İhale sürecinde geçici teminat mektuplarının geçerlilik süresi uzatılabilir mi ve bu uzatma hangi şartlarda yapılmalıdır (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Tim 1 Yemek Hiz. San. ve Tic. A. Ş. – Özil Tem. Yem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1261896 İhale Kayıt Numaralı “2025-2026 Yılı Hazır Yemek Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından 24.10.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2025-2026 Yılı Hazır Yemek Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Tim 1 Yemek Hiz. San. ve Tic. A. Ş.- Özil Tem. Yem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 07.04.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.04.2025 tarih ve 182887 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/871 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) a) İhale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin daha önce idarenin üst birimi tarafından 2022/343551 ihale kayıt numarası ile yapılan hazır yemek ihalesini aldığı, ancak firmanın yürütmüş olduğu hizmet idare tarafından hatalı ve kusurlu işler olarak değerlendirildiği ve isteklinin daha sonraki ihaleleri farklı firma isimleri ile aldığı, daha önce idare tarafından yapılan ihalelerde yürüttüğü işleri hatalı ve kusurlu olarak tamamlayan bu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

b) İhale üzerinde bırakılan iş ortaklığının özel ortağı Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihaleye sunmuş oldukları ticaret sicil gazeteleri incelendiğinde, bahse konu şirketlerin adres bilgilerinin benzer olduğu, her iki isteklinin arasında organik bağ bulunduğu, ayrıca isteklilerin ihaleye sunmuş oldukları geçici teminat mektuplarının da aynı banka veya aynı sigorta firmasından temin edilmiş ve teminat mektuplarının miktarlarının da aynı olduğu, bu isteklilerin tekliflerinin alternatif teklif olarak değerlendirilmesi ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması, bunlar hakkında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’inci maddesinin (a) bendi doğrultusunda işlem tesis edilmesi gerektiği,

c) İhale üzerinde bırakılan iş ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin Sivas İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 09.09.2024 tarihinde 2024/912045 ihale kayıt numarası ile gerçekleştirilen ihaleye ortak girişim olarak katıldıkları, ihalenin 1’inci kısmının anılan istekliler üzerinde kaldığı ve 08.11.2024 tarihinde imzaladıkları sözleşmenin EKAP üzerinden yayınlandığı, ilerleyen süreçte ilgili isteklilerin kimi ihalelere birlikte, kimi ihalelere ayrı ayrı katılmak suretiyle alternatif teklif kullanarak ihalelere fesat karıştırdıkları, şikayete konu ihaleden bir ay öncesinde birlikte hareket ederek ortak girişim olarak ihaleye katıldıkları,

2) İhalede gelinen aşamada idarece isteklilerden geçici teminat mektuplarının yeniden talep edildiği, bu doğrultuda birinci ve ikinci avantajlı teklif sahibi isteklilerin idareye sunmuş oldukları geçici teminat mektuplarının daha önce idareye sunmuş oldukları ve idare tarafından iade edilen mektuplarla aynı miktarda olmadığı, ayrıca tekrar sunulan geçici teminat mektupları aynı bankadan veya sigorta firmasından alınmadığı, mevzuat gereği idareye tekrar sunulan geçici teminat mektuplarında farklılık arz etmesi gereken tek hususun geçerlilik süresi olduğu, diğer tüm hususların aynı olması gerektiği, sunulan geçici teminat mektuplarının geçerlilik süresi haricindeki unsurlarının daha önce sunulan mektuplardan farklı olduğundan tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ayrıca ihalede teklif geçerlilik süresinin uzatımının 22.04.2025 tarihinde sona erdiği, 25.04.2025 tarihinde uzatılan teklif geçerlilik süresinin de sona ermesi hasebiyle, bahse konu ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 34’üncü maddesi gereği iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,

“İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

a) İflas eden, tasfiye halinde olan, işleri mahkeme tarafından yürütülen, konkordato ilân eden, işlerini askıya alan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

b) İflası ilân edilen, zorunlu tasfiye kararı verilen, alacaklılara karşı borçlarından dolayı mahkeme idaresi altında bulunan veya kendi ülkesindeki mevzuat hükümlerine göre benzer bir durumda olan.

c) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan.

d) Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş vergi borcu olan.

e) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyen.

f) İhale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen.

g) İhale tarihi itibariyle, mevzuatı gereği kayıtlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmiş olan.

h) Bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri vermeyen veya yanıltıcı bilgi ve/veya sahte belge verdiği tespit edilen.

i) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılan.

j) 17 nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.

…

Bu madde kapsamında istenen belgelerden hangilerinin taahhütname olarak sunulabileceği Kurum tarafından belirlenir. Gerçeğe aykırı hususlar içeren taahhütname sunulması veya ihale üzerinde kalan istekli tarafından taahhüt altına alınan durumu tevsik eden belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmemesi halinde bu durumda olanlar ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir.” hükmü,

“İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde “Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamazlar:

a) Bu Kanun ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan veya örgütlü suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar.

b) İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler.

c) İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler.

d) İhaleyi yapan idarenin ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar.

e) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri.

f) (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortakları ile şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları veya sermayesinin % 10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç).

