Malzemeli yemek hizmet alımında mevsimsel uygunluk ve fiyat kriterleri aşırı düşük teklif değerlendirmesinde nasıl rol oynar (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Cansızoğlu Gıda İnş. Elek. Tem. Otom. Sağ. Tic. ve San. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Ağaç ve Pey Eği. Hizm. Hayv. Bah. İşl. San. Tic. A.Ş,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1685283 İhale Kayıt Numaralı “Malzemeli Yerinde Yemek Üretim ve Dağıtım Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Ağaç ve Pey Eği. Hizm. Hayv. Bah. İşl. San. Tic. A.Ş. tarafından 10.01.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzemeli Yerinde Yemek Üretim ve Dağıtım Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Cansızoğlu Gıda İnş. Elek. Tem. Otom. Sağ. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 20.02.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.02.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.03.2025 tarih ve 179522 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/510 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, Şöyle ki;

1) Firmaları tarafından 2 haftalık örnek menüde belirtilen açıklamada kivi ve erik gramajları Teknik Şartname’de belirtilmediğinden idare ile yaptıkları telefon görüşmesinde belirtilen durum için menü değişikliği yapılabileceğinin, 2 haftalık örnek menünün bir hafta yaz mevsimi için bir haftada kış mevsimi için oluşturulabileceğinin taraflarına iletildiği, dolayısıyla kivi yerine armut, erik yerine kavun yazıldığı, söz konusu değişikliklerin idarenin bilgisi dahilinde yapıldığı ve Teknik Şartname’de gramajları belirtilmeyen girdiler için tekliflerinin geçersiz sayılmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu,

2) Firmaları tarafından işçilik ücreti olarak 12.774.805,13 TL ve abonman ücreti olarak 26 gün 200,00 TL hesaplandığı, ihale sürecinin 23 aylık olduğu göz önünde bulundurulduğunda, basiretli bir tacir olarak gelecek yıllara ait zam oranların da hesaba katıldığı ve 200,00 TL öngörüldüğü, yapılan işçilik hesaplamasında belirtilen işçilik oranının (ana girdi +işçilik oranı 0,82883284369 olduğu ve kanunda belirtilen 0,80-0,95 aralığında olduğu) iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi

79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

…

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.

Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.

…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler

2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Malzemeli Yerinde Yemek Üretim ve Dağıtım Hizmeti Alımı İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 1 Kalem 230.000 Öğün

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İdare’nin Alibeyköy ve Kurnaköy fidanlıklarında ki yemekhanelere ve teknik şartnamede belirtilen yerlere teslim edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin“Yemek Çeşitleri ve Veriliş Adetleri” başlıklı 1.1.3’üncü maddesinde “Üçüncü Grup Yemek: Bu yemekler birinci ve ikinci tür yemeklere uyumlu, mevsimine göre titizlikle seçilen tatlı, meyve, kompostodur. Üçüncü tür yemeklerin asgari aylık veriliş periyotları aşağıdadır. İkinci ve üçüncü yemek sayılan mevsim özelliklerine göre veya idari düzenlemeler gereği ihtiyaca göre artırılıp eksiltilebilir. Üçüncü grup yemekler ana yemeğin çeşidine göre veya İdare’nin talebine göre seçmeli olarak hazırlanabilir. Seçmeli yapılıp yapılmayacağım idare aylık menüyü bildirirken bildirecektir.

3 defa şerbetli veya hamur tatlılar (Baklava kadayıf çeşitleri, şekerpare, revani,, vb.)

2 defa kabak tatlısı, ayva tatlısı (Mevsimine göre)

3 defa komposto, hoşaf

10 defa sütlü ve hamurlu tatlılar (Sütlaç, dondurma, kazandibi, profıterol, trileçe vb.)

12 defa meyve” düzenlemesi,

Teknik Şartname’de yer verilen ve idarece hazırlanan “Kış Mevsimi İçin 15 Günlük Örnek Yemek Menüsü”nünün dördüncü gününde “kivi”, “Yaz Mevsimi İçin 15 Günlük Örnek Yemek Menüsü”nün sekizinci gününde “erik” yer verilmesine yönelik düzenleme yapıldığı tespit edilmiştir.

