İdareye yapılmayan şikayetler itirazen şikayet başvurusunda dikkate alınabilir mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

İz Sosyal Hizmetler Turizm Eğitim Kargo Bilişim İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Giresun İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1618616 İhale Kayıt Numaralı “24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı İhalesi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Giresun İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 07.01.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı İhalesi” ihalesine ilişkin olarak İz Sosyal Hizmetler Turizm Eğitim Kargo Bilişim İnş. Gıda Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 31.12.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.01.2025 tarih ve 175687 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.01.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/121 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Teknik Şartnamenin “Çalıştırılacak personelin taşıması gereken özellikler ve çalışma şartları başlıklı” 5.3 numaralı alt bendinde, sözleşme imzalamadan önce çalışacak personel isim ve görev listesinin idareye bildirilmesi gerektiğine ilişkin düzenleme yapıldığı, 4734 sayılı kanunun 10’uncu maddesi ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 10’uncu maddesi kapsamında sözleşme öncesinde sunulacak belgelerin sınırlı olduğu, idarece istenen belgelerin sözleşme imzalanmadan önce sunulması gereken belgeler arasında yer almadığı,

2) İdari Şartname’nin 48’inci maddesindeki yüklenici tarafından kiralanacak yemek üretim tesisine ilişkin düzenlemenin, ihalede rekabeti ve katılımı daraltacağı,

3) Sözleşme Tasarısının Özel Aykırılık Hallerinin düzenlendiği 16.1.2’nci maddesinde yer alan tablonun üçüncü sırasındaki düzenleme ile yüklenicinin kusuru olmaksızın bozulan idare demirbaşının tamir sorumluluğunun yüklenici tarafından karşılanacağı sonucunun doğduğu, ayrıca aynı maddede uygulanacak yaptırımın uygulanacağı döneme ilişkin çelişki bulunduğu iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.” hükmü,

“Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.

Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,

izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikayet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikayet başvurusuna konu edilemez “ hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “… İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikayet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz” açıklaması yer almaktadır.

Başvuru sahibinin ihale dokümanını 30.12.2024 günü edindiği, Teknik Şartname’nin 5.3 maddesine yönelik iddialarının idare nezdinde başvuru konusu edilmediği, iddianın ilk kez 10.01.2025 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda yer aldığı tespit edilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan açıklama şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğini açıkça ifade etmektedir.

Dolayısıyla; söz konusu mevzuat hükümleri uyarınca, başvuru sahibi tarafından öncelikle idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiğinden ve bu iki aşamalı idari başvuru yolunda şikâyet yoluna başvurulmadan itirazen şikâyet yoluna başvurulamayacağından, şikâyet başvurusunda ileri sürülmeyen iddiaların da itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülmesi mümkün olamayacaktır. Bu çerçevede şikâyet başvurusu; Kurul kararının alınmasından önceki süreçte uyuşmazlık konusu hususla ilgili tarafların haklarını veya mevcut hukuki durumlarını sınırlayan ya da değiştiren bir zorunlu idari başvuru yolu olup, idarelere kendi vakıa, gerekçe ve delillerini ileri sürme fırsatı tanıyarak Kurul kararına ilişkin idari usulün bir parçası olması nedeniyle, önemli bir usuli güvence teşkil etmektedir.

Netice itibarıyla, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların; şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç, itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmaktadır. Buna göre, başvuru sahibinin anılan iddialarının şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan uyuşmazlık konusu olan iddiaların bunu ileri süren aday/istekli olabilecek/istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde (başvuru ihale dokümanının ihale ilanına yansıyan düzenlenmelerine yönelik ise ihale ilan tarihini izleyen 10 gün içinde / başvuru ihale dokümanının ihale ilanına yansımayan düzenlenmelerine yönelik ise ihale dokümanının edinildiği tarihi izleyen 10 gün içinde ve her durumda ihale gününden 3 iş günü öncesine kadar) bu iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi de gerekmektedir.

