İhale dokümanında belirtilen belgelerin sunulmaması Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne aykırılık teşkil eder mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Tempar Laundry Tekstil Yıkama Kiralama Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliği,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/358071 İhale Kayıt Numaralı “42 Kalem Çamaşır Yıkama Hizmeti (9 Aylık) 2025 Yılı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliği tarafından 13.03.2025 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “42 Kalem Çamaşır Yıkama Hizmeti (9 Aylık) 2025 Yılı” ihalesine ilişkin olarak Tempar Laundry Tekstil Yıkama Kiralama Üretim Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 25.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.04.2025 tarih ve 182168 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/798 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdari Şartname’nin “ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7.1 maddesinin (ı) bendinde “İhale konusu hizmet işine ait Marmara Bölgesi sınırları içerisinde faaliyet göstermek kaydı ile yetkili merciden alınmış İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatının aslını veya noter onaylı suretini sunacaktır” düzenlemesinin yer aldığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendisine ait bir tesisinin olmadığı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatının “Faaliyet konusu” bölümünde “BÜRO” yazdığı, yani isteklinin tesisinin olmadığı, üretim yapmadığı, istekli tarafından İdari Şartname’nin 7.1 maddesinin (ı) bendinde yer alan şartın karşılanamadığı, bu durumun Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38.4’üncü maddesinde de aykırı olduğu, ayrıca İdari Şartname’nin 18’inci maddesinde ihale konusu alımın tamamı veya bir kısmının alt yükleniciye yaptırılamayacağına yönelik düzenlemenin yer aldığı, anılan düzenleme dikkate alınmadan ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşmeye davet edilmesinin söz konusu düzenlemeye aykırı olduğu,

2) Sınır değer hesaplandığında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında yer aldığı, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi düzenlemeleri uyarınca anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiği, ancak idarece açıklama istenip istenmediğinin bilinemediği, idarece de şikayet başvurusuna cevapta bu hususun aydınlatılmadığı, teklifte önemli olduğunu tespit edilen bileşenlerin neler olduğu ve isteklinin açıklamasını hangi kriterlere göre yaptığı ve nasıl en avantajlı teklif olarak belirlendiğinin anlaşılamadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifine bakıldığında teklif ettiği tutarla işçilik, malzeme ve nakliye maliyetleri ile vergi, harç, elektrik, doğalgaz, su, kimyasal malzeme giderlerinin ve diğer maliyetleri karşılayamayacağı,

3) Mustafa Balcı’nın bilanço veya eşdeğer belgeleri sunmaması nedeniyle yeterlilik kriterlerini karşılayamadığı halde idarece ikinci teklif istenmesinin mevzuata aykırı olduğu,

4) Kesinleşen ihale kararında sınır değerin altında teklif olup olmadığın tespit edilmediği, açıklama istenip istenmediğinin, istenmişse açıklamanın hangi kriterlere göre ve önemli teklif bileşenlerinin belirtilmediği hususları bir arada değerlendirildiğinde ihale komisyonu kararının gerekçesiz olarak bildirilmesine sebebiyet verdiği, bu durumun İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 4’üncü maddesine aykırı olduğu,

5) İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde “Tüm İstekliler; Türk Standardı ve\veya Türk Standartları Enstitüsü Tarafından Hazırlanmış Olan Çamaşır Yıkama Hizmeti İle İlgili “Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi” nin veya İSO 14001 belgelerinin aslını ya da noter onaylı suretini ihale dosyasında sunacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, anılan iki belgenin birbirinin muadili olmadığı, birbirinden tamamen farklı belgeler olduğu, ancak ihaleye davet yazısının Cuma günü gönderilerek dokümana itiraz haklarının engellendiği, 9 mart 2025 tarihinde EKAP üzerinden ihaleye davet yazısının tebliğ edildiği, ihale tarihinin 13 mart 2025 olduğu ve dokümana itirazın ihale tarihinden 3 iş günü öncesi yapılması gerektiği, 9 mart 2025 cumartesi gününün de tatil gününe denk geldiği hususları dikkate alındığında 07 mart 2025 tarihinde idareye dokümanda yer alan hususlar için şikayette bulunulması gerektiği, ancak 07 mart 2025 tarihinde ihaleden haberdar oldukları için dokümana itiraz için yeterli bir sürenin verilmediği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “…(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 42’nci maddesinde “(1) İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnamede; kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, hizmet yeterlilik belgesi ile deney-analiz-kalibrasyon laboratuvarlarının ve muayene kuruluşlarının kalite yeterliğine ilişkin düzenleme yapılabilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 74’üncü maddesinde “…74.2. İdarece kalite ve standarda ilişkin belge istenmesi durumunda, standarda ilişkin tanıma (kritere), belgenin başvuru veya teklif kapsamında istenmesi halinde ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede, yükleniciden istenmesi halinde ise teknik şartnamede yer verilecektir.