İdarece teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilen başvuru sahibi istekliden 14.01.2025 tarihli yazıyla aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği,

Başvuru sahibi istekli “Cansızoğlu Gıda İnşaat Elektrik Temizlik Otomotiv Sağlık Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi” tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının “İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesi gereği istenen işçilik hesaplamalarına günlük yol bedelini 200,00 TL olarak dâhil ederek işçilik bedellerinin yükseltildiği, İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde istenen işçilik tutarlarının toplam 11.852.419,57 TL olması gerekirken, isteklinin 12.774.805,13 TL olarak hesapladığı, ayrıca örnek menü tablosundan seçtiği 4’üncü gün menüsünde bulunan kivi yerine armut açıklamasına yer verildiği, 8.gün menüsünde erik yerine kavun açıklamasına yer verildiği” gerekçesiyle idarece reddedildiği görülmüştür.

Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, Teknik Şartname’de yer verilen ve idarece hazırlanan “Kış Mevsimi İçin 15 Günlük Örnek Yemek Menüsü”nün dördüncü gününde “kivi” yerine “armut”, “Yaz Mevsimi İçin 15 Günlük Örnek Yemek Menüsü”nün sekizinci gününde “erik” yerine “kavun” bileşenleri kullanarak açıklama yapıldığı, Teknik Şartname’nin“Yemek Çeşitleri ve Veriliş Adetleri” başlıklı 1.1.3’üncü maddesinde “Üçüncü Grup Yemek: Bu yemekler birinci ve ikinci tür yemeklere uyumlu, mevsimine göre titizlikle seçilen tatlı, meyve, kompostodur.” düzenlemesi yer almakta ise de, gerek “Kış Mevsimi İçin 15 Günlük Örnek Yemek Menüsü”nde düzenlenen “kivi”nin, gerekse “Yaz Mevsimi İçin 15 Günlük Örnek Yemek Menüsü”nde düzenlenen “erik”in verilmesi öngörülen mevsime uygun ve kolaylıkla bulunabilecek ürünler olduğu, öte yandan başvuru sahibi isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu Malzemeli Hesap Sunum Cetveli’nde “kivi ve erik” için tespit edilen borsa bülteni fiyatlarının “armut ve kavun”dan daha yüksek olduğu dolayısıyla menünün hazırlandığı mevsime uygun olarak belirlenen “kivi ve erik” yerine daha uygun fiyatlı “armut ve kavun” kullanılarak yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, her ne kadar Teknik Şartname’de “kivi” ve “erik” için gramaj bilgisine yer verilmemiş ise de, benzer meyveler için “örn, armut, elma, şeftali: büyük boy 1 adet 200 gr” ve “kayısı, çilek: 200 gr” düzenlemesine yer verildiği,ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve basiretli tacir olma yükümlülüğüne haiz istekliler tarafından bu meyveler emsal alınmak suretiyle “gramaj” tespit edilebileceği bu bağlamda idarece başvuru sahibine ait teklifin bu gerekçeye dayanarak reddedilmesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin“Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…

78.13. Yemek ve yol bedelinin nakdi olarak ödeneceği öngörülen ihalelerinin idari şartnamelerinde, yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ve ayda kaç gün ödeneceği yazılacak, bu brüt tutarların nakdi olarak ödeneceği ve ücret bordrosunda gösterileceği açıkça belirtilecektir. Her ay 30 gün olarak kabul edilecek ve bazı ayların 30 günden daha fazla ya da eksik günleri dikkate alınmayacaktır. İdari şartnamede 26 veya 22 olarak belirlenen aylık gün sayısı üzerinden hesaplama yapılacak ve 31 veya 28 gün olan aylardaki fiili gün sayısı dikkate alınmayacaktır. Yemek ve yol için aylık gün sayısı belirlenmemiş ise 26 gün olarak hesaplama yapılacaktır.

