İhale sürecinde sunulan iş deneyim belgelerinin gerçeğe aykırı olup olmadığı nasıl değerlendirilir (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Ömer Yıldız Hazır Yemek İnşaat Nakliye Temizlik Hizmetleri Odun Kömür Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1776126 İhale Kayıt Numaralı “Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerinin İhtiyacı Olan (S Eyyübi Dh, Çocuk Hastalıklar Hastanesi, Dicle, Kulp, Eğil, Lice ve Hani Devlet Hastaneleri) 24 Ay Süreli Yemek Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 25.02.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerinin İhtiyacı Olan (S Eyyübi Dh, Çocuk Hastalıklar Hastanesi, Dicle, Kulp, Eğil, Lice ve Hani Devlet Hastaneleri) 24 Ay Süreli Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Ömer Yıldız Hazır Yemek İnşaat Nakliye Temizlik Hizmetleri Odun Kömür Sanayi Ticaret Limited Şirketi‘nin 07.04.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.04.2025 tarih ve 182435 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/825 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhalenin 4’üncü kısmı üzerinde bırakılan Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından beyan edilen iş deneyim belgesinin mevzuata uygun olmadığı, özel sektöre gerçekleştirilen iş deneyim belgesine ilişkin sunulan sözleşmede belirtilen günlük menü sayısı hesaplandığında işveren bünyesinde 500 personelin çalışmasının gerektiği, işverenin bu kadar personelinin bulunmadığı, anılan belgenin gerçeğe aykırı olarak düzenlendiği, sözleşme kapsamında yemeklerin Diyarbakır Kulp ilçesinde hazırlanıp Van iline günübirlik olarak götürüleceğinin düzenlendiği, iki il arasındaki mesafe dikkate alındığında personellerin tam zamanlı çalışması gerektiği, iş kapsamında 3 adet personelin çalıştırıldığını gösterir SGK belgelerinin sunulmadığı,

İhale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme kapsamında alt yüklenici olarak çalıştırıldığı, alt yüklenici iş deneyim belgesi sunulması gerekirken sözleşme kapsamında açıklama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu,

Yeterlik bilgileri tablosunda 1 adet personele ilişkin SGK hizmet dökümü sunulduğu, anılan belgedeki işyeri sicil bilgileri incelendiğinde personelin sözleşme konusu işte ve ihale üzerinde bırakılan istekli bünyesinde çalıştırılmadığının görüleceği, hizmet dökümü belgesindeki işyeri sicil numarasının farklı bir işyerine ait olduğu,

2) 26.02.2025 tarihli ve 2025/UM.I-604 sayılı Kurul kararıyla Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Behtaş Taş. Oto. Nak. İnş. Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu karar üzerine ilgili idare Diyarbakır Öğretmenevi Müdürlüğü tarafından ihalelerden yasaklama kararı alınarak Milli Eğitim Bakanlığı’na söz konusu hususun bildirildiği, inceleme sürecinde yasaklama kararının Resmi Gazete’de yayımlanma ihtimalinin bulunduğu,

Ayrıca Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Behtaş Taş. Oto. Nak. İnş. Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında Kulp Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ihaleye fesat karıştırma suçundan dava açıldığı, dolayısıyla ihalenin 4’üncü kısmı üzerinde bırakılan Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

3) İhalenin 4’üncü kısmı üzerinde bırakılan Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;

a) Ek-H.4 malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde belirtilen ana girdi ile işçilik maliyeti toplamının, toplam teklif tutarına oranının 0,80–0,95 arasında olmadığı, toplam tutar ve toplam maliyetler üzerinden açıklama yapıldığı, anılan tabloda yer alan ana girdilerin birim fiyatları ile birim fiyatları tevsik etmek için kullanılan belgelerdeki birim fiyatlar arasında uyumsuzlukların bulunduğu, ortalama birim fiyatların belgelerin kaçıncı sayfasında olduğunun belirtilmediği, her öğün için birim ana girdi ve işçilik birim maliyeti toplanıp teklif birim fiyatına bölünerek hatalı hesaplama yapıldığı,

b) Ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ve eki tutanakların mevzuata aykırı olarak düzenlendiği, fatura tarihleri, seri ve sıra numaraları ile faturayı düzenleyenin ve alıcının bilgilerine yer verilmediği, fiyat teklifi veren firmanın imza sirküleri, Ticaret Sicil Gazetesi ve mali müşavir faaliyet belgesinin açıklama kapsamında sunulmadığı,

