İdarenin önemli maliyet bileşenlerini net belirlememesi aşırı düşük teklif sorgulamasını nasıl etkiler (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Keskinler Global Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/9941 İhale Kayıt Numaralı “Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı 2025 Yılı Vefa Projesi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından 05.03.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı 2025 Yılı Vefa Projesi” ihalesine ilişkin olarak Keskinler Global Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 19.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.03.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.03.2025 tarih ve 181277 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/699 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının “Teknik Şartname’nin 8. maddesinde yer alan hükümler yerine getirilmediği” gerekçesi ile uygun kabul edilmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, söz konusu maddede “4857 sayılı Kanun’un 63. maddesinde belirtildiği şekilde iş süresi haftada kırk beş (45) saattir.” düzenlemesinin yer aldığı, bu düzenlemede atıf yapılan 4857 sayılı Kanun’un 63’üncü maddesinde ise “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir…” hükmünün bulunduğu, bu hüküm gereğince haftalık çalışma saatinin en fazla 45 saat olacağı, bu saatin aşılamayacağı anlaşılmakta olup aşırı düşük teklif açıklamasının bu çerçevede yapıldığı,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.3’üncü maddesinde yer alan açıklama gereğince, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin ihale dokümanında, haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dâhil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi ve her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasının zorunlu olduğu, ihale dokümanında personelin haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçireceğine yönelik açık bir düzenlemeye yer verilmediği gibi birim fiyat teklif cetvelinde de işçilik giderine yönelik ayrı bir satırın açılmadığı, hizmet verilecek “kişi” birimi üzerinden tek bir kalemde teklif alındığı, Teknik Şartname’nin 8’inci maddesindeki düzenlemeden personelin mesaisinin tamamını idarede geçireceğinin anlaşılmasının mümkün olmadığı, yüklenicinin, ihale dokümanında belirtilen 21 personelden daha az olmamak üzere, her bir kişi için haftalık 45 saatlik azami çalışma süresini aşmayacak şekilde, farklı kişilere kısmi zamanlı çalışma yaptırmak suretiyle ihale konusu işi yapmasının mümkün olduğu, ihale konusu hizmet kapsamında esas ve önemli olan hususun, yapılacak planlama ve organizasyonla, sözleşme konusu temizlik ve bakım hizmetinin eksiksiz olarak yerine getirmesi olduğu, ihale konusu iş kapsamında çalışacak personelin çalışma sürelerinin tamamını idarede geçirilmesinin istenilmesi halinde, bu hususun tereddüde yer vermeyecek şekilde ihale dokümanında düzenlenmiş olması gerektiği,

Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, aylık 22 gün ve günlük 6 saat çalışma yapılarak, 2’şer kişilik ekiplerle 360 kişiye, ayda 40 haneye haftada 2 defa olmak üzere temizlik hizmeti verilebileceği öngörülerek EKAP işçilik hesaplama modülü kullanılmak suretiyle işçilik maliyetinin açıklandığı, bu çerçevede işçilik maliyetine yönelik olarak yaptığı aşırı düşük teklif açıklamasının ihale dokümanına uygun olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59‘uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

…

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir…” açıklaması,

İdari Şartname’nin;

“İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı 2025 Yılı Vefa Programı Kapsamında Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

…

e) Miktarı: 2025 Yılı Vefa (Yaşlı Evde Bakım) Programı kapsamında 360 kişinin hanesinin genel temizliği ile hanelerde yaşayan bakıma muhtaç kişilerin kişisel bakım ve temizlik hizmeti

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul İli Fatih İlçesinde idarenin belirleyeceği yerler” düzenlemesi,

“Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Ulaşım, Sigorta, Vergi, Resim, Harç ve Sözleşme Genel Giderleri ile Teknik Şartnamede yazılı tüm giderler teklif fiyatına dâhil edilecektir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Çalıştırılacak olan 21 personelin maaş, sigorta ve vergi ödemeleri firma tarafından yaptırılacaktır.” düzenlemesi,

