Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde ihale komisyonunun yazılı açıklama talepleri nasıl şekillendirilmelidir (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Cenport Tur. San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/39210 İhale Kayıt Numaralı “Diyaliz Hasta Taşıma Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 26.03.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Diyaliz Hasta Taşıma Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Cenport Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin 05.05.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.05.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.05.2025 tarih ve 184220 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.05.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/997 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 2’nci kısmında, ihale üzerinde bırakılan istekli olan Metin Ünal tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;

-Araç giderleri için, öz malı olan araçlar açısından yapılan açıklamada, araçların 14+1 kişi, 8+1 kişi ve 4+1 kişi kapasiteli, 2017 model yılı ve üzeri olmadığı, amortisman giderinin teklif fiyata dahil edildiği ve amortisman hesabında yetkili bayilerden alınan proforma faturalarda yer alan araç bedellerinin esas alındığı, amortisman giderine ilişkin açıklama sunabilmesi için araçların kendine ait olması gerektiği ve bu durumu gösterir tevsik edici belgelerin sunulması gerektiği, amortisman hesaplamasında aritmetik hata yaptığı; araçlarla ilgili olarak fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldıysa, fiyat tekliflerinde belirtilen araçların marka, model yılı ve kapasitelerinin uygun olmadığı,

-Fiyat teklifi olarak sunulan belgelerin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine uygun olarak düzenlenmediği, fiyat tekliflerin ekinde maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının düzenlenerek sunulmadığı, fiyat teklifinin dayanağı olarak EK-O6 satış tutarı tespit tutanağı üzerinden açıklama verildiyse, fatura bilgileri tablosunun doldurulmadığı, doldurulduysa tabloda yazılan fatura açıklamasının ilgili gidere ilişkin olmadığı, faturaların aslının istenilmesi ve kontrol edilmesi gerektiği,

-Fiyat tekliflerinin ekinde mükellef adına tutanağı imzalayanın imza beyannamesi ile mükellefe ait temsile yetkili olunduğunu gösterir Ticaret Sicil Tasdiknamesi veya Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin aslı ya da suretinin ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin aslının ya da suretinin sunulmadığı, sunulduysa bile maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin Ek-O.5 formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarenin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği; satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmaması, bu tespitin Ek-O.6 formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarenin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesinin gerektiği, fiyat tekliflerinde söz konusu ibarelerin yazılmadığı,

– Personel gideri bakımından, çalışılacak olan Cumartesi günleri için asgari ücrete ek olarak ayrı bir ücretin hesaplanmadığı, araçların şoför giderlerinin ayrıca hesaplanması gerektiği, asgari işçilik hesaplamasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.3’üncü ve 79.3.5’inci maddelerine uygun olarak yapılmadığı, ayrıca Tebliğ’in 79.3.6’ncı maddesinde belirtildiği üzere 2026 yılı için herhangi bir ücret artışının öngörülmediği,

-Akaryakıt tüketim giderlerinin araçların kapasitelerine uygun şekilde hesaplanmadığı, akaryakıt tüketimine ilişkin oranların yetkili bayilerden alınmadığı, akaryakıta ilişkin hesabın ve belgelendirmenin mevzuata uygun olmadığı, 1 km’de tüketim miktarı dikkate alınarak ve EPDK tarifesine uygun açıklama yapılması gerektiği, ayrıca Tebliğ’in 79.3.6’ncı maddesinde belirtildiği üzere 2026 yılı için herhangi bir fiyat artışının öngörülmediği,

-Sigorta gideri bakımından, araç modellerine uygun şekilde sigorta teklifinin alınmadığı, sigorta teklifine, şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi veya bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gerektiği, trafik sigortası, ferdi kaza koltuk sigortası ve kasko giderleri için yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olmadığı, sigorta teklifinin işin süresini kapsamadığı ve söz konusu sigorta giderlerinin açıklama bileşenlerinde istenildiği gibi ayrı ayrı fiyatlandırılmadığı,

-Araçların bakım-onarım maliyetlerine ilişkin yapılan açıklamaların araç kapasitelerine ve istenilen model yılına uygun olmadığı, açıklama kapsamında bakım için gerekli km aralıklarının belirtilmediği,

