Aynı IP adresi üzerinden ihale dokümanı indirilmesi ve teklif verilmesi rekabeti etkiler mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Şen Tarım İnş. Nak. Oto. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

DSİ 18. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1593381 İhale Kayıt Numaralı “Isparta Yalvaç Tokmacık YAS Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

DSİ 18. Bölge Müdürlüğü tarafından 07.01.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Isparta Yalvaç Tokmacık YAS Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Şen Tarım İnş. Nak. Oto. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 16.01.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.01.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.02.2025 tarih ve 177699 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.02.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/327 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihaleye teklif veren Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile aynı IP üzerinden doküman indirdikleri ve ihaleye teklif verdikleri yönünde tespit yapılarak haklarında 4734 sayılı Kanun’un 58’inci maddesi uyarınca kamu ihalelerine katılmaktan yasaklılık işlemlerinin başlatılmasına karar verildiği, ancak “ekap.kik.gov.tr” üzerindeki LOG kayıtlarında IP ve port bilgilerinin ayrı ayrı yer almasının ve ilgili kurumlarca farklı kullanıcılara aynı IP’nin verilmesinin olağan olduğu, ayrımın port bilgisi ile yapılması gerektiği, Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile herhangi bir ortaklıklarının ve işbirliklerinin bulunmadığı, söz konusu istekli ile aynı internet bağlantısını kullanmalarının söz konusu olmadığı, aynı IP’nin kendilerine ve aynı binada alt katlarında faaliyet gösteren diğer isteklinin bilgisayarına atanmış olmasının DSL hizmet sağlayıcısından kaynaklanan bir sorun olabileceği, bu nedenle Türk Telekomünikasyon A.Ş. Samsun Bölge Müdürlüğü Kuzey Bölge Hukuk Müdürlüğü’nden bilgi talebinde bulunulduğu, başvuru üzerine gelen cevabi yazıda farklı internet kullanıcılarının aynı IP’yi alabileceği, ayırt etmek için port bilgilerinin kullanılması gerektiğinin ifade edildiği, port bilgileri üzerinden tespit yapılması amacıyla delil tespiti istemli Tokat 2. Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru yaptıkları, IP Sorgulama sonucu 15.01.2025 tarihinde bağlantı IP’lerinin sistem üzerinde 88******147 olarak değiştiği, IP’lerinin bu tarihe kadar 88******154 olarak IP geçmişinde gözüktüğü, özetle Coşaroğlu İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile aynı internet bağlantısını kullanmalarının söz konusu olmadığı, farklı DSL abonelerine aynı IP’nin sistem üzerinden verilmesinin mümkün olduğu, port bilgileri üzerinden tespit yapılması ve haklarında kamu ihalelerine katılmaktan yasaklılık işlemlerinin başlatılmasına ilişkin ihale komisyonu kararının kaldırılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

“İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “Aşağıda belirtilen durumlardaki istekliler ihale dışı bırakılır:

…

j) 17’nci maddede belirtilen yasak fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilen.”

… hükmü,

“Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci maddesinde “İhalelerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır:

a) Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek.

b) İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak.

c) Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek.

d) Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek.

e) 11 inci maddeye göre ihaleye katılamayacağı belirtildiği halde ihaleye katılmak.

Bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” hükmü,

Anılan Kanun’un dördüncü kısmında yer alan “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddesinde “17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2 nci ve 3 üncü maddeler ile istisna edilenler dahil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. …” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Isparta Yalvaç Tokmacık YAS

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı:

193 ha Sulama sahasına ait muhtelif çaplarda boru döşenmesi, 4 adet kuyu yapısı ve muhtelif sanat yapısı imalatı

193 ha Sulama sahasına ait muhtelif çaplarda boru döşenmesi, 4 adet kuyu yapısı ve muhtelif sanat yapısı imalatı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Isparta Yalvaç Tokmacık Köyü” düzenlemesi,

“İhale dışı bırakılma ve yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İsteklilerin, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (g) ve (i) bentlerinde belirtilen durumlarda olmaması gerekmektedir. Anılan maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (d) bentleri hariç, bu durumlarında değişiklik olan istekli, İdareye derhal bilgi verecektir. İhale üzerinde kalan istekli ise sözleşmenin imzalanmasından önce, ihale tarihinde 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde belirtilen durumlarda olmadığına ilişkin belgeleri verecektir.

10.2. Bu Şartnamenin 9 uncu maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar ile 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ihale dışı bırakılma nedenlerini taşıyan istekliler değerlendirme dışı bırakılır.

