Sürücülü kiralık araç hizmetlerinde trafik kazası sorumluluğu yükleniciye bırakılabilir mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Uzman Atık Yönetimi Turizm Tem. İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir DKMP İl Şube Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/471199 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir DKMP İl Şube Müdürlüğü tarafından 24.04.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Uzman Atık Yönetimi Turizm Tem. İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 17.04.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.04.2025 tarih ve 182956 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/879 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Teknik Şartname’nin 6.2’nci maddesinde yer alan kasko sigortasına ilişkin düzenleme ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin genel hükümlerinin kapsamının dışına çıkıldığı, idarenin personelinin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin sorumluluğu kapsamına alındığı, şoförlerin yüklenici ve idare personelinin araçlarını kullanacağı dikkate alındığında ilgili düzenlemede yüklenicinin veya idare personelinin kullandığı araç ayrımı yapılmadığından söz konusu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü maddesinde “Bu Kanun kapsamında yapılan kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. İhale dokümanı ve sözleşme hükümlerinde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemez. Kanunun yorum ve uygulanmasında bu prensip göz önünde bulundurulur.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Hizmet sunucularının sorumluluğu” başlıklı 34’üncü maddesinde “Hizmet sunucuları taahhütleri çerçevesinde kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme seçilmesi, verilmesi veya kullanılması, tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmemesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre hizmet sunucusuna ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27 nci madde hükümleri uygulanır.” hükmü,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.

Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.

Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,

Aynı Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur.

Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.

Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir.

Hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitleri günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtilir.

Düzenlenen sigorta poliçelerinde, idare işveren sıfatıyla, yüklenici ise işi gerçekleştiren sıfatıyla ve varsa alt yükleniciler yer almalıdır. Kıymetler tam değer üzerinden sigorta ettirilmelidir.

Sözleşmesinde istenilmiş olması halinde, sigortalara ilişkin limitlerin işe başlama tarihinin yıl dönümündeki güncel değerlere yükseltilmesi zorunludur.

Yüklenici, idarelerce istenen söz konusu sigortalara ilişkin poliçeleri ve ödeme kanıtlarını, iş fiili olarak başlamadan önce idareye vermek zorundadır. Sigortalar tamamlanmadığı sürece avans ve hakediş ödemesi yapılmaz.

Sigorta poliçelerinde belirlenen, yüklenicinin kusurlu olduğu hallerde, kusur nedeniyle sigortanın karşılamadığı bedeller için yüklenici idareden bir istekte bulunamaz.

Sigorta yükümlülüğünün kabul süresinin sonuna kadar olan süreçte devam edip etmeyeceği veya ne ölçüde devam edeceği, bu süreci düzenleyen madde hükümleri de göz önünde tutularak sözleşme veya eklerinde belirtilir.

Sözleşmenin feshi veya işin/hesabın tasfiyesi halinde bu sigortalar, iş yeni yükleniciye ihale edilinceye kadar devam ettirilir ve bu süreye ilişkin sigorta giderleri ilk yükleniciye ait olur. Ancak bu süre, fesih veya tasfiye tarihinden başlamak üzere üç (3) ayı geçemez.” hükmü,

Aynı Genel Şartname’nin “Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar” başlıklı 20’nci maddesinde “Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya olmasın yüklenici bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlar nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.

Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 76’ncı maddesinde ” 76.4. İstekliler tarafından ilgili mevzuatı gereğince yapılması gereken sigorta giderleri, tip idari şartnamelerin ‘Teklif fiyata dâhil olan giderler’ maddesi kapsamında teklif fiyatına dâhil edilecektir. İhale dokümanında iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir.

Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde iş ve/işyerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/işyerlerinin sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir.