…

İhale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler bu işin ihalesine katılamazlar. Aynı şekilde, ihale konusu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti ihalelerine katılamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir.

İhaleyi yapan idare bünyesinde bulunan veya idare ile ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf, dernek, birlik, sandık gibi kuruluşlar ile bu kuruluşların ortak oldukları şirketler bu idarelerin ihalelerine katılamazlar.

Bu yasaklara rağmen ihaleye katılan istekliler ihale dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Ayrıca, bu durumun tekliflerin değerlendirmesi aşamasında tespit edilememesi nedeniyle bunlardan biri üzerine ihale yapılmışsa, teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,

“Yasak fiil ve davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek. b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak. c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.

Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,

Anılan Kanun’un 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

…

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir. …” hükmü,

Aynı Kanun’un 59’uncu maddesinde “…Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelerden dolayı haklarında birinci fıkra gereğince ceza kovuşturması yapılarak kamu davası açılmasına karar verilenler ve 58 inci maddenin ikinci fıkrasında sayılanlar yargılama sonuna kadar Kanun kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Haklarında kamu davası açılmasına karar verilenler, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna bildirilir.

…

Bu madde hükümlerine göre; mahkeme kararı ile yasaklananlar ve ceza hükmolunanlar, Cumhuriyet Savcılıklarınca sicillerine işlenmek üzere Kamu İhale Kurumuna, meslek sicillerine işlenmek üzere de ilgili meslek odalarına bildirilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İsteklilerden 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre istenecek belgeler” başlıklı 17’nci maddesinde “…17.8. 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (f) bendinin uygulamasına ilişkin olarak;

17.8.1. İdareye karşı yüklenilen işin yapımı sırasında gerçekleşen yasak fiil ve davranışlar dolayısıyla iş ve meslek ahlakına aykırı davranışların 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen fiil ve davranışların dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.

17.8.2. 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılmış olan yasak fiil ve davranışlar ile bu fiil veya davranışlar içine girmemekle birlikte, sözleşme hükümlerine aykırı veya idareye zarar verecek fiil ve davranışlar ya da yüklenicilerin iş veya mesleklerinden dolayı yürürlükteki kanunların yüklediği mükellefiyetlere aykırı davranışlar iş ve meslek ahlakına aykırı faaliyet kapsamında değerlendirilebilecektir. Ancak, 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin (f) bendinde yer alan “mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmeme” fiilinden ötürü hakkında yasaklama kararı verilmiş bir isteklinin yasaklama kararını veren idarenin ihalesine katılması halinde;

i- 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (f) bendi uyarınca ihale dışı bırakılabilmesi için, bu isteklinin davranışının iş ve meslek ahlakına aykırı bir davranış olup olmadığının her olayın kendi özgün koşulları içinde değerlendirilmesi gerekmekte ve bu hususta takdir idareye ait bulunmaktadır.

ii- Yine bu isteklinin 10 uncu maddenin (f) bendi uyarınca ihale dışı bırakılabilmesi, ancak ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş ve meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğunun bu idare tarafından ispat edilebilmesi halinde mümkün olabilecektir.” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in 28.3’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan isteklilerin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının İhale Kontrol Sisteminden teyit ettirilmesi esasları çerçevesinde, haklarında kamu davası açılması nedeniyle ihalelere katılamayacak olanlar için de teyit işlemi gerçekleştirilecektir. Bütün aday veya isteklilerin ve bu kapsamda tüzel kişi aday veya isteklilerin % 50’den fazla hissesine sahip ortakları ile başvuru veya teklifi imzalayan yetkililerinin de 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesine göre İhale Kontrol Sisteminden kontrol edilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in 30.5’inci maddesinde “30.5.1 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin sekizinci fıkrasında, ihale kararlarının ihale yetkilisince onaylanmadan önce idarelerin, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorunda oldukları belirtilmiştir. Buna göre teyit belgesi alınmaması halinde ihale sürecinin tamamlanması mümkün olmayacaktır.