c) Açıklama kapsamında kullanılan kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen birim fiyat tarihlerinin ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olmadığı, ana çiğ girdilerin fiyatlarını tevsiki amacıyla, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51’inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgeler sunulması gerekirken, maliyet düşürücü olarak mevzuatta belirlenen sürelerin dışındaki (ihale tarihinden geriye doğru 1 yıl içerisinde olması gerekirken, daha eski veya ihale tarihinden sonraki bültenlerin kullanılması suretiyle) birim fiyatlar kullanılarak açıklama yapıldığı,

d) 2 haftalık normal yemek menüsünde; kemiksiz dana eti kullanılması gerekirken normal dana eti üzerinden açıklama yapıldığı, fırın ağzı tavuk yemeğinde tavuk but/göğüs girdisi kullanılması gerekirken sadece tavuk eti üzerinden açıklama yapıldığı, mantarlı tavuk yemeğinde yer alan tavuk fileto girdisi kullanılması gerekirken sadece tavuk eti şeklinde açıklama yapıldığı, alabalık yemeğinde gökkuşağı alabalık cinsi üzerinden açıklamada bulunulmadığı, tavuk haşlama yemeğine yönelik açıklamanın belirlenen özelliklere uygun yapılmadığı, kemiksiz kuzu eti olan yemeklerdeki açıklamaların normal kuzu eti üzerinden yapıldığı,

e) Pirinç pilavının bersani veya kulaklı baldo olarak açıklanması gerekirken normal pirinç olarak açıklandığı, kaşar ve peynir girdilerinin tam yağlı olması gerekirken bu şekilde açıklanmadığı, fıstıklı kadayıfın sadece kadayıf üzerinden açıklandığı,

f) Teknik Şartname’de zeytinyağının natürel, rafine ve yemeklik olacağı düzenlemesi olmasına rağmen açıklamanın bu kapsamda yapılmadığı, kutu ayranın tam yağlı olması gerekirken bu şekilde açıklanmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

…

2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

…

d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,” hükmü,

Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “… Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler…” hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde“İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

…

istenilmesi zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:

(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile sözleşmeye ait damga vergisinin ihale ilan tarihi itibarıyla ödendiğine ilişkin belgeler, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde (1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerinin İhtiyacı Olan (S Eyyübi DH, Çocuk Hastalıklar Hastanesi, Dicle, Kulp, Eğil, Lice ve Hani Devlet Hastaneleri) 24 Ay Süreli Yemek Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerine Ait 24 Ay Süreli Yemek Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Selahaddin Eyyubi Devlet Hastanesi, Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Kulp Dr. Abdullah Biroğul Devlet Hastanesi, Lice Halis Toprak Ve Kocaköy İlçe Devlet Hastanesi, Dicle Devlet Hastanesi, Eğil İlçe Devlet Hastanesi, Hani İlçe Devlet Hastanesi.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