…

74.6. Hizmet yeterlilik belgesinin kuruluş yapısı, planlama faaliyetleri ve sorumluluklar göz önünde bulundurulduğunda; idarelerin kendi hizmet binalarında gerçekleştirilen hizmetler (idarelerin hizmet binalarında, servislerce gerçekleştirilecek montaj, bakım ve onarım hizmetleri hariç) ile niteliği gereği hizmet yeterlilik belgesi istenmesi uygun olmayan (personel ve öğrenci taşıma hizmetleri, araç kiralama, mesleki eğitim, toplantı ve organizasyon hizmetleri gibi) ihalelerde bu belge istenmeyecektir. İdareler, hizmet yeterlilik belgesine yönelik düzenlemelerde; hizmet yeterlilik belgesinin hizmet kapsamını ve standardını açık olarak yazmalıdır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 42 KALEM ÇAMAŞIR YIKAMA HİZMETİ (9 AYLIK) 2025 YILI

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

ÇAMAŞIR YIKAMA HİZMETİ – 42 KALEM

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Ana Kampüsü ve Vatan Caddesi 29 Mayıs Sokak Üzerinde Bulunan İstanbul Tıp Fakültesi Göz ve KBB Cerrahi Hastanesi Hizmet Binası” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.

a) İhale kayıt numarası: 2025/358071

b) İhale usulü: Pazarlık usulü

c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 13.03.2025

Saat: 10:00

ç) İhale komisyonunun toplantı yeri (e-tekliflerin açılacağı adres): İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fizik Tedavisi Binası 1. Kat İhale Salonu Çapa – Fatih / İSTANBUL

3.2. Teklifler, ihale (son teklif verme) tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden e-teklif olarak sunulur. İhale (son teklif verme) saatine kadar EKAP’a yüklenemeyen teklifler değerlendirmeye alınmaz…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

ı) İhale konusu işin ya da malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan sicil, izin, ruhsat, faaliyet belgesi vb. belgeler:

…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

…

7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması ve/veya sağlaması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler ve/veya yeterlik kriterleri:

” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Alt yükleniciler” başlıklı 18’inci maddesinde “18.1. İhale konusu alımın tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyası incelendiğinde; ihale konusu işin adının “42 Kalem Çamaşır Yıkama Hizmeti (9 Aylık) 2025 Yılı” olduğu, pazarlık usulüyle gerçekleştirilen ihaleye 3 isteklinin doküman almaya ve teklif vermeye davet edildiği, 3 adet dokümanın EKAP’tan indirildiği, 3 istekli tarafından ihaleye teklif sunulduğu, ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde Mustafa Balcı’nın yılsonu bilançosu veya eş değer belgelerinin uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede sınır değerin 24.718.977,34 TL olarak hesaplandığı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen istekliden İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi uyarınca aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği ve sunulan açıklamaların uygun kabul edilerek Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.nin ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Tempar Laundry Tekstil Yıkama Kiralama Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 38’inci maddesinde,ihale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verileceği, iş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunmasının zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gereken belgelerin düzenlendiği, anılan maddenin 7.1.ı) bendinde de isteklilerin ihale konusu işin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu olan “İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı”na yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

İdari Şartname’nin 7.1.ı) bendinde, isteklilerin ihale konusu işi yerine getirebilmesi için Marmara Bölgesi sınırları içerisinde faaliyet göstermek şartıyla İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatına sahip olmaları ve anılan belgeyi teklifleri kapsamında tevsik etmeleri gerektiği anlaşılmıştır.

Ayrıca anılan Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde de isteklilere ait Çamaşır Yıkama Hizmeti İle İlgili “Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi” nin veya İSO 14001 belgelerinin teklifleri kapsamında tevsik edilmesi istenmektedir.

İhale üzerinde bırakılan Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde,

Tablonun “Sicil, İzin, Ruhsat ve Faaliyet Belgeleri” kısmında “267560-505-00002_TESİS KİRA SÖZLEŞMESİ VE RUHSAT.pdf” bilgilerinin beyan edildiği, beyan edilen bilgilere ilişkin EKAP’a yüklenilen belgeler incelendiğinde, istekli tarafından “İşyeri-Üretim Tesisi (Çamaşırhane) Kiralama Sözleşmesi” başlıklı sözleşme ile “Kat Ahşap Tem. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.-Tuzla Şubesi” adına düzenlenmiş İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatının sunulduğu görülmüştür.