30.5.2 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde, sadece ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin, 42 nci maddesinde de sadece ihale üzerinde kalan isteklinin yasaklı olup olmadığının Kurumdan teyit ettirilmesinden söz edilmiş ise de, 11 inci maddede ihalelere katılmaktan yasaklanmış olanların hiçbir şekilde ihalelere katılmamalarının sağlanmasının amaçlandığı dikkate alındığında, ihale tarihi itibariyle ihaleye katılan tüm isteklilerin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanması ve teyit edilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple:

I- Başvuru veya ihale tarihi itibariyle tüm aday ve istekliler için, ihale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi için, sözleşmenin imzalanacağı tarihte ise sadece ihale üzerinde kalan istekli için ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulanacak ve Kurumdan teyit ettirilecektir,

II- Yasaklılık teyidi yapılırken aday ve istekliler ile bunların şahıs şirketi olmaları halinde tüm ortakları, sermaye şirketi olmaları halinde sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortakları (Ek ibare: 31/03/2018-30377- R.G./3. md.) ve hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortakları ile başvuru veya teklifi ya da sözleşmeyi imzalayan, başka bir ifade ile ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin de ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı sorgulanacak ve Kurumdan teyit ettirilecektir,

III- Bu çerçevede yapılan teyit işlemi sonucunda;

a) Başvuru veya ihale tarihi itibariyle haklarında ihalelere katılmaktan yasaklı kararı bulunan aday ve istekliler 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi gereğince ihale dışı bırakılacak, geçici teminatı gelir kaydedilecek ve anılan Kanunun 17 nci maddesinin atıfta bulunduğu 58 inci madde uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklama kararı tesis edilecektir. Yasaklama kararının başvuru veya ihale tarihinden sonra tesis edildiğinin tespiti halinde ise 28.1.8.2 maddesi gereğince işlemde bulunulacaktır.

b) 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca yapılacak yasaklılık teyidi sonucunda ihale üzerinde bırakılan istekli ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci isteklinin ikisinin de yasaklı olduğunun tespiti durumunda ihalenin iptaline, anılan Kanunun 42 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yapılacak yasaklılık teyidi sonucunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yasaklı olması durumunda ihale kararının iptal edilmesine de karar verilecektir.

c) Aday ve isteklilerin şahıs şirketi olmaları halinde ortaklarından herhangi birinin, sermaye şirketi olmaları halinde sermayelerinin yarısından fazlasına sahip ortakları veya hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortaklarının veya ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin başvuru veya ihale tarihi itibariyle yasaklı olduğunun tespit edilmesi halinde, yukarıda belirtilen müeyyideler dışında ayrıca 58 inci madde uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklama kararı tesis edilecektir.

ç) Hakkında kamu davası açılanlar 1/11/2012 tarihli ve 6359 sayılı Kamu İhale Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun gereğince 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamından çıkarıldığından, yapılan teyit sonucunda hakkında kamu davası açılan aday veya istekli durumunda olanların, anılan Kanunun 59 uncu maddesinde belirtilen yasağa rağmen ihaleye katılmış olduklarının tespiti halinde değerlendirme dışı bırakılması, ancak geçici teminatlarının gelir kaydedilmemesi ve idarece haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir.” açıklaması,

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025 -2026 Yılı Hazır Yemek Hizmeti Alımı

…

e) Miktarı:

1.250.000 öğün yemeğin; malzeme dahil pişirilmesi, yemekhanelere taşınması, korunması ve her türlü servis hizmetleri ile bulaşıkların toplanarak yıkanması

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhale dışı bırakılma ve yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İsteklilerin, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olmaması gerekmektedir. Anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu durumlarında değişiklik olan istekli, İdareye derhal bilgi verecektir. İhale üzerinde kalan istekli ise sözleşmenin imzalanmasından önce, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığına ilişkin belgeleri verecektir.

10.2. Bu Şartnamenin 9 uncu maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar ile 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ihale dışı bırakılma nedenlerini taşıyan istekliler değerlendirme dışı bırakılır.

10.3. 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar ile 17 nci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışta bulunduğu tespit edilenler hakkında, ayrıca fiil veya davranışın özelliğine göre aynı Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 41’inci maddesinde ” 41.1. İhale üzerinde bırakılan istekli, sözleşmeye davet yazısının bildirim tarihini izleyen on gün içinde, ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğüne ve ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgeler ile kesin teminatı verip diğer yasal yükümlülüklerini de yerine getirerek sözleşmeyi imzalamak zorundadır.

…

41.4. Mücbir sebep halleri dışında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin, sözleşmeyi imzalamaması durumunda, geçici teminatı gelir kaydedilerek, hakkında 4734 sayılı Kanunun 58 inci maddesi hükümleri uygulanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında taahhüt altına alınan durumu tevsik etmek üzere sunulan belgelerin taahhüt edilen duruma aykırı hususlar içermesi halinde, geçici teminatı gelir kaydedilmekle birlikte, hakkında yasaklama kararı verilmez.” düzenlemesi,

İhale dokümanının eki Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan İhalelerde Kullanılacak Birim Fiyat Teklif Mektubu standart formunda “…3) İhale tarihinde, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığımızı ve olmayacağımızı, anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu hususlara ilişkin olarak durumumuzda değişiklik olması veya yeterlik sertifikası kapsamındaki belgelere ilişkin şartların değişmesi halinde buna ilişkin belgeleri derhal vereceğimizi; ihalenin üzerimizde kalması halinde ise sözleşme imzalanmadan önce ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetimizi mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürdüğümüze ve ihale tarihinde anılan maddenin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığımıza ilişkin belgeleri, anılan Kanun ve ilgili mevzuat ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak İdarenize sunacağımızı taahhüt ediyoruz…” düzenlemesi yer almıştır.