76.5. İhale dokümanında iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğu belirtilerek sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlendiği ihalelerde, isteklilerden ihale aşamasında sigortaya ilişkin herhangi bir belge (taahhütname, sigorta poliçesi vb.) sunmaları istenmeyecektir. Bu durumda, sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yüklenici tarafından sigorta poliçesi sunulacağına ilişkin düzenleme teknik şartnamede yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Araç Kiralama Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

– 14 Adet (365 gün süreli) Yakıt Hariç Sürücüsüz, 4+1 Kişilik, 2022 Model ve üstü Çift sıralı 4×4 Pikap
– 9 Adet bu araçları kullanmak üzere Şoför (365 gün süreli) (Teknik Şartnamede detaylar belirtilmiştir.)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer:

– Araçların teslim edileceği yer: Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü
– İşin Yapılacağı yerler: İzmir DKMP Müdürlüğü, Manisa DKMP Şefliği, Aydın DKMP Müdürlüğü, Muğla DKMP Müdürlüğü, Marmaris Milli Park Müdürlüğü ve Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Park Müdürlüğüdür. (Teknik Şartnamede detaylar belirtilmiştir.)” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin iş mevzuatı gereğinde tesis edilmiş ve edilecek her çeşit sigorta, her türlü bakım, lastik (yazlık ve kışlık), dizel egzoz sıvısı (adblue vb.), personel maliyetleri ile zorunlu mali mesuliyet sigortası, ferdi kaza sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, araç muayane, emisyon ölçümü, vergi, (karar pulu bedeli, damga vergisi, teminat giderleri, noter giderleri, kamu ihale kurumu payı ve sözleşme giderleri) resim, harç giderleri, araçların belediye ve il trafik komisyonu giderleri, araçların kasko ve zorunlu mesuliyet sigortası, araçlara takılacak olan uydu takip sistemi ve abonelik bedelleri, OGS veya HGS cihazı takılması vb. diğer giderler teklif birim fiyatlara dahildir.

…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve işyerlerinin korunması ile işin ve/veya işyerlerinin sigortalattırılmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dahilinde yükleniciye aittir.

21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:

21.2.1. Yüklenici İhale kapsamında kiralanan araçlara araçlara Karayolları Trafik Kanunu’nun zorunlu kıldığı tüm sigortaları ve teknik şartnamede belirtilen Kasko Sigortalarını yaptıracaktır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Konu ve Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde ” 1.1 İzmir, Manisa, Aydın, Muğla, Marmaris ve Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Park Müdürlüğü il sınırları dahilindeki Biyolojik çeşitlilik izleme çalışmaları, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar ve 5199 sayılı hayvanları koruma kanunu kapsamındaki iş ve işlemlere ait görevlendirmelerde, Avcılık ile ilgili koruma, denetim faaliyetlerinde Planlama, Etüt, Envanter uygulama, bakım ve kontrol gibi hizmetlerinde ve diğer arazi hizmetlerinde kullanmak üzere İzmir DKMP Müdürlüğü emrine 4 adet yakıt hariç, 3 sürücülü 4X4 arazi çekişli, Klimalı Çift sıralı pikap, Manisa DKMP Şefliğine 2 Adet yakıt hariç, 2 sürücülü, 4X4 arazi çekişli, Klimalı Çift sıralı pikap, Aydın Müdürlüğüne 2 Adet yakıt hariç, sürücüsüz 4X4 arazi çekişli, Klimalı Çift sıralı pikap, Muğla Müdürlüğüne 4 Adet yakıt hariç, 3 sürücülü 4X4 arazi çekişli, Klimalı Çift sıralı pikap, Marmaris Milli Park Müdürlüğüne 1 adet yakıt hariç, 1 sürücülü 4X4 arazi çekişli, Klimalı Çift sıralı pikap, Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Park Müdürlüğüne 1 adet yakıt hariç, sürücüsüz 4X4 arazi çekişli, Klimalı Çift sıralı pikap kiralanması hizmet alımıdır…“düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 2’nci maddesinde “İŞİN NİTELİĞİ: Araçlar, İdarenin Faaliyet alanları ve görevleri kapsamındaki işlerinde ve aşağıda açıklanan İl Müdürlükleri emrinde kullanılacaktır.