…

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Yurtiçinde veya Yurtdışında kamu veya özel sektörde gerçekleştirilmiş olan her türlü malzemeli yemek hizmet alımları benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Diyarbakır İl Sağlık Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle gerçekleştirilen ihalenin itirazen şikayete konu edilen 4’üncü kısmına 7 isteklinin katıldığı, 27.03.2025 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin 4’üncü kısmının Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Ömer Yıldız Hazır Yemek İnş. Nak. Temz. Hiz. Odun Kömür San. Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı 2’nci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin iddiaları kapsamında Öz Aydoğdu Gıd. İnş. Taş. Tek. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettiği iş deneyim belgesine ilişkin olarak24.04.2024 tarihinde anılan istekli ile Asur Nak. Yem. Gıd. İnş. Tem. İth. İhr. San. Tic. ve Ltd. Şti. arasında imzalanmış “Yemek hizmeti alımı sözleşmesi” başlıklı sözleşmenin sunulduğu, bahse konu sözleşme incelendiğinde; işin tanımının “20.000 adet kahvaltı ve 40.000 adet öğle ve akşam yemeği” şeklinde yapıldığı, sözleşme bedelinin 7.600.000,00 TL olarak belirtildiği, işin başlangıç tarihinin 25.04.2024, bitiş tarihinin 03.07.2024 olmak üzere işe başlama tarihinden itibaren 70 gün olduğu, sözleşmede işin kamu kurum ve kuruluşlarına gerçekleştirileceğine ilişkin bir bilginin yer almadığı, isteklinin adresinin “Turgut Özal Bulvarı 55/1 Kulp/Diyarbakır” olarak belirtildiği, sözleşme kapsamında altyüklenici çalıştırılmayacağının belirtildiği tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sözleşme ekinde e-arşiv faturaları, bahse konu işte personel çalıştırıldığını gösteren SGK belgeleri ile damga vergisi ödendi alındısının sunulduğu, e-arşiv faturaları ve SGK belgelerinin sunulan sözleşmede belirlenen işin süresini kapsar nitelikte düzenlendiği, SGK belgelerinde iş kapsamında birden fazla personelin çalıştığının açık bir şekilde görüldüğü, SGK belgelerinde isteklinin iş yeri adresinin “Merkez Yeni Mah. Turgut Özal Blv. 1A Apt. No:51/A Diyarbakır/Kulp” olarak belirtildiği, bahse konu e-arşiv faturalarının Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-Arşiv fatura Sorgulama sistemi üzerinden teyit edilebilen belgeler niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan isteklinin özel sektöre gerçekleştirilen iş deneyim belgesine yönelik sözleşme ekinde sunduğu faturaların https://ebelge.gib.gov.tr/earsivsorgula.html adresinden teyidinin yapılabildiği, dolayısıyla anılan istekli tarafından sunulan ve kamu kurum ve kuruluşlarının internet sitesinden teyit edilebilen belgeler dikkate alındığında söz konusu iş deneyim belgesinin gerçeğe aykırı bir belge olarak değerlendirilemeyeceği, ayrıca başvuru sahibinin iddiasının aksine sözleşme sürecini kapsar nitelikte birden fazla personelin SGK belgelerinin sunulduğu ve söz konusu belgelerdeki işyeri adresinin sözleşmede belirtilen adresle uyumlu olduğu, anılan sözleşme maddelerinde işin kamu kurum ve kuruluşlarına gerçekleştiğine dair bir bilginin yer almadığı, başvuru sahibi istekli tarafından da işin kamu kurum ve kuruluşlarına yapıldığına yönelik somut iddialara yer verilmediği, sözleşme kapsamında altyüklenici çalıştırılmayacağının da belirtildiği, dolayısıyla kamu ihale mevzuatı uyarınca söz konusu sözleşme kapsamında altyüklenici iş deneyim belgesi sunulmasının beklenemeyeceği anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

e) 11’inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.

Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanun’un Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “… İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

…

Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:

…

d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller…” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir.

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.

İhale sırasında veya sonrasında bu fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler, idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere de iştirak ettirilmezler.

Yasaklama kararları, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir. Verilen bu karar Resmi Gazetede yayımlanmak üzere en geç onbeş gün içinde gönderilir ve yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Bu kararlar Kamu İhale Kurumunca izlenerek, kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olanlara ilişkin siciller tutulur.

İhaleyi yapan idareler, ihalelere katılmaktan yasaklamayı gerektirir bir durumla karşılaştıkları takdirde, gereğinin yapılması için bu durumu ilgili veya bağlı bulunulan bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İsteklilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 59’uncu maddesinde “Taahhüt tamamlandıktan ve kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanunu’na göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Hükmolunacak cezanın yanısıra, idarece 58’inci maddeye göre verilen yasaklama kararının bitiş tarihini izleyen günden itibaren uygulanmak şartıyla bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar bu Kanun kapsamında yer alan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan mahkeme kararıyla 58’inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlarla birlikte yasaklanırlar.

Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58’inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.” hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

a) Gerçek kişi olması halinde, elektronik ihaleler hariç, noter tasdikli imza beyannamesinin,

b) Tüzel kişi olması halinde, elektronik ihaleler hariç, başvuru ya da teklif mektubunu imzalayanın noter tasdikli imza beyannamesinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur. Tüzel kişilerde; aday veya isteklilerin yönetimindeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır…” hükmü yer almaktadır.