Buna göre, idareye şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği anlaşılmakla birlikte, idareye sunulan şikayet dilekçesinde bulunmayan ancak Kuruma sunulan itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddiaların incelenmesinin Kamu İhale Kurumunun yetkisi dahilinde olduğu ileri sürülse dahi, söz konusu iddia/iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde ileri sürülme zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla süresinde ileri sürülmeyen iddiaların da süre aşımı sebebiyle Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu itibarla, başvuru sahibinin bahse konu iddiasını uyuşmazlığa konu hususu öğrendiği 30.12.2024 tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı şekilde ileri sürmesi, bir diğer deyişle başvuruda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 10.01.2025 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden de reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı beşinci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

…

3) İsteklinin üretim ve/veya imalat kapasitesine, araştırma-geliştirme faaliyetlerine ve kaliteyi sağlamasına yönelik belgeler,

…

6)İhale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler,

…

8) İhale konusu işin ihale dokümanında belirtilen standartlara uygunluğunu gösteren, uluslararası kurallara uygun şekilde akredite edilmiş kalite kontrol kuruluşları tarafından verilen sertifikalar

…

İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir. …” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin“Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.

(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur. …” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’nci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilir. Ancak, söz konusu makine, teçhizat ve diğer ekipman yeterlik kriteri olarak belirlenemez. İşin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipman fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. İdari şartnamede, fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verilir. Fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerekir. Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığı yüzde biri geçemez. Söz konusu oranı arttırmaya veya azaltmaya ya da alım konusuna göre farklı oranlar belirlemeye Kurum yetkilidir. …

(5) İdare, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede işin niteliğini göz önünde bulundurarak kapasite raporu ile ilgili düzenleme yapabilir. Sunulacak kapasite raporunun ihale veya son başvuru tarihi itibarıyla geçerli olması zorunludur.

(6) İş ortaklığında kapasite raporuna ilişkin yeterlik kriteri ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanabilir. Ancak, idareler, idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde iş ortaklıklarındaki ortaklardan her birinin, kapasite raporuna ilişkin olarak iş ortaklığındaki hissesi oranında yeterliği sağlamaları gerektiğine yönelik düzenleme yapabilirler. Konsorsiyumlarda, kapasite raporunun, her bir ortağın kendi kısmı için istenilen asgari yeterlik kriterini sağlaması zorunludur.

(7) Aday veya istekli adına düzenlenmiş, farklı tesislere ait birden fazla kapasite raporunun sunulması halinde, kapasite tutarları toplanmak suretiyle yeterlik kriterinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Kalite ve standarda ilişkin belgeler”başlıklı 42’nci maddesinde “(1) İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnamede; kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, hizmet yeterlilik belgesi ile deney-analiz-kalibrasyon laboratuvarlarının ve muayene kuruluşlarının kalite yeterliğine ilişkin düzenleme yapılabilir. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 65’inci maddesinde “Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 29 uncu maddesinde; idareler tarafından ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere hangi belgelerin istenilmesinin zorunlu olduğu ve hangi belgelerin istenemeyeceği belirtilmiştir. Bunun dışında kalan hallerde, idarelerce ilanda ve dokümanda belirtilmek kaydıyla, anılan maddede yer verilen belgelerden gerekli görülenler ile makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler, kapasite raporu ve kalite ve standarda ilişkin belgelerin ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin ilgili maddeleri ve bu Tebliğde yapılan açıklamalar doğrultusunda istenilmesi mümkün bulunmaktadır. Hizmet alımı ihalelerinde istenilecek belgeler, hizmet alımının yaklaşık maliyet değerine göre belirlenmiş olup (Ek-H.1)’de yer alan tabloda gösterilmiştir. …” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 74’üncü maddesinde “74.1. İdareler, ihale konusu işin niteliğini ve uygulama yönetmeliklerinin bu konuyu düzenleyen maddelerini esas alarak, ihale dokümanında kalite ve standart belgelerine ilişkin düzenleme yapabilirler. İhale konusu ile ilgisi bulunmayan veya işin niteliğinin gerektirmediği kalite ve standarda ilişkin belgelerin istenilmesi, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğine aykırılık teşkil edecektir.

74.2. İdarece kalite ve standarda ilişkin belge istenmesi durumunda, standarda ilişkin tanıma (kritere), belgenin başvuru veya teklif kapsamında istenmesi halinde ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede, yükleniciden istenmesi halinde ise teknik şartnamede yer verilecektir.

