İhale dokümanında metraj hataları ve mahal listesi eksikliği iptal gerekçesi olarak kabul edilebilir mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

SBS Asfalt İnşaat Mad. Nak. Tur. Hayv. San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1461986 İhale Kayıt Numaralı “Park ve Bahçeler Daire Başkanlığı Sorumluluğundaki Alanlarda Yeni Park Yapımı, Mevcut Parkların Onarımı ve Revizyonu, Çevre Düzenleme, Refüj Yapım İşi” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 04.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Park ve Bahçeler Daire Başkanlığı Sorumluluğundaki Alanlarda Yeni Park Yapımı, Mevcut Parkların Onarımı ve Revizyonu, Çevre Düzenleme, Refüj Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak SBS Asfalt İnşaat Mad. Nak. Tur. Hayv. San. ve Tic. A.Ş. tarafından 04.03.2025 tarih ve 179625 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/526 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihalenin daha önceden iptal edilmesi üzerine Kuruma başvuruda bulundukları, 2025/UY.II-390 sayılı Kurul kararı ile ihalenin iptali kararının iptaline karar verildiği, ancak idarenin ihaleyi farklı bir gerekçe ile yeniden iptal ettiği, ihalenin yeniden iptal edildiğine ilişkin tebligatta esasen metraj ve mahal listesi hataları, İdari Şartname’de yer alan fiyat dışı unsur düzenlemelerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırılığı ve havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile ödenek dilimlerinde hata yapıldığı hususlarının gerekçe gösterildiği,

İdarenin metraj ve mahal listesi hataları gerekçesine ilişkin olarak; metrajların fazla veya eksik olmasının ihale ve sözleşme sürecini etkilemediği, ihalenin birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapılmış olmasının, uygulama sürecinde yapılacak olan imalat metrajlarının kesin olarak belirlenememesi olduğu, bu kapsamda Kanun’da ön proje kavramının açık olduğu, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 39’uncu ve 40’ıncı maddelerinden anlaşılacağı üzere sözleşmenin uygulanması sürecinde imalatların bedellerinin ödenmesinde dikkate alınacak olan miktarların (metrajlar) yeniden hesaplandığı, fiili duruma göre hesaplanan metrajlara hakediş ödemeleri yapıldığı, dolayısıyla imalatın birim fiyat teklif cetvelindeki metrajının fazla olması veya eksik olmasının sözleşme sürecinde değerlendirilebilecek bir husus olduğu, söz konusu gerekçenin iptale sebebiyet vermeyeceği,

İdari Şartname’de yer alan fiyat dışı unsur düzenlemelerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırılığı gerekçesine ilişkin olarak; düzenlemelerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne hangi gerekçe ile aykırılık teşkil ettiğinin anlaşılamadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin fiyat dışı unsuru düzenleyen ilgili maddeleri göz önünde bulundurulduğunda zorunlu olan hususlara yer verildiği gibi uygun düştüğü ölçüde uygulanabilir hususlara da yer verildiği, İdari Şartname’de yer verilen iş deneyim belgesine dair fiyat dışı unsur puanlama şartının Kamu İhale Genel Tebliği düzenlemelerine aykırılık teşkil etmediği, söz konusu gerekçenin iptale sebebiyet vermeyeceği,

Havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile ödenek dilimlerinde hata yapıldığı gerekçesine ilişkin olarak; İdari Şartname’de işin yapılacağı yerin Diyarbakır olarak belirlendiği, Sözleşme Tasarısı’nda havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin 15.12 – 15.02 tarihleri arasındaki 63 gün olarak belirlendiği, ayrıca bu günlerin tespitinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan ilgili genelgenin dikkate alınabileceğinin düzenlendiği, ilgili genelgede Diyarbakır’da havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler bakımından ciddi farklılıklar bulunmadığı, bu bağlamda işin süresinin hesaplanmasında hatalara neden olabilecek bir durumun da söz konusu olmadığı, bununla beraber Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan ilgili genelgenin idarelerce tercihen dikkate alınabileceği, bu genelgenin dikkate alınmasına ilişkin bir zorunluluk bulunmadığı, öte yandan işin süresinin hesaplanmasında havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi dikkate alındığında ayrıca süre uzatımı verilemeyeceği, bu hususun Sözleşme Tasarısı ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde düzenlenmiş olduğu, ihale mevzuatında ödeneklerin sözleşme imzalandıktan sonra değiştirilemeyeceğinin düzenlendiği, sözleşme öncesinde işin süresine göre belirlenmesi noktasında gerekli onay işlemlerinin yüklenici görüşü doğrultusunda yapılabildiği, dolayısıyla bu hususun ihalenin devamına engel olmadığı, söz konusu gerekçenin iptale sebebiyet vermeyeceği,

Yanı sıra 2025/UY.II-390 sayılı Kurul kararının idarece ivedilikle uygulanması gerekmesine rağmen uygulanmadığı, ihalenin bu şekilde sürekli farklı gerekçelerle iptal edilmesinin Kurul kararını işlevsiz hale getirdiği, kararının yerine getirilmeyerek etkisiz hale getirilemeyeceği, kararının eksik, yanlış veya hiç uygulanmamasının hem idari hem adli olarak suç teşkil ettiği, ilgili merciler tarafından işlem yapılması gerektiği, ayrıca yeniden ihaleye çıkması durumunda yaklaşık maliyet hesabının 2025 yılına ait birim fiyatlarına göre yapılacağı ve sunmuş oldukları teklif tutarı göz önünde bulundurulduğunda ihalenin iptal edilmiş olmasının ciddi tutarda kamu zararına sebep olacağı, ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır. …” hükmü,

Aynı Kanun’un“Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’inci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır. …” hükmü,

