Teknik şartnamede fiber class tekne dahil edilmesinin Cumhurbaşkanlığı tasarruf tedbirleri çerçevesinde uygunluğu yeterince incelenmiş (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Bozduman Elektrik İnşaat ve Malzemeleri Doğalgaz Bilgisayar Gıda Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Su İşleri 9. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/958082 İhale Kayıt Numaralı “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2 Kısım (Ges 3 Mw)” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Devlet Su İşleri 9. Bölge Müdürlüğü tarafından 20.08.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2 Kısım (Ges 3 Mw)” ihalesine ilişkin olarak Bozduman Elektrik İnşaat ve Malzemeleri Doğalgaz Bilgisayar Gıda Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 10.09.2024 tarih ve 160805 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.09.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/1066-01 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; idarece ihalenin hukuka aykırı olarak iptal edildiği, idarenin iptal gerekçelerinden birinin uygulama projelerinin sisteme yüklenmemesi olduğu, ancak söz konusu ihalede Teknik Şartname’de ayrıntılı belirleme ile İdare’nin belirlediği malzeme ve tasarım kriterleri doğrultusunda güneş enerji santrallerine ilişkin projelendirme işleminin ve hangi projelerin yapılacağının belirlendiği, öte yandan projelerin tamamlandığında idarenin onayına sunulacağı, onay alındıktan sonra bu yapılara dair yaklaşık maliyet cetvelleri ve teknik şartnameler de yüklenici tarafından hazırlanacağının düzenlendiği, ayrıca komisyon kararında yaklaşık maliyete ilişkin hesaplama hatalarının neler olduğunun açıkça belirlenmediği,

Diğer bir iptal gerekçesi olarak ise Cumhurbaşkanlığı Tasarruf Tedbirleri Konulu 2024/7 Sayılı Genelgesi’nin gösterildiği, genelgeye göre aykırı araçların istenilmesinin iptal gerekçesi olarak belirtildiği, ancak ihale dokümanında istenilen araçların ihalenin zorunlu unsuru niteliğinde olduğu, istenilen fiber class teknenin söz konusu sistem yüzer bir güneş santrali olmasından kaynaklı kara ile ulaşımın sağlanması için zorunlu bir araç olduğu, kaldı ki ihale içinde %1’i tutarında bir araç için ihalenin iptal edilmesinin ve tekrardan ihaleye çıkılmasının kamu zararına sebebiyet vereceği, ayrıca söz konusu aracın su püskürtme özelliğinden kaynaklı yangı söndürme aracı görevinde olduğu, bu haliyle genelgeye aykırılık teşkil etmeyeceği, ayrıca yükleniciye ödeme yapılırken aracın karşılığının düşülüp ödeme yapılabileceği, ihalenin yenilenebilir enerji konusuna ilişkin olduğu dikkate alındığında ihalenin iptal edilmesinin Genelge’nin yenilenebilir enerji kaynaklarından azami faydalanması gerektiği yönündeki düzenlemesine aykırı olduğu, ihalenin iptali kararının yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir .” hükmü,

“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.” hükmü,

“Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dâhil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.

İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü,

“İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinde “Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:

…

c) Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. İhale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunludur. Ancak, doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ön veya kesin proje üzerinden, her türlü onarım işleri ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Bu işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımlar için anahtar teslimi götürü bedel, uygulama projesi yapılamayan kısımlarda ise her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılabilir. Arsa temini, mülkiyet ve kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması şartı, baraj ve büyük sulama, içmesuyu isale hattı, enerji nakil hattı, trafo, trafo merkezleri, şalt tesisleri, kaptajlar, su depoları, karayolu, liman ve havaalanı, demiryolu, petrol ve doğalgaz boru hattı projelerinde aranmaz.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Yaklaşık maliyet hesabına esas miktarların tespiti için öncelikle aşağıda yer alan çalışmaların yapılması gereklidir:

a) Arazi ve zemin etüdünün yapılması; uygulama projesi üzerinden anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde arazi ve zemin etüt çalışmalarının; ön ve/veya kesin proje üzerinden birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise, mümkün olan arazi ve zemin etüt çalışmalarının yapılmış olması zorunludur.

b) Proje zorunluluğu; bina işlerinde uygulama projesi, diğer işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımları için uygulama projesi, yapılamayan kısımları için kesin proje; doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan işler ile ihale konusu işin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ise ön ve/veya kesin projenin hazırlanması ve yaklaşık maliyetin söz konusu projelere dayanılarak hesaplanması gerekir.

c) Mahal listesi hazırlanması; ön, kesin veya uygulama projelerine dayalı olarak, işin bünyesindeki imalat kalemlerinin adını ve yapılacağı yerleri gösteren ve yaklaşık maliyetin hazırlanmasına esas teşkil eden mahal listeleri hazırlanır.