İstekli tarafından sunulan “İşyeri-Üretim Tesisi (Çamaşırhane) Kiralama Sözleşmesi” başlıklı sözleşmesi incelendiğinde, sözleşmenin Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti. ile Kat Ahşap Tem. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. arasında imzalandığı, anılan sözleşmenin “konu” başlıklı 2’nci maddesinde “KİRALAYAN, yukarıda yazılı adreste kurulu bulunan ve ruhsatına sahip olduğu saatlik 700 Kg/Saat yıkama kapasitesine sahip ÇAMAŞIR YIKAMA FABRİKASININ günlük (24 saatlik) 16.800 Kg/Gün kapasitesinin 6.800 Kg/Gün miktarındaki kapasitesini KİRACI’ ya kiralamasıdır.” düzenlemesi, 5.10’uncu maddesinde “Kapasitenin kullanılabilmesi için gerekli olan bakım onarımlar, enerji ve su, sıcaksu, buhar, personel, Otomatik Dozaj Destekli kimyasal, Sarf gibi tüm gereklilikleri sağlamak ve 6.800 Kg çamaşırın yıkanmış, dezenfekte edilmiş, kurutulmuş, ütülenmiş, katlanmış, paketlenmiş halde teslim edilmesi için gerekli tüm sorumlulukları yerine getirmek KİRALAYAN’ın sorumluluğundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Anılan sözleşmenin 2’nci ve 5.10’uncu maddesi düzenlemeleri dikkate alındığında, Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.nin Kat Ahşap Tem. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.ne ait çamaşır yıkama tesisinin günlük 6.800 kg’lık kapasitesini kiraladığı ve çamaşır yıkama sürecine ilişkin tüm sorumluluğun Kat Ahşap Tem. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.ye ait olduğu ve temizlenmiş çamaşırların paketlenmiş halde Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti. tarafından teslim alınacağı anlaşılmıştır.

İdari Şartname’nin 18’inci maddesi düzenlemeleri uyarınca ihale konusu iş kapsamında isteklilerin alt yüklenici çalıştıramayacakları ve yine anılan Şartname’nin 7.1.ı) bendi uyarınca isteklilerin ihale konusu işi yerine getirebilmesi için Marmara Bölgesi sınırları içerisinde faaliyet göstermek şartıyla İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı ihalede sunmaları gerektiği hususlarına ilişkin ihale dokümanı düzenlemelerinin kesinleştiği ve isteklilerin teklif değerlendirmelerinin kesinleşen ihale dokümanı düzenlemeleri göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmesi gerektiği dikkate alındığında, Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifi kapsamında kendisi adına düzenlenmiş İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatını sunmadığı, istekli tarafından sunulan sözleşme ve İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatının ihale konusu alanda faaliyette bulunma iznini sağlamayacağı, Kat Ahşap Tem. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile imzalanan kiralama sözleşmesi ile ihale konusu işin yerine getirilmeye çalışılması durumunun ihale konusu işin yerine getirilmesi sürecinde alt yüklenici çalıştırılması gerekliliğini doğuracağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi

79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.1.

İlgili mevzuat gereğince sigorta, vergi, resim, harç ve ruhsat vb. giderler ile yapılacak ulaşım, hamaliye, taşıma ve otopark giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir. Teknik şartnamede belirtilen giderler teklif fiyata dahil edilecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikayete konu ihalede ihale komisyonunca hesaplanan sınır değerin 24.718.977,34 TL olduğu ve Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti. teklifinin sınır değerin altında olduğunun idarece tespit edildiği anlaşılmıştır.

18.03.2025 tarihinde EKAP üzerinden Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.ne “Aşırı düşük teklif sorgusu” konulu yazının idarece gönderildiği tespit edilmiştir.