-HGS geçişleri ile ilgili olarak istenilen araçlara uygun sayıda ve güzergâhlara göre ilgili hesaplamaların yapılmadığı, köprü geçiş ücretleri ile otoban ücretlerinin hesaplanmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2’nci maddesi gereğince kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatların ilan ve ihale tarihi arasındaki (ihale tarihi hariç) geçerliliğinin kontrol edilmesi ve incelenmesi gerektiği, ayrıca araçlara alınacak olan HGS cihaz maliyetleri ile ilgili kamu kuruluşu ya da özel bankalar nezdinde maliyetleri içeren bir belgenin sunulup sunulmadığının, özel bankalardan alınan belge ile açıklama yapıldıysa Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesine göre mali müşavir ve serbest muhasebeci özel kaşesi kullanılıp kullanılmadığının tekrar incelenmesi gerektiği, ayrıca Tebliğ’in 79.3.6’ncı maddesinde belirtildiği üzere 2026 yılı için herhangi bir fiyat artışının öngörülmediği,

-Araç takip sistemi giderlerinin araçların marka, model ve kapasitelerine uygun şekilde açıklanmadığı, fiyat tekliflerinde araçların özelliklerinin belirtilmediği, ayrıca açıklamada araç takip cihaz bedelinin, araç takip GSM operatör GPRS hat bedelinin ve sim kart bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği,

-Lastik giderleri için yapılan açıklamada, araçların kapasiteleri, marka ve model yıllarına ilişkin hususların dikkate alınmadığı, açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine uygun olarak yapılmadığı, ayrıca Teknik Şartname’de yer alan araçların 237 sayılı Taşıt Kanunu gereğince marka ve modellerine göre lastik maliyetlerinin işin başlama tarihine göre üzerinde yazlık lastik olduğu düşünüldüğünde, kışlık lastik olarak hesaplanması gerektiği, ihale süresince birim fiyat teklif cetvelinde belirtildiği şekilde km hesabı yapılarak lastik kullanım ömrüne göre maliyetlerin hesaplanıp hesaplanmadığının kontrol edilmesi, lastik tamiri sunulup sunulmadığının kontrolü ve sunulan lastik fiyatlarının jant ebatlarının istenilen araçlar ile uygunluğunun kontrol edilmesi gerektiği,

-MTV giderleri, iş sağlığı güvenliği hizmet giderleri, TÜVTÜRK araç muayene giderleri ile egzoz muayene giderleri ve firma karı için hesaplama yapılmadığı, yapıldıysa bile maliyet hesabının araçların kapasiteleri ve model yılı gibi hususlara uygun şekilde yapılmadığı ve fiyat artışının öngörülmediği,

-Sözleşme giderlerinin hatalı hesaplandığı, bu giderlerin ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklanması gerekirken araçların kapasiteleri, model yılı ve markasının dikkate alınmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59‘uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Tutanakların ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi zorunludur.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların %90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

…

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü”ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dâhil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, ancak sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan açıklamanın yapıldığı tarihte geçerli olan oran ve tutarlar üzerinden hesaplanan ihale kararı damga vergisi ve sözleşme damga vergisi ile Kanunun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşan sözleşmelerde sözleşme bedelinin onbinde beşi oranındaki Kurum payı ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.

79.3.6. İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında idarece önemli bir bileşen olarak belirtilen ve istekliler tarafından ihale tarihi itibarıyla artış oranı ve/veya tutarı tespit edilemeyen motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri gibi giderler ile mali yükümlülükler ve/veya tarife bedellerinin, sonraki yıllara ilişkin bedelleri, ilk yıl için öngörülen bedelin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden güncellenerek hesaplanır…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Diyaliz Hasta Taşıma Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

…

e) Miktarı: 4 Kısım. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Çanakkale Mehmet Akif Ersoy Devlet Hastanesi, Çan Devlet Hastanesi, Ezine Devlet Hastanesi, Gelibolu Şehit Koray Onay Devlet Hastanesi, Biga Devlet Hastanesi, Bayramiç Devlet Hastanesi, Yenice Devlet Hastanesi, Lâpseki Devlet Hastanesi, Ayvacık Devlet Hastanesi “düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Hizmetin yürütülmesi sırasında kullanılacak olan araçların her türlü masrafı, akaryakıt, yağ, yedek parça, vergi, sigorta (Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Kasko Sigortası, Ferdi Kaza Koltuk Sigortası ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası vb.), şoför ücreti, kaza ve hasarlarda meydana gelen zarar ziyan, trafik cezaları, vergi cezaları, park ücretleri, ücretli geçiş vb. giderler ile teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler teklif fiyata dâhildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Araçlarda Aranacak Şartlar ve Çalışma Esasları” başlıklı 1’inci maddesinde “…1.8. Araçlar benzinli veya dizel olup, Kesinlikle LPG’li olmayacak, kaporta boyaları çarpık ve ezik olmayacaktır.

