İhale komisyonunda uzmanlık gerektirmeyen hizmet alımında sağlık teknikeri ve imamın yer alması hukuka uygun mudur (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

SGT Gurme Mutfak Gıda Hizmetleri İşletmecilik ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1568474 İhale Kayıt Numaralı “Cenaze Evi Taziye Organizasyonu” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğütarafından 19.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Cenaze Evi Taziye Organizasyonu” ihalesine ilişkin olarak SGT Gurme Mutfak Gıda Hizmetleri İşletmecilik ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi‘nin 27.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.01.2025 tarih ve 175408 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.01.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/93 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü tarafından “Cenaze Evi Taziye Organizasyonu Hizmet Alımı” ihalesinin 19.12.2024 tarihinde ihale edildiği, söz konusu ihalede Adalya Otomasyon ve Destek Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Ön-Ak Sosyal Hizmet İnş. Tarım Teks. Nakli. San. Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği,

1) İhale komisyonunun teşkilinin hatalı olduğu, söz konusu ihalede “işin uzmanı” olarak bir sağlık teknikeri ve imam belirlendiği, bu durumun ihale komisyonunun teşkilini ilgili yönetmelik ve kamu ihale mevzuatı hükümlerine aykırı hale getirdiği, iş her ne kadar cenaze evi taziye organizasyonu olsa da, burada alınan hizmetin esas itibariyle bir yemek yapma ve dağıtma hizmeti olduğu, dolayısıyla ihale komisyonunda mutlaka bir gıda mühendisine ihtiyaç bulunduğu, idarede gıda mühendisi bulunmaması durumunda mevzuatın diğer idarelerden ihale komisyonuna üye görevlendirilmesine imkân tanıdığı,

2) İhaleyi yapan idare ile ihale kararını alan idarenin farklı idareler olduğu,
ihaleyi yapan idare sıfatına haiz idari makam İdari Şartname ve Teknik Şartname’de Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü iken, ihale kararını alan idarenin Gebze Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü olduğu, Gebze Belediyesi’nin tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşu olduğu, Gebze Belediyesi’nin vereceği belediyecilik hizmetinin verimliliği ve sürdürülebilirliği açısından belediye tüzel kişiliği altında çeşitli müdürlükler oluşturduğu, Gebze Belediyesi’nin çıkarmış olduğu yönetmelikler ile bünyesinde yer alan müdürlüklerin hak ve yetkilerini düzenlediği, buna göre belediye bünyesinde teşkil olunan müdürlüklerden biri Destek Hizmetleri Müdürlüğü iken bir diğerinin Mezarlıklar Müdürlüğü olduğu, EKAP’a girilen “2024/1568474 ihale kayıt numaralı ve Cenaze Evi Taziye Organizasyonu” adlı ihaleyi yapan idare İdari Şartname, Teknik Şartname ve Cenaze Evi Taziye Organizasyonu Sözleşme Tasarısı’nda Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü iken, ihale komisyonunun Destek Hizmetleri Müdürlüğü bünyesinde oluşturulduğu, ihale yetkilisinin ihale komisyonunda bulunmamasının kamu ihale mevzuatının temel kurallarından biri olmasına rağmen buradaki durumun ihale yetkilisinin ihale komisyonunda olmaması değil, ihaleyi yapan idari makam yerine başka bir idari makamın yetki gaspı ile ihale komisyonunu kendi bünyesinde oluşturmasının söz konusu olduğu,

3) İhale konusunun cenaze evi taziye organizasyonu olduğu ve esasında yüklenicinin mutfağında veya tesisinde yemek üretiminin gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü bir yemek hizmeti alımı ihalesi olduğu, mevzuat hükümleri gereği hizmet sunucusundan kapasite raporunun sunulmasının istenilmesi gerektiği ve kapasite raporunda istenilen günlük üretim kapasitesinin idarenin ihale konusu işte talep ettiği yemek miktarını aşmayacak şekilde belirlenmesi gerektiği, ayrıca malzemeli veya malzemesiz yemek hizmeti alımı ihalelerinde gıda üretim izin belgesinin sunulmasının istenilmesi gerektiği, cenaze evi taziye organizasyonu işinin açıkça bir yemek hizmeti alımı ihalesi iken ekonomik açıdan en avantajlı teklifin sahibi Adalya Otomasyon ve Destek Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Ön-Ak Sosyal Hizmet. İnş. Tarım Teks. Nakli. San Tic. Ltd. Şti.nden kapasite raporunun idarece talep edilmediği ve dolayısıyla istekli tarafından ihale komisyonuna sunulmadığı gibi gıda üretim izni belgesinin de talep edilmediği, şikâyet konu ihalede bu belgelerin yeterlik kriteri olarak belirlenmemesinin mevzuata aykırı olduğu,