18.03.2025 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısında “…Teknik Şartnamenin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Depolama Şartları, Üretim Tarih Miadı, Ambalaj Şekli ve Miktarı, Teslimat Şekli ve Zorunlu Özelliklerindeki düzenlemeler Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği 59. maddesi dikkate alınarak ilgili hususları belgelendirmek suretiyle yapacağınız yazılı açıklamalarınızı; yazımızın EKAP üzerinden tarafınıza bildiriminden itibaren 2 (iki) iş günü içerisinde ihale komisyonumuza iletilmek üzere aşağıda belirtilen adrese teslim edilmesi hususunda;

Gereğini rica ederim…” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

İsteklilerin aşırı düşük açıklamalarını mevzuata uygun/geçerli şekilde yapabilmeleri ve idarelerin yapılan açıklamaları sağlıklı şekilde değerlendirebilmelerinin ön koşulu, idareler tarafından yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesine uygun yapılmasıdır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulamasının bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen teklif bileşenleri üzerinden yapılması gerekmektedir. Yapılan incelemede, idarece istekliye gönderilen 18.03.2025 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşenlerinin somut ve tespit edilebilir şekilde belirlenmediği, bu şekilde yapılan sorgulama sonucu istekliler tarafından sunulan açıklamaların denetlenmesinin sağlıklı bir şekilde yapılamayacağı, hangi unsurların önemli teklif bileşeni olarak belirleneceği hususunda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, ancak önemli teklif bileşeni belirlenmeksizin açıklama istenilmesinin mevzuata uygun olmadığı gibi anılan yazıda teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliye açıklamalarını sunması için en az 3 iş günü süre verilmesi gerekirken 2 iş günü süre verilmesinin de mevzuata uygun olmadığı, dolayısıyla 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesi uyarınca idare tarafından teklif fiyata dâhil olan giderler ile yüklenici tarafından gerçekleştirilmesi öngörülen hizmetler göz önünde bulundurulmak suretiyle teklifte önemli olan bileşenlerin tespit edilmesi ve teklifleri sınır değerin altında bulunan istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Ancak 1’inci iddia kapsamında gerçekleştirilen inceleme neticesinde, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna ulaşıldığından aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesine gerek bulunmamaktadır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartneme’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır.

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK025.1/H)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi

gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.”>

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerekir.

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

7.4.3. İstekli tarafından;

a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,

b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,

birinin sunulması yeterlidir.

Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen hizmet işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

Toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar, iki önceki yılın gelir tablosunu sunabilirler. Bu gelir tablosunun yeterlik kriterini sağlayamaması halinde, iki önceki yılın ve üç önceki yılın gelir tabloları sunulabilir. Bu durumda, gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Gelir tablosunun veya serbest meslek kazanç defteri özetinin, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. İlk oturumun kapatılmasından sonra, ihale komisyonu belirleyeceği bir tarih ve saatte toplanır ve EKAP üzerinde tekliflerin değerlendirilmesine başlanır. Teklif değerlendirme işlemleri birden fazla oturumda yapılabilir. Her oturum kapatılmadan önce bilgiler EKAP’a kaydedilir ve düzenlenen tutanakların bir çıktısı alınarak ihale komisyonu üyeleri tarafından imzalanır.

31.2. Teklif değerlendirmesinde öncelikle ilk oturumda 30 uncu madde uyarınca e-teklifinin açılamadığı veya teklif mektubu ile geçici teminatının uygun olmadığı tespit edilen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.

31.3. İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ve istenilmişse teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Yeterlik sertifikası üzerinden yeterlik tespiti yapılan ihalelerde ise, ihale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler dahil yeterlik sertifikası üzerindeki bilgiler; yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan her belge veya kriter için ise yeterlik bilgileri tablosunda istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır.

31.4. Katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayan isteklilerden, ilk fiyat tekliflerini aşmamak ve ihale kararına esas olmak üzere son fiyat tekliflerini vermeleri istenir. İstekliler, kendilerine bildirilen tarih ve saatte kadar son tekliflerini, teklife ilişkin e-anahtar ile birlikte e-teklif olarak, yine EKAP üzerinden e-imza ile imzalayıp sunarlar. Ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde son fiyat teklifinin ortak girişim ortaklarının tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. İlk fiyat teklifi ile son fiyat teklifinin farklı kişiler tarafından imzalanması halinde, son fiyat teklifini imzalayan kişinin temsile yetkili olduğuna ilişkin belgelerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi gerekmektedir. Son fiyat teklifini sunmayan isteklilerin ilk teklifleri, son teklifleri olarak kabul edilir. İhale komisyonu, son fiyat teklifleri ile işin yaklaşık maliyetini açıklayarak tutanağa bağlar.

31.5. Bu madde boş bırakılmıştır.

31.6. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar ve aşırı düşük teklifleri 33 üncü maddeye göre değerlendirir.

