Teknik puanlamada komisyon üyelerinin aynı puanları vermesi ihale iptaline neden olur mu (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Tümaş Türk Müh. Müş. ve Müt. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1015792 İhale Kayıt Numaralı “İstanbul Geneli Üst/Alt Geçit, Otopark ve Yol Projelerinin Hazırlanması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı tarafından 25.10.2024 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “İstanbul Geneli Üst/Alt Geçit, Otopark ve Yol Projelerinin Hazırlanması İşi” ihalesine ilişkin olarak Tümaş Türk Müh. Müş. ve Müt. A.Ş.nin 13.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.12.2024 tarih ve 174505 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.12.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/1845 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu tarafından teknik puanlama yapılırken tüm komisyon üyelerince aynı metin üzerinde uzlaşılarak müşterek değerlendirmede bulunulduğu, idarece şikâyet üzerine alınan kararda yer verilen ifadelerle de bu durumun doğrulandığı, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 64’üncü maddesi ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun saydamlığın ve şeffaflığın sağlanması temel ilkeleri çerçevesinde söz konusu değerlendirmenin her bir komisyon üyesi tarafından bağımsız olarak yapılması gerektiği, kamu ihale mevzuatına aykırı bu durum sebebiyle teknik puanlamanın mevzuata uygun şekilde yeniden yapılması, bu mümkün görülmezse de ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Puanlama” başlıklı 64’üncü maddesinde “(1) Teknik puanlama aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır:

a) İsteklilerin teknik teklif belgeleri her üye tarafından tek tek incelenerek idari şartnamede belirtilen kriterlere göre her istekliye gerekçeli olarak ayrı ayrı puan verilir ve bu teknik puanlar ile gerekçeleri Teknik Teklif Üye Değerlendirme Standart Formuna yazılarak imzalanır. Üyelerin doldurduğu bu formlar biraraya getirilerek verilen puanlar Teknik Teklif Komisyon Değerlendirme Standart Formuna geçirilir. Her istekli için komisyon üyelerinin verdiği puanlar toplanarak üye sayısına bölünmek suretiyle isteklilerin ayrı ayrı teknik puanları bulunur. İdari şartnamede belirlenen asgari puanın altında kalan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü,

İdari Şartname’nin “Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. Teklifi oluşturan belgeler

21.1.1. İstekli tarafından hazırlanacak olan teklif, aşağıdaki dokümanı içerir:

a) Mali teklif

– Teklif mektubu

– Geçici teminat (istenmişse)

b) Teknik teklif

Bu şartnamede sayılan, teklif mektubu ve geçici teminat dışındaki, diğer belgeler ve teknik teklif formları.

21.1.2. İhale konusu danışmanlık hizmeti için teklif edilen bedelin yer aldığı teklif mektubu ile istenmişse geçici teminat isteklinin mali teklifini oluşturur. Bu teklif, üzerine “Mali Tekliftir” yazılmak suretiyle bir zarfa konulur.

21.1.3. Teknik değerlendirme için istenilen diğer tüm belgeler, isteklinin teknik teklifini oluşturur. Bu teklif, üzerine “Teknik Tekliftir” yazılmak suretiyle ayrı bir zarfa veya pakete konulur.

…

21.1.5. Mali teklife ilişkin zarf ile teknik teklife ilişkin zarf, bir araya getirilerek ayrı bir zarf veya paketin içine konulur. Bu zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan İdarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanarak mühürlenir veya kaşelenir…” düzenlemeleri,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin alınması, açılması ve değerlendirilmesi” başlıklı 29’uncu maddesinde “…29.2.3. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. Teknik tekliflere ait zarflar açılarak, istenilen belgelerin tam olarak verilmiş olup olmadığı kontrol edilir ve durum bir tutanakla tespit olunur. Bu tutanağın onaylı suretini isteyenlere, bunların komisyon başkanınca onaylanmış bir sureti, imza karşılığı verilir. Mali teklifleri içeren zarflar ise isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde bir tutanağa bağlanarak açılmaksızın ihale komisyonunca toplu halde paketlenip, mühürlenerek, imzalanır ve muhafaza altına alınır. Bu aşamada, teklifi oluşturan belgelerde değişiklik yapılamaz, varsa eksik belgeler tamamlanamaz, hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmeksizin, teklifler kapsamlı olarak değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.

29.2.4. İhale komisyonu öncelikle isteklilerin teknik değerlendirmeye esas bütün belgelerinin ihale dokümanında istenilen şartlara uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğini inceler. Belgeleri eksik olduğu bu Şartnamenin 29.2.3.maddesine göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılır.

…

29.2.7. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda, belgeleri eksiksiz ve usulüne uygun olan isteklilerin, ihale dokümanında belirtilen teknik değerlendirme kriterleri ve puanlara göre teknik puanları belirlenir. İhale dokümanında belirlenen asgari teknik puanın altında puan alan isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.

29.2.8. Belgeleri eksik olan veya istenilen şartlara uygun olmadığı tespit edilen ya da asgari teknik puanın altında puan alan isteklilere tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve mali tekliflerinin açılmaksızın, mali tekliflerin açılacağı tarih ve saatte kendilerine veya vekillerine elden iade edileceği Teknik Değerlendirmede Yeterli Bulunmayan Adaylara Sonucun Bildirilmesine İlişkin Form kullanılarak bildirilir. Bu formun ekinde Teknik Teklif Üye Değerlendirme ve Teknik Teklif Komisyon Değerlendirme Formlarını da yer verilir. Aynı tarihte, asgari teknik puan ve üzerinde puan alan isteklilere de mali tekliflerin açılacağı tarih ve saat yazılı olarak bildirilir.