4) Adalya Otomasyon ve Destek Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve Ön-Ak Sosyal Hizmet. İnş. Tarım Teks. Nakli. San Tic. Ltd. Şti.nin İdari ve Teknik Şartname’de düzenlenen yeterlik kriterlerini sağlamadıkları, anılan isteklilerin ticaret sicil kayıtlarına bakıldığında kanuni adreslerinin birinin Antalya ilinde, diğerinin İzmir’de olduğu, başka bir şubelerinin de bulunmadığı, ihale tarihi olan 20.12.2024 tarihine kadar Gebze, Darıca ve Çayırova ilçelerinde yemeklerin pişirileceği mutfağının olmadığı, İdari Şartname’de yer alan alt yüklenicilere ilişkin düzenleme gereği işin alt yüklenicilere de devredilemeyeceği, söz konusu mutfak için ayrı bir üretim izin belgesi alması, işyeri açma belgesi alması, SGK işyeri açılış bildirimlerinin yapılması, vergi dairesi yoklaması yapılmasının işin başlayacağı 01.01.2024 tarihine kadar mümkün olmadığı, aynı şekilde dört yıllık lisans eğitimi almış gıda mühendisinin yemek üreten yerlerde sorumlu yönetici olarak istihdamının zorunlu olduğu, anılan isteklilerin yemek üreteceği mutfak için hali hazırda böyle bir personel istihdamının olmadığı, söz konusu isteklilerin Gebze, Darıca ve Çayırova ilçeleri içinde mutfağı bulunmadığından iş bu ihale kapsamında sunabilecekleri gıda üretim izin belgesi ve kapasite raporlarının da bulunmadığı,

Tüm bu açıklanan sebepler dolayısıyla anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dâhil olmak üzere görevlendirir.

İhaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhale yetkilisi ve ihale komisyonu” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1.4734 sayılı Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “ihale yetkilisi”; idarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlileri olarak belirlenmiştir. İdarelerin bu yetkilere sahip kişi, kurul veya görevlileri ise, kendi mevzuatlarında belirlenmektedir. Bu nedenle, idarenin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde, ihale yetkilisinin idarelerce belirlenmesi gerekmektedir.

5.2. İhale komisyonunun eksiksiz olarak ihaleyi sonuçlandırabilmesi için idarece yeterli sayıda yedek üyenin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, yedek üyeler tespit edilirken ihale konusu işin uzmanları ile muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel yerine geçecek yedek üyeler mutlaka belirlenmelidir…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: CENAZE EVİ TAZİYE ORGANİZASYONU

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

150.000 Adet/Porsiyon Taziye Yemeği ve 1000 Adet Taziye Organizasyonu (Çadır, Sehpa, Tabure ve Çay Kazanı)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Gebze İlçe sınırları içerisinde, Gebze Belediyesi tüm hizmet alanlarında.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Yemek Hizmetinin Genel Özellikleri” başlığı altında “1) Cenaze evine verilecek ikram her bir kişi için porsiyonda 10 gr. kapya biber, 10 gr. çarliston biber, 10 gr. kuru soğan ve baharatlarla zenginleştirilmiş pişmiş hali 100 gr. tavuk kavurma, 175 gr. yerli pirinçten yapılan pilav, 200 ml. kutu ayrandan oluşacaktır.

…

15) Yüklenici firma gıda zehirlenmelerine karşı önlemleri almak, uygulamak ve personeline eğitimi vermek zorundadır. Vatandaşın yemeklerden zehirlenmesinden yüklenici sorumlu olacak ve yapılan analiz ve tahlil masraflarını karşılayacaktır. Ayrıca gıda zehirlenmesi sonrasında oluşabilecek diğer bütün sonuçlardan yüklenici sorumlu olacak ve İdare tarafından ilgili her türlü işlem yapılabilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhaleye ilişkin teklif birim fiyat cetveli aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

BİRİM FİYAT TEKLİF CETVELİ^[i]

