İdarenin ihale iptal kararında başvuru merci ve süresini belirtmemesi başvurunun reddine engel olur mu (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Yeditepe İstanbul Bilgi Teknolojileri A.Ş.,

VEKİLİ:

Av. Çağdaş EKER

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/998786 İhale Kayıt Numaralı “Çalışma Hayatı İletişim Merkezi Alo 170 Hizmet Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından 17.09.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çalışma Hayatı İletişim Merkezi Alo 170 Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 30.04.2025 tarih ve 183102 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/898 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle;21.03.2025 tarihinde idare tarafından EKAP üzerinden gönderilen yazıda, yaklaşık maliyetin altında tek geçerli teklifin kalması nedeniyle Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesi çerçevesinde yeterli rekabet koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiğinin bildirildiği, bu kararın hukuka aykırı olduğu ve idarenin ihaleyi iptal etme kararının somut ve objektif kriterlere dayanmadığı, hukuki güvenlik ilkesinin ihlal edildiği, bu nedenle ihalenin iptali kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.

…

İtirazen şikâyet dilekçelerine, başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza sirkülerinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin, varsa şikâyete idarece verilen cevabın bir örneği ile başvuru bedeli ve teminatının Kurum hesaplarına yatırıldığına dair belgenin eklenmesi zorunludur.

…

Belirtilen hususlara aykırılık içeren ve henüz başvuru süresi dolmamış olan başvurulardaki eksiklikler, idare veya Kurumun bildirim yapma zorunluluğu bulunmaksızın, başvuru süresinin sonuna kadar başvuru sahibi tarafından giderilebilir” hükmüne,

Aynı maddenin dokuzuncu fıkrasında “Başvuruların ihaleyi yapan idare veya Kurum dışındaki idari mercilere ya da yargı mercilerine yapılması ve başvuru dilekçelerinin bu merciler tarafından ilgisine göre idareye veya Kuruma gönderilmesi hâlinde, dilekçelerin idare veya Kurum kayıtlarına girdiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir.” hükmüne,

Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde; “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne,

Anılan Kanun’un 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

…

İdare, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir.” hükmüne,

Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin birinci fıkrasında “İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.” hükmüne yer verilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddenin üçüncü fıkrasında “Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,

ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,

izleyen günden itibaren başlar.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin beşinci fıkrasında “İtirazen şikayet dilekçelerine, başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgeler ile imza beyannamesinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin, varsa şikayete idarece verilen cevabın bir örneği ile başvuru bedelinin, teminat alınan hallerde başvuru teminatının Kurum hesaplarına yatırıldığına dair belgenin eklenmesi zorunludur.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

…

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

ç) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı, unvanı, adresi, imzası ile başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin ve imza beyannamesinin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneğinin bulunup bulunmadığı,

…

ğ) Başvuru bedelinin, teminat alınacak hallerde ise başvuru teminatının yatırılıp yatırılmadığı,

…

yönlerinden sırasıyla incelenir.

2) Başvuru dilekçesi ve ekinde yukarıda belirtilen ön inceleme konuları bakımından bir aykırılığın bulunmaması durumunda esasın incelenmesine geçilir.

(3) Birinci fıkrada yer alan bilgi ve belgeleri içermeyen ve henüz başvuru süresi dolmamış olan itirazen şikâyet başvurularında, başvuru süresinin sonuna kadar söz konusu eksiklikler başvuru sahibi tarafından giderilebilir.

(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde ise “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmü yer almaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından 17.09.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çalışma Hayatı İletişim Merkezi Alo 170 Hizmet Alımı İşi” ihalesinde 04.10.2024 tarihli ihale komisyon kararında üç istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ihalenin açıklamaları uygun görülen ve en avantajlı teklifi sunan Pusula Customer Exp. İlet. A.Ş.nin üzerinde bırakıldığı, Efor Etk. Mer. Yön. Sis. A.Ş.-Efe Yön. Yem. Sos. Hiz. A.Ş.-Yeditepe İst. Bil. Tekn. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, söz konusu ihale komisyonu kararına yapılan itirazlar sonucu alınan 06.11.2024 tarihli 2024/UH.I-1411 ve 2024/UH.I-1412 sayılı Kurul kararlarıyla “…Sonuç olarak yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler açık ve net şekilde belirtilmek suretiyle teklifi sınır değerin altında olan isteklilerin yeniden aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir…” şeklinde düzeltici işlem kararı alındığı, bu karar üzerine 18.12.2024 tarihli ihale komisyon kararında aşırı düşük teklif açıklamalarına esas alınacak önemli teklif bileşenlerin yeniden belirlenmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yapıldığı, ihalenin açıklamaları uygun görülen ve en avantajlı teklifi sunan Pusula Customer Exp. İlet. A.Ş.nin üzerinde bırakıldığı, Efor Etk. Mer. Yön. Sis. A.Ş. – Efe Yön. Yem. Sos. Hiz. A.Ş. – Yeditepe İst. Bil. Tekn. A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, söz konusu karar üzerine yapılan itirazen şikayet başvuruları sonucu alınmış 19.02.2025 tarihli ve 2025/UH.I-565, 2025/UH.I-566 ve 2025/UH.I-567 sayılı Kurul kararlarında da en avantajlı teklifi sunan Pusula Customer Exp. İlet. A.Ş. ile Efor Etk. Mer. Yön. Sis. A.Ş. – Efe Yön. Yem. Sos. Hiz. A.Ş. – Yeditepe İst. Bil. Tekn. A.Ş. İş Ortaklığı’nın tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