…

1.13. Servis aracı 2017 ve daha yukarı model olacaktır.

…

1.15. Araçlara Ait Yolcu Kapasitesi ve Dağıtım Tablosu:

…” düzenlemesi,

Aynı Teknik Şartname’nin “Genel Hususlar” başlıklı 2’nci maddesinde “…2.2. Taşımacıların yanında araç sürücüsü görevini yürüten çalışanlar hizmet akdine tabi olup, bunların sosyal güvenlik yönünden sigorta işlemleri yaptırılacaktır.

2.3. Araçlar Ful kaskolu olup taşıyacağı yolcular da kasko kapsamında olacaktır.

2.4. Sigorta Zorunluluğu: Hasta taşıma işi yapan özel hukuk tüzel kişileri ile kamu kuruluşları, nakil hizmetinde kullanılan söz konusu araçlarına, Karayolları Trafik Kanunun zorunlu kıldığı Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırmak ile yükümlüdürler.

2.5. Taşıtın her türlü bakım, tamir, revizyon, yakıt, yağ vs. giderleri ile şoför özlük hakları yükleniciye aittir.

…

2.8. Taşıma işi aşağıda belirtilen gün ve saatlerde yapılacaktır:

2.9. Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma, Cumartesi günleridir. Sabah Seansı: Üniteye Geliş 08.00 Üniteden Gidiş: 13.00. Öğlen Seansı: Üniteye Giriş: 2.00-Üniteden Gidiş: 17.30’dur. Hastane idaresi diyaliz ünitesinin hasta sayısına göre seansların haftada 6 gün veya 3 gün, günde 1, 2 veya 3 seans yapılacağını belirler. Yüklenici firma idarenin belirleyeceği seans günlerine ve saatlerine uymak zorundadır…

2.10. Araç ihtiyaç duyulduğunda belirtilen saatler haricinde de göreve çağrıldığında hizmet verecek (resmî tatil) günleri dâhil ve ücretlendirme tarifesi mesai saatlerindeki gibi olacaktır.

2.11. Araçların güzergâhı ilgili hastane yönetiminin belirttiği adreslerden Hastaneye getirilmesi ve tekrar adreslerine bırakılmasıdır.

…

2.14. Kilometre başı ödeme yapılacağından aracın hizmet için yaptığı km esas alınacaktır, ancak bu km’ler hastaların ikametgâh adresleriyle uyumlu olacaktır.

…

2.36. Araçların gemi ile Boğaz geçişi sırasında Feribot ücreti yüklenici firma tarafından karşılanacaktır…” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 12 (Onİki) aydır …” düzenlemesi ile aynı Tasarı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “…10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: İşyeri teslimi yapılmayacak ve sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (on) gün içinde işe başlanacaktır.” düzenlemesiyer almaktadır.

13.03.2025 tarihli Zeyilname ile Teknik Şartname’nin 1.15’inci maddesinde yer alan Bayramiç Devlet Hastanesi’ndeki 4+1 kapasiteli aracın, 8+1 kapasiteli olacak şekilde değiştirildiği görülmüştür. Bu durumda, ihalenin başvuruya konu kısmında, 14+1 kapasiteli 1 araç, en az en az 8+1 kapasiteli 1 araç, 8+1 kapasiteli 1 araç ve 4+1 kapasiteli 1 araç olmak üzere toplam 4 aracın bulunduğu anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 24.03.2025 tarihinde birim fiyat üzerinden, e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalenin “Diyaliz Hasta Taşıma Hizmet Alımı” olduğu, işin süresinin 12 ay olduğu ve 4 kısımdan oluştuğu, ihalenin şikâyete konu 2’nci kısmın “3. Grup (Ezine Devlet Hastanesi+Bayramiç Devlet Hastanesi+Ayvacık Devlet Hastanesi” olduğu,