Bununla birlikte, hafta tatili ve genel tatil günleri dahil 30 günden daha kısa süreli çalışma yapılması öngörülen aylar ile takvim yılına göre 28 veya 29 günden daha kısa süreli çalışma yapılması öngörülen Şubat ayı (artık gün/kıst ay) kapsamında çalışılacak toplam gün sayısı ile bu süre içerisinde yemek ve yol bedeli verilecek gün sayısının, idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilmesi gerekmektedir.

78.14. İdari şartnamelerde ücret ile nakdi olarak ödenecek yemek ve yol gibi giderlerin net olarak ödeneceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. İdari şartnamede yer alan bu bedellerin brüt olduğu belirtilmemiş olsa bile bu tutarlar brüt olarak kabul edilecek ve buna göre işlem yapılacaktır.

78.15. Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır.

78.16. İdari şartnamede çalışacak personelin yemek veya yol maliyetinin idarenin yemekhanesinden veya personel servisinden karşılanacağı ve bedelinin yüklenicinin hakedişinden kesileceğine dair bir düzenleme yapılmışsa, yemek ve yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecektir. Bu durumda her bir personel için hakedişten kesilecek yemek veya yol bedelinin tutarı idari şartnamede gösterilecektir. Hakedişten kesilecek bu yemek veya yol bedelinin, idare personeli için öngörülen yemek veya yol bedelinde bir artış yapılsa bile değiştirilemeyeceği göz önünde bulundurularak, yemek ve yol bedelinin yıl içinde meydana gelecek artışları da kapsayacak şekilde tahmini bir bedel olarak belirlenmesi gerekecektir.

78.17. Yol giderine ilişkin olarak personele mutat taşıt bileti verilmesi öngörülürse, yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecek ve eğer bu maliyet faturalandırılabiliyorsa KDV hariç hesaplanacaktır. Aylık bilet, abonman kartı ya da toplu olarak alınan bilet fiyatlarının günlük bilet fiyatlarından daha düşük olması halinde, günlük bilet fiyatı yerine bu fiyatlar dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.

…

78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir. Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.

…

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.…” açıklamaları yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “Teklif fiyata dâhil olan giderler

25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında; ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri ile çalıştırılacak personelin; ücretleri, maaşları, sosyal ve özlük hakları sigorta primleri vb. kanuni hak ve vecibelerinin tamamı, yüklenicinin iş hukuku, sosyal sigorta mevzuatı ve diğer kanun ve yönetmeliklerden doğan yükümlülükleriyle birlikte, personelin iş kanununun ilgili müeyyideleri doğrultusunda mali ve hukuki sorumlulukları yükleniciye aittir. Ayrıca; İşin ifası için ihale dokümanı ile bu hizmet için gerekli olan ve işin teknik şartnamesinde belirtilen her türlü gider ile sözleşmeden doğacak olan damga vergisi ve KİK payı bedeli isteklilerin teklif etmiş olduğu teklif bedellerine dâhildir.

Aşçıbaşı (2 Adet) için verilecek ücret, brüt asgari ücretin %120 fazlası,

Aşçılar (3 Adet) için verilecek ücret, brüt asgari ücretin %80 fazlası,

Kalfa (1 Adet) için verilecek ücret, bürüt asgari ücretin %60 fazlası,

2 bulaşıkçı ve 1 servis elemanı için verilecek ücret, brüt asgari ücretin % 40 fazlası hesaplanarak ödenecektir.

Maaşlar her ayın 1’i ile 5’i arası aylık maaş olarak ödenecektir.

Bordrolar maaş yatırılmasından itibaren aynı gün içinde İdarenin İnsan Kaynakları Müdürlüğü, İdari İşler Şefliğine gönderilecektir. Firma çalıştırdığı personeli ücretli izne çıkaracaktır. Çalışan personelin yol ücreti aylık tam mavi kart bedelinden bordroya yansıtılacaktır.

İzin dönemlerinde izine çıkan personellerin yerine gelen geçici personeller şartnamede belirtildiği gibi maaş ve sosyal imkânları birebir aynı olacaktır. Ayrıca gelen personeller puantajda gösterilecektir.