İtirazen şikâyete konu ihalede 43 adet ihale dokümanı indirildiği, 24.10.2024 tarihinde yapılan ihaleye 19 isteklinin katıldığı, 19.11.2024 onay tarihli ilk ihale komisyonu kararında, sınır değerin 114.001.627,72 TL olarak hesaplandığı, sınır değerin altında teklif veren 3 istekliden 24.10.2024 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği, Özhedef Medikal San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmadığı, söz konusu ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Smc Yemek Temizlik Sportif Faal. İnş. İş Sağ. ve Güv. Bil. Yap. Sağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, Tekhnoprom Eksport Metal ve Metal Ürü. İth. İhr. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

Ulutaş Yem. Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yem. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından 29.01.2025 tarihli ve 2025/UH.I-300 sayılı kararın alındığı, söz konusu kararda “…Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Smc Yemek Temizlik Sportif Faaliyetleri İnş. İş Sağ. ve Güv. Bil. Yap. Sağ. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Tekhnoprom Eksport Metal ve Metal Ürü. İth. İhr. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” ifadeleri ile düzeltici işlem belirlenmesine yönelik karar alındığı anlaşılmıştır.

İdare tarafından söz konusu ihalenin 12.02.2025 tarihinde iptal edildiği, iptal kararı üzerine Ulutaş Yem. Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yem. ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 12.03.2025 tarihli ve 2025/UH.I-705 sayılı karar ile, “…1)İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,…” karar verilmiştir.

Söz konusu kararın gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla idarece alınan 27.03.2025 onay tarihli komisyonu kararında, ihalenin Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.

Ayrıca idare tarafından ihale tarihi (24.10.2024) itibarıyla ihaleye katılan tüm isteklilerin kendilerinin, ortaklarının ve temsile yetkili e-teklifi imzalayan kişilerinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığına ilişkin teyit işlemlerinin gerçekleştirildiği, bu kişiler hakkında herhangi bir yasaklılık kaydının bulunmadığı görülmüştür.

Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubunda ve iş ortaklığı beyannamesinde beyan edilen adresin “Selçuklu Mah Tekke Sokak Sancaktar Konutları 1. Etap Sitesi A Blok No 9/1A Battalgazi/Malatya” olarak belirtildiği, istekliye ait yeterlik bilgileri tablosunda “Teminata İlişkin Bilgiler” bölümünde elektronik geçici teminat mektubunun ayırt edici numarasının “M101012484714336R” olduğu, beyan edilen elektronik geçici teminat mektubunun ayırt edici numarasının EKAP üzerinden teyidi neticesinde söz konusu teminat mektubunun 22.10.2024 tarih ve 18:03 saatinde Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Bulvar Malatya şubesince verildiği, pilot ortağın yeterlik bilgileri tablosunun “Ortaklar ve Ortaklık Oranlarına/Üyelere/Kuruculara Ait Bilgiler” bölümünde yer alan uzantıya EKAP üzerinden erişildiğinde şirketin “Ortaklara Ait Bilgiler Zümrete Ulutaş 6400000,00/7000000,00, Kutbettin Ulutaş 600000,00/7000000,00, Yöneticilere Ait Bilgiler Zümrete Ulutaş” olduğu, EKAP üzerinde yapılan sorgulama sonucunda da ortaklar ve yöneticinin de anılan kişi olduğu, ayrıca EKAP üzerinden yapılan sorgulamada ihale dokümanın istekli adına Zümrete Ulutaş tarafından 05.10.2024 tarihinde 81******** IP adresi üzerinden indirildiği, teklifin ise 23.10.2024 tarihinde 81******** IP adresi üzerinden Zümrete Ulutaş tarafından imzalanarak gönderildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının özel ortağı Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan iş ortaklığı beyannamesinde beyan edilen adresin “Yakınca Mah. Özsan Sanayi Sitesi Cad. 30 / 28”, 29.07.2024 tarihli ve 11131 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde ise adresin “Yakınca Mah. Özsan Sanayi Sitesi Cad. 30 İç Kapı NO: 28 Yeşilyurt/Malatya” olarak belirtildiği, geçici teminatın pilot ortak tarafından sunulduğu özel ortak tarafından sunulmadığı, söz konusu özel ortağın yeterlik bilgileri tablosunun “Ortaklar ve Ortaklık Oranlarına/Üyelere/Kuruculara Ait Bilgiler” bölümünde şirketin tek ortağının Özlem Bektaş, yöneticinin de Özlem Bektaş olduğu, EKAP üzerinde yapılan sorgulama sonucunda da ortak ve yöneticinin anılan kişi olduğu, ayrıca EKAP üzerinden yapılan sorgulamada ihale dokümanın istekli adına Özlem Bektaş tarafından 23.10.2024 tarihinde 17******** IP adresi üzerinden indirildiği, teklifin ise 23.10.2024 tarihinde 81********IP adresi üzerinden Özlem Bektaş tarafından imzalanarak gönderildiği görülmüştür.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubunda beyan edilen adresin “Özsan Sanayi Sitesi 34. Blok 1/9 44900 Malatya Merkez/Malatya” olarak belirtildiği, istekliye ait yeterlik bilgileri tablosunda “Teminata İlişkin Bilgiler” bölümünde elektronik geçici teminat mektubunun ayırt edici numarasının “M101012489748485R” olduğu, beyan edilen elektronik geçici teminat mektubunun ayırt edici numarasının EKAP üzerinden teyidi neticesinde söz konusu teminat mektubunun 24.10.2024 tarih ve 09:30 saatinde Türkiye Halk Bankası A.Ş. Beydağı / Malatya şubesince verildiği, söz konusu isteklinin yeterlik bilgileri tablosunun “Ortaklar ve Ortaklık Oranlarına/Üyelere/Kuruculara Ait Bilgiler” bölümünde şirketin tek ortağının Ramazan Balaman, yöneticinin de Ramazan Balaman olduğu, EKAP üzerinde yapılan sorgulama sonucunda da ortak ve yöneticinin anılan kişi olduğu, ayrıca EKAP üzerinden yapılan sorgulamada ihale dokümanın istekli adına Ramazan Balaman tarafından 22.10.2024 tarihinde 88******** IP adresi üzerinden indirildiği, teklifin ise 24.10.2024 tarihinde 88******** IP adresi üzerinden Ramazan Balaman tarafından imzalanarak gönderildiği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, alternatif teklif verebilme halleri dışında ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek şeklindeki davranışların yasak fiil ve davranışlar olarak sayıldığı, söz konusu durumların tespiti halinde isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı ve ihalelere katılıma ilişkin yasaklanma yaptırımının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.Buyasağın amacının ihalede serbest bir rekabet ortamının bulunmasını sağlamak ve sözleşme fiyatının oluşması aşamasında herhangi iki hukuk kişisinin birbirlerinin teklifinden haberdar olarak danışıklı hareket etmelerini önlemek olduğu anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinde kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanların doğrudan, dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamayacağı, bu yasağa rağmen ihaleye katılan isteklilerin ise ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedileceği, 17’nci maddesinde, 11’inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmanın yasak fiil ve davranış olarak sayıldığı, 58’inci maddesinde 17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği, 59’uncu maddesinde ise 17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre suç teşkil eden fiil ve davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ve o işteki ortak veya vekiller hakkında ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacağı ve ayrıca 58’inci maddede yer alan kişilerle birlikte haklarında yasaklama kararı verileceği, ceza kovuşturması sonucunda haklarında kamu davası açılanların yargılama sonucuna kadar Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca anılan Kanun’un 11’inci maddesinde ihaleye katılamayacak olanlar hüküm altına alınmış olup, söz konusu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde geçici veya sürekli olarak idarelerce ya da mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış kişilerin Kamu İhale Kurumu’ndan yasaklanmaya ilişkin teyit alınmak suretiyle belirlenebileceği yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamalarına göre, ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılan tüm isteklilerin, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylanmasından önce ise ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ve varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin, sözleşmenin imzalanacağı tarihte de sadece ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanması ve teyit edilmesinin zorunlu olduğu, isteklilerinin sermaye şirketi olmaları halinde sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortakları ve hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortakları ile başvuru veya teklifi ya da sözleşmeyi imzalayan, başka bir ifade ile ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin de ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının teyit edilmesi gerektiği anlaşılmıştır. Teyit işlemi sonucunda haklarında kamu davası açılan isteklilerin 59’uncu maddedeki yasaklama kararına rağmen ihaleye katılmaları durumunun tespit edilmesi halinde yalnızca tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması söz konusu olup geçici teminatlarının gelir kaydedilmeyeceği ve haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmemesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede;

4734 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ihale tarihinden önceki beş yıl içinde, ihaleyi yapan idareye yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğu bu idare tarafından ispat edilen istekliler teklifleri değerlendirme dışı bırakılacağı anlaşılmaktadır. 4735 sayılı Kanun’da iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunmak yasak fiil ve davranışlar arasında sayılmamış olup, yasak fiil ve davranışlarda bulunanların yasaklama kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak ihalelere de iştirak ettirilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Yapılan inceleme sonucu, ihale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ihale tarihi olan 24.10.2024 tarihi itibariyle yasaklı olmadığı anlaşılmaktadır.

İş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunma durumu ihaleyi yapan idare tarafından tespit altına alınacak ve daha sonra da takip edilmesi gereken bir husus olup, ihale işlem dosyasında yer alan belge ve bilgiler arasında ihaleyi yapan Yozgat Bozok Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından anılan isteklilerin ihale tarihinden önceki beş yıl içinde yaptığı işler sırasında iş veya meslek ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunduğuna ilişkin bir tutanak, yazı, ifade vb belgeler ya da idare/ihale komisyonu tespiti yer almamaktadır.