Aynı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “…İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir. …” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 64’üncü maddesinde “(1) İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum gerekçeleriyle birlikte bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. …” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: PARK VE BAHÇELER DAİRE BAŞKANLIĞI SORUMLULUĞUNDAKİ ALANLARDA YENİ PARK YAPIMI, MEVCUT PARKLARIN ONARIMI VE REVİZYONU, ÇEVRE DÜZENLEME, REFÜJ YAPIM İŞİ

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı:

300.000 m2 otomatik sulama sistemi, 70.000 m2 Merkez İlçelerin Parkları ve muhtelif alanlarda yeşil alan Yenileme ve çevre düzenleme Yapım İşi.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: DİYARBAKIR” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Park ve Bahçeler Daire Başkanlığı Sorumluluğundaki Alanlarda Yeni Park Yapımı, Mevcut Parkların Onarımı ve Revizyonu, Çevre Düzenleme, Refüj Yapım İşi” olduğu, 04.12.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 6 isteklinin teklif sunduğu, 10.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin iptal edildiği, söz konusu ihalenin iptali kararı üzerine başvuru sahibi SBS Asfalt İnşaat Madencilik Nakliye Turizm Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, başvuru neticesinde alınan 29.01.2025 tarihli ve 2025/UY.II-390 sayılı Kurul kararı ile ihalenin iptali gerekçeleri yerinde görülmeyerek “İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline” karar verildiği görülmüştür.

Söz konusu Kurul kararı üzerine 27.02.2025 tarihli ihale komisyonu kararı alındığı, anılan komisyon kararında “…04.12.2024 saat 12:30’da gerçekleştirilen 2024/1461986 İKN’li Park Ve Bahçeler Daire Başkanlığı Sorumluluğundaki Alanlarda Yeni Park Yapımı, Mevcut Parkların Onarımı Ve Revizyonu, Çevre Düzenleme, Refüj Yapım İşi ihalesi komisyonumzca 10.12.2024 tarihinde 1 nolu komisyon kararı ile iptal edilmiştir. Ancak Kamu İhale Kurulunun 29.01.2025 tarih ve 2025/UY.II-390 sayılı kararına istinaden ihale iptal kararı iptal edilmiş olup; Bu karara istinaden ihalenin iptali EKAP üzerinden idaremizce geri alınmıştır.

İhale komisyonumuzca ihale iptali geri alınan 2024/1461986 İKN’li Park Ve Bahçeler Daire Başkanlığı Sorumluluğundaki Alanlarda Yeni Park Yapımı, Mevcut Parkların Onarımı Ve Revizyonu, Çevre Düzenleme, Refüj Yapım İşi’nin ihale dosyası tekrardan incelenmiş olup; İhale dokümanında birim fiyat cetvelinde bulunan metrajlar, yine ihale dokümanında bulunan 2 adet Park ve Okuma salonunun yapılması için kullanılacak metrajlarının çok üstünde olduğu görüldüğü gibi bu metrajlar sadece projelerin değil söz konusu sorumluluk alanlarımızın tamamını kapsamaktadır. Bu nedenle ihale dokümanında bu alanlar ile ilgili verilen metrajların mahal listeleri hata yapılarak belirtilmemiştir. Bahse konu alanların mahal yerleri belirtilmediğinden teklif edecek istekliler için rekabeti engelleyici unsurlar oluşmaktadır. Örneğin metrajlarda bulunan kalemlerin birçoğunun sorumluluk alanlarımızdan Kayapınar bölgesinde yapım işinin farklı bir maliyeti olup Kulp bölgesinde çok daha farklı maliyet oluşturduğu belirlenmektedir.

Bu nedenle istekliler tarafından maliyet hesabı yapılırken sadece bölgeyi bilen isteklilere avantaj sağlamaktadır. Bu durum ise 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması hakkında kanun kapsamına aykırılık teşkil etmektedir.

Ayrıca ; ‘Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan Ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı Park Ve Bahçeler Daire Başkanlığı sorumluluğundaki Alanlarda Yeni Park Yapımı, Mevcut Parkların Onarımı Ve Revizyonu, Çevre Düzenleme, Refüj Yapım İşi İşinde Uygulanacak İdari Şartname’de bulunan Madde 35.1.1 de belirtilen Yeterlilik için istenen İş Deneyim Belgesinde; ‘İsteklinin yurt içinde Kamu veya Özel Sektöre karşı yapmış olduğu işlerden almış olduğu ve ihale ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan veya halen yapımı devam eden (İş durum belgesi düzenlenmiş işler), yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliği esaslarına göre, tek sözleşmeyle yapılmış en az 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 Otomatik sulama sistemi yapım işlerini yapmış olduğunu gösterir tevsik edici belge (noter onaylı veya aslı idarece görülmüş İş deneyim belgesi ve/veya devam eden işlerde noter onaylı veya aslı idarece görülmüş Hakediş, metraj cetvelleri vb.) sunması şartıyla belirtilen puanlar verilecektir.’ Ortak girişimlerde ise puan aşağıdaki hususlar çerçevesinde verilecektir; Pilot ve/veya Özel Ortaklardan herhangi birinin yukarıda tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanlar verilecektir. Ancak Tebliğin 53.3.4 üncü maddesinin (b) bendinde ‘4735 sayılı Kanuna göre imzalanan sözleşmelerin, ihale tarihinden önceki son beş yıl içinde aynı Kanunun 16 ncı maddesine göre devredilmemiş ve/veya yükleniciden kaynaklanan nedenlerle feshedilmemiş olması’ve 53.3.5 inci maddesinin (b) bendinde yer alan ‘ İş ortaklığının puanı, her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamıdır. Ancak 53.3.4 üncü maddenin (ç) bendinde yer alan unsurun puanlamasında ortaklardan biri veya birkaçı tarafından aranan kriterin sağlanması yeterlidir.’ maddelerine aykırılık teşkil etmektedir.