…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Kasko, Sigorta ve Araç Belgeleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1 Tüm araçların zorunlu trafik sigortaları ile egzoz ve fenni muayeneleri yapılmış olacak ve bu belgeler İDAREYE sunulacaktır. Hasar ödemelerinde sorun çıkmaması için, sürücüsüz araçlara her türlü riske karşı ve aracın İdarenin elemanları tarafından kiralık araç (Rent A Car) olarak kullanımını da içeren muafiyetsiz RENT A CAR KASKOSU/GENİŞLETİLMİŞ ARAÇ KASKOSU/VEYA TAM KASKO yapılacak, poliçe fotokopisi ve varsa poliçe numarasının yazılı olduğu yol yardım kartı idareye sunulacaktır. Tüm teminatlar (hırsızlık dahil) %100 sigorta esasına göre verilecek olup hiçbir teminatta muafiyet, koasürans ve amortisman kesintisi uygulanmayacaktır (Yangın, çalınma veya çalınmaya teşebbüs, çarpma veya çarpılma, terör, sel su baskını, deprem, sigara yanığı yetkili olmayanlarca aracın çekilmesi, kıymet kazanma, enflasyon koruma) Araçlarla ilgili tüm belgelerin geçerliliği ve süresinde yenilenmelerinin sorumluluğu YÜKLENİCİ tarafından kontrol edilecek ve bunların eksikliğinden, sözleşme süresi içinde yaptırılmamasından, geç yaptırılmasından, teminatlarının eksik veya muafiyeti yaptırılmasından veya istenilen tutarlarda yaptırılmamasından doğacak üçüncü şahıslara karşı oluşacak her türlü yükümlülük ve her türlü maddi ve manevi zarar, ziyan ceza ve tazminatlar ile sigorta firmalarının yükleyeceği her türlü masraf YÜKLENİCİYE ait olacaktır.

6.2 Araçlarla ilgili tüm belgelerin (vize, zorunlu trafik sigortası, egzoz muayenesi, kasko v.b.) geçerlilik süreleri YÜKLENİCİ tarafından takip edilerek sürenin dolması durumunda YÜKLENİCİ tarafından yenilenecektir. Bu belgelerin zamanında yenilenmemesi nedeniyle uygulanacak cezalardan yüklenici firma sorumludur. Hizmetin yerine getirilmesi esnasında, sürücülü kiralık araçların herhangi bir trafik kazasına karışması halinde kaza ile ilgili İDARE tarafından hiçbir ücret ödenmeyeceği gibi görevlilerin can ve mal kaybından ve üçüncü şahıslara karşı yapılacak her türlü zarardan, tazminat ve cezadan YÜKLENİCİ firma muhatap ve sorumlu olacaktır. Firma ve/veya araç sahibi, sürücülerini ve yolcularını her türlü güvenceye alacak şartlarda kaskosunu yaptıracaktır. Yasal her türlü maddi ve manevi tazminat ve cezalar YÜKLENİCİ tarafından karşılanacak ve İDAREYE tevdi edecek her türlü tazminat ve ceza, YÜKLENİCİ ‘ye rücu edilecektir. İDARE bu yüzden zarara uğrarsa, doğmuş olan zararı YÜKLENİCİ ödeyecektir. YÜKLENİCİ tarafından yapılan araç ve/veya şoför değişiklikleri durumunda da aynı şartlar geçerli olup yedek sürücü ve aracın tüm sorumluluğu 6.1 ve 6.2 maddeleri kapsamında aynı şartlar dahilinde YÜKLENİCİ ye aittir.

6.3 Bu işte çalıştırılacak tüm araçların muayene(vize), yağ, lastik, Adblue her türlü bakım ve onarım dahil tüm giderleri YÜKLENİCİ tarafından karşılanacak ve takip edilerek kendi personeli tarafından mümkünse hafta sonları yaptırılacaktır. YÜKLENİCİ lastik patlamalarında veya ani arızalarda gidilebilecek ve 24 saat görev yapan servis adreslerini İDAREYE bildirecek veya bu durumda acil olarak arızaya veya kazaya müdahale edilebilecek şekilde gerekli önlemlerini alacaktır. Araçların arazide çalışmasından dolayı lastiklerin hangi nedenle tamire ihtiyaç olduğu sorgulanmayacak, sürücü ve İdare Personeli sorumlu tutulmayacak ve her türlü bakım ve onarımı yüklenici tarafından karşılanacaktır. Sözleşme süresince aracın veya araçların kaza haricinde yıpranmasından, dış görünümünden, her türlü mekanik ve boya probleminden dolayı YÜKLENİCİ İDAREDEN herhangi bir hak talep etmeyecektir. Arıza ve kaza gibi aracın serviste beklemesi gereken durumlarda 3.gün yedek araç temin edilecek aksi taktirde çalışılmayan günler kesilecektir.