Ayrıca İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından aynı ihaleye veya birden fazla ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamaz.” hükmünün yer aldığı, bu nedenle dilekçelerde bir başka ihaleden söz edilmesi durumunda, şikayetin hangi ihaleye ilişkin olduğu ve hangi konunun şikayet edildiğinin açıkça belirtilmesi gerektiğinden, izah edilen nedenlerle başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.

İhale üzerinde bırakılan iş ortaklığının özel ortağı Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin adreslerinin, ortaklarının, yöneticilerinin, ihale dokümanını EKAP üzerinden indiren kişilerin, ihale dokümanı indirilen ve teklif verilen IP adreslerinin farklı olduğu, ayrıca ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığı adına geçici teminatın tamamının pilot ortak Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yatırıldığı, başvuru sahibinin iddia ettiği özel ortak Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından geçici teminatın yatırılmadığı, ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından farklı bankalardan alınan geçici teminat mektuplarının sunulduğu, geçici teminat mektuplarının aynı bankadan alınmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan iş ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin daha önceki başka ihalelere iş ortaklığı olarak teklif verilip verilmediği bilinmemekle beraber, söz konusu isteklilerin daha önceki başka ihalelere birlikte iş ortaklığı kurup teklif verilmiş olmasının, bu isteklilerin başvuruya konu ihaleye ya da başka bir ihaleye ayrı ayrı teklif vermelerini engelleyen mevzuat hükmünün bulunmadığı, ayrı ayrı aynı ihaleye teklif verilmesi durumunda, bu isteklilerin ortak hareket ettiği sonucunun çıkarılamayacağı, aynı ihalede birbirleri ile meşru bir rekabet içerisinde olan gerçek veya tüzel kişilerin, daha önce iş ortaklığı kurdukları gerekçesi ile bu isteklilerin birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabileceği sonucunun çıkarılamayacağı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci maddesinde “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,

“Geçici teminat” başlıklı 33’üncü maddesinde “İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanındabelirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.” hükmü,

“Teminat olarak kabul edilecek değerler” başlıklı 34’üncü maddesinde “… İhale üzerinde kalan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye ait teminat mektupları ihaleden sonra saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine teslim edilir. Diğer isteklilere ait teminatlar ise hemen iade edilir. İhale üzerinde kalan istekli ile sözleşme imzalanması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine ait teminat sözleşme imzalandıktan hemen sonra iade edilir…” hükmü,

“Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “…32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.

(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,

“Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinde “(1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.

…(4) Teminat mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlara uygun olması zorunludur. Standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş teminat mektupları geçerli kabul edilmez. İstekli tarafından sunulacak geçici teminatın Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınması durumunda, mektuba kuruluş tarafından verilen ayırt edici numaranın sunulmayacak belgeler tablosunda belirtilmesi yeterlidir.

(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.” hükmü,

“Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “(1) İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.

…3) Bu ihalelerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan “Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname” ve ilgili yönetmelikler ekinde bulunan diğer standart formlar kullanılır ve EKAP üzerinden gönderilmeyen teklifler kabul edilmez.

…(6) Geçici teminat mektupları Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınır ve mektuba ilişkin ayırt edici numara yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir. Bu maddeye uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları geçerli kabul edilmez. Geçici teminat mektubu dışındaki teminatların saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine yatırıldığına ilişkin bilgiler de aynı şekilde yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir.” hükmü,

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Geçici teminatlar” başlıklı 21’inci maddesinde “(1) Kanunun 34 üncü maddesindeki değerler teminat olarak kabul edilir.

(2) Geçici teminat mektupları Kurumla “EKAP Üzerinden Online Bilgi Alışverişine Yönelik İşbirliği Yapılmasına Dair Protokol” imzalamış olan kuruluşlardan alınır. İlgilinin talebi halinde, kuruluş tarafından Ek-1’de yer alan “Geçici Teminat Mektubu Bilgileri Formu” düzenlenerek kendisine verilir. Geçici teminat mektupları, elektronik imza kullanılmak suretiyle elektronik veya ıslak imza kullanılmak suretiyle fiziki ortamda düzenlenebilir. Ancak düzenlenen geçici teminat mektubuna kuruluş tarafından ayırt edici bir numara verilerek mektuba ilişkin bilgilerin EKAP’a aktarılması ve verilen ayırt edici numaranın istekli tarafından e-teklif kapsamında EKAP üzerinden gönderilmesi gerekir. Geçici teminat mektuplarına ilişkin bilgilerin, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre merkezi takas kuruluşu olarak faaliyet gösteren kuruluşlar dâhil yetkilendirilmiş merkezi bir kuruluş tarafından EKAP’a aktarılması durumunda da düzenlenen mektupların bu fıkraya uygun olarak alındığı kabul edilir.

