faaliyet konusunun değişmediği sürece belgenin geçerliliğini yitirmeyeceği, ayrıca kapasite raporunun ise yine kiralama konusu mutfağa ilişkin olarak sunulabileceği anlaşıldığından, iddia konusu ihale dokümanı düzenlemelerinde mevzuata bir aykırılık bulunmadığı ve iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.