ç) Metraj listelerinin hazırlanması; ihale konusu işe ait proje ve mahal listelerindeki ölçü ve tariflere göre işin bünyesine giren imalatların hangi kısımda ve ne miktarda yapılacağının belirlenmesi amacıyla; anahtar teslimi götürü bedel teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde iş kalemi ve/veya iş grubu, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde ise iş kalemi şeklinde metraj listeleri düzenlenir.

d) Birim fiyat ve imalat tariflerinin hazırlanması; Ön ve/veya kesin projeye dayalı olarak birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilecek işlerde, idareler, iş kaleminin adını, yapım şartlarını, ölçü yeri ve şeklini, birimini, birim fiyata dahil ve hariç unsurları ihtilafa meydan vermeyecek biçimde teknik olarak açıklayan birim fiyat tarifleri hazırlar.

e) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; uygulama projeleri ve mahal listelerine dayalı olarak imalat iş kalemleri veya iş gruplarının teknik tarif ve özellikleri belirlenir.” hükmü,

“Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.

(2) Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin uygun olan hükümleri, yoksa bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak e-anahtarlar teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar gönderilir ve teklifler ihale tarih ve saatinde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılır.” hükmü,

17 Mayıs 2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde,

“…GENEL İLKELER

Kamu kurum ve kuruluşları kendi kuruluş mevzuatında belirtilen faaliyet alanları ile doğrudan ilgili olmayan herhangi bir harcama veya taahhütte bulunmayacak, ihale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil etmeyeceklerdir.

…

TAŞINMAZ EDİNİLMESİ, KİRALANMASI VE KULLANILMASI

Kamu kurum ve kuruluşları tarafından 3 yıl süreyle yurt içinde ve yurt dışında hiçbir şekilde yeni hizmet binası alınmayacak, kiralanmayacak, yapılmayacak veya bu amaçla arsa veya arazi satın alınmayacak, kamulaştırılmayacaktır.

…

RESMÎ TAŞITLARIN EDİNİLMESİ VE KULLANILMASI

Kamu kurum ve kuruluşlarınca, 3 yıl süreyle her ne şekilde olursa olsun yeni taşıt edinilmeyecektir. Ancak, savunma ve güvenlik hizmetleri için ihtiyaç duyulan taşıtlar ile ambulans ve itfaiye araçları acil ve zorunlu hallerde edinilebilecektir. Mevcut taşıtlar ihtiyaç analizleri ve tasarruf anlayışı çerçevesinde ivedilikle gözden geçirilecektir. Ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek, ihtiyaç fazlası taşıtlar ise tasfiye edilmek ya da ihtiyacı olan kurumlara devredilmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirilecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı suretiyle kullanılan mevcut taşıtlar, sözleşme süresi sonunda izin alınmadan yeniden kiralanmayacaktır.

…

HABERLEŞME GİDERLERİ

Kamu kurum ve kuruluşlarının harcama yetkilileri, haberleşme giderlerini hizmet gerekleri ve teknolojik imkânlar çerçevesinde gözden geçirerek kaynakların verimli kullanılması hususunda sayı, tutar veya kullanım kısıtlamaları da dâhil gerekli her türlü tedbiri alacaklardır.

…

PERSONEL GÖREVLENDİRMELERİ

Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet içi eğitim, konferans, seminer, çalıştay, sempozyum, toplantı, organizasyon ve benzeri her türlü faaliyetlerinin uzaktan erişim yöntemleriyle yapılması esastır. Söz konusu faaliyetlerin yüz yüze yapılmasının zorunluluk arz ettiği durumlarda kamu tesisleri kullanılacak, bu faaliyetler mümkün olduğunca kamu personeli tarafından yürütülecek, görev süresi ve görevli sayısı asgari seviyede tutulacaktır.

…

KIRTASİYE VE DEMİRBAŞ ALIMLARI

Kamu kurum ve kuruluşlarınca zorunlu haller hariç olmak üzere 3 yıl süreyle büro malzemesi, makine ve teçhizat, tefrişat, bilgisayar ve donanımı ile benzeri demirbaş alımı yapılmayacaktır. Bu varlıklar, ekonomik ömrü tamamlanmadan hiçbir şekilde elden çıkarılmayacaktır.

…

TEMSİL, TÖREN, AĞIRLAMA VE TANITIM GİDERLERİ

…

Uluslararası toplantılar ile millî bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacaktır.

…

ENERJİ VE SU ALIMLARI

Kamu kurum ve kuruluşları, enerji maliyetlerini azaltmak amacıyla Kamu Binalarında Tasarruf Hedefi ve Uygulama Rehberinde yer alan tasarruf önlemlerine uyacaklardır. Ayrıca doğalgaz ve elektrik enerjisi tedarikinde serbest tüketici kriterlerini sağlayan binalarda ihale usulleri uygulanarak enerji giderlerinin azaltılmasına yönelik gerekli tedbirler alınacaktır. Genel aydınlatmada LED dönüşümü ve diğer tasarruf sağlayıcı tedbirler ivedilikle uygulamaya geçirilecektir. Kamu bina ve tesislerinde enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılması hususunda azami gayret gösterilecektir.