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Gerçek ve tüzel kişilerin EKAP’a kaydı” başlıklı 7’nci maddesinde “… EKAP’a kayıtlı olan; gerçek kişilerin kendileri ile vekil veya temsilcilerine; tüzel kişilerin kendileri, ilgisine göre, ortakları ve ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç)/üyeleri/kurucuları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda tüzel kişiliği temsile yetkili yönetimindeki görevliler ile vekil veya temsilcilerine ilişkin aşağıda yer alan bilgileri EKAP’a kaydetmeleri ve son başvuru veya ihale tarihinden ve sözleşme imzalamadan önce güncellemeleri zorunludur. Bu kişilerin;

a) Gerçek kişi olması halinde adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ile varsa işletme adı ve ticaret unvanı,

b) Tüzel kişi olması halinde ticaret unvanı, vergi kimlik numarası ile varsa işletme adı. Tüzel kişilerde; yönetimdeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelere/kuruculara ilişkin kayıt kapsamında ticaret sicil verileri esas alınır…” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teyit işlemleri” başlıklı 30.5’inci maddesinde “30.5.1 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin sekizinci fıkrasında, ihale kararlarının ihale yetkilisince onaylanmadan önce idarelerin, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorunda oldukları belirtilmiştir. Buna göre teyit belgesi alınmaması halinde ihale sürecinin tamamlanması mümkün olmayacaktır.

30.5.2 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde, sadece ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin, 42 nci maddesinde de sadece ihale üzerinde kalan isteklinin yasaklı olup olmadığının Kurumdan teyit ettirilmesinden söz edilmiş ise de, 11 inci maddede ihalelere katılmaktan yasaklanmış olanların hiçbir şekilde ihalelere katılmamalarının sağlanmasının amaçlandığı dikkate alındığında, ihale tarihi itibariyle ihaleye katılan tüm isteklilerin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanması ve teyit edilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple:

I- Başvuru veya ihale tarihi itibariyle tüm aday ve istekliler için, ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi için, sözleşmenin imzalanacağı tarihte ise sadece ihale üzerinde kalan istekli için ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulanacak ve Kurumdan teyit ettirilecektir,

II- Yasaklılık teyidi yapılırken aday ve istekliler ile bunların şahıs şirketi olmaları halinde tüm ortakları, sermaye şirketi olmaları halinde sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortakları ve hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortakları ile başvuru veya teklifi ya da sözleşmeyi imzalayan, başka bir ifade ile ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin de ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulanacak ve Kurumdan teyit ettirilecektir,

III- Bu çerçevede yapılan teyit işlemi sonucunda;

a) Başvuru veya ihale tarihi itibariyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklı kararı bulunan aday ve istekliler 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi gereğince ihale dışı bırakılacak, geçici teminatı gelir kaydedilecek ve anılan Kanunun 17 nci maddesinin atıfta bulunduğu 58 inci madde uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklama kararı tesis edilecektir. Yasaklama kararının başvuru veya ihale tarihinden sonra tesis edildiğinin tespiti halinde ise 28.1.8.2 maddesi gereğince işlemde bulunulacaktır.

b) 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca yapılacak yasaklılık teyidi sonucunda ihale üzerinde bırakılan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci isteklinin ikisinin de yasaklı olduğunun tespiti durumunda ihalenin iptaline, anılan Kanunun 42 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yapılacak yasaklılık teyidi sonucunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yasaklı olması durumunda ihale kararının iptal edilmesine de karar verilecektir.

c) Aday ve isteklilerin şahıs şirketi olmaları halinde ortaklarından herhangi birinin, sermaye şirketi olmaları halinde sermayelerinin yarısından fazlasına sahip ortakları veya hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortaklarının veya ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin başvuru veya ihale tarihi itibariyle yasaklı olduğunun tespit edilmesi halinde, yukarıda belirtilen müeyyideler dışında ayrıca 58 inci madde uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklama kararı tesis edilecektir.

ç) Hakkında kamu davası açılanlar 1/11/2012 tarihli ve 6359 sayılı Kamu İhale Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereğince 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamından çıkarıldığından, yapılan teyit sonucunda hakkında kamu davası açılan aday veya istekli durumunda olanların, anılan Kanunun 59 uncu maddesinde belirtilen yasağa rağmen ihaleye katılmış olduklarının tespiti halinde değerlendirme dışı bırakılması, ancak geçici teminatlarının gelir kaydedilmemesi ve idarece haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinde “… başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde … başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;

1) (Mülga: 20/06/2021-31517 R.G./5.md.; yürürlük: 19/08/2021)

2) Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarına göre itirazen şikayet başvurusunda bulunan isteklilerin dilekçelerinde başvurunun konusunu, sebeplerini ve dayandığı delilleri belirtmesi gerektiği, idare tarafından başvuru veya ihale tarihi itibariyle tüm aday ve istekliler için, ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi için ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanacağı ve Kurumdan teyit ettirileceği, idare tarafından yapılan teyit işlemleri sonucunda 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan bir ihaleden dolayı haklarında kamu davası açılan isteklilerin yargılama sonuna kadar ihalelere katılamayacağı, haklarında kamu davası açılmasına karar verilenlerin, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kuruma bildirileceği anlaşılmaktadır.