29.2.9. Değerlendirme Teknik ve Mali olmak üzere iki aşamada yapılır. Önce Teknik daha sonra da Mali Teklif değerlendirilir. Teknik ve Mali tekliflere verilen ağırlık oranı aşağıdaki gibidir.

Teknik ve Mali Puan Ağırlık Katsayıları:

Teknik Puan Ağırlık Katsayısı = 0,80

Mali Puan Ağırlık Katsayısı = 0,20

Toplam = 1.00″ düzenlemeleri bulunmaktadır.

Anılan Şartname’nin 31’inci ve 32’nci maddelerinde de teknik değerlendirme kriterleri ile teknik puanın hesaplanma yöntemine yer verilmiştir.

Yukarıda alıntılanan İdari Şartname düzenlemeleri çerçevesinde, başvuru konusu ihalede isteklilerce teknik teklif ve mali teklif dosyalarının ayrı ayrı hazırlanarak ihaleye katılımda birlikte sunulacağı, ihale komisyonunca öncelikle isteklilerin teknik tekliflerinin değerlendirilerek her bir isteklinin teknik puanının belirleneceği ve asgari teknik puanın altında puan alan isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılacağı, değerlendirme dışı bırakılan isteklilerin mali tekliflerinin açılmayacağı, diğer isteklilerin mali teklifleri de değerlendirilerek her bir isteklinin toplam puanının hesaplanacağı ve ihalenin sonuçlandırılacağı anlaşılmaktadır.

Teknik Teklif Komisyon Değerlendirme Formu incelendiğinde, formda yer verilen her bir istekli için her bir ihale komisyonu üyesinin verdiği teknik puanların birebir aynı olduğu, örneğin her bir komisyon üyesinin başvuru sahibi için 73,50 puan, ihale üzerinde bırakılan istekli için 95,44 puan verdiği görülmektedir.

Gerekçeli Teknik Teklif Üye Değerlendirme Formları incelendiğinde, her bir istekli için her bir komisyon üyesince ayrı ayrı oluşturularak imza altına alınan bu formların içeriklerinin birebir aynı olduğu tespit edilmiştir.

Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıdaalıntılanan hükümleri uyarınca, teknik tekliflerin her bir ihale komisyonu üyesi tarafından ayrı ayrı değerlendirilerek her istekliye gerekçeli şekilde teknik puan verilmesi gerektiği, bu puan ve gerekçelere her üyenin kendisine ait olan Teknik Teklif Üye Değerlendirme Formu’nda yer verilerek, her bir isteklinin teknik puanının üyelerin verdiği puanların ortalaması alınmak suretiyle hesaplanacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla teknik değerlendirmede esas olanın ihale komisyonu üyelerinin birbirinden bağımsız şekilde teknik teklifleri değerlendirmesi olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, ihale komisyonu üyelerince bağımsız şekilde yapılan değerlendirmeler neticesinde bir istekliye hukuken geçerli sebeplerin varlığı halinde aynı teknik puan verilmesi önünde bir engel bulunmamaktadır.

Bu itibarla, başvuru konusu ihalede ortaya çıkan durumun salt ihale komisyonu üyelerince isteklilere aynı puanların verilmesinden ibaret olmadığı, yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde ihale komisyonu üyelerinin teknik değerlendirme sürecini birlikte yürüterek Teknik Teklif Üye Değerlendirme Formlarını da bir örnek şekilde tanzim ettiğinin anlaşıldığı, ayrıca idarece şikayet başvurusuna verilen cevapta “İhale komisyonu başkanı ve üyeleri, … metodoloji dosyasını incelemek ve puanlama kriterlerini belirlemek amacıyla toplanmışladır. Bu toplantı sırasında, belirlenen kriterler ile isteklilerin eksiklikleri ve güçlü yönleri gibi unsurlar değerlendirilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, yukarıda aktarılan değerlendirmeler doğrultusunda teknik değerlendirmenin ortak iradenin sonucu olarak bu şekilde gerçekleştirilmesinin kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varılmış ve başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.

Bununla birlikte, danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde mali teklifler teknik tekliflerle birlikte değil sonradan açılmakta ve teknik değerlendirme tamamlanarak teknik puanların belirlenmesinin ardından mali teklifler değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda, hâlihazırda ilgili isteklilerin mali tekliflerinin açılmış olduğu göz önüne alındığında, ihale komisyonu üyelerince mali teklifleri öğrenilmiş olan isteklilerin teknik tekliflerinin her türlü kuşkudan uzak, objektif ve nesnel şekilde yeniden değerlendirilmesi imkânının ortadan kalktığı, dolayısıyla gelinen aşama itibarı ile mevzuata aykırı şekilde gerçekleştirilen teknik değerlendirme sürecinin tekrar teknik puanlama yaptırılarak ihya edilmesinin mümkün olmadığı, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde sayılan temel ihale ilkeleri karşısında ihalenin iptalinin gerektiği neticesine ulaşılmıştır.

Öte yandan, 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi istekli tarafından, 118.286,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede, anılan isteklinin itirazen şikâyet başvurusuna konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde 118.286,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumuna yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.