…

PERSONEL SERVİSİ HİZMETİNE İLİŞKİN GİDERLER

Savunma ve güvenlik hizmetleri hariç; kamu kurum ve kuruluşlarınca toplu taşıma olan yerlerde personel servisi hizmeti sonlandırılacak, hizmet alımı suretiyle sağlanan personel servisi hizmeti ise sözleşme süresinin bitimine kadar devam edebilecektir. Kamu kurum ve kuruluşları, toplu taşıma olmayan yerlerde ilgili mevzuatına uygun olarak sağlayacakları personel servis hizmetinde en etkin ve ekonomik yöntemleri tercih edecekler; personel servisi temininin hizmet alımı suretiyle sağlanması durumunda aşağıda belirtilen kriterlere uyacaklardır:

Yakın yerleşkelerdeki kamu kurum ve kuruluşlarının personel servisi hizmetini birlikte ihale etmeleri esas olacaktır.

Personel servisi hizmetinden fiilen yararlanan kişi sayısının araç kapasitesinin yüzde 70’inin altında olması durumunda ilgili hatta servis sunumu yapılmayacaktır.

Personel servisi ihale şartnamelerinde araç yaşı kriteri belirlenirken model yılı yeni araçlar yerine maliyet tasarrufu sağlayacak şekilde 6/2/2004 tarihli ve 2004/6801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliğine uygun olarak model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.

DİĞER HUSUSLAR

…

Bu Genelgenin uygulanması ile ilgili olarak tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından gereken tedbirler alınacak, her kademedeki yönetici tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olacaktır.

…

Bu Genelgede belirtilen hükümler hilafına ortaya çıkabilecek zorunlu ihtiyaçların karşılanabilmesi veya izin gerektiren durumlar için bakanlıklar, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlar ile diğer idareler bakımından Cumhurbaşkanlığından, il özel idareleri bakımından İçişleri Bakanlığından, belediyeler bakımından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından izin alınacaktır. Ancak kamu idareleri Cumhurbaşkanlığından izin talebinde bulunmadan önce Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığından görüş alacaktır. Bakanlıkların merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatları, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları bakımından istenecek izin talepleri münhasıran bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından hassasiyetle değerlendirildikten sonra gönderilecektir. İl özel idareleri ve belediyeler bakımından izin ilgili bakan veya Genelgenin uygulanmasından sorumlu bakan yardımcısı tarafından verilecektir.

Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir.

Genelgenin yayımından önce yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde, bu Genelge kapsamına giren hususlarla ilgili münferit olarak izin alınmış iş ve işlemler için bu Genelgenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay içerisinde yeniden izin alınacaktır…” düzenlemelerine yer verilmiştir.

27.05.2024 tarih ve 2024/DK.D-91 sayılı Düzenleyici Kurul Kararı’nda “2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde, açıklanan tedbirlerin uygulanmasının hassasiyetle takip edileceği, denetleneceği, raporlanacağı ve aykırı hareket edenler hakkında gerekli yaptırımların uygulanacağının ve her kademedeki yöneticinin tasarruf ilkelerinin uygulanmasından sorumlu olduğunun vurgulandığı; bu çerçevede Genelgedeki “İhale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgili olmayan unsurların dahil edilemeyeceği” hususuna ilişkin olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun temel ilkeleri ile Genelgedeki kapsam ve açıklamalar çerçevesinde;

1- 4734 sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerin ihale dokümanlarında (idari şartname, sözleşme tasarısı, işin projesini de kapsayan teknik şartname ile birim fiyat tarifleri dahil gerekli diğer belge ve bilgilerde) sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın (kontrollük, makam hizmetleri gibi yerlerde kullanılacak araçlar, bilgisayar, telefon, tablet vb.) yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmamasına,

2- İhale dokümanlarında (idari şartname, sözleşme tasarısı, işin projesini de kapsayan teknik şartname ile birim fiyat tarifleri dahil gerekli diğer belge ve bilgilerde) sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın (kontrollük, makam hizmetleri gibi yerlerde kullanılacak araçlar, bilgisayar, telefon, tablet vb.) yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmış olan ve devam eden ihalelerde;

a) 4734 sayılı Kanunun 29 uncu maddesine göre zeyilname düzenlenerek bu yöndeki düzenlemelerin ihale dokümanlarından çıkarılmasına,

b) Zeyilname yapılması imkânının bulunmaması halinde söz konusu Genelgede yer alan “…Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir …” düzenlemesi uyarınca ihalenin iptaline karar verilmesine,…” ifadeleri yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (GES 3 MW)

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 1991A01-164 (1991A010210 – Kuzova Pompaj Sulaması)

d) Kodu: 24.63.164.9862-0076.0065-02-06.05.70.90-39100110016-09-23

e) Miktarı:

Elazığ ili sınırları içerisinde Keban Barajı rezervuarı yüzeyine kurulacak olan (4,004 MWp/ 3,000 MWe) kapasiteli “Şebeke Bağlantılı Güneş Enerjisi Santralinin” TSE K 657 Standardına Uygun taşıyıcı sistemli dubalarla yüzer Güneş Enerji Santrali Kurulum İşi İnşaatıdır.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Elazığ İli Keban Baraj Gölü Rezervuarı üzeri” düzenlemesi,

“Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,

“Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. e-teklifler istekliler tarafından EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Teklife ilişkin e-anahtar, e-teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilir.” düzenlemesi,

Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (Ges 3 Mw) Özel Teknik Şartname’de “1. PROJENİN ADI

“Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım Yüzer GES (4,004 MWp/ 3,000 MWe)” İşi kapsamında Elazığ ili sınırları içerisinde Keban Barajı rezervuarı yüzeyine kurulacak olan (4,004 MWp/ 3,000 MWe) kapasiteli “Şebeke Bağlantılı Güneş Enerjisi Santralinin” (bundan sonra Yüzer GES olarak anılacaktır Santralin Kurulum İşi İnşaatıdır.

2. PROJENİN YERİ

Elazığ İli Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım Yüzer GES (4,004 MWp/ 3,000 MWe) İnşaatı işi, Elazığ İli, Merkez İlçe Fatmalı Köyü 2 km batısında bulunan Kuzova Pompa İstasyonu sınırında Keban Barajı rezervuar alanı üzerinde Kuzova Pompa istasyonun yakınında yer almaktadır.

3. PROJENİN AMACI ve KONUSU

Devlet Su İşleri 9. Bölge Müdürlüğü Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi 4,004 MWp/ 3,000 MWe Yüzer GES İnşaatı bitirildiğinde kurulu gücü 11,5 MW ve 6 üniteyle sulama amaçlı kullanılan Kuzova Pompa İstasyonu için elektrik üretimi yapılarak sulama yapan yöre halkına tarımsal faaliyetlerinde enerjiye ücret ödemesi yapmayarak ve/veya en aza indirerek daha ucuz ve verimli üretim yapma imkanı sağlanacaktır.

12.05.2019 tarihli ve 30772 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik kapsamında tesis edilmesi planlanan Güneş Enerjisi Santrali (GES) için Elektrik Piyasası Kanunu ve mevzuatları uyarınca ilgili Elektrik İletim A.Ş. ile yapılan bağlantı anlaşmasına ve iş kapsamındaki sözleşme ve eklerine uygun olarak imal edilecek olan;

§ OG ENH, Beton Köşk, Trafo, Hücreler, Şebekeye Bağlantı ve Senkronizasyonu,

§ Beton Köşk Ebadlarından tüm kenarlarda en az 1,5 m büyüklüğünde Yüzer Beton Blok

§ Fotovoltaik Güneş Panelleri ve Yüzer Taşıyıcı Konstrüksiyon dubalar,

§ Solar İnvertörler,

§ AC ve DC Göl üstünde Saha Kablolamaları,

§ AC ve DC Göl üstünde Elektrik Pano ve Ekipmanları,

§ Veri Kayıt, Ölçüm ve Uzaktan İzleme,

§ Topraklama ve Yıldırımdan Korunma Tesisatı,

§ Kontrol Kumanda Binası (Konteyner),

§ Beton Direkli Çevre Tel Çit,

§ IP CCTV Kamera,

§ Saha Aydınlatma,

§ Harita Çalışmaları,

§ Uyarı ve İkaz Levhaları;

Sistemlerine ilişkin genel teknik özellikleri, temin koşullarını, kurulum, montaj ve devreye alınmasını, işletme ve kurulum sonrası sağlanacak teknik destek hizmetini ve diğer ilgili koşulları içerir.

Teknik Şartname, Güneş Enerjisi Santrali sistemlerinin tüm kurulum işinin yanı sıra sistemler için geçerli tüm ek donanım ve teçhizatı da kapsar.

Yüzer Güneş Enerjisi Santrali (YGES) yapım işi kapsamındaki tesisatı ve imalatları verilen standartlara uygun olarak, kusursuz, eksiksiz, fen ve sanat kurallarına uygun biçimde son teknoloji olarak tamamlanacak ve tam çalışır vaziyette İdare’ye teslim edilecektir.

…

4.2. PROJE İŞLERİ

1-Kurumumuz tarafından alınan çağrı mektubuna istinaden Projeler TEDAŞ Genel Müdürlüğüne sunulmuştur. Projelerin TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından onaylanmaması durumunda yüklenici TEDAŞ/TEİAŞ Standartlarına uygun ve Teknik Şartnamelere uygun projeleri hazırlayacak TEDAŞ/TEİAŞ onay için sunacaktır.

2-Yüklenici Sistemin Yüzme Tahkik Hesap Raporlarını Sunacaktır.

3-Yüzer Duba Sistemi Dalga hareketlerinden etkilenmeyecek şekilde mafsallı olacaktır.

4-Yüzer Sistem Mafsal, Panel, Bağlantı vb. Bütün Uygulama Mimari Detay Projeleri , Kesitleri vb ve Statik hesapları İdareye sunulacaktır.