İhalenin 4’üncü kısmı üzerinde bırakılanÖz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafındane-teklif kapsamında sunulan yeterlik bilgileri tablosunda EKAP entegrasyonu kapsamında beyan edilen ve EKAP üzerinde yer alan ticaret sicili bilgilerine göre şirketin ortaklık yapısının “Nasır Aydoğdu 20000,00/20000,00” olduğu, anılan kişinin aynı zamanda şirketi münferiden temsile yetkili olduğu, başvuruya konu ihaleye e-teklifi gönderen kişinin yine şirketi münferiden temsile yetkili olan Nasır Aydoğdu’nun olduğu tespit edilmiştir.

İdarece Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ve şirketin tek ortağı münferiden temsile yetkili olan ve e-teklifi gönderen Nasır Aydoğdu’nun, ihale tarihinde ve 27.03.2025 onay tarihli ihale komisyonu kararı tarihi itibarıyla yasaklı olup olmadıklarına yönelik sorgulama yapıldığı, sorgulama neticesinde anılan istekli ve kişi için belirtilen tarihlerde haklarında ihalelere katılmaktan yasaklı olduklarına ilişkin verilen bir kararın bulunmadığı görülmüştür.

Ayrıca yapılan inceleme neticesinde, başvuru sahibi isteklinin iddiasında bahse konu Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında açıldığı ileri sürülen kamu davasına ilişkin somut herhangi bir bilgi ve belge gösterilmediği, anılan istekli hakkında kamu davası açıldığına ilişkin idare tarafından yapılan sorgulamada ve ihale işlem dosyasında herhangi bir bilginin bulunmadığı, bu kapsamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde“… 79.2. İhale ilanında vedokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

…

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

…

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.

Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

1 – İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım giderleri, İlaçlama Giderleri, personellerin maaşları ve fazla mesaileri, her türlü sigorta, vergi, resim ve harç giderleri İşin yürütülmesi için gerekli olan her türlü sarf malzeme, elektrik, su, yemek pişirmede kullanılacak olan yakıt (Doğalgaz – Tüp (LPG)) ve süzme saat giderleri ve teknik şartnamede belirtilen eğitim ve diğer giderlerin tümü teklif edilecek fiyata dâhildir.

2 – Yüklenici çalıştıracağı personeller için 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 Sayılı İş Kanunu, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile diğer mevzuat gereği yerine getirmesi gereken tüm yasal yükümlülüklerden bizzat sorumludur. Bu yükümlüklerden doğan giderler yüklenici tarafından karşılanacak olup, teklif fiyata dâhil edilecektir.

3 – Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin gereken her türlü SGK pirimi, ihbar ve kıdem tazminatı (ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımı ihalesi olduğu göz önüne alındığında), portör muayenesi vb. bütün giderler ile İhale kapsamında yapılacak olan malzeme dâhil yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmetleri ile ilgili olarak teknik şartnamede istenen sayıda ve nitelikte personel, makine, araç, gereç, tesis ve ekipmanları ile her türlü tüketim malzemelerinin gideri ile bunların hastanemiz ambarına getirilmesi için yapılan masraflar, muayene, tahlil ve tahlile gönderme giderleri vb. giderlerin tamamı teklif edilen fiyata dâhildir.

…

5 – İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir.

6 – Teknik Şartname başta olmak üzere, ihale dokümanında maliyet unsuru olabilecek tüm giderler teklife dahil edilecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Kısa vadeli sigorta prim oranı %2,25′ tir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlenmesi yer almaktadır.

İhalenin 4’üncü kısmına yönelik Teknik Şartname’nin “Konu” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu teknik şartname ve ekleri, Lice Halis Toprak Vakfı Devlet Hastanesi ve Kocaköy İlçe Devlet Hastanesi ihtiyacı olan 24 (Yirmi Dört) aylık süre ile malzemeli yemek pişirme, dağıtım ve yemek sonrası toplama ve temizlik işlerini konu etmektedir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sağlık Tesislerinin Öğün Sayılarının Dağılımı (24 Aylık)” başlıklı 5’inci maddesinde aşağıdaki düzenleme yer almaktadır.