Son olarak sözleşme tasarısında belirtilen ödenek dilimlerinin 2025 yılı için %60 2026 yılı için %40 olarak belirlenmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca Havanın Fen Noktasında Çalışılma Uygun Olmayan Devresi uyarınca sözleşmede 63 gün olarak belirtilmiştir. Söz konusu çalışılmayan günler Diyarbakır il sınırları içerisinde farklılıklar gösterdiğinden hesaplama hatası bulunmaktadır bu nedenle işin süresi ve ihale süreci göz önünde bulundurulmadığından yukarıda belirtilen sözleşme tasarısında bulunan ödenek dilimlerini kapsamamaktadır. Tüm bu nedenlerden dolayı yaşanabilecek sorunların ve aykırılıkların oluşmaması için ihalenin iptaline karar verilmiştir.” ifadelerine yer verilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği görülmüştür.

27.02.2025 tarihli ihalenin iptaline ilişkin idare kararı incelendiğinde;

Birim fiyat teklif cetvelinde bulunan metrajların, 2 adet park ve okuma salonunun yapılması için kullanılacak metrajlarının çok üstünde olduğu, bu metrajların sadece projelerin değil sorumluluk alanlarının tamamını kapsadığı, ihale dokümanında bu alanlar ile ilgili verilen metrajların hataen mahal listelerinin belirtilmediği, söz konusu alanların mahal yerleri belirtilmediğinden teklif edecek istekliler için rekabeti engelleyici unsurların oluştuğu, bu durumun maliyet hesabı yapılırken sadece bölgeyi bilen isteklilere avantaj sağladığı,

İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35 ‘inci maddesinde yer alan “…Yeterlilik için istenen İş Deneyim Belgesinde; İsteklinin yurt içinde Kamu veya Özel Sektöre karşı yapmış olduğu işlerden almış olduğu ve ihale ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan veya halen yapımı devam eden (İş durum belgesi düzenlenmiş işler), yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliği esaslarına göre, tek sözleşmeyle yapılmış en az 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 Otomatik sulama sistemi yapım işlerini yapmış olduğunu gösterir teşvik edici belge (noter onaylı veya aslı idarece görülmüş İş deneyim belgesi ve/veya devam eden işlerde noter onaylı veya aslı idarece görülmüş Hakediş, metraj cetvelleri vb.) sunması şartıyla belirtilen puanlar verilecektir. Ortak girişimlerde ise puan aşağıdaki hususlar çerçevesinde verilecektir; Pilot ve/veya Özel Ortaklardan herhangi birinin yukarıda tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanlar verilecektir. …” düzenlemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.4 ve 53.3.5’inci maddelerine aykırılık teşkil ettiği,

Sözleşme Tasarısı’nda belirtilen ödenek dilimlerinin 2025 yılı için %60, 2026 yılı için %40 olarak belirlendiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca havanın fen noktasından çalışılma uygun olmayan devresinin sözleşmede 63 gün olarak belirtildiği, söz konusu çalışılmayan günlerin Diyarbakır il sınırları içerisinde farklılıklar gösterdiğinden hesaplama hatası bulunduğu ve bu nedenle işin süresi ve ihale süreci göz önünde bulundurulmadığından yukarıda belirtilen sözleşme tasarısında bulunan ödenek dilimlerini kapsamadığı hususları gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edildiği anlaşılmaktadır.

İnceleme kapsamında 26.03.2025 tarih ve 5974 sayılı yazı ile idareden bilgi ve belge talebinde bulunulmuş olup söz konusu yazıda “birim fiyat teklif cetvelindeki metrajlarda ihale konusu iş bağlamında uyumsuzluklar bulunduğu” gerekçesi kapsamında; komisyon kararında aktarılan metraj uyumsuzluğunu ortaya koyan bir çalışma olup olmadığı, “İdari Şartname’de yer alan fiyat dışı unsur düzenlemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.4 ve 53.3.5’inci maddelerine aykırılık teşkil ettiği” gerekçesi kapsamında; düzenlemenin kararda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına hangi yönden aykırılık teşkil ettiği ve “havanın fen noktasından çalışılma uygun olmayan devresi yönüyle ödenek dilimlerinde hata yapıldığı” gerekçesi kapsamında ise gerekçenin açıklaması ve bu hususun ihaleye ne şekilde etki edeceğikonularında bilgi talep edilmiştir.

İdare tarafından gönderilen bila tarih ve 239327 sayılı yazıda “1) Belediyemiz sınırlarında bulunan 17 ilçemizdeki muhtelif alanlarda yeni park yapımı, mevcut parkların onanını ve revizyonu işlerinin yaptırılması için ihalede 736 iş kaleminden oluşan birim fiyat cetveli hazırlanmış olup istekliler tarafından ihale dokümanı düzenlemelerine göre teklif verilmesi için gerekli olan mahal listelerine yer verilmediği tespit edilmiştir. 2 adet Park ve Okuma salonu için olması gereken metrajların hatalı hesaplandığı, bu imalatlar için kullanılan aşağıda belirtilen 41 sayıda iş kalemlerinin metrajlarının işin tamamı için gereken metrajlar şeklinde hatalı belirlendiği, işin mahal listeleri de verilmediğinden bu durum isteklilerin tekliflerini işe uygun şekilde vermesine imkan tanımamıştır. (Örneğin bu iş için gereken C20/25 beton miktarı 200 m3 iken işin tamamındaki 1.853 m3 miktarının mahallerinin belirtilmediği, nakliye mesafeleri ilçelere ve imalat türüne göre farklı olmasına rağmen tamamında ve tüm nakliyelerde 25 km mesafe belirtildiği,)

