Aynı IP adresinden ihale dokümanı indirilmesi ve teklif verilmesi yasak fiil sayılır mı (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nakliye Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Çekmeköy Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/181909 İhale Kayıt Numaralı “2025 Yılı Çekmeköy İlçesi Geneli Park, Refüj ve Yeşil Alanların Yenilenmesi, Onarımı ve Muhtelif Alanlarda Park Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Çekmeköy Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 05.03.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2025 Yılı Çekmeköy İlçesi Geneli Park, Refüj ve Yeşil Alanların Yenilenmesi, Onarımı ve Muhtelif Alanlarda Park Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nakliye Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi‘nin 18.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 19.03.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.03.2025 tarih ve 180953 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/653 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece alınan ihale komisyonu kararında; başvuru sahibi Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. ile Abdülselam Çakabay’ın aynı IP adresinden ihale dokümanı indirmesi ve başvuru sahibi Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin aynı IP adresinden teklif vermesi nedeniyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesine istinaden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak haklarında yasaklama işlemlerinin başlatılacağının belirtildiği, bahsedilen durumun 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesi kapsamında yasak fiil ve davranış olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, zira Abdülselam Çakabay’ın ihaleye iştirak etmediği, bu durumda aynı IP üzerinden doküman indirilmesinin hiçbir şekilde yasak fiil ve davranış kapsamında olmadığı, dolayısıyla Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Irmak Nak. İnş. Teks. Gıda Mobilya Kuyumculuk Hazıryemek Tic. San. Ltd. Şti. – Pelike İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olarak verilen tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

…
j) 17’nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak. Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17’nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar,

…

2’nci ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. Katılma yasakları, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili veya bağlı bulunulan veya ilgili veya bağlı bulunulan bakanlık, herhangi bir bakanlığın ilgili veya bağlı kuruluşu sayılmayan idarelerde bu idarelerin ihale yetkilileri, il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese ve işletmelerde ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilir.

Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması halinde şirket ortaklarının tamamı hakkında, sermaye şirketi olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında birinci fıkra hükmüne göre yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları halinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025 Yılı Çekmeköy İlçesi Geneli Park, Refüj Ve Yeşil Alanların Yenilenmesi, Onarımı Ve Muhtelif Alanlarda Park Yapım İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): .

d) Kodu:

e) Miktarı:

1 Adet Yeni Park Yapımı, 23 Adet Mevcut Parkın Tamamen veya Kısmen Yenilenmesi ile Muhtelif Parklarda Kısmi Yenileme Yapılması – 359 Kalem Yapım İşi.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: ÇEKMEKÖY İLÇESİ” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece alınan ihale komisyonu kararlarından başvuru sahibi Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. ile Abdülselam Çakabay’ın aynı IP adresinden ihale dokümanı indirmesi ve Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Irmak Nak. İnş. Teks. Gıda Mobilya Kuyumculuk Hazıryemek Tic. San. Ltd. Şti. – Pelike İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aynı IP adresinden teklif vermesi nedeniyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesine istinaden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak başvuru sahibi pilot ortak Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. ile Abdülselam Çakabay’ın haklarında yasaklama işlemlerinin başlatılacağının belirtildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. adına ihale dokümanının 20.02.2025 tarihinde 88********* IP adresi üzerinden Mahmut Çeçen tarafından indirilerek 04.03.2025 tarihinde 88********* IP adresi üzerinden Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Irmak Nak. İnş. Teks. Gıda Mobilya Kuyumculuk Hazıryemek Tic. San. Ltd. Şti. – Pelike İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı adına e-imzalı olarak teklif verildiği,

İstekli olabilecek Abdülselam Çakabay’ın ihale dokümanını 20.02.2025 tarihinde 88********* IP adresi üzerinden indirdiği ancak anılan istekli olabilecek tarafından ihaleye teklif verilmediği görülmüştür.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun resmi internet adresi (www.btk.gov.tr) üzerinden yapılan araştırmada internet protokol adreslerine ilişkin genel bilgi bölümünde “İnternete bağlı birimlerin, birbirleriyle iletişim sağlamak amacıyla kullandıkları benzersiz numaralara İnternet Protokolü (IP adresi) adı verilmektedir. TCP/IP protokol grubunun ağ katmanında yer alan IP, internete bağlı cihazların adreslenerek alınacak ya da gönderilecek veri paketlerinin ağ içerisinde hedef adreslere doğru bir şekilde yönlendirilmesini sağlar. İnternete bağlı her cihazın bir IP adresi bulunması zorunludur.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

IP adresinin internete ya da diğer herhangi bir bilgisayar ağına bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adresleri ve kimlik numaraları olduğu, sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz bulunmayacağı, bu çerçevede, isteklilerin/istekli olabileceklerin doküman indirme/e-teklif verme işlemlerinde ve benzeri diğer işlemlerinde bir teknik veri olarak IP adresinin bu özelliklerini ve kurallarını dikkate alması gerektiği anlaşılmıştır.

Diğer taraftan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi uyarınca anılan Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen isteklilerin ihale dışı bırakılacağı, aynı Kanun’un 17’nci maddesinin (b) bendi kapsamında rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmenin yasak fiil ve davranışlar arasında sayıldığı, söz konusu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında mezkûr Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu doğrultuda ihalenin anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun biçimde yürütülmesi ve sonuçlandırılması, öngörülen usul kurallarına uygunluk yanında sürecin doğal akışını bozacak bir kısım açık veya örtülü davranışların yapılmaması gerektiği dikkate alındığında, ihalelerde isteklilerce gerçekleştirilen eylemlerin söz konusu bentler kapsamında yasak fiil ve davranış olarak nitelendirilebilmesi için birden fazla eylemin birlikte değerlendirilmesi ve irade birliği çerçevesinde birlikte hareket edildiğine dair güçlü kanıtların bulunması koşulu gerekmektedir.

Yukarıda aktarılan hususlar çerçevesinde istekli olabilecek (Abdülselam Çakabay) ve başvuru sahibi (Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti.) tarafından aynı IP adresinden doküman indirildiği, ancak ihaleye sadece başvuru sahibinin pilot ortak olarak belirlendiği Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Irmak Nak. İnş. Teks. Gıda Mobilya Kuyumculuk Hazıryemek Tic. San. Ltd. Şti. – Pelike İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından teklif sunulduğu hususları göz önüne alındığında bu durumun tek başına rekabeti, katılımı ve ihale kararını etkileyici nitelikte irade birliği çerçevesinde hareket edildiğine dair kuvvetli karine oluşturmayacağı bu bağlamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu ve Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Irmak Nak. İnş. Teks. Gıda Mobilya Kuyumculuk Hazıryemek Tic. San. Ltd. Şti. – Pelike İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirmeye alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibi tarafından 152.021,00TL başvuru bedelinin Kurum şikâyet gelirleri hesabına yatırıldığı görülmüştür. Yapılan incelemede anılan isteklinin itirazen şikâyete konu iddiası kapsamında haklı olduğu tespit edilmiş olup, Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde 152.021,00TL’lik başvuru bedelinin iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Öz Fırathan İnşaat İletişim Temizlik Turizm Yakıt Gıda Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. – Irmak Nak. İnş. Teks. Gıda Mobilya Kuyumculuk Hazıryemek Tic. San. Ltd. Şti. – Pelike İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Başvuru bedelinin Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kamu İhale Kurumu’na yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.