İhale kayıt numarası: 2024/1568474

İhale dokümanında yapılan düzenlemelerden şikâyete konu ihalenin Gebze Belediye Başkanlığı tarafından vatandaşların talepleri doğrultusunda cenaze evlerine yemek, çadır, tabure, sehpa ve çay kazanı organizasyonu sağlanması işine ilişkin olduğu, ihalenin 19.12.2024 tarihinde elektronik ortamda teklif birim fiyat alınmak suretiyle gerçekleştirildiği, işin süresinin 01.01.2025-31.12.2025 tarihleri arası olduğu, ihaleye 3 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonu tarafından yapılan inceleme neticesinde 3 isteklinin de teklifinin geçerli bulunduğu ve 20.12.2024 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararı ile Adalya Otomasyon ve Destek Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, ÖN-AK Sosyal Hizmet İnş. Tarım Teks. Nak. Lisan Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Anılan mevzuat düzenlemelerinden ihale yetkilisinin, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla en az beş ve tek sayıda kişiden oluşmak üzere ihale komisyonunu oluşturacağı anlaşılmıştır.

İhale işlem dosyasında yer alan belgelerden şikâyete konu ihalede ihale komisyonunda işin uzmanı olarak bir imamın ve bir sağlık teknikerinin görevlendirildiği ve kesinleşen ihale komisyonu kararında söz konusu kişilerin işin uzmanı sıfatıyla imzalarının bulunduğu tespit edilmiştir.

İhale dokümanı kapsamında yer alan Teknik Şartname incelendiğinde, söz konusu ihaleye konu iş kapsamında verilecek olan yemeğin cenaze evi taziye organizasyonunun bir parçası olduğu, sunulan yemek hizmetinin her organizasyon kapsamında tek bir menü üzerinden tekrarlanan standart yemek hizmeti olduğu, dolayısıyla her gün farklı yemeklerin sunulduğu ve menünün sürekli değiştiği kapsamlı bir yemek hizmeti alınmayacağı belirlenmiştir. Dolayısıyla idarenin söz konusu ihalede kapsamlı bir yemek hizmeti alınmayacağını, işin kapsamının özel bir ihtisas gerektirmediğini ve uzman üye olarak yaptığı görevlendirmeler konusunda sahip olunan personel niteliği ve kapsamı da göz önüne alarak ihale komisyonunda uzman görevlendirme hususunda diğer idarelerden talep ederek temin etme suretiyle kullanmama konusunda yetki ve sorumluluğunu kullandığı anlaşıldığından, söz konusu iddianın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mali Hizmetler Birimi” başlıklı 60’ncı maddesinde “Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler, malî hizmetler birimi tarafından yürütülür:

…

Alım, satım, yapım, kiralama, kiraya verme, bakım-onarım ve benzeri malî işlemlerden; idarenin tamamını ilgilendirenler destek hizmetlerini yürüten birim, sadece harcama birimlerini ilgilendirenler ise harcama birimleri tarafından gerçekleştirilir. Ancak, harcama yetkililiği görevi uhdesinde kalmak şartıyla, harcama birimlerinin talebi ve üst yöneticinin onayıyla bu işlemler destek hizmetlerini yürüten birim tarafından yapılabilir.” hükmü,

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Yetki devri” başlıklı 42’nci maddesinde “Belediye başkanı, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerine devredebilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İdareye ilişkin bilgiler” başlıklı 1’inci maddesinde “1.1. İdarenin;

a) Adı: GEBZE BELEDİYESİ MEZARLIKLAR MÜDÜRLÜĞÜ

b) Adresi: MEVLANA MAHALLESİ ISSIKGÖL CADDESİ NO:121 41400 – GEBZE / KOCAELİ

c) Telefon numarası: 2626420430

ç) Faks numarası: 2626417811

d) İlgili personelinin adı, soyadı ve unvanı: Alparslan SARIÇAY (İnşaat Mühendisi-Destek Hizmetleri Müdürlüğü), Kerem KIRDAR (İmam-Mezarlıklar Müdürlüğü)” düzenlemesi bulunmaktadır.

Teknik Şartname’nin üzerinde de ilk sayfada “Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü” bilgisinin yer aldığı, kesinleşen ihale komisyonu kararında ise “Gebze Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü” bilgisinin bulunduğu görülmüştür.