İsteklilerin fiyatlarını oluşturmalarında önemli unsurlardan biri olan çalışma şartları imalatın yapılacağı yerin koşullarına göre farklılık göstereceğinden bu hususlara ilişkin belirtilmesi mümkün olan bilgilerin ihale dokümanında düzenlenmesi gerekliliği karşılanmadığında rekabet koşulları olumsuz etkilenecektir. Belediyemiz sınırlarında bulunan 17 ilçede çalışma koşulları (nakliye, beton ve demir fiyatları, işçilik yevmiyeleri vb.) önemli düzeyde farklılık içermekte olup birim fiyat teklif cetvelinde yer alan iş kalemleri için merkeze yakın ilçeler esas alındığında ortaya çıkacak maliyet ile merkeze uzak ilçelerde (Kulp, Lice, Hani, Çüngüş, Hazro, Silvan vs.) maliyet arasında yaklaşık % 40 ilave bedel doğurmasına rağmen bu bedelin hazırladığımız yaklaşık maliyette de dikkate alınmadığı tespit edilmiştir.

İhalede verilen tekliflere bakıldığında da 6 teklifinde birbirinden kopuk olduğu en düşük iki teklifin ihaleye verilen diğer iki teklifin % 60’ına karşılık geldiği, bu durumun dokümandaki eksiklik ve hataların etkisinden kaynaklı olabileceği, idaremizce hatalı belirlenen şartlar üzerinden alınan tekliflerin işin istenen düzeyde gerçekleştirmesine engel olacağı, ihalede tespit edilen hataların düzeltilecek metraj ve mahal listesi çalışması sonucunda isteklilerin aynı koşullarda ve işe uygun teklif verilmesini sağlayacağı değerlendirildiğinden ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilmiştir.

2) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.5’inci maddesinin (b) bendinde “İş ortaklığının puanı, her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamıdır.” hükmü bulunmasına rağmen ihalemizde fiyat dışı unsur olarak belirlenmiş 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 Otomatik sulama sistemi imalatlarını içeren iş deneyimi puanlamasında ilgili Tebliğ maddesine aykırı olacak şekilde iş ortaklıkları için “Pilot ve/veya Özel Ortaklardan herhangi birinin yukarıda tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanlar verilecektir.” şeklinde düzenlenmiştir. İhalemize iş ortaklığı olarak 3 istekli teklif vermiş olup mevzuata uygun düzenleme yapılması halinde ortaklıktaki hissesi oranında puan alabilecekken hatalı düzenleme iş ortaklığının tek bir ortağı tarafından belge sunulması ile puan alınmasına sebep oluşturmuştur. Fiyat dışı unsurdaki puanlama kriterleri isteklilerin ihaleye iş ortaklığı olarak katılmaları ve ortaklık oranlarını belirlemede etkili olacağından yapılacak yeni ihalede mevzuata uygun şekilde düzenlenmesi gerektiği değerlendirilerek ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilmiştir.

3) Diyarbakır ili için YFK(Yüksek Fen Kurulu) tarafından belirlenen çalışılmaya uygun olmayan günler ilçe bazında farklılık (3 ilçemizde 15 Aralık -15 Şubat, 12 ilçemizde 20 Aralık -10 Şubat, 1 ilçemizde 10 Aralık -15 Şubat, 1 ilçemizde 1 Ocak -10 Şubat) göstermektedir. İhalemizin kapsamında tüm ilçeler bulunmasına rağmen ilçeler için ayrı ayrı belirleme yapmak yerine genel bir belirleme yapıldığından çalışılabilecek süreler hatalı hesaplanmıştır. İş için ayrılan ödeneğin yıllara göre belirlemesi yapılırken genel süre esas alınarak % 60 ve % 40 belirlendiği, yıllık ödenek miktarları sözleşmede yükleniciye yapılacak hakedişlerde ve belediyemizin ödemelerinde etkili olacağından bu oranların ilçelerin çalışma süreleri ve imalat miktarları dikkate alınarak yeniden ortaya konulan hesaplamalara uygun şekilde yıllık ödenek miktarları belirlenmesi gerektiği değerlendirilerek ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilmiştir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi halinde bu durumun bütün isteklilere derhal bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği ancak talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerinin talep eden isteklilere bildirileceği hüküm altına alınmış olup bu çerçevede ihaleyi yapan idarelere ihaleyi iptal etme konusunda takdir yetkisinin tanındığı ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda usule ve amaca uygun olarak kullanılması ve bu hususların değerlendirilmesinde somut olaya ilişkin koşulların dikkate alınarak Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde karar verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

İdarenin iptal gerekçelerinden olan “birim fiyat teklif cetvelinde bulunan metrajların, 2 adet park ve okuma salonunun yapılması için kullanılacak metrajlarının çok üstünde olduğu, bu metrajların sadece projelerin değil sorumluluk alanlarının tamamını kapsadığı, ihale dokümanında bu alanlar ile ilgili verilen metrajların hataen mahal listelerinin belirtilmediği, söz konusu alanların mahal yerleri belirtilmediğinden teklif edecek istekliler için rekabeti engelleyici unsurların oluştuğu, bu durumun maliyet hesabı yapılırken sadece bölgeyi bilen isteklilere avantaj sağladığı,” hususuna yönelik yapılan incelemede;

İdarenin bila tarih ve 239327 sayılı cevabi yazısında özetle birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 736 iş kaleminden bazılarında (41 iş kalemi) metrajların hatalı belirlendiği, ihale dokümanı kapsamında mahal listelerine de yer verilmediği için isteklilerin tekliflerinin işe uygun olarak hazırlanamadığı, çalışma koşulları bakımından mahaller arasında maliyet farklılıklarının bulunduğu, söz konusu bilgilerin doküman kapsamında olmamasının rekabeti engellediği, nihayetinde gelinen aşama itibarıyla sunulan 6 teklifin de birbirinden kopuk olduğu ve bu durumun dokümandaki eksiklik ve hatalardan kaynaklandığı hususlarını ileri sürdüğü anlaşılmaktadır.