6.4 Araçlar istihap haddi kadar eleman ve/veya malzeme taşıyacaklardır. Araçların istihap haddi kadar malzeme ile personel olmadan da göreve gitmesi istenebilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir DKMP İl Şube Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “2025/471199 İhale Kayıt Numaralı Araç Kiralama Hizmet Alımı” işi olduğu, bahse konu ihalenin 24.04.2025 tarihinde gerçekleştirildiği, ihalede 20 ihale dokümanının EKAP üzerinden indirildiği, 25.04.2025 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre ihaleye 14 isteklinin katıldığı, bu isteklilerden Şahin Filo Kiralama San. ve Tic. Ltd. Şti., Güven-Er Taşımacılık Tic. Ltd. Şti., Kerimoğlu Motorlu Araçlar İnşaat Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti., Uzman Atık Yönetimi Turizm Temizlik İnşaat Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. (başvuru sahibi), Pak Temz. Tur. Taş. İnş. Pet. Ür. ve Hiz. San. Dış. Tic. Ltd. Şti.nin geçici teminatı uygun olmadığı için tekliflerini değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Yağızlar Nakl. Otom. Mad. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Mamaklı Filo Araç Kiralama Kurumsal Hizmetler Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat alıntılarından; Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında yapılan sözleşmelere ait hükümlerin uygulanmasında tarafların eşit hak ve yükümlülüklere sahip olduğu, ihale dokümanı ve sözleşmelerde bu prensibe aykırı maddelere yer verilemeyeceği, yüklenicinin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülükleri ve yasakları ihlal ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zararlardan bizzat sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türleri ile teminat limitleri günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmede veya eklerinde belirtileceği, sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde sigortanın asgari limitler dâhilinde istenildiğinin kabul edileceği, sigorta poliçelerinde belirtilen yüklenicinin kusurlu olduğu hallerde kusur nedeniyle sigortanın karşılamadığı bedeller için yüklenicinin idareden istekte bulunamayacağı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlık konusu ihalenin 9 sürücü ve 14 adet aracın (pick up) kiralanma hizmeti alımı olduğu, araçların yakıt hariç tüm sigorta ve kasko ile teklif fiyata dâhil olduğu belirtilen diğer giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı, sözleşme süresince taşıtların yüklenici (9 sürücü) ve idarenin personeli (5 sürücü) tarafından kullanılacağı anlaşılmıştır.

Başvuru konusu ihalenin sürücülü ve sürücüsüz araç kiralama hizmeti alımı olduğu, şikâyete konu edilen Teknik Şartname’nin 6.1’inci maddesinin sürücüsüz araç kiralama hizmetine, 6.2’nci maddesinin ise sürücülü araç kiralama hizmetine yönelik olduğu, diğer bir ifadeyle başvuru sahibinin iddiasının aksine yüklenicinin veya idare personelinin kullandığı araç ayrımı yapılmak suretiyle düzenlemelerin yapıldığı, işin niteliği gereği tüm araçlara zorunlu trafik sigortası yapılması gerektiği, hasar ödemelerinde sorun çıkmaması için ise sürücüsüz araçlara her türlü riske karşı ve aracın idarenin elemanları tarafından kiralık araç (rent a car) olarak kullanımını da içeren muafiyetsiz rent a car kaskosu/genişletilmiş araç kaskosu/veya tam kaskonun yapılması gerektiği, hizmetin yerine getirilmesi esnasında, sürücülü kiralık (yüklenicinin personeli) araçların herhangi bir trafik kazasına karışması halinde kaza ile ilgili idare tarafından hiçbir ücret ödenmeyeceği gibi görevlilerin can ve mal kaybından ve üçüncü şahıslara karşı yapılacak her türlü zarardan, tazminat ve cezadan yüklenici firmanın muhatap ve sorumlu olacağı, söz konusu düzenleme ile idare personelinin değil sadece yüklenici personelinin kusurundan doğacak hususların yüklenicinin sorumluluğu kapsamına alındığı dikkate alındığında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin genel hükümlerinin kapsamı dışına çıkılmadığı ve istekilerin sağlıklı teklif oluşturmasını engeller nitelikte olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.