…

74.5. Hizmet alımı ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi ve/veya çevre yönetim sistem belgesinin istenip istenmeyeceği, 74.7. maddesindeki açıklama ve aşağıdaki esaslara uygun olarak idarelerce belirlenecektir.

74.5.1. İdarelerin kendi hizmet binalarında veya diğer görev sahalarında gerçekleştirilen hizmet alımı ihaleleri (örneğin; temizlik, özel güvenlik, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi, yemek hazırlama ve dağıtım hizmetleri gibi) ile personel/ öğrenci taşıma hizmetleri ve araç kiralama hizmet alımı ihalelerinde kalite yönetim sistem belgesi istenmeyecektir. …” açıklaması,

İdari Şartname’nin ikinci maddesinde ihale konusu iş “a) Adı: 24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

…

e) Miktarı: 116 Kalem 24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Sonrası Hizmetleri Alımı

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Giresun İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı Sağlık Tesisleri ve ek binaları” olarak tanımlanmıştır.

Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı yedinci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

…

7.5.5. Bu Şartnamenin 7 nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz.” düzenlemesi,

“Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “Müdürlüğümüze bağlı sağlık tesisleri olan Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi, Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Dr. Ali Menekşe Göğüs Hastalıkları Hastanesi ve Bulancak Devlet Hastanesi kendi bünyesindeki mutfağında yangın, su basması, ariza ve buna benzer yemek çıkartmaya engel beklenmedik bir durum oluşması ihtimaline karşı, hizmetin aksamadan yürümesini sağlamak amacıyla, yüklenici;

a) Giresun İIi sınırları içerisinde bir mutfakla yapmış olduğu sözleşmeyi, sözleşme imzalanan mutfağa ait İhale ilan tarihinden önce geçerli olan İşletme Kayıt Belgesini sözleşmenin imzalanmasından itibaren 10 (on) gün içerisinde idareye sunacaktır.

b) Sözleşme imzalanan mutfağa ait ihale ilan tarihinden önce geçerli Kapasite raporunu (Günlük en az 2000 Kişilik Üretim Kapasitesine Sahip Kapasite çeşitliliği olarak Hazır Yemek üretim, Kahvaltı, Diyet yemek, Diyet Kahvaltı, Ara Oğün, Çocuk Menü, Çocuk Kahvaltı, Çocuk Ara Öğün, Tatlı Üretimi) sözleşmenin imzalanmasından itibaren 10 (on) gün içerisinde idareye sunacaktır.

c) Yemek Fabrikasına ait İhale ilan tarihinden önce alınmış TS 8985 sayılı İş yerleri- yemek fabrikaları- toplu yemek mutfakları ve yemek servisleri- genel kurallar standardına uygun TSE Hizmet Yeterlilik Belgesini, TS 13075 iş Yerleri Gıda Maddeleri Taşma Hizmetleri Genel Kurallar Standardına Uygun Hizmet Veren İş Yeri TSE Hizmet Yeterlilik Belgesini, TS 6914 İş Yerleri – Gıda Maddeleri İmal Eden, Hazırlayan, Depolayan ve Satan Yerler için Genel Kurallar TSE Hizmet Yeterlilik Belgesini, TS 13027 gıda imal yeri sosyal tesisleri, işletmenin çevresi, yakıt depoları ve sistemleri, aydınlatma ve ısıtma sistemi, depolama. yerleri, üretimde kullanılan alet ve donanımlar, çalışanlar ile ilgili dezenfeksiyon ve sterilizasyon kuralları TSE Hizmet Yeterlilik Belgesini, TS 9433 İş yerleri – Hızlı yemek servisi yapan yerler TSE Hizmet Yeterlilik Belgesini, TSE den alınmış TSE Sürdürebilir Güvenli Üretim Belgesini sözleşmenin imzalanmasından itibaren 10 (on) gün içerisinde idareye sunacaktır.

d) Resmi bir laboratuvardan ihale ilan tarihinden önce farklı aylardan alınmış 2 (İki) adet Et Yemeği Analizi, 2 (İki) adet Balık Yemeği analizi, 2 (İki) adet Tavuk Yemeği analizi, 2 (İki) adet Çorba analizi 2 (İki) adet Yoğurt analizi, 2 (iki) adet 200 ml Tetra pak süt analizi, 2 (iki) adet Kahvaltılık Peynir analiz raporunu/raporlarını sözleşmenin imzalanmasından itibaren 10 (on) gün içerisinde idareye sunacaktır.