“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin;

“İşin Adı” başlıklı 1’inci maddesinde “İstanbul İli Fatih İlçesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı, Vakfımızın bağlı bulunduğu Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü tarafından 15.03.2025-31.12.2025 tarihlerinde yapılması planlanan Vefa Programı kapsamında Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı Mütevelli Heyetince belirlenen 360 kişinin genel temizliği ile hanelerde yaşayan bakıma muhtaç kişilerin kişisel bakım hizmetlerinin yapılabilmesi için sözleşme imzalama tarihinden itibaren 10 ay süreli 21 personel ile ulaşımları, personel giderleri, logolu kıyafetleri ve kullanılacak temizlik malzemeleri dâhil hane temizlik ve kişisel bakım hizmeti alımı işi.” düzenlemesi,

“İşin Yürütülmesi Esnasında Kullanılacak Malzeme ve Ekipmanlara İlişkin Hususlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “İşletme Gideri: İhtiyaç sahibi kişilerin kirli çamaşırlarının alınıp yıkanması, kurutulması ve ütülenmesi için kullanacağı yerin kirası, bakımı, onarımı, ısıtması, aydınlatması ve su gideri gibi giderler teklif fiyatına dâhildir.

Araç Gideri: Yüklenici en az üç (3) adet en az 4+1 kişi koltuk kapasiteli klimalı hizmet aracı tahsis edecek olup, arıza yapması ya da mücbir sebeplerle araçların hizmet verememesi durumunda yerine aynı özelliklerde kendisine ait veya kiralama yoluyla oluşabilecek her türlü araç ve yakıt giderleri teklif fiyatına dâhildir.

Araca Ait Özellikler:

Araçla ilgili yedek parça, amortisman, sigorta, kasko ve yasal tüm giderler yükleniciye aittir.

Araçta mevsim koşullarına uygun lastik kullanılması zorunludur.

Yüklenici aracın kaza, yanma, çalıntı, arıza, tamir-bakım benzeri sebeplerle hizmet verememesi durumunda hizmet veremeyen aracın yerine en az bir (1) gün içerisinde aynı özelliklerde ikinci bir araç tahsis edecektir.

Araçların ön, arka, sağ ve sol cephelerinin (4 cephesi) tamamı idarenin belirlediği projenin amacına uygun resimler ile yüklenici firma tarafından folyo kaplama yaptırılacak ve folyo kaplama yapılmasında ve sökülmesindeki giderler yüklenici firma tarafından karşılanacaktır.

Aracın periyodik bakımı, onarımı, lastik, yedek parça, yağ değişimi ve benzeri giderler yüklenici firmaya aittir.

Aracın akaryakıtı yüklenici tarafından karşılanacaktır.

Yüklenici temin etmeyi taahhüt ettiği aracın, trafik, fenni muayene, mali sorumluluk sigortaları, tam kasko, motorlu taşıt vergisi vb. yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olup; bu konulara ait belgelerin birer örneğini sözleşme imzalanmadan önce idareye teslim edilecektir.

Sarf Malzemesi Gideri (Giyim): Program kapsamında çalıştırılacak personelin hane ziyaretleri esnasında ve program kapsamındaki temizlik işlerinin yapıldığı mekânlarda Fatih SYD Vakfınca belirtilen kıyafetlerin giyilmesi zorunludur. Tarafınıza Ek-1 logo kullanım şartı ve görseli gönderilecek olan ilgili kıyafetlerde (yakalı tişört, yelek, polar veya şekil açısından aynı şartlara haiz olan iş önlüğü vs.) ön kısmında sağ tarafta Fatih SYDV logosu, sol tarafta Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının logosu, arka tarafında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının logosu, altında Fatih SYD Vakfı yazacaktır. Kıyafetlerde turkuaz rengi kullanılacaktır. İş kıyafeti gideri teklif fiyata dâhildir.