İhale işlem dosyasında yer alan bilgilerden, ihaleye ilişkin ilanda, İdari Şartname’de ve Teknik Şartname’de idarenin adı Gebze Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü olarak belirtilmiştir. Kesinleşen ihale komisyonu kararında ihale yetkilisinin Destek Hizmetleri Müdürü olduğu, ihale komisyonunun Destek Hizmetleri bünyesinden oluşturulan bir komisyon olduğu belirlenmiştir.

İhale işlem dosyasında yer alan belgelerden ihale yapma yetkisinin mevzuata uygun şekilde Mezarlıklar Müdürlüğünce Başkanlık Olur’u ile Destek Hizmetleri Müdürlüğüne devredildiği belirtilmiştir.

Başvuru dilekçesinde, Gebze Belediyesinin tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşu olduğu, Gebze Belediyesinin tüzel kişiliği altında çeşitli müdürlükler oluşturduğu, Gebze Belediyesinin çıkarmış olduğu yönetmelikler ile bünyesinde yer alan müdürlüklerin hak ve yetkilerini düzenlediği, buna göre belediye bünyesinde teşkil olunan müdürlüklerden biri Destek Hizmetleri Müdürlüğü iken bir diğerinin Mezarlıklar Müdürlüğü olduğu, ihaleyi yapan idari makam yerine başka bir idari makamın ihale komisyonunu kendi bünyesinde oluşturmasının yetki gaspı olduğu iddia edilse de, böyle bir durumun söz konusu olmadığı, zira her iki Müdürlüğün de aynı idare altında farklı Müdürlükler olduğu ve ihale yapma yetkisinin mevzuata uygun şekilde Mezarlıklar Müdürlüğünce Başkanlık Olur’u ile Destek Hizmetleri Müdürlüğüne devredildiği anlaşıldığından bu yöndeki iddianın uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ilânlarında bulunması zorunlu hususlar” başlıklı 24’üncü maddesinde “İhale dokümanında belirtilmeyen hususlara ilânlarda yer verilemez. İhale ilânlarında aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

…

b) İhalenin adı, niteliği, türü, miktarı.

…

f) Yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler.

…” hükmü,

Aynı Kanun’un54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.

…

Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

…

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine,

karar verilir.…” hükmü,

Anılan Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21’inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikâyetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır.

İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55’inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikâyet süresi; şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1)Süreler;

…

ç) Şikâyet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

…

izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dâhildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

…

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

…

yönlerinden sırasıyla incelenir.

…

(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

4.1.2. Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;

4.1.2.1. Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır.

4.1.3. Şekli ve içeriği İdari Şartnamede belirlenen teklif mektubu.

4.1.4. Şekli ve içeriği İdari Şartnamede belirlenen geçici teminat bilgileri.

4.1.5 İhale konusu alımın tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.

4.1.6 Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir veya noter tarafından ilk ilan tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgeye ilişkin bilgiler,

4.2. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

4.2.1. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilanço bilgileri:

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olduğunu,
b) Öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olduğunu,
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olduğunu ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlandığını göstermek üzere yıl sonu bilanço belgelerine ilişkin bilgileri belirtebilirler.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerine ilişkin bilgileri sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

4.2.2. İş hacmini gösteren belgeler:

a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosu,
b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,
Bu belgelerden birinin sunulması yeterlidir.
Toplam cironun teklif edilen bedelin %25’inden , hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin %15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanamadığına bakılır.

4.3. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

4.3.1. İş deneyimini gösteren belgelere ilişkin bilgiler:

Son beş yıl içinde bedel içeren bir sözleşme kapsamında kabul işlemleri tamamlanan ve teklif edilen bedelin % 25 oranından az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesi.

4.4. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

4.4.1.

Kamu veya özel sektöre gerçekleştirilen taziye hizmeti, taziye yemek hizmeti, her tür hazır yemek hizmeti, organizasyon hizmeti birlikte ya da ayrı ayrı benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır. Aynı düzenlemelere İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde de yer verilmiştir.

Başvuru sahibi söz konusu ihalede isteklilerden teklifleri ile birlikte kapasite raporu ve gıda üretim izin belgesini sunmalarının yeterlik kriteri olarak belirlenmemesinin mevzuata aykırı olduğu iddia edilmiştir.

İhale İlanı’nın 20.11.2024 tarihinde yayınlandığı ve yeterlik kriterlerine İlan’ın 4’üncü maddesinde ve İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde yer verildiği belirlenmiştir. Yukarıda görüldüğü üzere ihaleye ilişkin İlan’da ve İdari Şartname’de kapasite raporu ve gıda üretim izin belgesinin yeterlik kriteri olarak belirlenmediği tespit edilmiştir.