(3) Geçici teminat mektubu dışındaki teminatların saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine yatırıldığına ilişkin belgeler bilgisayarda taratılarak, istekli tarafından EKAP üzerinden e-teklif kapsamında gönderilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.” açıklaması,

Kamu İhale Kurulunun 16.03.2022 tarihli ve 2022/DK.D-73 sayılı düzenleyici kurul kararında “…3- Elektronik olarak yapılmayan ihalelerde, geçici teminatı iade edilen ancak Kurul veya yargı kararları üzerine ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ekonomik açıdan avantajlı birinci ve/veya ikinci isteklinin değişmesi gibi durumlarda idarece geçici teminatı yeniden sunması talep edilen isteklinin, ihalede istenilen şartları sağlayan farklı teminat türlerini (örneğin elektronik geçici teminat mektubu yerine nakit veya fiziki geçici teminat mektubu) sunabileceğine,

4- Elektronik ihalelerde, geçici teminatı iade edilen ancak Kurul veya yargı kararları üzerine ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ekonomik açıdan avantajlı birinci ve/veya ikinci isteklinin değişmesi gibi durumlarda idarece geçici teminatı yeniden sunması talep edilen isteklinin, geçici teminat olarak teminat mektubu sunmak istemesi halinde istenilen şartları sağlayan yeni bir elektronik geçici teminat mektubu sunması gerektiğine,

5- EKAP üzerinde konuya ilişkin geliştirmeler yapılıncaya kadar, 4 üncü madde çerçevesinde elektronik ihalelerde yeniden geçici teminat mektubu sunulmak istenmesi durumunda, istekli tarafından elektronik geçici teminat mektubu yerine fiziki ortamda düzenlenen geçici teminat mektubu sunulabileceğine, …” açıklamaları,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…c) Bu Şartnamede belirlenen geçici teminata ilişkin standart forma uygun geçici teminat mektubu veya geçici teminat mektupları dışındaki teminatların Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine yatırıldığını gösteren makbuzlar.” düzenlemesi,

“Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24’üncü maddesinde “24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 90 – Doksan (rakam ve yazıyla) takvim günüdür.

24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı iade edilir.

24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.

24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak EKAP üzerinden yapılır.” düzenlemesi,

“Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.

26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.

26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 20.02.2025 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

26.4. Geçici teminatı ihalede istenilen katılma şartlarını sağlamayan teklifler değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesiyer almaktadır.

İdarece isteklilere 21.03.2025 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “Tekliflerin Geçerlilik Süresinin Uzatım Talebi” konulu yazıda “Bilindiği üzere İdaremiz tarafından 19.11.2024 tarihli ve 97752877-934-19 sayılı EKAP bildirimi ile tebliğ edilen 1 nolu ihale komisyon kararında en avantajlı birinci ve ikinci teklif ataması yapılmıştır. İlerleyen süreçte ihaleye itirazen şikayet başvuruları yapılmış olup şikayet başvuruları karara bağlanmadan 90 gün olan teklif geçerlilik süreleri dolmuş ve İdaremizce tüm teminatlar iade edilmiştir. Daha sonra İdaremizce 12.02.2025 tarihli ve 97752877-934-17 sayılı EKAP bildiriminde gerekçeleri belirtilerek ihalenin iptal edildiği tüm ilgililere duyurulmuştur. İhalenin iptalinin iptaline yönelik yapılan itirazen şikayet başvurusu sonucu Kamu İhale Kurumu tarafından 19.03.2025 tarihinde gerekçeli kararı açıklanan 12.03.2025 tarih ve 2025/UH.I-705 sayılı karar ile ihalenin iptalinin iptaline karar verilmiştir.