Kamu ihale mevzuatı kapsamında ihale; ihtiyacın doğmasıyla başlayan ve mevzuatta yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin seçilecek bir istekli üzerine bırakılması sonucu idare ile yüklenici arasında sözleşmenin imzalanmasıyla tamamlanan bir süreç olarak tanımlanmakta olup bu süreçte idarelerin ihtiyaçlarını nitelik ve miktar bakımında titizlikle tahlil ederek uygun şartlarda ve zamanında, kaynakları verimli kullanarak ihaleye çıkmaları gerekmektedir.

Dolayısıyla ihtiyacın doğmasıyla başlayan söz konusu ihale sürecinde iptal gerekçesinde isteklilerle paylaşılmadığı belirtilen ancak idarenin ihtiyacı dahilinde ve bilgisi kapsamında olan mahal listesine göre hazırlanmış yaklaşık maliyetin 914.300.640,90 ? olarak belirlendiği, dokümanda mahal listesi yokluğuna rağmen sunulan 6 tekliften 4 tanesinin yaklaşık maliyetin altında olduğu,ayrıca ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, bu mekanizma ile sadece teklif fiyatlarının değil fiyat dışı unsurlarında yarıştığı göz önünde bulundurulduğunda teklif fiyatlarının “birbirinden kopuk” olduğu yönündeki idare değerlendirmesinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Bununla birlikte İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinden isteklilerin tekliflerini her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden verecekleri, ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacağı, “İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’nci maddesinden işin yapılacağı yeri ve çevresini görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmenin isteklinin sorumluluğunda olduğu, isteklinin işin yapılacağı yeri ve çevresini görmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılacağı, istekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinlerin İdare tarafından verileceği, tekliflerin değerlendirilmesinde isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığının kabul edileceği anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda her ne kadar işin farklı mahallerde yapılacağı, bu durumun bölgeler itibarıyla maliyet farklılıklarına sebep olacağı ve bölgeyi bilen isteklilere avantaj sağlanıp rekabetin engelleneceği ileri sürülse deyukarıda açıklaması yapılan İdari Şartname düzenlemeleri kapsamında birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilecekişin yapılacağı yeri ve çevresini görmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmenin isteklinin sorumluluğunda olduğu ve tekliflerin değerlendirilmesinde isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığının kabul edileceği göz önünde bulundurulduğunda 6 isteklinin teklif sunduğu ihalede iptale ilişkin olarak “mahal yerleri belirtilmediğinden istekliler için rekabeti engelleyici unsurların oluştuğu ve sadece bölgeyi bilen isteklilere avantaj sağladığı” gerekçesinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan yine idarenin birim fiyat teklif cetvelindeki metrajlarda uyumsuzlukların bulunduğuna yönelik ileri sürülen iptal gerekçesine ilişkin olarak; sözleşmenin yürütülmesi aşamasında 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesi hükümleri kapsamında işlem tesis edilebileceği, bu doğrultuda söz konusu gerekçelendirmenin de yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca idareye gönderilen 26.03.2025 tarih ve 5974 sayılı yazıda metraj uyumsuzluğunu ortaya koyan bir çalışma olup olmadığı sorulmuş olup gönderilen cevabi yazıda 736 iş kaleminden 41 adedinde metraj hatalarının bulunduğu, söz konusu iş kalemlerinin adlarının belirtildiği, ancak iş kalemlerine ilişkin uyumsuzluğu ortaya koyan bir çalışmanın bulunmadığı, yalnızca bir iş kalemi (C20/25 beton) üzerinden örneklendirme yapıldığı ve belirtilen diğer iş kalemlerinin uyumsuzluğunun somut bir hesaplamaya dayandırılmadığı anlaşılmıştır.

Yapılan değerlendirmeler doğrultusunda ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilen “birim fiyat teklif cetvelinde bulunan metrajların, 2 adet park ve okuma salonunun yapılması için kullanılacak metrajlarının çok üstünde olduğu, bu metrajların sadece projelerin değil sorumluluk alanlarının tamamını kapsadığı, ihale dokümanında bu alanlar ile ilgili verilen metrajların hataen mahal listelerinin belirtilmediği, söz konusu alanların mahal yerleri belirtilmediğinden teklif edecek istekliler için rekabeti engelleyici unsurların oluştuğu, bu durumun maliyet hesabı yapılırken sadece bölgeyi bilen isteklilere avantaj sağladığı” hususlarına dair idarenin ihalenin iptali kararının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

İdarenin iptal gerekçelerinden bir diğeri olan “İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35 ‘inci maddesinde yer alan “…Yeterlilik için istenen İş Deneyim Belgesinde; İsteklinin yurt içinde Kamu veya Özel Sektöre karşı yapmış olduğu işlerden almış olduğu ve ihale ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan veya halen yapımı devam eden (İş durum belgesi düzenlenmiş işler), yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliği esaslarına göre, tek sözleşmeyle yapılmış en az 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 Otomatik sulama sistemi yapım işlerini yapmış olduğunu gösterir teşvik edici belge (noter onaylı veya aslı idarece görülmüş İş deneyim belgesi ve/veya devam eden işlerde noter onaylı veya aslı idarece görülmüş Hakediş, metraj cetvelleri vb.) sunması şartıyla belirtilen puanlar verilecektir. Ortak girişimlerde ise puan aşağıdaki hususlar çerçevesinde verilecektir; Pilot ve/veya Özel Ortaklardan herhangi birinin yukarıda tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanlar verilecektir. …” düzenlemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.4 ve 53.3.5’inci maddelerine aykırılık teşkil ettiği,” hususuna yönelik yapılan incelemede;

İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “… 35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.

