İtirazen şikayet başvurusunun süre aşımı nedeniyle reddedilmesi hukuka uygun mudur (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Kılınçsoy İnş. Tur. Gıda Mad. Hay. Taş. Akary. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kırklareli İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/984539 İhale Kayıt Numaralı “Hasta Taşıma Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kırklareli İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 23.08.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Hasta Taşıma Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 12.12.2024 tarih ve 173211 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/1642 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle;

İhalenin 4’üncü kısmına ilişkin olarak 20.11.2024 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen düzeltici ihale komisyonu kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan R Tur Ltd. Şti.’nin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu belgelerde mevzuata aykırılıklar bulunduğu, akaryakıt giderlerine ilişkin açıklamalarının geçerliliğini yitirmiş fiyat tarifelerine dayandırıldığı, akaryakıt tüketim oranlarına ilişkin belgelerin yetkili bayilerden alınmadığı ve hesaplamaların somut veri ve belgelerle desteklenmediği, işçilik giderlerinin doğru ve eksiksiz şekilde hesaplanmadığı, özmal araçların amortisman giderlerinin doğru şekilde hesaplanmadığı ve bu hesaplamalara ilişkin dayanak belgeler sunulmadığı, kasko, MTV, lastik ve bakım giderlerinin doğru hesaplanmadığı, araç takip sisteminin kurulum ve işletim maliyetlerinin açıklamalara dahil edilmediği, HGS giderleri ve ilgili güzergahlardaki köprü/otoban geçiş ücretleri detaylandırılmadığı, Ek-O.5 ve Ek-O.6 belgelerinde maliyet tespit tutanaklarının eksik olduğu, teklif edilen birim fiyatların, tutanaklarda belirtilen ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında olduğu, meslek mensubu tarafından onaylanması gereken alanlarda eksiklikler bulunduğu, belgeleri imzalayan kişilerin meslek mensubu (serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir) olduklarını gösterir faaliyet belgelerinin eksik olduğu, maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının meslek mensubu onayı taşımadığı, 0,72 olması gereken R katsayısının 0,71 olarak hesaplandığı ve bu sayede R Tur Ltd. Şti.’nin teklifinin sınır değer üzerinde bırakılarak aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeden ihalenin sonuçlandırıldığı, R Tur Ltd. Şti.’den aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesinin gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “İstekli olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi…” hükmü,

Anılan Kanunu’nun “Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinde itirazen şikayet başvuru bedellerine ilişkin olarak;

“…

2) Yaklaşık maliyeti beş yüz bin Türk Lirasına (Altımilyonbeşyüzyetmişüçbinikiyüzellidört Türk Lirasına) kadar olan ihalelerde üç bin Türk Lirası (Otuzdokuzbindörtyüzüç Türk Lirası), beş yüz bin Türk Lirasından (Altımilyonbeşyüzyetmişüçbinikiyüzellidört Türk Lirasından) iki milyon Türk Lirasına (Yirmialtımilyonikiyüzdoksanüçbinyüzonbeş Türk Lirasına) kadar olanlarda altı bin Türk Lirası (Yetmişsekizbinsekizyüzellibeş Türk Lirası), iki milyon Türk Lirasından (Yirmialtımilyonikiyüzdoksanüçbinyüzonbeş Türk Lirasından) on beş milyon Türk Lirasına (Yüzdoksanyedimilyonyüzdoksansekizbindörtyüzyirmialtı Türk Lirasına) kadar olanlarda dokuz bin Türk Lirası (Yüzonsekizbinikiyüzseksenaltı Türk Lirası), on beş milyon Türk Lirası (Yüzdoksanyedimilyonyüzdoksansekizbindörtyüzyirmialtı Türk Lirası) ve üzerinde olanlarda on iki bin Türk Lirası (Yüzelliyedibinyediyüzotuzüç Türk Lirası) tutarındaki itirazen şikâyet başvuru bedeli…” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.

Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır…” hükmü,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadaryapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır…” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,

izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;

…

c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih.

…

(3) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihi başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih olarak belirtilir. Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümlerine yönelik başvurularda, dokümanın (EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarih, başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih olarak belirtilir.

…

(11) İlana ve ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik elden veya posta yoluyla yapılan başvurularda, şikayet dilekçesi ekine ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin belge eklenmesi zorunludur. EKAP üzerinden e-imza kullanılarak (e-şikayet)gönderilen dilekçelerde ise ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin EKAP’ta yer alan belge veya bu belgeye ait bilgiler dilekçe ekine EKAP’tan aktarılır.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

…

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

…

yönlerinden sırasıyla incelenir.

…

(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, istekli olabileceklerin ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı edinmiş gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişim ve konsorsiyumu ifade ettiği anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesinin ön koşulu, idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmasıdır.