5-Yüklenici Panellerin oturacağı Karkas sistemin 10 derece 15 derece 20 derece ve 25 derece olarak şekilde statik hesaplarını yapacak ve bunu 25 yıllık enerji verimi ile maliyet açısından mukayese edecektir. İdare en optimumunu belirleyecektir.

6-Projeler İdareye Sunulmadan önce Kontrol Teşkilatı ile kontrol edilecek netleştikten sonra idareye sunulacaktır.

7-Her türlü Proje ve Revize Projelerin hazırlanması yüklenici teklif fiyatına dahildir.

…

Projelendirme İşlemleri:

Gerekli olması durumunda yeni alınan çağrı mektuplarında istenen şartlar ile İdare’nin belirlediği malzeme ve tasarım kriterleri doğrultusunda güneş enerji santrallerine ilişkin projelendirme işlemi gerçekleştirilecektir.

TEİAŞ/TEDAŞ onayına sunulmak üzere GES Uygulama Proje Dosyası, TEİAŞ/TEDAŞ tarafından uygun görülen kapsam, biçim ve sayıda; Çağrı Mektubunda belirtilen kapasite ve şartlara uygun olarak Yüklenici tarafından hazırlanacaktır.

…

13.12. İŞLETME ve KURULUM ZAMANI KULLANILACAK MALZEMELER

…Fiber Class Tekne: Yüzer Sitemin sağlıklı işletilmesi, servis ve bakım hizmetlerinin sağlanması, olası bir yangın afet v.b. ve ulaşımın kolay aynı zamanda hızlı yapılabilmesi için 1 adet aşağıda özellikleri yazılı fiberclass tekne alınıp sözleşme sonrası İdareye tutanak ile teslim edilecektir. Teslim edilecek tekne DSİ’ye ait olacak ve kullanılmamış olacaktır.

Tekne özellikleri; En az 6,80 m uzunlukta, 2,50 m genişliğinde, en az 8 kişi ve 1500 kg taşıma kapasiteli, kabin ve direksiyonlu, en az 200 L Yakıt Depolu, su püskürtme pompalı, Otomatik Sintine Pompası olan, en az 200 Hp motor gücüne sahip fiber tekne ile tekneye uygun taşıma römork satın alınacak ve İdareye teslim edilecektir. Söz konusu kullanılmamış şekilde garantisiyle birlikte tutanak ile DSİ ye teslim edilecektir ve DSİ’ye ait olacaktır. Tekne şantiye imalatları sırasında kullanılmayacaktır.” düzenlemeleri yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin tekliflerin elektronik ortamda alındığı “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (GES 3 MW)” yapım işi olduğu, tekliflerin anahtar teslim götürü bedel olarak verileceği, ihaleye 17 isteklinin katıldığı, 06.09.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalede bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edildiği,

İptal gerekçesinin komisyon kararında “…Yasaklılık teyitlerinin yapılmasından sonra komisyonumuzca kapalı olarak yapılan 2. Oturumda;

4734 sayılı Kanunun, İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar; “Madde 62- Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:

c) (Değişik: 18/4/2007-5625/5 md.) Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. İhale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunludur.

Komisyonumuzca yapılan incelemede işin uygulama projelerinin sisteme yüklenmediği anlaşılmıştır.

Ayrıca; 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanmasına, bürokratik işlemlerin azaltılmasına ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasına ilişkin tedbirlere yer verilmiştir. Anılan Genelge’de “Genel İlkeler” başlığı altında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi veya istisna kapsamındaki alım ve ihalelerle ilgili olarak; “İhale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurların dâhil etmeyeceklerdir.” hükmü yer almaktadır. 2024/958082 İKN’li “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2.Kısım (GES 3 MW)” işi Özel Teknik Şartnamesi 13.12 maddesinde, yüklenici tarafından bir adet “Fiber Class Tekne”nin İdareye teslim edilmesi gerektiği maddesi yer almaktadır.

Bu durum ihale inceleme aşamasında tespit edilmiş ve 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde belirtilen hususlara uygun olmadığı anlaşılmıştır. Kamu İhale Kurulunun 24/05/2024 tarihli 2024/DK.D-91 sayılı kararında yer alan; “…2- İhale dokümanlarında (idari şartname, sözleşme tasarısı, işin projesini de kapsayan teknik şartname ile birim fiyat tarifleri dahil gerekli diğer belge ve bilgilerde) sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın (kontrollük, makam hizmetleri gibi yerlerde kullanılacak araçlar, bilgisayar, telefon, tablet vb.) yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmış olan ve devam eden ihalelerde; b) Zeyilname yapılması imkânının bulunmaması halinde söz konusu Genelgede yer alan ‘…Bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir …’ düzenlemesi uyarınca ihalenin iptaline karar verilmesine…” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda açıklanan sebepler doğrultusunda “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (GES 3 MW)” işi Özel Teknik Şartnamesinin 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde yer alan “…araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurların dâhil etmeyeceklerdir.” hükmüne uygun olmadığı görülmüştür.

