Elektronik ihalelerde yeterlik değerlendirmesi ihale dokümanında belirtilmeyen belgeler üzerinden yapılabilir mi (KİK)

Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan 2024/1092425 ihale kayıt numaralı “36 Ay Süreyle 134 Adet Binek ve Kamyon/Kamyonet Araç Kiralama Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Horon Tur Turizm Organizasyon Hiz. Nak. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 20.11.2024 tarihli ve 2024/UH.II-1473 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Davacı Horon Tur Turizm Organizasyon Hiz. Nak. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 18. İdare Mahkemesinin 08.01.2025 tarihli E:2024/1967, K:2025/16 sayılı kararında “…
1 ) Dava konusu Kurul kararının davacının 1 numaralı iddiasının reddi yönünden:

Davacı şirketin, ihalenin 2’nci kısmına yönelik öne sürdüğü söz konusu iddiasının temelini, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan dava dışı şirketin yeterlilik bilgileri tablosunda belirtmiş olduğu araçların, ihaleye ilişkin İdari ve Teknik Şartname’de düzenlenen ihalede kullanılacak araçların özellikleri (araç cinsi vb.) ile uyumlu olmaması nedeniyle anılan şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği hususu oluşturmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, tekliflerin elektronik ortamda alındığı hizmet alımı ihalelerinde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde bulunan “Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde bulunan standart formların kullanılması, tekliflerin e-teklif şeklinde gönderilmesi, e-tekliflerin ise Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden hazırlanması gerektiği, ihale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterlerine ilişkin değerlendirmenin, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılacağı, söz konusu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları taşımadığı anlaşılan tekliflerin ise değerlendirme dışı bırakılacağı, ihale komisyonu tarafından yapılacak olan yeterlik değerlendirmesinin, ihale dokümanında nitelikleri belirtilmiş olan yeterlik belgeleri üzerinden yapılacağı, ihale dokümanı içerisinde yeterlik belgesi olarak belirlenmemiş bir belge esas alınarak teklif değerlendirilmesi işleminin gerçekleştirilemeyeceği, yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde belirtilmesinin zorunlu olduğu, İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde belirtilen belgeler dışındaki belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınamayacağı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, ihale komisyonu tarafından yapılacak olan yeterlik değerlendirmesinin ihale dokümanında nitelikleri belirtilmiş olan yeterlik belgeleri üzerinden yapılacağı, ihale dokümanı içerisinde yeterlik belgesi olarak belirlenmemiş bir belge esas alınarak teklif değerlendirmesi yapılamayacağı, yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde belirtilmesinin zorunlu olduğu, İdari Şartname’nin 7.5.5.’inci maddesine göre anılan Şartname’nin 7’nci maddesinde belirtilen belgeler dışındaki belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınamayacağı, nitekim İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde isteklilerden, teklifleri kapsamında teklif edilen araç listesinin kasko değer tablosuna uygun şekilde doldurularak yeterlik bilgileri tablosunda sunulmasının istenildiği ve anılan belgenin sunulmasının yeterlik kriteri olarak belirlendiği, ihaleye konu araçların Teknik Şartname’nin 13. maddesinde belirtilen teknik özelliklerini kanıtlayıcı belge sunulmasına yönelik herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği gibi araçların teknik özelliklerine yönelik değerlendirmenin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yapılacağı, dolayısıyla da davacı şirketin iddiasının aksine araçların teknik özelliklerinin tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında yeterlilik kriteri olarak dikkate alınması zorunluluğu bulunmadığı sonucuna varıldığından, davacı şirketin ihalenin 2. kısmına yönelik yaptığı söz konusu iddiaya ilişkin başvurusunun reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.

2) Dava konusu Kurul kararının, davacının 2’nci, 3’üncü, 4’üncü, 5’inci, 6’ncı ve 7’nci iddialarının ehliyet yönünden reddine ilişkin kısmı incelendiğinde ise;

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde; “İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini”; “İstekli olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlilik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi… ifade eder.” şeklinde tanımlanmış, “İhalelere Yönelik Başvurular” başlıklı 54. maddesinde ise, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday, istekli ve istekli olabileceklerin anılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunun dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu bir idari başvuru yolu olduğu belirtilmiştir.

Bu itibarla, kanuni düzenlemelerde aday, istekli ve istekli olabileceklerin şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceğinin belirtildiği, ihaleye teklif verenlerin istekli kapsamında kabul edildiği, uyuşmazlık konusu ihalenin 2. kısmına teklif veren davacı şirketin de istekli olduğunun açık olduğu, bu çerçevede itirazen şikayet başvurusundaki iddialarının esasının incelenerek değerlendirilmesi ve bir karar verilmesi hukuken zorunluluk olduğu, ihalenin yargı kararı veya başkaca bir nedenle yenilenmesi veya tekrarlanması hallerinde davacı şirket veya benzer durumda olanların teklif verebilme ihtimallerinin bulunduğu, bu çerçevede davacının iddialarının esastan incelenerek karara bağlanması gerektiği hususları dikkate alındığında; dava konusu işlemde ihalenin 1’inci kısmına teklif sunmadığı ve istekli sıfatını haiz olmadığı gerekçesi ile davacının bu kısımlara yönelik iddialarının ehliyetsizlik nedeniyle reddedilmesi yönünden dava konusu Kurul kararında hukuka uyarlık görülmemiştir. …” gerekçesiyle Kurul kararının 2, 3, 4, 5, 6 ve 7’nci iddialarla ilgili kısımlarının iptaline, söz konusu iddiaların esasının incelenmesine karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1- Kamu İhale Kurulunun 20.11.2024 tarihli ve 2024/UH.II-1473 sayılı kararının 2, 3, 4, 5, 6 ve 7’nci iddialarla ilgili kısımlarının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 2, 3, 4, 5, 6 ve 7’nci iddialarının esasının incelenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.