Yapılan inceleme sonucunda;

İhale yetkilisinin onayına sunulan ihale komisyonunun 10.09.2024 tarihli ve 2024/30 sayılı (birinci) kararının ihale yetkilisince 11.09.2024 tarihinde onaylandığı ve 12.09.2024 tarihinde “bu kararın bildirim tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde idaremize şikayet başvurusunda bulunabilmeniz mümkündür” açıklamasını da içeren (birinci) kesinleşen ihale kararı yazısı ekinde EKAP üzerinden isteklilere bildirildiği tespit edilmiştir.

Bunun üzerine, geçerli teklif olarak 7’nci sırada yer alan başvuru sahibinin 23.09.2024 tarihinde ihalenin 3’üncü ve 4’üncü kısımlarına yönelik olarak; “ihalenin 3’üncü kısmında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi BGR Filo Tekn. Bil. Rek. Dan. İnş. Tic. A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Zortul Sos. Hiz. San. ve Tic. A.Ş’nin aşırı düşük açıklamaları ile ihalenin 4’üncü kısmında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi BGR Filo Tekn. Bil. Rek. Dan. İnş. Tic. A.Ş.’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu ve yeterli olmadığı ve değerlendirme dışı bırakılması gerektiği” hususunda idareye yaptığı şikayet başvurusuna, idarece verilen 24.09.2024 tarihinde verilen cevabi yazı ile “İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik 10’uncu ve 11’inci madde hükümleri doğrultusunda yapılan değerlendirmeler neticesinde, düzeltici ihale komisyon kararı tesis edildiği, düzeltici ihale komisyon kararının EKAP üzerinden tebliğ edileceği” bildirilmiştir.

Nitekim, ihale yetkilisinin onayına sunulan ihale komisyonunun 23.09.2024 tarihli ve 2024/31 sayılı düzeltici (ikinci) kararının ihale yetkilisince 24.09.2024 tarihinde onaylandığı ve aynı gün 24.09.2024 tarihinde (ikinci) kesinleşen ihale kararı yazısı ekinde EKAP üzerinden isteklilere bildirildiği anlaşılmıştır.

Bu kez, Kamu İhale Kurumuna ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif konumuna ilerleyen bir başka istekli R Tur Ltd. Şti. tarafından yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine 06.11.2024 tarih ve 2024/UH.II-1438 sayılı Kurul kararı ile “…ihalenin şikâyete konu 4’üncü kısmında Divan Oto İnşaat Turizm Temizlik Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir” şeklinde düzeltici işlem tesis edilmiştir.

06.11.2024 tarih ve 2024/UH.II-1438 sayılı Kurul kararı üzerine, ihale yetkilisinin onayına sunulan ihale komisyonunun 19.11.2024 tarihli ve 37 sayılı (üçüncü) kararının ihale yetkilisince 20.11.2024 tarihinde onaylandığı ve aynı gün 20.11.2024 tarihinde (üçüncü) kesinleşen ihale kararı yazısı ekinde EKAP üzerinden isteklilere bildirildiği tespit edilmiştir.

Gelinen aşamada; isteklilere 20.11.2024 tarihinde tebliğ edilen (üçüncü) kesinleşen ihale kararında, R Tur Ltd. Şti.’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif konumuna, Miray Güldüren’in ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif konumuna ilerlediği, başvuru sahibinin ise geçerli teklifler arasında ekonomik açıdan beşinci sırada olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç itibarıyla, başvuru sahibinin iddiasının tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına ilişkin olduğu, ihale yetkilisinin onayına sunulan ihale komisyonunun 10.09.2024 tarihli ve 6 sayılı (birinci) kararının ihale yetkilisince 11.09.2024 tarihinde onaylandığı ve 12.09.2024 tarihinde “bu kararın bildirim tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde idaremize şikayet başvurusunda bulunabilmeniz mümkündür” açıklamasını da içeren (birinci) kesinleşen ihale kararı yazısı ekinde EKAP üzerinden isteklilere bildirildiği, tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına yönelik olarak 29.11.2024 tarihinde idareye EKAP üzerinden e-şikayet başvurusunda bulunulduğu, ancak tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına R Tur Ltd. Şti.’ne yönelik olarak şikâyet konusu işlemin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken “(birinci) kesinleşen ihale kararı”nın tebliğ edildiği tarih olan 12.09.2024 tarihini izleyen on günü takip eden ilk mesai günü olan 23.09.2024 Pazartesi günü mesai bitimine kadar idareye EKAP üzerinden e-şikayet başvurusunda bulunması gerekirken bulunmadığı, (bu tarih geçtikten sonra) 29.11.2024 tarihinde EKAP üzerinden idareye yaptığı e-şikayet başvurusunun süresinde olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca, ihalenin şikâyete konu 4’üncü kısmının yaklaşık maliyet tutarı dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 39.403,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 78.855,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 39.452,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun süre yönünden reddi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1. Başvurunun reddine,

2. Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.