Gerek yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hatalar ve gerekse 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde belirtilen hususların ihale inceleme aşamasında tespit edilmesinden dolayı Kamu İhale Kurulunun 2024/DK.D-91 sayılı kararına istinaden “bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir” hükmü gereği ve “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (GES 3 MW)” işi İdari Şartnamesi “Madde 34 – Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlığı altında yer alan “34.1. İhale komisyonu karan üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.” hükmü gereği komisyonumuzca ihalenin iptal edilmesine ve İta amirinin onayına sunulmasına karar verilmiştir.” şeklinde ifade edildiği tespit edilmiştir.

Başvuru sahibi tarafından 10.09.2024 tarih ve 160805 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.09.2024 tarihli dilekçe ile ihalenin iptaline yönelik olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu,

Başvuru üzerine Kurul tarafından alınan 25.09.2024 tarihli ve 2024/UY.II-1210 sayılı Kurul kararı ile “…Yapılan incelemede, Özel Teknik Şartname’nin “Proje İşleri” başlıklı 4’üncü maddesinde “1-Kurumumuz tarafından alınan çağrı mektubuna istinaden Projeler TEDAŞ Genel Müdürlüğüne sunulmuştur.” şeklinde düzenlemelerin yer aldığı, bu düzenlemeden idarece uygulama projelerinin hazırlandığı anlaşılmakla birlikte ihale dokümanı kapsamında uygulama projesine yer verilmediği ve başvuruya konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale edildiği de dikkate alındığında; söz konusu durumun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda da yer yerilen 62’nci maddesine aykırılık teşkil ettiği ve idarenin iptale ilişkin söz konusu gerekçesinin yerinde olduğu anlaşıldığından, diğer iptal gerekçesi olan Özel Teknik Şartname’de özellikleri belirtilen ve talep edilen fiberclass teknenin, 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’ne aykırılık teşkil ettiği yönündeki gerekçesine ilişkin olarak ise bu aşamada ayrıca bir inceleme ve değerlendirmeye gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.” gerekçesiyle Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verildiği,

Karar üzerine Bozduman Elektrik İnşaat ve Malzemeleri Doğalgaz Bilgisayar Gıda Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle dava açıldığı, açılan dava sonucunda Ankara 6. İdare Mahkemesince 14.11.2024 tarihli ve E:2024/1649, K: 2024/1663 sayılı kararı ile “…Bu bağlamda, söz konusu ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin “ihale dokümanının kapsamı” başlıklı 5. maddesinde uygulama projelerinin ihale dokümanı kapsamındaki belgeler arasında sayılmadığı, 4734 sayılı Kanun’un 62. maddesinin ise ihale dokümanı kapsamında uygulama projelerine yer verilmesi gerektiği yönünde düzenleme getirmediği, yalnızca yapım işlerinde uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamayacağı yönünde kural getirdiği, nitekim, Özel Teknik Şartnamede projelerin TEDAŞ Genel Müdürlüğü’ne sunulduğunun ve Projelerin TEDAŞ/TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından onaylanmaması durumunda ise yüklenicinin TEDAŞ/TEİAŞ Standartlarına ve Teknik Şartnamelere uygun projeler hazırlayacağının belirtildiği, yine Teknik Şartnamede, İdare’nin belirlediği malzeme ve tasarım kriterleri doğrultusunda güneş enerji santrallerine ilişkin projelendirme işleminin gerçekleştirileceğinin, bu kapsamda hangi projelerin yapılacağının ayrıntılı şekilde düzenlendiği, dolayısıyla, uygulama projeleri olmadan ihaleye çıkılması gibi bir durumun söz konusu olmadığı, bunun yanında dava konusu ihaleye 17 istekli tarafından teklif verildiği, ihalede rekabet koşullarının oluştuğu da dikkate alındığında, dava konusu Kurul kararında yer verilen sözü geçen gerekçenin hukuka uygun olmadığı değerlendirilmiştir.

Yine, davacının itirazen şikâyet başvuru dilekçesi incelendiğinde, davacı tarafından ihale komisyonu kararında yer verilen bu gerekçelerin tamamıyla ilgili olarak bir takım iddialar ileri sürülmüş, Kurul tarafından Teknik Şartnamede yükleniciden istenilen bir adet fiber class teknenin 17.05.2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirleriyle ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’ne aykırılık teşkil ettiği yönündeki iptal gerekçesi ile “yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hatalar” şeklindeki gerekçesi hakkında davacının ileri sürdüğü iddialar bağlamında herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır.