3-Yüklenici yukarıda belirtilen durumlarda, idare ile yapılan sözleşmede bildirilen mutfağı kullanarak personeliyle hizmet vermeye devam edecektir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Hizmetin İfa Yeri” başlıklı maddesinde “Hizmetin ifa yeri Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi, Giresun Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Devlet Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Dr. Ali Menekşe Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Dereli Devlet Hastanesi, Piraziz Devlet Hastanesi ve Bulancak Devlet Hastaneleri binaları olup bölümler aşağıda gösterilmiştir.

Mutfaklar

Servisler

Yemekhaneler

Diyalizler

Ameliyathaneler

Ek binalar” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan incelemede,İdari Şartname’nin şikâyete konu edilen 48’inci maddesinde işin yürütümü esnasında yemek çıkartmaya engel olabilecek anılan maddede sayılan beklenmedik birtakım durumların oluşması halinde hizmetin aksamadan yürümesini sağlamak amacıyla, yüklenici tarafından Giresun İli sınırları içerisinde yer alan bir yemek fabrikası/yemek üretim merkezi ile yapılmış sözleşmenin sunulmasının istenildiği, aynı zamanda bahse konu yemek fabrikası/yemek üretim merkezine ilişkin muhtelif belgelerin idare ile yapılan sözleşme aşamasında yükleniciden istenildiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden idarelerin ihalelerde rekabeti sağlamakla sorumlu olduğu, isteklilerden mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesi noktasında kaliteyi sağlamasına yönelik belgelerin, ihale konusu işin yerine getirilebilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgelerin istenilebileceği, yemek hizmeti alımı ihalelerinde, İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı alt maddesinde, yemek yapımında kullanılacak malzemelerin ve ekipmanların kalite ve standardına ilişkin herhangi bir yeterlik belgesi istenmeyeceği, ancak idarelerce gerek görülmesi halinde, sözleşmenin uygulanmasına yönelik olarak teknik şartnamede bu konuyla ilgili düzenlemelerin yapılabileceği, muayene ve kabul işlemleri sırasında ise gerekli denetimlerin gerçekleştirileceği anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihale kapsamında yemeğin idareye bağlı sağlık tesislerinde bulunan mutfak/mutfaklarda üretileceği, ancak yemek çıkarmaya engel beklenmedik olumsuz durumlar nedeniyle hastane mutfağının kullanılamayacak hale gelmesi durumunda, yüklenicinin Giresun İl sınırları içerisinde kiralama yolu ile temin edeceği tesise ilişkin belgelere yer verildiği, söz konusu düzenlemede yer verilen belgelerin yükleniciden talep edildiği dolayısıyla sözleşme öncesi sunulmasının istenilmediği, idare ile yapılmış olan sözleşme aşamasında diğer bir ifade ile sözleşme imzalanmasını müteakip sunulmasının istendiği, şartnamede kira sözleşmesine atıf yapılmışsa da, kendi malı mutfağı olan yüklenicinin şartları taşıması kaydıyla, kendi malı mutfağını kullanmasına engel bir düzenlemenin bulunmadığı,

Ayrıca anılan belgelerin yalnızca ihale üzerinde bırakılan istekliden talep edildiği, tüm isteklilerden talep edilmediği, gösterilen dört adet standardın ise, ihale dokümanına göre normal şartlarda üretimin yapılacağı öngörülen idareye ait mutfaklar için değil, yalnızca olağanüstü durumlarda kullanılması öngörülen yedek mutfak için talep edilen standartlar olduğu, idarenin sahip olduğu mutfaklar için talep edilmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” 48’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan düzenlemeye ilişkin başvuru sahibinin iddiasıyla sınırlı olarak yapılan incelemede herhangi bir aykırılık bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin genel sorumlulukları” başlıklı altıncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir…” düzenlemesi,