31.7. Bu madde boş bırakılmıştır.

31.8. Yapılan değerlendirme sonucunda, ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan veya yeterlik sertifikasının geçerlik süresi ihale tarihinden önce dolan teklifler değerlendirme dışı bırakılarak EKAP üzerinden ?Uygun Olmayan e-Teklif Kontrol Tutanağı? düzenlenir ve değerlendirme dışı bırakma işleminin gerekçeleri belirtilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 31’inci maddesinde, ilk oturumun kapatılmasından sonra, ihale komisyonunun belirleyeceği bir tarih ve saatte toplanacağı ve EKAP üzerinde tekliflerin değerlendirilmesine başlanacağı, teklif değerlendirmesinde öncelikle ilk oturumda 30 uncu madde uyarınca e-teklifinin açılamadığı veya teklif mektubu ile geçici teminatının uygun olmadığı tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı, ardından ihale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ve istenilmişse teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalara ilişkin değerlendirmenin yapılacağı, bu değerlendirme sonucunda katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayan isteklilerden, ilk fiyat tekliflerini aşmamak ve ihale kararına esas olmak üzere son fiyat tekliflerinin isteneceğine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

21.03.2025 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde Mustafa Balcı’nın yılsonu bilançosu veya eş değer belgelerinin sunulmadığı gerekçesiyle/uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

İdarece EKAP üzerinden Mustafa Balcı’ya 13.03.2025 tarihinde gönderilen “Son fiyat tekliflerini vermeye davet” konulu yazıda “13.03.2025 10:00 tarihinde, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin b bendine göre pazarlık usulü ile yapılan 42 KALEM ÇAMAŞIR YIKAMA HİZMETİ (9 AYLIK) 2025 YILI ihalesine ilişkin olarak, ilk fiyat teklifinizi aşmamak kaydıyla, son fiyat teklifinizi en geç 13.03.2025 tarihi, saat 12:30’a kadar EKAP üzerinden e-imza ile imzalayarak göndermeniz gerekmektedir.” bilgilerine yer verildiği görülmüş olup, teklifi ihale komisyonunca 1. oturumda gerçekleştirilen yeterlik değerlendirmesi neticesinde uygun görülmeyen istekliden İdari Şartname’nin 31’inci maddesi düzenlemelerine aykırı olarak 2. fiyat teklifini vermesinin talep edildiği anlaşılmıştır.

Her ne kadar Mustafa Balcı’nın teklifinin yeterli bulunmayarak ihale komisyonunca değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildikten sonra son fiyat teklifinin istenmemesi gerekiyor olsa da tespit edilen İdari Şartname düzenlemelerine aykırılığın ihale sonucuna etkisi bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan İtirazen şikayete konu ihalenin 13.03.2025 tarihinde gerçekleştirildiği (yılın ilk dört ayında) dikkate alındığında, İdari Şartname’nin 7.4’üncü maddesinde düzenlenen ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin kriterleri 2023 yılına ilişkin bilanço ve gelir tablosu bilgileri ile karşılayabilecekleri anlaşılmaktadır.

Mustafa Balcı tarafından düzenlenen yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, 2023 yılına ait bilanço bilgilerinin, 2023 ve 2022 yılına ait gelir tablosu bilgilerinin beyan edildiği, 2023 yılına ilişkin bilgiler dikkate alındığında,

Beyan edilen bilanço bilgilerine ilişkin olarak, EKAP üzerinden alınan verilerin Kamu İhale Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı arasındaki entegrasyon vasıtasıyla çekildiği, istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilanço oranlarının (cari oran: 2,90379582, öz kaynak oranı: 0,31626748 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranı: 0,37867779) İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde istenilen yeterlik kriterlerini karşıladığı ve EKAP üzerinden elde edilen verilerle hesaplamalar gerçekleştirildiğinde yeterlik kriterinin karşılandığı,

İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesinde; toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden az olmaması gerektiği, anılan isteklinin yeterlik bilgileri tablosunda 2023 yılına ait cirosunun *******7,64 TL olarak beyan edildiği, beyan edilen iş hacmi bilgilerine ilişkin olarak EKAP üzerinden alınan verilerin Kamu İhale Kurumu ve Gelir İdaresi Başkanlığı arasındaki entegrasyon vasıtasıyla çekildiği, EKAP üzerinden elde edilen verilerle uyumlu olduğu, İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi gereğince istenilen asgari iş hacmi tutarının 1. teklif bedelinin %25’i alındığında (36.842.480,00x %25) 9.210.620,00 TL olduğu, istekli tarafından beyan edilen toplam ciro tutarının güncellenmeden dahi asgari iş hacmi tutarını karşıladığı görülmüştür.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler dikkate alındığında, Mustafa Balcı’nın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekçesinin yerinde olmadığı tespit edilmiştir.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi” başlıklı 41’nci maddesinde “İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.

İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayet başvuru süresi” başlıklı 4’üncü maddesinde “…(9) Kanunun 41 inci maddesinde ihale sonucunun, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirileceği ve ihale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verileceği hüküm altına alınmıştır. Kesinleşen ihale kararında tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine yer verilmemesi halinde, tekliflerinin değerlendirmeye alınmama ya da uygun görülmemesine karşı yapılacak şikayet başvurusunda, istekliler kararın gerekçelerinin bildirilmesiyle şikayet konusundan haberdar olduklarından sürenin hesabında kesinleşen ihale kararının bildirim tarihinin değil, karar gerekçelerinin bildirildiği tarihin esas alınması gerekmektedir.

(10) İhale sonucunun gerekçesiz olarak bildirilmesi durumunda usulüne uygun olarak ihale sonucu bildirilmiş olmayacağından, idarenin bu aşamadan sonraki işlemleri usulüne uygun olarak gerçekleştirebilmesi ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi dışındaki bütün isteklilere tekliflerinin uygun bulunmama gerekçesini ayrıca bildirmesi ile mümkün olacaktır. Bu durum ihale sürecinin uzamasına neden olacağından idarelerce kesinleşen ihale kararında gerekçenin bildirilmesi önem arz etmektedir…” açıklaması yer almaktadır.

21.03.2025 tarihli ihale komisyonu kararıincelendiğinde, 13.03.2025 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 3 adet dokümanın EKAP’tan indirildiği, 3 istekli tarafından ihaleye teklif sunulduğu, ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde Mustafa Balcı’nın yılsonu bilançosu veya eş değer belgelerinin uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede sınır değerin 24.718.977,34 TL olarak hesaplandığı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen ve istekliden İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi uyarınca aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği ve sunulan açıklamaların uygun kabul edilerek Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.nin ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Tempar Laundry Tekstil Yıkama Kiralama Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, ihale komisyonu kararında yer alan bilgilerden anlaşılabilmektedir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 41’nci maddesi hükmü dikkate alındığında, kesinleşen ihale komisyonu kararında ihaleye teklif sunan isteklilere ilişkin tekliflerinin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine, sınır değer ve aşırı düşük tekliflere ilişkin bilgilere yer verildiği görüldüğünden başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybınaveya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veyaistekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmakşartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idaribaşvuru yollarıdır. Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:

…

d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller

…

Şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru dilekçelerinde yer alması gereken diğer bilgiler ile bu dilekçelere eklenmesi gereken belgelere, bunların sunuluş şekli ile bu başvuruların elektronik ortamda yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kurum yetkilidir.

…

Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;

…

c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine, karar verilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.

İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,

Aynı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday,istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilenhallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir...” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

… Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibinin 5’inci iddiasının dokümana itiraz niteliğinde olduğu, başvuru sahibi isteklinin 07.03.2025 tarihinde EKAP üzerinden pazarlık usulüyle (21-b) gerçekleştirilecek ihalede doküman almaya ve teklif vermeye idarece davet edildiği, 07.03.2025 tarihi saat 14:18:34 itibariyle başvuru sahibinin ihale dokümanı düzenlemelerine erişiminin bulunduğu, istekli tarafından 07.03.2025 tarihinde ihale dokümanın EKAP’tan indirildiği, ihale tarihinin 13.03.2025 olduğu, ihale dokümanına yönelik şikâyete konu durumun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen 5 gün içinde ve her halükarda ihaleden 3 iş günü öncesine kadar idareye başvuruda bulunulması gerektiği, idarece ihaleye davetin 07.03.2025 tarihi saat 14:18:34 itibariyle gerçekleştirildiği dikkate alındığında, 07.03.2025 tarihi mesai bitimine kadar ihale dokümanı düzenlemelerine yönelik olarak şikayet başvurusunda bulunulabilecekken, bahse konu hususlara ilişkin idareye 25.03.2025 tarihinde başvuruda bulunulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin dokümana itiraz için yeterli sürenin verilmediğine yönelik iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden,

1- Efor Endüstriyel Ürünler San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması,

2- Mustafa Balcı’nın teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.