…

Bu itibarla, Kurul tarafından davacının Teknik Şartnamede yükleniciden istenilen bir adet fiber class teknenin 17.05.2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tasarruf tedbirleriyle ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında olmadığına yönelik iddiası ile yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hataların neler olduğunun komisyon kararında açıkça belirlenmediğine yönelik iddiasının incelenerek açıklığa kavuşturması suretiyle itirazen şikâyet başvurusu hakkında bir karar verilmesi gerekir iken, böyle yapılmayarak eksik incelemeyle verilen dava konusu Kurul kararında bu yönüyle de hukuka uyarlık görülmemiştir.” şeklinde karar verildiği,

Mahkeme kararının uygulanmasını teminen 25.12.2024 tarihli ve 2024/MK-132 sayılı Kurul kararı ile “…1- Kamu İhale Kurulunun 25.09.2024 tarihli ve 2024/UY.II-1210 sayılı kararın uygulama projelerine ihale dokümanı kapsamında yer verilmediğinden ihalenin iptali işleminin yerinde olduğu yönündeki değerlendirmelerin iptaline,

2- Başvuru sahibinin yükleniciden istenilen bir adet fiber class teknenin 17.05.2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında olmadığına yönelik iddiası ile yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hataların neler olduğunun komisyon kararında açıkça belirlenmediğine yönelik iddiasının esasının incelenmesine,” karar verildiği anlaşılmıştır.

Bu çerçevede “Başvuru sahibinin yükleniciden istenilen bir adet fiber class teknenin 17.05.2024 tarih ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi kapsamında olmadığına yönelik iddiası ile yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hataların neler olduğunun komisyon kararında açıkça belirlenmediğine” yönelik iddialarının esas yönünden incelenmesi aşağıdaki gibidir;

Mahkeme kararı doğrultusunda yapılan inceleme kapsamında “yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hataların neler olduğunun komisyon kararında açıkça belirlenmediğine” yönelik olarak 30.12.2024 tarih ve 63955 sayılı Kurum yazısı ile “…Yapılan incelemede, ek olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgelere de ihtiyaç duyulmuştur: 06.09.2024 tarihli ihale komisyonu kararında, ihalenin iptal gerekçesi olarak yaklaşık maliyet ve projelendirme aşamasındaki hataların da gösterildiği ve tarafımıza gönderilen ihale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede yaklaşık maliyetin piyasa fiyat araştırması esas alınarak hesaplandığı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, yaklaşık maliyet hesaplanırken herhangi bir hata yapılıp yapılmadığı, buna ilişkin idarenizin bir tespitinin bulunup bulunmadığı, yok ise iptal gerekçesindeki ifadede kastedilenin projelerin hazırlanmamasına dayalı olarak yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmaması mı olduğu hususlarına ilişkin açıklamanızın ve varsa dayanak bilgi ve belgelerin tarafımıza gönderilmesi gerekmektedir.” hususlarında bilgi istenilmiştir.

İhaleyi yapan idarece, verilen süre içerisindeKurum’a herhangi bir görüş ve bilgi belgenin iletilmediği, bu sebeple28.01.2025 tarih ve 65617 sayılı Kurum yazısı ile tekiden yukarıda aktarılan hususlarda Devlet Su İşleri 9. Bölge Müdürlüğünden bilgi istenilmiştir.

Bu defa12.02.2025 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan cevabi yazıda ise “…ilgi yazınızda talep etmiş olduğunuz “yaklaşık maliyet hesaplanırken herhangi bir hata yapılıp yapılmadığı, buna ilişkin idarenizin bir tespitinin bulunup bulunmadığı, yok ise iptal gerekçesindeki ifadede kastedilenin projelerin hazırlanmamasına dayalı olarak yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmaması mı olduğu hususlarına ilişkin açıklamanızın ve varsa dayanak bilgi ve belgelerin tarafımıza gönderilmesi gerekmektedir” ilgili olarak:

1) Söz konusu işin güneş enerji santrali kurulumu olması dolayısıyla, güneş enerji panellerinin taşımasında kullanılacak olan “Paslanmaz Çelikten güneş enerji sistemleri taşıyıcıları” pozunun yaklaşık maliyetin ana bileşenleri içerisinde bulunmaması sebebiyle, yaklaşık maliyet hesabının uygun olmadığı anlaşılmıştır. Daha önce İdaremiz tarafından yapılmış olan benzer güneş enerjisi tesisi işlerine ait yaklaşık maliyetler kontrol edildiğinde, söz konusu “Paslanmaz Çelikten güneş enerji sistemleri taşıyıcıları” pozuna ait imalatların toplam yaklaşık maliyetteki oranının %25 ile %30 arasında yer aldığı tespit edilmiştir.

…

Ayrıca “Paslanmaz Çelikten güneş enerji sistemleri taşıyıcıları” pozunun yer almaması, söz konusu İş kapsamında yeni fiyata sebep olacağı ve bu yeni fiyatında, keşif artışıyla dahi karşılanamayıp işin bitirilememesine neden olacağı öngörülmektedir.

2) “Fiber Class Tekne ve Taşıma Römorku” pozunun yaklaşık maliyete eklenmiş olması ve “Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (GES 3 MW)” işi Özel Teknik Şartnamesi 13.12 maddesinde, yüklenici tarafından bir adet “Fiber Class Tekne”nin İdareye teslim edilmesi gerektiği maddesi; 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde “Genel İlkeler” başlığı altında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi veya istisna kapsamındaki alım ve ihalelerle ilgili olarak; “İhale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurların dâhil etmeyeceklerdir.” hükmüne aykırılık teşkil etmektedir.