Aynı Şartname’nin “Evsaf Şartnameleri” kısmında “… Tavuk Eti: (Baget-Fileto)

…

Tavuk şinitzel (fileto) – Nugget: Kendine özgü kokuda olmalıdır. Bonfilesi ayrılmış tavuk göğüs etlerinden düzgün bir biçimde dilimlenmiş olacaktır. Ürünün her iki tarafı malzeme ile kaplanmış olacaktır. -18 ısı sıcaklığı altında olup yerli menşei olmalıdır.

…

11-Tavuklar göğüs ve but olarak parçalanmış getirilecektir. Taşlık ve sakatat kısımları ile boyun kısmı, yağ ve kuyruk kısmı tartıya dâhil edilmeyecektir.

…

Dana Eti

…

7-Etler kemiklerinden sıyrılmış löp et şeklinde teslim edilecekse parçalanan etlerde herhangi bir kirlilik olmayacaktır et yağları ete bitişik halde, beyaz renkte ve kıvamı sert olmalıdır. Et içerisinde böbrek boşluk yağı veya diğer iç yağlar olmamalıdır.

…

Balık (Taze Balık-Dondurulmuş Balık)

…

14-Alabalık Gökkuşağı (Oncorhynchus mykiss) cinsi olmalıdır.

…

22-Alabalık ve palamut menüdeki durumuna göre istenildiğinde fleto olarak değilde tüm olarakta teslim edilecektir. Sofralık alabalık, günlük, taze, iç organ muhtevasından temizlendikten sonra 1 adeti 150 gr olacak şekilde hazırlanacaktır.

…

Kutu Ayran

…

2- 200 ml’lık tek kullanımlık plastik ağzı alüminyum folyo kaplı polipropilen ambalajlarda kapalı kaplarda teslim edilecektir.

…

7-Tam yağlı sütten (% 4 süt yağı pH sı 4 – 4,5 yağsız kuru madde oranı minimum 12), belli oranda tuz bulunacaktır.

…

Beyaz Peynir (Tam Yağlı)

…

9- Peynir tenekelerinde gazlı veya kokuşmuş delik ve akar bir madde bulunmayacaktır. Tenekenin üzerinde tam yağlı beyaz peynir ibaresi ile imalatının adı veya tanıtım işaretini gösteren kabartma veya çıkmayan boya ile yazılacaktır.

…

Kaşar Peyniri (Tam Yağlı)

…

4- Kaşar peyniri kalıpları ve ambalajları üzerinde tam yağlı olmak kaydıyla yapanın adı ve tanıtıcı işareti yazılı olacaktır. 20 gr halinde servis edilecektir.

…

7- Kaşar peynirinde süt yağı miktarı tam yağlı kaşarda kütlece en az %45 olmalıdır.

…

Pirinç

…

2-Pilavlık pirinç olup kulaklı veya bersani olacaktır. Baldo cinsi pirinç gelecektir.

…

Zeytin Yağı – Ay Çiçek Yağı – Mısırözü Yağı

Natürel, rafine yemeklik zeytinyağı, 20 santigrat derecede berrak, kendilerine has normal lezzetlerde ve yabancı kokulardan arı olacaktır. (TS 341 e uygun) renk altın sarısından yeşile kadar değişebilir. Rafine zeytin yağlar açık sarı renkte, asitlik derecesi 1-3 arasında olacaktır.

…

Tel Kadayıf Tatlısı (Cevizli-Fıstıklı)

1)Ağır kokulu çok yapışkan ve koku olmamalı. Ceviz veya antep fıstığı yeterli miktarda olmalı. iyi kızarmış olmalı. Çiğ yamuk görünümünde olmamalı. Şiresi yeterli miktarda olup, ağdalanmış, kristalleşmiş olmamalı.

2)Tatlılar getirilirken tepsilerin üstüne temiz ambalaj kağıdı sarılı ve paketlenmiş olarak alınmalıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdare tarafından 21.03.2025 tarihinde EKAP üzerinden teklifi sınır değerin altında kalan ihalenin 4’üncü kısmı üzerinde bırakılan Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti.ne “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazının gönderildiği, ilgili yazıda “… Müdürlüğümüze Bağlı Sağlık Tesislerinin İhtiyacı Olan (S Eyyübi DH , Çocuk Hastalıklar Hastanesi, Dicle , Kulp, Eğil, Lice ve Hani Devlet Hastaneleri) 24 Ay Süreli Yemek Hizmet Alımı işine ait ihalede tekliflerin değerlendirmesi sürecine geçilmiş olup, beyan ettiğiniz bilgi ve belgeleri tevsik eden ve EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan aşağıdaki belgeleri ekleri ile birlikte, İdari Şartnamenin 7.9. maddesine uygun olarak, 27.03.2025 tarihine kadar İdaremize sunmanız ve aşırı düşük teklif açıklamalarınızı 27.03.2025 tarihine kadar sunmanız gerekmektedir.

