Aynı IP adresinden teklif verilmesi isteklilerin irade birliği içinde hareket ettiğine dair yeterli kanıt oluşturur mu (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Gür Temizlik Peyzaj Tarım Gıda Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/217380 İhale Kayıt Numaralı “2025 Yılı İçmesuyu Depoları Temizlik ve Dezenfeksiyonu Hizmeti Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından 13.03.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2025 Yılı İçmesuyu Depoları Temizlik ve Dezenfeksiyonu Hizmeti Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Gür Temizlik Peyzaj Tarım Gıda Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 28.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.04.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.04.2025 tarih ve 182523 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/832 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,idarece alınan ihale komisyonu kararında; firmaları olan Gür Temizlik Peyzaj Tarım Gıda Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti.nin aynı IP adresinden teklif vermesi ve Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti.nin aynı IP adresinden ihale dokümanını indirmesi nedeniyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesine istinaden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığının belirtildiği, firmalarının 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen büyük deprem sonrasında faaliyetine devam ettiği konteyner kent içinde yer alan farklı konteynırlarda olan firmaların kendi iradelerinin dışında olan internet sorunlarından dolayı müştereken kullandıkları internet ağları sonucunda aynı IP adresinden teklif verilmiş olarak kabul edilmesinin doğru olmayacağı, OHAL kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, söz konusu hususun tek başına anılan isteklilerin irade birliği içinde hareket ettiği ve birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabilecekleri yönünde yeterli karine oluşturacak nitelikte olmadığı, aynı ihaleye teklif veren farklı isteklilerin aynı IP adresi üzerinden sadece ihale dokümanı indirilmesi eyleminin tek başına 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesi kapsamında değerlendirilebilecek bir fiil olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, isteklilerin e-teklif verdikleri IP adreslerinin aynı olmasının da birlikte hareket edildiği ve isteklilerin birbirlerinin tekliflerinden haberdar olduğunu tek başına göstermediği, “rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışın” objektif olarak ortaya konulması ve daha nitelikli delillerle desteklenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

…
j) 17’nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak. Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar,

…

2’nci ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir.

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025 Yılı İçmesuyu Depoları Temizlik ve Dezenfeksiyonu Hizmeti Alımı İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

Depo Temizliği 128.770 Metreküp

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Tekirdağ Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ve Bağlı 11 İlçe Şube Müdürlükleri” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuru sahibi Gür Temizlik Peyzaj Tarım Gıda Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. adına ihale dokümanının 04.03.2025 tarihinde 3***** IP adresi üzerinden Ramazan Özdoğan tarafından indirilerek 12.03.2025 tarihinde 5***** IP adresi üzerinden e-imzalı olarak teklif verildiği,

Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti. adına ihale dokümanının 12.03.2025 tarihinde 5***** IP adresi üzerinden Turan Özdoğan tarafından indirilerek 12.03.2025 tarihinde 5***** IP adresi üzerinden e-imzalı olarak teklif verildiği görülmüştür.

Bu çerçevede başvuru sahibi Gür Temizlik Peyzaj Tarım Gıda Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ihaleye teklif sunan Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti. tarafından 5***** numaralı aynı IP adresi üzerinden teklif verildiği, ayrıca Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti. tarafından söz konusu aynı IP adresi üzerinden ihale dokümanının indirildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, alternatif teklif verebilme halleri dışında ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek şeklindeki davranışların yasak fiil ve davranışlar olarak sayıldığı, söz konusu durumların tespiti halinde isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı ve ihalelere katılıma ilişkin yasaklanma yaptırımının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.Buyasağın amacının ihalede serbest bir rekabet ortamının bulunmasını sağlamak ve sözleşme fiyatının oluşması aşamasında herhangi iki hukuk kişisinin birbirlerinin teklifinden haberdar olarak danışıklı hareket etmelerini önlemek olduğu anlaşılmaktadır.

Ayrıca anılan Kanun’un 58’inci maddesinde ilgili Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 2 ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği hükme bağlanmıştır.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun resmi internet adresi (www.btk.gov.tr) üzerinden yapılan araştırmada internet protokol adreslerine ilişkin genel bilgi bölümünde “İnternete bağlı birimlerin, birbirleriyle iletişim sağlamak amacıyla kullandıkları benzersiz numaralara İnternet Protokolü(IP) adresi adı verilmektedir. TCP/IP protokol grubunun ağ katmanında yer alan IP, internete bağlı cihazların adreslenerek alınacak ya da gönderilecek veri paketlerinin ağ içerisinde hedef adreslere doğru bir şekilde yönlendirilmesini sağlar. İnternete bağlı her cihazın bir IP adresi bulunması zorunludur.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

Diğer yandan IP adresinin internete ya da diğer herhangi bir bilgisayar ağına bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adresleri ve kimlik numaraları olduğu, sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz bulunmayacağı, bu çerçevede, isteklilerin e-teklif verme işlemlerinde ve benzeri diğer işlemlerinde bir teknik veri olarak IP adresinin bu özelliklerini ve kurallarını dikkate alması gerektiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi uyarınca anılan Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen isteklilerin ihale dışı bırakılacağı, aynı Kanun’un 17’nci maddesinin (b) bendi kapsamında rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmenin yasak fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, söz konusu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında mezkûr Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu doğrultuda ihalenin anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun biçimde yürütülmesi ve sonuçlandırılması, öngörülen usul kurallarına uygunluk yanında sürecin doğal akışını bozacak bir kısım açık veya örtülü davranışların yapılmaması gerektiği, başvuru sahibi Gür Temizlik Peyzaj Tarım Gıda Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ihaleye teklif sunan Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti. tarafından aynı IP adresi üzerinden teklif verildiği, ayrıca Tuşa Elektrik Elektronik Mühendislik İnşaat Temizlik Doğalgaz Taahhüt Tic. San. Ltd. Şti. tarafından söz konusu aynı IP adresi üzerinden ihale dokümanının indirildiği hususları göz önüne alındığında idarece söz konusu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.“hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.