Ayrıca Yapılacak olan Yüzer Sistem, Kuzova Pompaj Sulaması ile Birlikte Sulama Birliğine devredilecektir. Sulama Birlikleri bu tesisleri işletirken her türlü araç, gereç, personel vb. ihtiyaçlarını kendileri temin ederek Bütçelerinden karşılayacaktır. İş kapsamındaki “Fiber Class Tekne ve Taşıma Römorku” işletme aşamasında kullanılacağından iş kapsamında temin edilmesi ihale komisyonunca uygun görülmemiştir.Yukarıda açıklanan sebeplerden ötürü yaklaşık maliyetin hatalı hazırlanmış olduğu İhale Komisyonu tarafından belirlenmiş ve İhale Komisyonu Kararında bu durum açıklanmıştır.

İhale komisyonu tarafından yapılan inceleme sonrasında, yukarıda yer alan hususların tespit edilmesinden dolayı Kamu İhale Kurulunun 2024/DK.D-91 sayılı kararına istinaden “bu Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir.” hükmü gereği ve Elazığ Kuzova Pompaj Sulaması Enerji Tesisi Yapımı 2. Kısım (GES 3 MW)” işi İdari Şartnamesi “Madde 34 – Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlığı altında yer alan “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.” hükmü gereği ihalenin iptal edilmesi kararı verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre ihalenin iptali hususunda gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanındığı, ancak bu takdir yetkisi mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığından, takdir yetkisinin mevzuat çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması, tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması ve somut olaya ilişkin öğelerin dikkate alınarak Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde karar verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Yer verilen cevabi yazı ve ihale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde; Özel Teknik Şartname’de yüzer sistemin sağlıklı işletilmesi, servis ve bakım hizmetlerinin sağlanması, olası bir yangın afet v.b. ve ulaşımın kolay aynı zamanda hızlı yapılabilmesi için 1 adet özellikleri belirtilen fiberclass teknenin yükleniciden talep edildiği, başvuruya konu ihalenin ise taşıyıcı sistemli dubalarla yüzer Güneş Enerji Santrali Kurulum İşi İnşaatı işi olduğu, fiber class teknenin ise yüzer sistemin kara ile olan bağlantısını sağlamak için istendiği, Resmi Gazetede 17 Mayıs 2024 tarihinde yayımlanan 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin “Genel İlkeler” kısmında Kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları yapım ihalelerinde konusuyla ilgisi olmayan unsurları dâhil edemeyeceği açıklamalarının yer aldığı, açıklamalar çerçevesinde söz konusu fiber class teknenin yapım konusu işin zorunlu bir parçası niteliğinde olduğu, dolayısıyla istenilen teknenin yapım konusu ile ilgili olmayacağının söylenemeyeceği, bu sebeple idarenin yükleniciden istenilen fiber class teknenin 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’ne aykırılık teşkil ettiği yönündeki gerekçesinin yerinde olmadığı, ayrıca tekne ile ilgili olarak idarece Kurum’a iletilen cevabi yazıda işletme aşamasında kullanılacağından iş kapsamında temin edilmesine gerek bulunmadığının ifade edildiği görülmekle birlikte, söz konusu gerekçeye ihale komisyonu kararında yer verilmediği ve bu gerekçenin açıkça Teknik Şartname düzenlemesi ile çeliştiği anlaşıldığından, anılan gerekçenin de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, yaklaşık maliyete ilişkin hatalarda paslanmaz çelikten güneş enerji sistemleri taşıyıcıları kalemine yaklaşık maliyet içerisinde yer verilmediği yönündeki gerekçesine ilişkin yapılan incelemede; idarece bahsi geçen kalemin yaklaşık maliyet hesabında esas alınmadığı ve bu kalemin idarenin önceki ihalelerinde yaklaşık maliyetin yaklaşık olarak %25-%30’una tekabül ettiği ifade edilmekle birlikte, idarece yaklaşık maliyetin anahtar teslim götürü bedel üzerinden ve fiyat teklifi esas alınarak hesaplandığı, ancak idarenin anılan iş kalemine ihale dokümanı kapsamında yer vermiş olsa dahi fiyat teklifi alınan üçüncü kişilerin söz konusu iş kalemine bir fiyat öngörüp öngörmeyeceğinin teklif türünün anahtar teslim götürü bedel olması sebebiyle bilinemeyeceği ve bu kalemin yaklaşık maliyetteki ağırlığının tespit edilemeyeceği, dolayısıyla önceki ihalelere dayanarak varsayımsal bir yorumda bulunulamayacağı, bu çerçevede idarelerin ihaleye çıkmadan önce gerekli araştırma ve çalışmaları yaparak yaklaşık maliyeti doğru bir şekilde hesaplamasının gerektiği, bu durumun hukuki güvenlik ve belirlilik ilkesinin doğal bir sonucu olduğu anlaşıldığından, anılan iptal gerekçesinin de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 157.733,00 TL başvuru bedelinin Kurum’un şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 157.733,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1. İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.