…

Aşırı Düşük Teklif Açıklamasında Kullanılacak Teklif Bileşenleri

Kamu İhale Genel Tebliği;

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir…” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

İhale dokümanı kapsamındaki örnek menü incelendiğinde iki haftalık diyet, (kahvaltı, öğle, akşam) normal yemek (kahvaltı, öğle, akşam) ve rejim 1-2 diyet (sabah, öğle-akşam) menüsünün bulunduğu görülmüştür. Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklama dosyası incelendiğinde;

a) Ek-H.4 Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde bir günlük normal yemek maliyetinin 48,9736351786 TL, bir günlük normal kahvaltı maliyetinin 34,5849318286 TL, bir günlük diyet yemeği maliyetinin 34,6249921202 TL ve bir günlük ara öğün maliyetinin 9,4581714286 TL olarak belirtildiği görülmüştür.Diğer taraftan ana girdi oranının 0,498684, işçilik oranının 0,423542 olduğu, ana girdi maliyeti ile işçilik maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranının 0,922227 olarak ifade edildiği,

Ayrıca istekli tarafından örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettiği birim fiyatlar üzerinden açıklamada bulunulduğu, Ek-H.4 Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde belirtilen ana girdilerin birim fiyatları ile birim fiyatları tevsik etmek için kullanılan belgelerdeki birim fiyatların birbiriyle uyumlu olduğu, açıklama kapsamında sunulan belgelerin hangi sayfalarının kullanıldığının açık bir şekilde belirtildiği, her öğün için birim ana girdi ve işçilik maliyeti toplanıp teklif birim fiyata bölünerek bir açıklamada bulunulmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

b)Yapılan incelemede bırakılan Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi alınmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

c)Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında ticaret borsası, Ankara Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü, Ankara Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek Fabrikası ile ÇAYKUR’un sitesinden belirtilen fiyatların kullanıldığı,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.4 ve 79.2.25’inci maddelerinde teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak ticaret borsası fiyatları ile toptancı hal fiyatları kullanılması durumunda, ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılması gerektiği, sunulan belgelerde ticaret borsası fiyatları ile hal müdürlüğü fiyatlarının ihale tarihinden önceki son 12 aya ilişkin olduğunun görüldüğü,

Öte yandan Eskişehir Halk Ekmek Fabrikası’na yönelik sunulan belgede tarihin 01.03.2025 olarak belirtildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi kapsamında kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen fiyatların ihalenin ilan (30.12.2024) ile ihale tarihi arasında (25.02.2025) (ihale tarihi hariç) geçerli olmasının zorunlu olduğu, sunulan belgenin 01.03.2025 olarak belirtildiği ve ihale tarihi ile ilan tarihi arasında da bu fiyatın geçerli olduğuna ilişkin bir belgenin sunulmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

d) İstekli tarafından dana eti (kemiksiz) girdisi, fırın ağzı tavuk yemeğinde yer alan tavuk girdisi ve mantarlı tavuk yemeğinde yer alan tavuk fileto girdisi için Ankara Ticaret Borsası 2024 yılı Mart ayı bülteni, alabalık girdisi için Ankara Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü fiyatlarının kullanıldığı,

Tavuk haşlama yemeği için idare tarafından Teknik Şartname’de bir belirlemenin yapılmadığı, istekli tarafından et haşlama yemeğinde yer alan gramajlar doğrultusunda tavuk haşlama yemeğini revize ederek Ankara Ticaret Borsası 2024 yılı Mart ayı bülteni kullanılarak açıklama yapıldığı, iki haftalık örnek menüde yer alan yemeklerde yer alan kuzu etine ilişkin Teknik Şartname’de dana etinin de kullanılabileceği düzenlemesinin yer aldığı, dolayısıyla istekli tarafından kuzu eti yerine dana eti üzerinden açıklamada bulunulduğu,

