Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Kamu İhale Kurulu, itirazen şikayet başvuru bedelinin iadesine ilişkin önemli bir karara imza atmıştır. Yapılan inceleme sonucunda, Ankara 25. İdare Mahkemesi’nin kararında, başvuru bedelinin dava tarihi olan 02.10.2024 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iade edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu durum, başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru bedelinin iadesi talebinin kabul edilmesiyle sonuçlanmıştır.

Kurul, mahkeme kararının icaplarına uygun olarak hareket etmek zorundadır. Anayasa’nın 138’inci maddesi ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesi gereğince, idarenin mahkeme kararlarına uyması ve gecikmeksizin işlem tesis etmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bu bağlamda, başvuru bedelinin iade edilmemesi yönündeki önceki Kurul kararının hukuka aykırı olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, Kamu İhale Kurulu, mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru bedelinin iadesine ilişkin kısmı iptal ederek, başvuru sahibine ödenmesine karar vermiştir. Bu karar, kamu ihale süreçlerinde mahkeme kararlarının uygulanmasının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.

Karar no	2025/MK-70
Karar tarihi	14.05.2025
Toplantı No	2025/019
Gündem No	59
Gündem Konusu	2024/929718 İhale Kayıt Numaralı “11 Adet Döner Köprü Temini ve Montajı İşi” İhalesi

T.C. Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından yapılan 2024/929718 ihale kayıt numaralı “11 Adet Döner Köprü Temini ve Montajı İşi” ihalesine ilişkin olarak Elron İnşaat Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 11.09.2024 tarihli ve 2024/UM.II-1144 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline” karar verilmiştir.

Davacı Elron İnşaat Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından anılan Kurul kararının itirazen şikayet bedelinin iade edilmemesine ilişkin kısmının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 25. İdare Mahkemesinin 30.10.2024 tarihli ve E:2024/1642, K:2024/1619 sayılı kararında “…Bu durumda, davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikayet başvuru sonucunda, davacının ilk iddiasının süre yönünden reddine ilişkin ve her iddiasında haklı çıkmaması nedeniyle başvuru bedelinin iade edilmeyeceğine ilişkin 11.09.2024 tarih ve 2024/UM.II-1144 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının dava konusu edilen kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından, davacı şirket tarafından davalı idareye ödenen itirazen şikayet başvuru bedelinin (157.733,00-TL), Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 125. maddesi uyarınca dava tarihi olan 02.10.2024 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idare tarafından davacı şirkete ödenmesi gerekmektedir.” şeklindeki ifadelere yer verilerek dava konusu işlemin iptaline ve itirazen şikayet başvuru bedelinin davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Yukarıda yer alan Mahkeme kararının gereklerini yerine getirmek üzere alınan 20.11.2024 tarihli ve 2024/MK-118 sayılı Kurul kararında “…1) Kamu İhale Kurulunun 11.09.2024 tarihli ve 2024/UM.II-1144 sayılı kararının, 1’inci iddiasına ilişkin kısmının iptaline,

2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 1’inci iddiasının esasının incelenmesine” karar verilmiştir.

20.11.2024 tarihli ve 2024/MK-118 sayılı Kurul kararı gereğince dosyanın yeniden incelenmesine geçilmiş olup akabinde 11.12.2024 tarihli ve 2024/UM.II-1655 sayılı Kurul kararı ile “…Öte yandan Ankara 25. İdare Mahkemesi’nin 30.10.2024 tarihli E:2024/1642 ve K:2024/1619 sayılı kararında itirazen şikayet başvuru bedelinin dava tarihi olan 02.10.2024 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte başvuru sahibi istekliye iadesine hükmedilmesi sebebiyle 157.733,00 TL tutarındaki itirazen şikayet başvuru bedelinin 02.10.2024 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte başvuru sahibine ödenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine” karar verilmiştir.

Ankara 25. İdare Mahkemesinin 30.10.2024 tarihli ve E:2024/1642, K:2024/1619 sayılı kararının Kurum tarafından temyizi üzerine verilen Danıştay Onüçüncü Dairesinin 12.12.2024 tarih ve E:2024/3209, K:2024/5438 sayılı kararında “…1. Temyize konu Mahkeme kararının, davacının (1) numaralı iddiasının süre yönünden reddine ilişkin Kurul kararının iptaline dair kısmında hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

2. Temyize konu Mahkeme kararının, davacının başvuru bedelinin iade edilmemesine ilişkin Kurul kararının iptaline ve itirazen şikayet başvuru bedelinin iadesi talebinin kabulü ile söz konusu bedelin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin kısmı incelendiğinde; Mahkeme kararında, hukuka aykırı olduğu saptanan Kurul kararının süre yönünden reddine ilişkin kısmı uyarınca davacı tarafından ödenen 157.733,00-TL itirazen şikayet başvuru bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verildiği görülmektedir. Ancak, Kurulca verilen süre yönünden ret kararları gibi uyuşmazlığın esasına etkili olmayan usule ilişkin kararların doğrudan itirazen şikayet başvuru bedelinin iadesi sonucunu doğurmayacağı, nitekim başvuru bedelinin iade edilip edilmeyeceği hususunun süre ret kararının içeriğini oluşturan iddianın esasının Kurul tarafından incelenmesi neticesinde mümkün olacağı, söz konusu iddiaya ilişkin olarak süre hususu aşılarak esasa yönelik yeniden yapılacak incelemede davacının haklı çıktığı varsayımında başvuru bedelinin iadesine karar verilmesi gerektiği, aksi durumda ise başvuru bedelinin iade edilmemesi gerektiği açıktır.

Ayrıca, davacının iddiasında haklı çıkmaması (Kurul’un daha önce verdiği süre ret kararının içeriğini oluşturan iddianın esasının haklı bulunmaması ihtimali) nedeniyle başvuru bedelinin iade edilmemesine karar verilmesi halinde Kurulca tesis edilen bu işlemin de yargı denetimine tabi olacağı dikkate alındığında, işbu dosya kapsamında gelinen aşamada başvuru bedelinin iade edilip edilmeyeceği konusunda karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır.” şeklindeki ifadelere yer verilerek Ankara 25. İdare Mahkemesinin 30/10/2024 tarih ve E:2024/1642, K:2024/1619 sayılı kararının, davacının itirazen şikayet başvuru bedelinin iade edilmemesine ilişkin Kurul kararının iptali ile anılan bedelin iadesi talebinin kabulüyle 157.733,00-TL itirazen şikayet başvuru bedelinin dava tarihi olan 02/10/2024 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin kısmının bozulmasına ve bozulan kısım yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Kamu İhale Kurulunun 11.12.2024 tarihli ve 2024/UM.II-1655 sayılı kararının başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine ilişkin kısmının iptaline,

2) Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 11.12.2024 tarihli ve 2024/UM.II-1655 sayılı Kurul kararı ile iadesi yapılmış başvuru bedelinin geri alınmasına,

Oybirliği ile karar verildi.