Sarf Malzemesi Gideri (Temizlik Malzemesi):

Program kapsamında kullanılacak olan temizlik malzemeleri ve hanelerde yapılacak temizlik hizmetinin gerektirdiği malzemelerin temini ve sarf malzemelerinin temini yüklenici firmanın sorumluluğundadır.

Programı kapsamında kullanılacak olan temizlik malzemeleri ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğundan yüklenici sorumludur.

Program kapsamında kullanılacak tüm ürünler Sağlık Bakanlığı üretim izni ve TSE belgeli olmalı, kullanılacak ürünler hoş kokulu parfüm içermeli, uygulandığı zemin üzerine zarar vermemeli, cilde zarar verecek muhteviyat içermemeli, ürünler üzerinde üretici adı ile birlikte kullanma talimatı yazılı olmalı,

Toz bezleri leke tutmayan, kiri barındırmayan, kolay temizlenen özellikte, en az 40×40 cm ebadında pamuktan dokunmuş olmalı,

Çöp poşetleri siyah renkte, 80*110 cm ebatlarında, 18 mikron kalınlığında olmalı.

Yukarıda belirtilen ayrıca hane temizliğinde gerekli görülmesi halinde alınacak olan tüm malzeme ve ürünler yüklenici firma tarafından karşılanacak olup, teklif fiyatına dâhil edilecektir.

Sarf Malzemesi Gideri (Kişisel Bakım Malzemesi): Program kapsamında kullanılacak olan kişisel bakım malzemeleri Sağlık Bakanlığı üretim izni ve TSE belgeli olmalı, kullanılacak ürünler dermatolojik olarak cilde zarar verecek muhteviyat içermemeli.

Kişisel bakım için ihtiyaç duyulan tüm malzeme ve ürünler yüklenici firma tarafından karşılanacak olup, teklif fiyatına dâhil edilecektir.” düzenlemesi,

“Ulaşım” başlıklı 7’nci maddesinde “Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından belirlenen ihtiyaç sahibi kişilere/hanelere ulaşım; yüklenici firma tarafından, ihale kapsamında temin edilecek araçlar ile sağlanacaktır.” düzenlemesi,

“Çalışma Saatleri” başlıklı 8’inci maddesinde “4857 Sayılı Kanun’un 63. maddesinde belirtildiği şekilde iş süresi haftada kırk beş (45) saattir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 15.03.2025; işi bitirme tarihi 31.12.2025…” düzenlemesi yer almaktadır.

Birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki gibi olduğu görülmüştür:

Yapılan incelemede, İstanbul Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, tarafından, 05.03.2025 tarihinde birim fiyat üzerinden, e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalenin “Fatih Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı 2025 Yılı Vefa Projesi” olduğu, bu proje kapsamında 10 ay süre ile 21 personel tarafından, 360 kişinin genel temizliğinin ve hanelerde yaşayan bakıma muhtaç kişilerin öz bakımının yapılacağı, birim fiyat teklif cetvelinde “kişi” birimi üzerinden tek bir kalemde teklif alındığı,

14 adet ihale dokümanının indirildiği ihaleye 10 isteklinin katıldığı, 4 isteklinin teklifinin sınır değerin altında olduğu, bu isteklilerden birinin teklifinin, geçici teminatı uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, kalan 3 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, sadece başvuru sahibinin açıklama sunduğu ve sunulan açıklamanın “Teknik Şartname’nin 8. maddesinde yer alan hükümler yerine getirilmediği” gerekçesi ile uygun kabul edilmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı; ihalenin de sınır değerin üzerindeki ilk geçerli teklif sahibi IPR Temizlik Hizm. San. Tic. Ltd. Şti. uhdesinde bırakıldığı, Murat Güldağ’ın da ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil giderler” başlıklı 25’inci maddesinde, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç ve sözleşme giderlerinin, Teknik Şartname’de yazılı tüm giderlerin ve toplam 21 personelin maaş, sigorta ve vergi ödemelerinin teklif fiyatına dâhil olduğunun belirtildiği görülmüştür.