Yapılan incelemede, fırın tavuk haşlama yemeğinde yer alan tavuk girdisine yönelik idare tarafından bir belirlemenin yapılmadığı, bu doğrultuda istekli tarafından şoklu tavuk but şeklinde yapılan açıklamanın mevzuata uygun olduğu, fırın ağzı tavuk yemeğinde yer alan tavuk girdisinin Teknik Şartname’de yer alan düzenleme kapsamında tavuk but/göğüs şeklinde açıklanması gerektiği, anılan istekli tarafından söz konusu açıklamanın şoklu tavuk but şeklinde yapıldığı, dolayısıyla açıklamanın mevzuata uygun olduğu,mantarlı tavuk yemeğinde yer alan tavuk fileto girdisinin şoklu tavuk göğüs şeklinde açıklandığı, Teknik Şartname’nin tavuk filetoyu düzenleyen kısmında “Tavuklar göğüs ve but olarak parçalanmış getirilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, dolayısıyla tavuk filetoların göğüs şeklinde açıklanmasının ihale dokümanına uygun olduğunun anlaşıldığı,

Öte yandan istekli tarafından dana eti (kemiksiz) girdisi için sığır eti (kemiksiz) üzerinden 260,2455 TL fiyat öngörülerek açıklamada bulunulduğu, söz konusu ticaret borsasında dana eti (kemiksiz) fiyatının da bulunduğu (457,6810 TL) ve istekli tarafından öngörülen fiyatın üzerinde olduğu, Teknik Şartname’de dana eti kullanılarak yemeklerde sığır etinin de kullanılabileceğine yönelik bir düzenlemeye yer verilmediği, dolayısıyla başvuru sahibinin dana etine yönelik iddiasının yerinde olduğu, ayrıca Teknik Şartname’de alabalığın cinsinin gökkuşağı olması gerektiği düzenlemesinin yer aldığı, istekli tarafından gerçekleştirilen açıklamanın “alabalık” üzerinden yapıldığı, açıklamada “gökkuşağı alabalık” olduğuna dair bir belgeye yer verilmediği, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının bu kısmının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

e)İstekli tarafından pirinç girdisi için Gaziantep Ticaret Borsası 2024 yılı Haziran ayı bülteni, kaşar, beyaz peynir ve kadayıf girdilerinin Ankara Ticaret Borsası 2024 yılı Haziran ayı bülteni fiyatlarının kullanıldığı,

Yapılan incelemede pirinç girdisinin “pirinç baldo”, kaşar girdisinin “tam yağlı kaşar peyniri”, beyaz peynir girdisinin “tam yağlı beyaz peynir”, kadayıf girdisinin “kadayıf” olarak açıklandığı, ayrıca fıstıklı kadayıf yemeğinde yer alan fıstık girdisi için Ankara Ankara Ticaret Borsası 2024 yılı Mayıs ayı bülteninde yer alan “Antep Fıstık İçi” fiyatının kullanıldığı, dolayısıyla söz konusu açıklamaların ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun yapıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

f)İstekli tarafından zeytinyağı girdisi için İzmir Ticaret Borsası 2024 yılı Mart ayı bülteni, ayran girdisi için Karacabey Ticaret Borsası 2024 yılı Nisan ayı bülteni fiyatlarının kullanıldığı,

Yapılan incelemede zeytinyağı girdisinin “Zeytin Yağı, Naturel Sızma (Dökme) olarak açıklandığı, Teknik Şartname düzenlemelerinde zeytinyağının natürel olabileceği düzenlemesinin yer aldığı, dolayısıyla anılan girdiye yönelik açıklamanın ihale dokümanına uygun olduğu,

Öte yandan ayran girdisinin “200 ml. ayran” olarak açıklandığı, Teknik Şartname’de ayranın tam yağlı olması gerektiğinin açık bir şekilde düzenlendiği, dolayısıyla istekli tarafından ayran girdisinin tam yağlı olduğunu gösterir herhangi bir belge sunulmadığı ve mevcut belgelerden ayranın tam yağlı olup olmadığının anlaşılamadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin tamamının iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” açıklaması yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin itirazen şikâyete konu 4’üncü kısmının yaklaşık maliyeti (22.778.882,04 TL) dikkate alındığında, 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinin (j) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 101.344,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 202.718,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı anlaşıldığından, fazla ödendiği tespit edilen 101.374,00 TL’nin, başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iade edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin 4’üncü kısmında Öz Aydoğdu Gıda İnşaat Taşımacılık Tekstil Temizlik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) 4734 sayılı Kanunun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin, başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.