Gelinen süreçte ihalede tekrar tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına geçilecektir. Buna göre İdari Şartnamenin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24. Madde hükümleri doğrultusunda teklifinizin geçerlilik süresinin 22.04.2025 tarihine kadar uzatılması talep edilmektedir. Teklifinizi uzattığınıza dair İdaremize başvurmanız durumunda yine İdari Şartnamenin 24. Madde hükümleri doğrultusunda geçici teminata ilişkin hükümleri de uygun hale getirmeniz ve bu doğrultuda sunmuş olduğunuz ilk teminat tutarında ve geçerlilik tarihi 22.05.2025 tarihinden önce olmamak üzere yeni geçici teminat mektubu sunmanız gerekmektedir. 26.03.2025 tarihi mesai bitimine kadar teklifinizin geçerlilik süresini uzattığınıza dair İdaremize başvurmanız ve geçici teminat ile ilgili yükümlülükleri yerine getirmeniz gerekmektedir.” ifadeleri ilegeçici teminat ve teklif geçerlilik süresinin uzatılması istenilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 21.03.2025 tarihinde düzenlenen “M101012484714336R” takasbank referans numaralı, 20.06.2025 tarihine kadar geçerli olan ve 3.430.000.00 TL tutarlı geçici kefalet senedinin sunulduğu, idarece istenilen teklif geçerlilik süresinin uzatılmasının kabul edildiği görülmüştür.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 25.03.2025 tarihinde düzenlenen “M101012489748485R” takasbank referans numaralı, 10.06.2025 tarihine kadar geçerli olan ve 3.600.000,00 TL tutarlı geçici teminat mektubunun sunulduğu, idarece istenilen teklif geçerlilik süresinin uzatılmasının kabul edildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının pilot ortağı Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ilk sunulan “M101012484714336R” takasbank referans numaralı geçici teminat mektubunun tutarının 3.430.000,00 TL olduğu, teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebi kapsamında sunulan “M101012484714336R” takasbank referans numaralı geçici kefalet senedinin tutarının da 3.430.000.00 TL olduğu, ilk sunulan geçici teminat mektubunun tutarı ile daha sonra sunulan geçici kefalet senedinin tutarının aynı olduğu ve teklif edilen bedelin %3’ünden az olmadığı görülmüştür.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tarafından ilk sunulan “M101012489748485R” takasbank referans numaralı geçici teminat mektubunun tutarının 3.600.000,00 TL olduğu, teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebi kapsamında sunulan “M101012489748485R” takasbank referans numaralı geçici teminat mektubunun tutarının da 3.600.000,00 TL olduğu, ilk sunulan geçici teminat mektubunun tutarı ile daha sonra sunulan geçici teminat mektubunun tutarının aynı olduğu ve teklif edilen bedelin %3’ünden az olmadığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Geçici teminat” başlıklı 33’üncü maddesinde ihalelerde, teklif edilen bedelin %3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınacağı, aynı Kanunun 34’üncü maddesinde ise, tedavüldeki Türk parası, bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen teminat mektupları, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgelerin teminat olarak kabul edilecek değerler arasında olduğu, ayrıca ihale dokümanında sunulacak geçici teminat mektubu sürelerinin 20.02.2025 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirleneceğinin düzenlendiği, 21.03.2025 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “Tekliflerin Geçerlilik Süresinin Uzatım Talebi” yazısında ise geçerlilik tarihi 22.05.2025 tarihinden önce olmamak üzere yeni geçici teminat mektubu sunulmasının istenildiği görülmüştür.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri, doküman düzenlemeleri ile yapılan tespitler bir arada değerlendirildiğinde; geçici teminat mektuplarının Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınması halinde, geçici teminat mektubuna ilişkin ayırt edici numaranın yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesinin yeterli olduğu, adı geçen istekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminat mektubuna ilişkin ayırt edici numaranın beyan edildiği, bu çerçevede, bilgileri beyan edilen geçici teminat mektuplarının elektronik ortamda düzenlendiği, Kurumla “EKAP Üzerinden Online Bilgi Alışverişine Yönelik İşbirliği Yapılmasına Dair Protokol” imzalamış olan kuruluşlardan alınan geçici teminat mektuplarının kuruluş tarafından ayırt edici bir numara verilerek mektuba ilişkin bilgilerin EKAP’a aktarılması durumunda, düzenlenen mektupların standart forma uygun olarak alındığının kabul edildiği, bu bakımdan söz konusu geçici teminat mektuplarının standart forma uygun olduğu anlaşılmıştır.

Ayrıca tekliflerin geçerlilik süresinin ihale dokümanında belirtileceği, idarece ihtiyaç duyulması halinde bu sürenin, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabileceği, ihale dokümanında tekliflerin geçerlilik süresinin, ihale tarihinden itibaren 90 takvim günü olduğu, ihtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla belirlenen süre kadar uzatılmasının istekliden talep edilebileceği, isteklinin, idarenin bu talebini kabul veya reddedebileceği, idarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatının iade edileceği, teklifinin geçerlilik süresini uzatan isteklinin, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirileceğinin düzenlendiği görülmüştür.

Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan Ulutaş Yemekçilik Gıda Tem. İnş. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Şehriyar Yemekçilik ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Usta Yemek Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ilk sunulan geçici teminat tutarı ile daha sonra sunulan geçici teminat tutarının aynı olduğu, anılan istekliler tarafından sunulan geçici teminatların tutarlarının teklif edilen bedelin %3’ünden az olmadığı ve teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebi kapsamında istenilen geçerlilik tarihi 22.05.2025 tarihinden önce olmayan yeni geçici teminatların sunulduğu, ayrıca 16.03.2022 tarihli ve 2022/DK.D-73 sayılı düzenleyici Kurul kararında elektronik ihalelerde, geçici teminatı iade edilen ancak Kurul veya yargı kararları üzerine ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda ekonomik açıdan avantajlı birinci ve/veya ikinci isteklinin değişmesi gibi durumlarda idarece geçici teminatı yeniden sunması talep edilen isteklinin, geçici teminat olarak teminat mektubu sunmak istemesi halinde istenilen şartları sağlayan yeni bir elektronik geçici teminat mektubu sunabileceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.