“Kamu düzenine ve mallarına zarar vermeme” başlıklı 15’inci maddesinde “Yüklenici işlerin yürütülmesi, tamamlanması ve işlerde olabilecek aksaklıkların giderilmesi için gereken bütün işlemlerde, sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde;

(a) Kamu düzenine ve kamusal yaşamın gereklerine uygun davranacak,

(b) Kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmaz mallar ile özel kişilerin mülkiyetindeki taşınır veya taşınmaz mallara, kamusal kullanıma tahsis edilmiş veya bırakılmış yol, meydan, park gibi orta mallarına ve kamu hizmetinde kullanılan mallara zarar vermeyecek, bunların kullanımına ve bunlara ulaşılmasına engel olmayacaktır. Belirtilen hükümlerin ihlal edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği tüm zarar, ceza, tazminat ve benzeri sorumluluklar ile bunların mali sonuçlarından doğacak giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin özel aykırılık hallerine ilişkin 16.1.2 maddesinde;

düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin üçüncü maddesinde “Hizmetin ifa yeri Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Prof. Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi, Giresun Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Devlet Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Dr. Ali Menekşe Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Dereli Devlet Hastanesi, Piraziz Devlet Hastanesi ve Bulancak Devlet Hastaneleri için belirtilen malzeme ve personel sayıları ile hizmet verilmeye başlanacaktır.

Dereli Devlet Hastanesi’nde dağıtılacak normal ve diyet yemekleri Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi mutfağında, Piraziz Devlet Hastanesi’nde dağıtılacak normal ve diyet yemekleri Bulancak Devlet Hastanesi mutfağında üretilip müteahhit firma tarafından taşınacaktır. Kahvaltı ve ara öğünler Dereli Devlet Hastanesi ve Piraziz Devlet Hastanesi’nin kendi bünyelerinde hazırlanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Şartname’de, idare mutfaklarında mevcut ekipmana ilişkin listelere yer verilmiş, idarece verilecek bu ekipmana ilişkin olarak “Listede belirtilen araç gereçler Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Prof.Dr. A. İlhan Özdemir Devlet Hastanesi Giresun Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Devlet Hastanesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Dereli Devlet Hastanesi, Piraziz Devlet Hastanesi ve Bulancak Devlet Hastaneleri mutfağında mevcuttur. Yukarıdaki listede belirtilen malzemeler İdare tarafından oluşturulacak kontrol teşkilatı tarafından yüklenici firmaya tutanak karşılığı kullanılması için teslim edilecek, listede belirtilen araç gereçlerin işin bitirildiği tarihte, idare yine aynı şekilde eksiksiz, tam ve kullanılabilir bir şekilde geri teslim alacaktır.

İdarenin yükleniciye tutanakla teslim ettiği ve yukarıdaki listede belirtilen malzemelerden bu zaman içerisinde kullanım ömrünü tamamlamış olan araç gereçler olur ise yüklenici hiçbir ücret talep etmeden yenisini alarak idareye teslim edecektir.” düzenlemesi yapılmıştır.

Şartnamenin, tarafların yükümlülüklerine ilişkin altıncı maddesinde “6.2 Firmanın tutanak ile teslim aldığı bina sabit tesisleri, hareketli eşyalar ve demirbaşların tümü hastanenin malıdır. Bunlar idare tarafından firmaya bir komisyon huzurunda sayılarak teslim edilecek, yine komisyon huzurunda sayılarak teslim alınacaktır. Kullanım sırasında bina sabit tesislerinde ve diğer demirbaş malzemelerde oluşabilecek zarar-ziyan ve kayıpların telafisi, teslim tutanağında markası, modeli, kapasitesi, sayısı vb. özellikleri belirtildiği gibi olacaktır. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda zarar gören ya da kaybedilen demirbaş malzemelerin güncelleştirilmiş bedelleri ayniyat talimatnamesi hükümlerine göre firmadan tahsil edilecektir.