10.3. 4734 sayılı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar ile 17 nci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışta bulunduğu tespit edilenler hakkında, ayrıca fiil veya davranışın özelliğine göre aynı Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin DSİ 18. Bölge Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle elektronik ortamda gerçekleştirilen “Isparta Yalvaç Tokmacık YAS Yapım İşi” ihalesi olduğu, söz konusu ihaleye 25 adet teklifin verildiği, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda, 19 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak yapılan puanlama neticesinde Ümran Yuca – FA İnş. Tur. San. Tic. İth. ve İhr. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, Benazir Ilgaz’ın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru sahibi Şen Tarım İnş. Nak. Oto. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile aynı IP adresi üzerinden doküman indirdiği ve teklif sunduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, (Nihat Oruç ile Oruçlar İnş. Taah. Tur. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinin bir tanesi de anılan gerekçedir.) ayrıca anılan isteklilere ilişkin yasaklama işlemlerinin başlatılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, alternatif teklif verebilme halleri dışında ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif vermek şeklindeki davranışların yasak fiil ve davranışlar olarak sayıldığı, söz konusu durumların tespiti halinde isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı ve ihalelere katılıma ilişkin yasaklanma yaptırımının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu doğrultuda, EKAP üzerinden yapılan inceleme neticesinde, başvuru sahibi Şen Tarım İnş. Nak. Oto. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aynı IP adresinden (88******154) ihale dokümanının indirildiği ve teklif verildiği tespit edilmiştir.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun resmi internet adresi (www.btk.gov.tr) üzerinden yapılan araştırmada internet protokol adreslerine ilişkin genel bilgi bölümünde “İnternete bağlı birimlerin, birbirleriyle iletişim sağlamak amacıyla kullandıkları benzersiz numaralara İnternet Protokolü(IP) adresi adı verilmektedir. TCP/IP protokol grubunun ağ katmanında yer alan IP, internete bağlı cihazların adreslenerek alınacak ya da gönderilecek veri paketlerinin ağ içerisinde hedef adreslere doğru bir şekilde yönlendirilmesini sağlar. İnternete bağlı her cihazın bir IP adresi bulunması zorunludur.” ifadelerinin yer aldığı,

Diğer yandan IP adresinin internete ya da diğer herhangi bir bilgisayar ağına bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adresleri ve kimlik numaraları olduğu, sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz bulunmayacağı, bu çerçevede, isteklilerin e-teklif verme işlemlerinde ve benzeri diğer işlemlerinde bir teknik veri olarak IP adresinin bu özelliklerini ve kurallarını dikkate alması gerektiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından aynı IP’nin kendilerine ve aynı binada alt katlarında faaliyet gösteren Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin bilgisayarına atanmış olmasının DSL hizmet sağlayıcısından kaynaklanan bir sorun olabileceği iddia edilmekte ise de yapılan incelemede, başvuru sahibi Şen Tarım İnş. Nak. Oto. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan teklif mektubunda adresin “SANAYİ SİTESİ ACENTALAR BLOK 11 60100 TOKAT MERKEZ/TOKAT” olarak belirtildiği, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin resmi internet adresi (https://www.ticaretsicil.gov.tr/) üzerinden haricen yapılan sorgulama neticesinde söz konusu isteklinin adresinin “Yeniyurt Mahallesi Ayyıldız Caddesi No:30 No:/Merkez/Tokat” olarak yer aldığı,

Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan teklif mektubunda adresin “YENİYURT MAH. VALİ ZEKAİ GÜMÜŞ BUL. NO:51G MERKEZ TOKAT/TOKAT MERKEZ” olarak belirtildiği, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin resmi internet adresi (https://www.ticaretsicil.gov.tr/) üzerinden haricen yapılan sorgulama neticesinde söz konusu isteklinin adresinin teklif mektubunda yer verilen adresle aynı olduğu görülmüştür. Bu çerçevede, başvuru sahibinin Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile aynı binada faaliyet göstermelerinden dolayı kendilerine ve söz konusu istekliye aynı IP adresinin atandığı iddiasının dayanaksız olduğu, söz konusu hususun idarece de tespit edildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi Şen Tarım İnş. Nak. Oto. Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ihaleye teklif veren Coşaroğulları İnş. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin doküman edinme ve teklif verme işlemini aynı IP adresinden gerçekleştirdiği, anılan isteklilerin e-imzalarını kullanmak suretiyle aynı IP adresi üzerinden ihale dokümanını indirerek “istekli olabilecek” sıfatını kazandığı, belirli bir ihalede “istekli olabilecek” sıfatının kazanılmasını sağlayan bir işlemin, ihaleye ayrı ayrı teklif verecek olan firmalarca aynı IP adresine sahip cihaz üzerinden gerçekleştirilmesinin, ihalenin sonraki aşamaları bakımından 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hüküm altına alınan temel ilkeler arasında yer alan rekabet ilkesini etkileyeceği, ayrıca söz konusu istekliler tarafından e-teklif verme işlemlerinin de aynı IP adresi üzerinden gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, aynı IP adresinden ihale dokümanı indirilerek yine aynı IP adresinden ihaleye teklif verilmesinin hayatın olağan akışına uygun olduğu kabulünün mümkün bulunmadığı, bu isteklilerin birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabileceği, ayrıca başvuruya konu ihalenin elektronik ihale olarak gerçekleştirilmesi sebebiyle tekliflerin elektronik ortamda oluşturulduğu, bu durumun bahsi geçen isteklilerin aynı ihaleye katılmalarının rekabeti ve ihale kararını etkileyebilecek davranış olduğu yönünde “kuvvetli karine” teşkil ettiği, dolayısıyla idarece başvuru sahibi isteklinin teklifinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi uyarınca değerlendirme dışı bırakılmasında ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, başvuru sahibinin “haklarında kamu ihalelerine katılmaktan yasaklılık işlemlerinin başlatılmasına ilişkin ihale komisyonu kararının kaldırılması gerektiği” iddiasına ilişkin olarak, Kanun’un 53’üncü maddesinde Kurum’un görev ve yetkileri sayılmış olup, söz konusu yasaklama kararının ve karar ile ilgili hükümlerin uygulanmasının Kurumun görev alanında bulunmadığı, dolayısıyla anılan iddianın görev yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.