Teknik Şartname düzenlemeleri gereğince;

-21 personelin maaş, ulaşım ve logolu iş kıyafeti (yakalı tişört, yelek, polar veya şekil açısından aynı şartları haiz olan iş önlüğü vs.) giderlerinin,

-Personelin ulaşımı için tahsis edilecek hizmet aracının kiralama, yakıt ve folyo kaplama giderinin, araçla ilgili yedek parça, amortisman, trafik, fenni muayene, mali sorumluluk sigortaları, tam kasko, motorlu taşıt vergisi ve diğer tüm yasal giderlerin, aracın periyodik bakımı, onarımı, lastik, yedek parça, yağ değişimi ve benzeri giderlerinin,

-İhtiyaç sahibi kişilerin kirli çamaşırlarının alınıp yıkanması, kurutulması ve ütülenmesi için kullanacağı yerin kirası, bakımı, onarımı, ısıtması, aydınlatması ve su gideri gibi giderlerden oluşan işletme giderinin,

– Toz bezi, çöp poşeti gibi hane temizliğinde gerekli olabilecek temizlik malzemesi giderlerinin,

– Kişisel bakım için ihtiyaç duyulan tüm malzeme ve ürünlere ilişkin giderlerin yükleniciye ait olduğu anlaşılmıştır.

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında olan geçerli teklif sahibi isteklilere gönderilen 07.03.2025 tarihli “Aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazıda aşırı düşük teklif açıklamalarının 12.03.2025 tarihine kadar sunulmasının talep edildiği, bu yazıda iş kalemlerini oluşturan bileşenlerin;

“21 personele ait işin başlayış ve bitiş tarihler arasındaki ücret, yemek, ücret ödemelerinden kaynaklanan SSK, Vergi, BES vb. gibi ödemelerin maliyeti,
Araç Giderleri, (4+1 koltuk kapasiteli) En az 3 araca ait, bakım, onarım, yakıt, kiralama vb. giderleri,

Sarf Malzeme Giderleri (personel kıyafet vb.)

Sarf Malzeme Giderleri, (hane temizliğinde kullanılması gereken temizlik ve diğer sarf malzemeler, elektrikli aletler)” şeklinde belirtildiği, teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler net bir şekilde belirlenmeden “vb. giderler” ifadesine yer verilerek açıklama istenildiği görülmüştür.

Söz konusu düzenlemelerden, aşırı düşük teklif sorgulamasının yapıldığı ihalelerde, idareler tarafından sınır değerin altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamasının istenileceği, sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilecek olan aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’nci maddesinde yer alan hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca, “teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenleri”ne yer verilmesinin ve isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olan bahse konu önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu,

Aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında “önemli maliyet bileşenleri”nin net bir şekilde belirlenmemesinin, ihale konusu işin niteliği ve ihale dokümanı kapsamında yapılan düzenlemeler dikkate alındığında, başvuruya konu ihalede aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasına ve sunulan açıklamaların da sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesine imkân tanımadığı anlaşılmaktadır.

Netice itibariyle, Teknik Şartname’de yer alan maliyet unsurları dikkate alınarak tespiti gereken “önemli teklif bileşenleri” için idarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında, “vb. giderler” ifadesine yer verilmesi nedeniyle önemli teklif bileşenlerinin tüm istekliler açısından somut olacak şekilde belirlenmediği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sorgulamasının kamu ihale mevzuatına uygun şekilde yapılmadığı anlaşıldığından, idare tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerinin açık ve tereddütte mahal vermeyecek şekilde belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 101.344,00 TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiasında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 101.344,00 TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerinin açık ve tereddütte mahal vermeyecek şekilde belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.