…

6.5 Firma faaliyette bulunacağı bina ve kendisine teslim edilen her türlü tesislerin, demirbaş malzemelerin temizlik, bakım, onarım ve muhafazasından sorumlu olacaktır. Bakım planları oluşturulacak ve bakım planlarına göre bakımlar yapılacak ve kayıtları muhafaza edilecektir. Firma demirbaş malzemelerin arızası durumda en geç 24 saat içinde müdahale ederek çalışır hale getirecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden, yüklenicinin, ihale konusu yemekleri idare mutfağında pişireceği, hastaneye ait olan (yüklenici firmadan talep edilmeyen) sağlam ve çalışır vaziyetteki demirbaşların, iş başlangıcında karşılıklı tutanak tutularak yükleniciye teslim edileceği, ayrıca yüklenici tarafından temini gereken malzemelerin de şartnamede belirtildiği, bu demirbaşların iş bitiminde sağlam ve çalışır vaziyette idareye teslim edileceği ve yüklenicinin işin süresi boyunca kullanacağı tüm ekipmanın onarımını ve bakımını yapacağı, idareye veya yükleniciye ait malzeme, araç-gereç ve ekipmanların arızalanması durumunda 48 saat içerisinde tamir edileceği veya yerine yenisinin getirileceği, kullanım ömrünü tamamlamış olan araç gereçlerin yüklenici tarafından hiçbir ücret talep edilmeden yenisinin alınarak idareye teslim edileceği anlaşılmaktadır.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde yer alan düzenlemeler gereğince, yüklenicinin, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlaması, yürütmesi, tamamlaması ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak gidermesi gerekeceği, yüklenicinin bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için gereken bütün malzemeyi ve ekipmanı da temin edeceği; ayrıca işlerin yürütülmesi, tamamlanması ve işlerde olabilecek aksaklıkların giderilmesi için gereken bütün işlemlerde, sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmaz mallara ve kamu hizmetinde kullanılan mallara zarar vermeyeceği ve bunların kullanımına engel olmayacağı; belirtilen hükümlerin ihlal edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği tüm zarar, ceza, tazminat ve benzeri sorumluluklar ile bunların mali sonuçlarından doğacak giderlerin yüklenici tarafından karşılanacağı hüküm altına alınmıştır.

Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde, idarece yüklenicinin kullanımına verilecek demirbaş malzeme, araç-gereç ve ekipmanların sürekli çalışır durumda bulundurulmasından ve bakımından yüklenicinin sorumluluğunun, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi düzenlemeleri kapsamında değerlendirilebileceği,

İdareye ait demirbaş malzemenin (bunlar arasında soğuk hava deposu, endüstriyel yıkama makineleri, fırın, derin dondurucu, kişisel bilgisayar, kart okuyucu gibi ekipman bulunmaktadır) yüklenicinin kusuru olmaksızın çalışamaz hale gelmesi ve iki gün içerisinde tamirinin yapılamaması halinde yerine yenisinin getirilmesinin yüklenicinin sorumluluğu kapsamında değerlendirilemeyeceği, hizmet süresinin bitiminde idarenin demirbaşlarının sağlam ve çalışır vaziyette idareye teslim edilmesi gerektiği de dikkate alındığında, yüklenici tarafından getirilecek ürünün idarede kalacağı sonucunun doğduğu,

Diğer bir deyişle, yüklenicinin sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki mallara zarar vermemesi gerektiği açık olmakla birlikte, söz konusu düzenlemede idarenin demirbaşlarının arızalanması durumunda gerekli tamiratın yapılması sorumluluğunun yüklenicinin kullanımdan kaynaklanan kusuruna bağlanmadığı, bu durumda işin ifası süresince yüklenicinin kusuru olmaksızın bozulan idare demirbaşının tamir sorumluluğunun yükleniciye yüklenemeyeceği, aksi halde yüklenici için öngörülemez bir maliyetin doğabileceği hususları bir arada değerlendirildiğinde, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Bununla beraber, Sözleşme Tasarısı’nın yukarıda yer verilen maddesinde “…ilgili sağlık tesisince o ay için hazırlanacak hak edişte uygulanmak üzere o aya ait hakkediş bedelinin onbinde biri oranında ceza kesilecektir” düzenlemesine yer verilmesine rağmen aynı tabloda onbinde bir oranındaki yaptırımın ilk sözleşme bedeli esas alınarak uygulanacağı belirtilmiş olup, düzenlemedeki çelişkiye ilişkin iddianın da yerinde olduğu değerlendirilmiştir.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.