İdare yemekhanelerinde çalışan personeller işin teknik şartnamesinde belirtilen sürelerde sağlık/portör kontrolleri Yüklenici firma tarafından yaptırılır. Bu sağlık/portör belgeleri, Yüklenici tarafından İnsan Kaynakları Müdürlüğü İdari İşler Şefliğine iletilecektir.

Teknik Şartnamenin 15. Maddesi kapsamında Koruyucu Giyim Malzemeleri personele verilmek üzere Yükleniciye aittir.

İşin ifası için ihale dokümanı ile bu hizmet için gerekli olan ve işin teknik şartnamesinde belirtilen her türlü gider ile gerekli görüldüğünde gıda maddesi ve pişen yemeklerin laboratuvar tahlil masraf giderleri isteklilere ait olup teklif fiyata dâhildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta prim oranları %2 dir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin yürütülmesi için gerekli olan personel” başlıklı 15’inci maddesinde “15.1. Yüklenici işbaşı yaptığı tarihten itibaren işin niteliğine uygun, yeterliliği İdare’ce kabul edilen, mesleki açıdan tecrübeli gerekli sayıda personeli işin başında bulundurmak zorundadır. Yüklenici’nin görevlendireceği personel mesleki açıdan 1. sınıf ve tecrübeli elemanlardan olacaktır. Elemanların görevleri işin başında kendilerine tebliğ edilecek ve takibinden yüklenici sorumlu olacaktır.

15.2.Yemek hizmeti sunulan yerlerde, YÜKLENİCİ’nin çalıştıracağı eleman sayısı; Genel Müdürlük yemekhanesi için; 1 aşçıbaşı, 3 aşçı, 2 bulaşıkçı/temizlikçi, 1 garson / servis elemanı

Pendik Fidanlık Yemekhane için; 1 aşçıbaşı, 1 kalfa olacaktır.

İdare ile yüklenici arasında koordinasyonu sağlamak, personelinin sevk ve idaresini yapmak, yemek taşıma işini yürütmek için yüklenici tarafından 1 adet proje sorumlusu olacaktır. Alibeyköy Fidanlık ve Pendik Fidanlık yemekhanesinde yemek yapımı, servis, servis öncesi ve sonrasını kapsayan tüm iş ve işlemlerinden YÜKLENİCİ sorumludur.

…

15.5. YÜKLENİCİ’nin çalıştırdığı personele vereceği ücret 2 aşçıbaşı personel için brüt asgari ücretin % 120 fazlası, 3 aşçı için brüt asgari ücretin % 80 fazlası, 1 kalfa için brüt asgari ücretin %60 fazlası, 2 bulaşıkçı/temizlikçi ve 1 garson / servis elemanı için brüt asgari ücretin % 40 fazlası, hesaplanarak ödenecektir.

YÜKLENİCİ çalıştırdığı işçilere her ay mavi kart abonman ücreti kadar yol ücretini maaşlarına yansıtacaktır. YÜKLENİCİ çalıştırdığı işçilerin her türlü ücret (normal çalışma, fazla mesai),vergi, SGK primleri gibi mevzuat gereği ödenmesi gereken sair ödemelerden sorumludur. Asgari ücrete gelen zamlar çalışan personele aynen yansıtılacaktır. Personellerin yıllık izin kullanımları 4857 sayılı iş kanunun 53. Maddesinde yer alan hükümlere tabiidir.

15.6.Ramazan ayında vardiya olursa İDARE yemek yapılmasını isteyecektir. Ramazan ayında vardiya olmaz ise yemekhane çalışanları yıllık ücretli izin haklarını kullanacaklar kalan günlerde çalışma olmaz ise YÜKLENİCİ tarafından yeteneğine uygun başka işlerde görevlendirilebileceklerdir. Ramazan ayında çalışanların ücretleri YÜKLENİCİ tarafından tam ödenecektir.