İhale işlem dosyası incelendiğinde, başvuru sahibinin ihale dokümanında yeterlik belgesi olarak isteklilerin teklifleri ile kapasite belgesi ve gıda üretim izin belgesini sunmalarının istenmesi gerektiğine yönelik iddiasının ihale dokümanının ilana da yansıyan düzenlemelerine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde idareye şikâyet süresinin ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün olduğu, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetlerin, belirtilen süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği hüküm altına alınmıştır. Yine mevzuatta ilanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresinin ise dokümanın EKAP’tan indirildiği tarihten itibaren başlayacağı belirtilmiştir. Yeterlik kriterlerine ilişkin düzenlemelerin ilanda da yer alması nedeniyle bu hususlarla ilgili şikâyet başvurularının ilan tarihi olan 20.11.2024 tarihinden itibaren on gün içinde ve teklif sunulmadan önce en geç üç iş günü öncesine kadar idareye yapılması gerekirken başvuru sahibi tarafından ihale tarihinden sonra 27.12.2024 tarihinde idareye şikâyet başvurusu yapıldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla söz konusu başvurunun süresi içerisinde yapılmadığı ve başvuru konusu hususun süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ilişkin İdari Şartname ve İhale İlanı’nda yeterlik kriterleri arasında kapasite raporu ya da gıda üretim izin belgesinin tekliflerle birlikte sunulması gerektiğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı belirlenmiştir.

İdari Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu alımın tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Yemek Hizmetin Genel Özellikleri” başlıklı 5’inci maddesinde“…
2 ) Üretici firmaların T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan “Gıda Sicil ve Gıda Üretim” belgesi olacaktır.

3) Tüm ürünler Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’ne ve/veya TSE standartlarına uygun olacak, malzemelerin tümünde üretim ve son kullanma tarihi yazılı olacak. Raf ömrü dolmuş olan ürünler kesinlikle kullanılmayacaktır Yönetmelikte belirtilen ambalajlama, etiketleme, işaretleme bölümüne uygun olarak ambalajlanacak, etiketlenecek ve işaretlenecektir.

…

9) Cenaze evi taziye yemeği için belirlenen 150.000 kişilik yemek, günlük ihtiyaca göre firmadan talep edilir. İdare tarafından verilen koçan karşılığı cenaze evine teslim edilir. Alınan yemek sayısı kadar ayda bir hakediş düzenlenir. Gerçekleşemeyen ve talep edilmeyen yemekler için ücret tahakkuk ettirilmeyecektir. Ay sonu işlenen koçanlar hakediş hazırlanmak üzere idareye teslim edilecektir.

…

19) Yemeklerin pişirileceği mutfağın Gebze ilçesi, Darıca ilçesi, Çayırova ilçesi sınırları içerisinde olması zorunludur.” düzenlemeleri bulunmaktadır.

İdari Şartname ve İhale İlanı’nda yeterlik kriterleri arasında kapasite raporu ya da gıda üretim izin belgesinin tekliflerle birlikte sunulması gerektiğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı anlaşıldığından, iddia konusu hususların sözleşmenin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu belirlenmiştir

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Yasak fiil ve davranışlar” başlığı altında, mücbir sebepler dışında, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek sayıldığından, bu şekilde ihale konusu işin ihale dokümanında düzenlenen koşullarda gerçekleştirilmemesi durumunda, idarece Sözleşme’nin 16’ncı maddesinde düzenlenen şekilde ceza yaptırımlarının uygulanması, belli durumlarda da sözleşmenin feshi ve yasaklılık işlemlerinin yerine getirilmesi hususunda idarenin yetki ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu hususta hassasiyetin ve gerekli kontrollerin sağlanması, hizmetin bizzat ihaleye teklif veren istekli tarafından gerçekleştirilmesi, alt yüklenici kullanılmadan söz konusu işin yapılmasının sağlanması konuları sözleşmenin yürütülmesi aşaması ile ilgili olup, bu konuda gerekli denetim ve kontrollerin sağlanması, aksi durumda mevzuatta belirtilen yaptırımların hizmet sunucusuna uygulanması hususu idarenin sorumluluğunda bulunmaktadır.

İddia konusu hususların sözleşmenin yürütülmesi ile ilgili olduğu belirlendiğinden, bu aşamada söz konusu iddianın uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.