35.1.1. Hesaplamada Kullanılacak Formül:Toplam Puan=Teklif Fiyatı Puanı + Fiyat Dışı Unsur Puanı

İsteklinin Toplam Puanı hesaplanırken;

Toplam Puan = (Teklif Tam Puanı – (´Sınır Değer Üzerindeki İlk Geçerli Teklif Tutarı-Teklif Fiyatı´ X Teklif Tam Puanı / Sınır Değer Üzerindeki İlk Geçerli Teklif Tutarı)) + Fiyat Dışı Unsur Puanı

Teklif Fiyat Puanı:50

Fiyat Dışı Unsur (FDU) Puanı:50

…

Fiyat Dışı Unsur Değerlendirme Yöntemi: Diğer (Manuel Giriş)

(Alınabilecek Azami FDU Puanı : 5 )

<i> Aşağıda belirlenen kritere ilişkin sayısal bir değer ve bu değere eşit, bu değerden büyük ve bu değerden küçük olma durumlarına göre isteklinin alacağı fiyat dışı unsur puanları belirlenmiş olup; istekli tarafından bu sayısal değere eşit, bu değerden büyük veya bu değerden küçük seçimlerinden biri yapılabilecek ve istekliye seçimine karşılık belirlenen fiyat dışı unsur puanı verilecektir.

Fiyat Dışı Unsur Tanımı: Yeterlilik için istenen İş Deneyim Belgesinde; İsteklinin yurt içinde Kamu veya Özel Sektöre karşı yapmış olduğu işlerden almış olduğu ve ihale ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan veya halen yapımı devam eden (İş durum belgesi düzenlenmiş işler), yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliği esaslarına göre, tek sözleşmeyle yapılmış en az 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 Otomatik sulama sistemi yapım işlerini yapmış olduğunu gösterir teşvik edici belge (noter onaylı veya aslı idarece görülmüş İş deneyim belgesi ve/veya devam eden işlerde noter onaylı veya aslı idarece görülmüş Hakediş, metraj cetvelleri vb.) sunması şartıyla belirtilen puanlar verilecektir.

Ortak girişimlerde ise puan aşağıdaki hususlar çerçevesinde verilecektir; Pilot ve/veya Özel Ortaklardan herhangi birinin yukarıda tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanlar verilecektir.

Numune Değerlendirmesinde Kullanılacak Mı?: Hayır

Demonstrasyon Değerlendirmesinde Kullanılacak Mı?: Hayır

İş ortaklıklarında ortaklık oranları dikkate alınmadan istekli bazında fiyat dışı unsur puanlaması yapılacaktır. …” düzenlemesi yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “…53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak niceliksel ve niteliksel belirlemeler yapılabilir. Bu kapsamda;

…

b) 4735 sayılı Kanuna göre imzalanan sözleşmelerin, ihale tarihinden önceki son beş yıl içinde aynı Kanunun 16 ncı maddesine göre devredilmemiş ve/veya yükleniciden kaynaklanan nedenlerle feshedilmemiş olması,

…

ç) Kullanılacak olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın isteklinin kendi malı olması,

…

ğ) İhale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu,

h) İhale konusu iş kapsamındaki iş kalemleri/iş gruplarının belirli bir miktarının daha önceki bir işte gerçekleştirilmiş olması,

hususları ile idare veya Kurum tarafından belirlenen benzeri diğer hususların biri, birkaçı ya da tamamı fiyat dışı unsur olarak kullanılabilir.

…

53.3.5. Fiyat dışı unsur puanlamasında belirlenen unsurların niteliğine uygun düştüğü ölçüde;

a) Asgari ve azami değerler arasında kalan ara değerler için doğrusal orantı yapılır.

b) İş ortaklığının puanı, her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamıdır. Ancak 53.3.4 üncü maddenin (ç) bendinde yer alan unsurun puanlamasında ortaklardan biri veya birkaçı tarafından aranan kriterin sağlanması yeterlidir. …” açıklaması yer almaktadır.

İdareye gönderilen 26.03.2025 tarih ve 5974 sayılı yazıda fiyat dışı unsura ilişkin İdari Şartname’de yer alan ilgili düzenlemenin ihalenin iptali kararında yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına hangi yönden aykırılık teşkil ettiği sorulmuş olup gönderilen cevabi yazıda özetle İdari Şartname’nin anılan düzenlemesinde pilot ve/veya özel ortaklardan herhangi birinin fiyat dışı unsura konu iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanları alacaklarının belirlendiği, ancak bu düzenlemenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.5’inci maddesinin (b) bendinde yer alan “İş ortaklığının puanı, her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamıdır.” açıklamasına aykırı olduğu belirtilmiştir.

İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı yukarıda yer verilen 35’inci maddesindeki ilgili düzenlemeden ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, fiyat dışı unsur olarak belirlenen yeterlilik için istenen iş deneyim belgesinde isteklinin yurt içinde kamu veya özel sektöre karşı yapmış olduğu işlerden almış olduğu ve ihale ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan veya halen yapımı devam eden (İş durum belgesi düzenlenmiş işler), yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliği esaslarına göre, tek sözleşmeyle yapılmış en az 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 otomatik sulama sistemi yapım işlerini yapmış olduğunu gösterir tevsik edici belge (noter onaylı veya aslı idarece görülmüş iş deneyim belgesi ve/veya devam eden işlerde noter onaylı veya aslı idarece görülmüş hakediş, metraj cetvelleri vb.) sunması şartıyla belirtilen puanların verileceği, söz konusu fiyat dışı unsura ilişkin alınabilecek azami fiyat dışı unsur puanının 5 puan olarak belirlendiği, ortak girişimlerde ise pilot ve/veya özel ortaklardan herhangi birinin tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanların verileceği anlaşılmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı yukarıda yer alan 53.3.5’inci maddesinden fiyat dışı unsur puanlamasında belirlenen unsurların niteliğine uygun düştüğü ölçüde asgari ve azami değerler arasında kalan ara değerler için doğrusal orantı yapılacağı, iş ortaklığının puanının, her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanlar toplamı olacağı, ancak 53.3.4 üncü maddenin (ç) bendinde yer alan unsurun (Kullanılacak olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın isteklinin kendi malı olması) puanlamasında ortaklardan biri veya birkaçı tarafından aranan kriterin sağlanmasının yeterli olacağı anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda İdari Şartname’nin 35’inci maddesindeki anılan fiyat dışı unsura ilişkin düzenleme ile ortak girişimlerde pilot ve/veya özel ortaklardan herhangi birinin tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen 5 puanın verileceği, ancak söz konusu düzenlemenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.5’inci maddesinin (b) bendinde yer alan iş ortaklığında fiyat dışı unsur puanı hesaplanmasına dair açıklamaya uygun olmadığı, dolayısıyla “İdari Şartname’nin anılan düzenlemesinde pilot ve/veya özel ortaklardan herhangi birinin fiyat dışı unsura konu iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanları alacaklarının belirlendiği, ancak bu düzenlemenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.5’inci maddesinin (b) bendinde yer alan açıklamaya aykırı olduğu” yönündeki iptal gerekçesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

İdarenin diğer iptal gerekçelerinden biri olan “Sözleşme Tasarısı’nda belirtilen ödenek dilimlerinin 2025 yılı için %60, 2026 yılı için %40 olarak belirlendiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca havanın fen noktasından çalışılma uygun olmayan devresinin sözleşmede 63 gün olarak belirtildiği, söz konusu çalışılmayan günlerin Diyarbakır il sınırları içerisinde farklılıklar gösterdiğinden hesaplama hatası bulunduğu ve bu nedenle işin süresi ve ihale süreci göz önünde bulundurulmadığından yukarıda belirtilen sözleşme tasarısında bulunan ödenek dilimlerini kapsamadığı” hususuna yönelik yapılan incelemede;

İdareye gönderilen 26.03.2025 tarih ve 5974 sayılı yazıda ilgili gerekçenin açıklanması ve bu hususun ihaleye ne şekilde etki edeceğikonularında bilgi talep edilmiş olup idare tarafından gönderilen cevabi yazıda Diyarbakır ili için Yüksek Fen Kurulu tarafından belirlenen çalışılmaya uygun olmayan günlerin ilçe bazında farklılık (3 ilçemizde 15 Aralık -15 Şubat, 12 ilçemizde 20 Aralık -10 Şubat, 1 ilçemizde 10 Aralık -15 Şubat, 1 ilçemizde 1 Ocak -10 Şubat) gösterdiği, ihalenin kapsamının tüm ilçeler olduğu ancak söz konusu hususa ilişkin ilçeler için ayrı ayrı belirleme yapmak yerine genel bir belirleme yapıldığı, dolayısıyla çalışılabilecek sürelerin hatalı hesaplandığı, ihale konusu iş için ayrılan ödeneğin de yıllara göre belirlemesi yapılırken bu genel sürenin esas alınarak % 60 ve % 40 belirlendiği, yıllık ödenek miktarlarının hakedişlerde ve idarelerinin ödemelerinde etkili olacağı, bu oranların ilçelerin çalışma süreleri ve imalat miktarları dikkate alınarak yeniden ortaya konularak yıllık ödenek miktarlarının belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Sözleşme Tasarısı’nın “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (Beş ) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 730 (YediYüzOtuz) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.

…

9.4. Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 15.12 – 15.02 tarihleri arasındaki 63 (AltmışÜç) gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate alınmaz ve İdare Yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu dönemde çalışmasını isteyebilir. Zorunlu nedenlerle ertesi yıla sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre, ödenek durumuna ve imalatın cinsine göre dikkate alınır. …” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 11’inci maddesinde “11.1. Yüklenicinin hakedişi DİYARBAKIR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ MALİ HİZMETLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI ödenir.

11.2. Hakediş raporları, bu Sözleşmenin eki olan Yapım işleri Genel Şartnamesinde düzenlenen esaslar çerçevesinde, kanuni kesintiler de yapılarak her ayın ilk beş iş günü içinde düzenlenir. Hakediş raporları yüklenici veya vekili tarafından imzalanıp idareye verildiği tarihten başlamak üzere İdarece en geç otuz gün içinde onaylandıktan sonra otuz gün içinde tahakkuka bağlanarak on beş gün içinde ödenir.

Bu iş için sözleşme bedeli üzerinden;

2025 yılı için %60

2026 yılı için %40

ödenek tespit olunmuştur. Yüklenici yapım işi için sözleşmede belirtilen ödenekleri iş programına uygun şekilde imalat ve/veya ihzarat olarak sarf etmek zorundadır.

11.3. Yukarıda belirtilen yılı ödenekleri, toplam sözleşme bedeli içinde kalmak kaydıyla Yüklenicinin de görüşü alınarak artırılabilir. Yüklenici artırılan ödenekleri, onaylanan revize iş programına uygun şekilde yılı içinde imalat ve/veya ihrazat olarak gerçekleştirmek zorundadır.