15.7. YÜKLENİCİ’nin bu iş için çalıştırdığı personel İDARE’ce belirtilen veya uygun görülen kıyafetin dışında bir kıyafet giyemez. YÜKLENİCİ her yıl ilk ay içinde olmak üzere Tablo-l’de kişi başı adedi ve çeşidi belirtilen iş kıyafetini çalıştırdığı personele almak ve teslim etmekle yükümlüdür. YÜKLENİCİ iş kıyafetlerini İDARE’nin onayı ile alacaktır. YÜKLENİCİ kıyafetleri personele teslim ettiğine dair tutanağın bir nüshasını İdari İşler Şefliği’ne teslim edecektir. Çalışan personel hijyen kurallarına uymaya, eldiven, maske, kolluk ve bone takmaya mecburdur. Bu malzemelerin temini YÜKLENİCİ’ye aittir.” düzenlemesi,

İhaleye ilişkin birim fiyat teklif cetvelinin aşağıda yer verilen şekilde düzenlendiği tespit edilmiştir.

İhale kayıt numarası :2024/1685283

İlgili doküman düzenlemelerinde, ihale konusu iş kapsamında İdari Şartname’nin 25’inci maddesi ve Teknik Şartname’nin “İşin yürütülmesi için gerekli olan personel” başlıklı 15’inci maddesinde Genel Müdürlük yemekhanesi için; 1 aşçıbaşı, 3 aşçı, 2 bulaşıkçı/temizlikçi, 1 garson / servis elemanı, Pendik Fidanlık Yemekhanesi için; 1 aşçıbaşı, 1 kalfa olmak üzere toplam 9 personel çalıştırılacağı, Teknik Şartname’nin aynı maddesinde ilaveten idare ile yüklenici arasında koordinasyonu sağlamak, personelinin sevk ve idaresini yapmak, yemek taşıma işini yürütmek için yüklenici tarafından 1 adet proje sorumlusu personel çalıştırılacağı ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde işçilik maliyeti ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılacak personele ilişkin işçilik maliyeti için ayrı satır açılmadığı, öğün sayısı üzerinden teklif alınmasının öngörüldüğü anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi isteklinin birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde, öğün birim maliyeti olarak 244,50 TL belirlenmiş olduğu, toplam teklif bedelinin 56.235.000,00 TL olduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu Malzemeli Hesap Sunum Cetveli’ nde ana girdi oranının 0,60166461875, işçilik oranının 0,22716822494 olduğu tespit edilmiştir.

Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde genel işçilik maliyeti için Genel Müdürlük yemekhanesi için; 1 aşçıbaşı, 3 aşçı, 2 bulaşıkçı/temizlikçi, 1 garson / servis elemanı, Pendik Fidanlık Yemekhanesi için; 1 aşçıbaşı, 1 kalfa olmak üzere toplam 9 personel için işin süresi olan 23 aylık 12.774.805,13 TL bedel öngörüldüğü, söz konusu işçilik hesaplamalarının İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde öngörülen oranlar dâhilinde KİK işçilik hesaplama modülü kullanılarak yapıldığı, personel yol ücreti için 26 gün üzerinden 200,00 TL teklif edildiği görülmüştür.

İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde “Çalışan personelin yol ücreti aylık tam mavi kart bedelinden bordroya yansıtılacaktır.” düzenlemesine yer verilmek suretiyle işçiler için yol bedelinin ayni olarak karşılanacağının düzenlendiği, 2025 yılı mavikart aylık bedelinin 1.570,00 TL olduğu bu bedelin 26 gün sayısına bölünmesi halinde, 60,38 TL’lik bir bedel elde edileceği, başvuru sahibi tarafından söz konusu bedelin üstünde bir bedel olarak 200,00 TL teklif edildiği, sunulan Malzemeli Hesap Sunum Cetveli’nde ana girdi oranının 0,60166461875, işçilik oranının 0,22716822494 olduğu,söz konusu iki oranın toplamının Tebliğ’de öngörülen “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir.” kriterini karşıladığı dolayısıyla başvuru sahibi tarafından personele günlük fazla yol bedeli teklif edilmesinde mevzuata aykırılık olmadığı bu itibarla idarece başvuru sahibinin aşırı düşük açıklamalarının bu gerekçe ile reddedilmesi işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.