İdarece 21.03.2025 tarihli “İhalenin iptali” konulu yazıda “İhalede yaklaşık maliyetin altında tek geçerli teklifin kalması sebebiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi; “İdareler bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü gereği kamu yararı da gözetilerek, yeterli rekabet koşullarının oluşmadığı kanaati hasıl olduğu” şeklindeki gerekçeyle iptal edildiği belirtilerek EKAP üzerinden ilgili isteklilere tebliğ edildiği, ihalenin iptal kararına karşı İstasyon Yönetim ve Çağrı Hizmetleri A.Ş.-Pluscom İletişim A.Ş. İş Ortaklığı tarafından itirazen şikayet başvurusu yapıldığı, bu başvuru sonucu alınmış 16.04.2025 tarihli ve 2025/UH.I-923 sayılı Kurul kararında itirazen şikayet başvurusunun reddine kararı verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi Yeditepe İst. Bil. Tekn. A.Ş. tarafından ise iptal kararına yönelik doğrudan idare mahkemesinde dava açıldığı, İdare Mahkemesi tarafından idari merci tecavüzü kararı alınarak dava dilekçesinin Kurum’a tevdi edilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinde başvuruların ihaleyi yapan idare veya Kurum dışındaki idari mercilere ya da yargı mercilerine yapılması ve başvuru dilekçelerinin bu merciler tarafından ilgisine göre idareye veya Kuruma gönderilmesi hâlinde, dilekçelerin idare veya Kurum kayıtlarına girdiği tarihin, başvuru tarihi olarak kabul edileceği hüküm altına alınmış olup, Onbirinci İdare Mahkemesinin 22.04.2025 tarihli ve E:2025/473, K:2025/606 sayılı idari merci tecavüzü kararı 30.04.2025 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.

Yapılan incelemede, ihale iptal kararının 21.03.2025 tarihinde Efor Etk. Mer. Yön. Sis. A.Ş. – Efe Yön. Yem. Sos. Hiz. A.Ş. – Yeditepe İst. Bil. Tekn. A.Ş. İş Ortaklığı’na tebliğ edildiği, bu tarihi izleyen günden itibaren 5 (beş) günlük süre içerisinde, daha açık bir ifadeyle 26.03.2025 Çarşamba günü mesai bitimine kadar ihalenin iptali kararının iptaline yönelik Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, dava dilekçesinin bu süre geçtikten sonra 30.04.2025 tarihinde İdare Mahkemesi’nin idari merci tecavüzü kararı neticesinde Kuruma ulaştığı anlaşılmıştır. Ancak idarenin Efor Etk. Mer. Yön. Sis. A.Ş. – Efe Yön. Yem. Sos. Hiz. A.Ş. – Yeditepe İst. Bil. Tekn. A.Ş. İş Ortaklığı’na tebliğ ettiği ihale iptal kararında başvuru merci ve süresinin belirtilmediği tespit edilmiştir.

Anayasa’nın 40’ıncı maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenleme ile idarelere, ilgililerin kaç gün içinde hangi mercilere başvurabileceklerini bildirme yükümlülüğü getirilmiş olup, idare tarafından sonraki başvuru merci ve süresine ilişkin bilgilendirmenin mevzuata uygun olarak yapılmadığı, bu nedenle başvurunun süre yönünden reddedilemeyeceği anlaşılmıştır.

Ayrıca başvuru sahibinin vekilinin başvuruda bulunmaya yetkili olduğuna dair belgelerin aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneğinin, ortak girişim beyannamesi veya sözleşmesinin, özel ortak tarafından yapılan başvurularda ayrıca özel ortağa temsil yetkisi verildiğine ilişkin belgelerin eklenmediği, ortak girişim olarak ihaleye teklif verildiğinden başvuru dilekçesine eklenen başvuru ehliyetini haiz olunduğuna dair belgelerden vekâletnamenin pilot/koordinatör ortak tarafından verilip verilmediğinin anlaşılamadığı, vekâletname pilot/koordinatör ortak tarafından verilmemiş ise pilot/koordinatör ortağın veya tüm ortakların birlikte verdiği vekâletnamenin idari merci tecavüzü kararı ekinde Kuruma gönderilen belgeler arasında yer almadığı ve itirazen şikâyet başvuru bedelinin Kurum hesaplarına yatırılmadığı tespit edilmiştir.

Söz konusu şekil eksikliklerinin başvuru sahibi tarafından giderilebilmesi için 02.05.2025 tarih ve 71069 sayılı Kurum yazısı ile başvuru sahibi vekiline 07.05.2025 tarihinde tebliğ edildiği, ayrıca anılan şekil eksikliklerinin tebligatla belirtilen sürenin sonuna kadar Kurumun internet sitesi üzerinden yayımlandığı anlaşılmıştır.

Ancak şekil eksikliklerine ilişkin hususların 07.05.2025 tarihinden itibaren itirazen şikayet başvurusu süresi içerisinde giderilmediği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun şekil yönünden reddi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.