11.4. İdarenin talebi olmaksızın Yüklenici iş programına nazaran daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini imkan bulduğu takdirde öder. …” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…İş programı: Yüklenicinin, işin süresi ve varsa iş kısımlarına ait bitirme tarihleri ile yıllık ödeme miktarlarını da dikkate alarak, yapım işine ait iş kalemlerini/gruplarını, imalatların niteliğini, teknik özelliğini ve yapım sürelerini esas alarak aylık imalatı ve iş miktarlarını, ihzarat ödemesi öngörülen işlerde ihzaratı, yıllık ödenek dilimlerini ve bunların aylara dağılımını ayrıntılı olarak gösterdiği programını, …ifade eder.” düzenlemesi, “İş programı” başlıklı 17’nci maddesinde “…(7) İşte idarece onaylanan bir süre uzatımı olması, iş artışı/eksilişi yapılması, ödenek dilim değişikliği yapılması, idarenin izniyle havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı dönemde çalışılması, yeni fiyat tespiti yapılması gibi durumlarda ve idarece gerekli görülmesi kaydıyla yüklenici bu hususun kendisine tebliği tarihinden başlamak üzere yedi gün içinde revize iş programı düzenleyerek idarenin onayına sunmak zorundadır. Revize iş programının süresinde teslim edilmemesi veya sunulan iş programının idarece uygun bulunmaması durumunda birinci fıkradaki hükümler uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdare tarafından gönderilen cevabi yazıdan farklı ilçelerde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin daha kısa olduğu, dolayısıyla farklı ilçelerde Sözleşme Tasarısında belirlenenden daha fazla çalışma yapılacağı, çalışılacak sürelerin hatalı hesaplandığı, bu durumun da Sözleşme Tasarısı’nda belirlenen ödenek miktarının yeniden düzenlenmesi gerektiği sonucunu doğurduğu anlaşılmaktadır.

Ancak yukarıda yer verilen Sözleşme Tasarısı ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi düzenlemelerinden ödenek dilim değişikliği yapılması ve idarenin izniyle havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı dönemde çalışılması gibi durumlarda idarece gerekli görülmesi kaydıyla revize iş programı düzenlenebileceği, 730 günlük iş için sürenin hesaplanmasında havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günlerinin dikkate alındığı, Sözleşme Tasarısı’nda havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin 15/12 ile 15/02 tarihleri arasındaki 63 gün olarak belirlendiği, sözleşme bedeli üzerinden 2025 yılı için %60, 2026 yılı için %40 oranında ödenek tespit olduğu, yüklenicinin yapım işi için sözleşmede belirtilen ödenekleri iş programına uygun şekilde imalat ve/veya ihzarat olarak sarf etmesi gerektiği, yıllık ödeneklerin, toplam sözleşme bedeli içinde kalmak kaydıyla yüklenicinin de görüşü alınarak artırılabileceği, yüklenicinin artırılan ödenekleri, onaylanan revize iş programına uygun şekilde yılı içinde imalat ve/veya ihrazat olarak gerçekleştirmek zorunda olduğuanlaşılmaktadır.

Bu bağlamda her ne kadar idare tarafından farklı ilçelerde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günlerin farklılık gösterdiği ve buna dayalı olarak da Sözleşme Tasarısı’nda belirlenen ödenek dilimlerini kapsamadığı ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilmiş olsa da çalışmaya uygun olmayan günlerin farklılıklarından kaynaklanan ödenek dilimi değişikliklerinin revize iş programı ile düzenlenebileceği anlaşılmıştır.

Yapılan değerlendirmeler doğrultusunda ihalenin iptaline gerekçe olarak gösterilen“Sözleşme Tasarısı’nda belirtilen ödenek dilimlerinin 2025 yılı için %60, 2026 yılı için %40 olarak belirlendiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca havanın fen noktasından çalışılma uygun olmayan devresinin sözleşmede 63 gün olarak belirtildiği, söz konusu çalışılmayan günlerin Diyarbakır il sınırları içerisinde farklılıklar gösterdiğinden hesaplama hatası bulunduğu ve bu nedenle işin süresi ve ihale süreci göz önünde bulundurulmadığından yukarıda belirtilen sözleşme tasarısında bulunan ödenek dilimlerini kapsamadığı” hususlarına dair idarenin ihalenin iptali kararının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla yukarıda yer verilen inceleme, tespit ve değerlendirmeler neticesinde idarenin “İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35 ‘inci maddesinde yer alan “…Yeterlilik için istenen İş Deneyim Belgesinde; İsteklinin yurt içinde Kamu veya Özel Sektöre karşı yapmış olduğu işlerden almış olduğu ve ihale ilk ilan tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde geçici kabulü yapılan veya halen yapımı devam eden (İş durum belgesi düzenlenmiş işler), yapım işleri ihaleleri uygulama yönetmeliği esaslarına göre, tek sözleşmeyle yapılmış en az 250.000 m2 yeşil alan ve 180.000 m2 Otomatik sulama sistemi yapım işlerini yapmış olduğunu gösterir teşvik edici belge (noter onaylı veya aslı idarece görülmüş İş deneyim belgesi ve/veya devam eden işlerde noter onaylı veya aslı idarece görülmüş Hakediş, metraj cetvelleri vb.) sunması şartıyla belirtilen puanlar verilecektir. Ortak girişimlerde ise puan aşağıdaki hususlar çerçevesinde verilecektir; Pilot ve/veya Özel Ortaklardan herhangi birinin yukarıda tanımlanan iş deneyim belgesini sunması halinde belirtilen puanlar verilecektir. …” düzenlemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.5’inci maddesinin (b) bendinde yer alan açıklamaya aykırılık teşkil ettiği” gerekçesine dayanarak vermiş olduğu ihalenin iptali kararının yerinde olduğu, söz konusu gerekçe dışında kalan iptal gerekçelerinin ise yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.