Toplam 30 adet ihale dokümanının indirildiği ihalenin şikâyete konu kısmına 17 isteklinin teklif verdiği, teklifi sınır değerin altında olan 4 geçerli teklif sahibi isteklinin bulunduğu ve bu isteklilerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, 27.03.2025 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazı ile “…İdari şartnamenin 31.6 maddesine istinaden Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplanmış ve ihale için teklif ettiğiniz fiyatın sınır değerin altında olduğu tespit edilmiştir.

…

İdari şartnamenin 33.maddesine göre ihale konusu hizmet için teklifiniz sınır değerin altında kaldığından firmanızdan 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenmesi uygun görülmüştür.

Önemli teklif bileşenlerinden yakıt gideri, personel gideri, araç sigorta gideri, araç lastik gideri firma kârı ile ilgili açıklamanızın Kamu İhale Genel Tebliğinde düzenlenen formlara uygun şekilde dayanak belgeleri ile birlikte en geç 10.04.2025 tarihinde kadar idaremize gönderilmesi gerekmektedir.” denilerekönemli teklif bileşenleri olarak belirlenen “yakıt gideri, personel gideri, sigorta gideri, lastik gideri ve firma kârı”na ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği,

Sadece 2 isteklinin açıklama sunduğu, açıklama sunan en düşük teklif sahibi Engin Seyahat Ltd. Şti.nin açıklamalarının uygun bulunmadığı, açıklama sunan diğer istekli olan Metin Ünal’ın açıklamasının ise uygun kabul edilerek 22.04.2025 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin 2’nci kısmının anılan istekli üzerinde bırakıldığı, sınır değerin üzerindeki ilk geçerli teklif sahibi olan başvuru sahibi Cenport Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Önemli teklif bileşenleri olarak belirlenen “yakıt gideri, personel gideri, sigorta gideri, lastik gideri ve firma kârı” haricinde iddia konusu edilen diğer maliyet bileşenlerinin açıklama istenilen önemli teklif bileşeni olarak öngörülmediği, dolayısıyla bu giderler için açıklama sunulmasına gerek bulunmadığı,

Sürücü giderini açıklamak için KİK işçilik hesaplama modülü çıktısının sunulduğu, asgari ücret üzerinden hesaplama yapıldığı, teklif bileşenleri kapsamında firma toplam karının da belirtildiği,

Başvuru sahibi, açıklama kapsamındaki maliyet kalemleri bakımından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.6’ncı maddesinde belirtildiği üzere 2026 yılı için herhangi artışın öngörülmediğini iddia etmekte ise de söz konusu maddede yer alan düzenlemenin “İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlere ilişkin” olduğu, inceleme konusu ihalede işin süresi 12 ay olduğundan başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından önemli maliyet bileşenlerine ve kendi belirlediği giderlere ilişkin olarak maliyet hesaplama tablolarının sunulduğu; araçlara ilişkin olarak sunulan maliyet kalemleri analizinde, 4+1 kapasiteli 2 aracın yer aldığı; açıklamaların 14+1 kapasiteli 1 araç, 8+1 kapasiteli 1 araç ve 4+1 kapasiteli 2 araç esas alınarak oluşturulduğu,

-Yakıt giderini açıklamak üzere maliyet hesaplama tablosunun sunulduğu, 100 km’deki ortalama yakıt tüketiminin 14+1 kapasiteli Ford Transit Minibüs için 10 lt; 8+1 kapasiteli Yeni Ford Turneo Custom için 8 lt ve 4+1 kapasiteli Yeni Ford Turneo Courier için 6 lt olarak öngörüldüğü ve söz konusu araçların teknik broşürlerinin sunulduğu; akaryakıt fiyatını tevsik için EPDK tarafından yayımlanmış 08.03.2025 tarihli Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni’nin sunulduğu, motorin fiyatının KDV hariç tutarının kullanıldığı, fiyata ilişkin olarak yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesinde yer alan açıklamalara uygun olduğu anlaşılmakla birlikte, ihale dokümanı gereğince 14+1 kapasiteli 1 aracın, en az 8+1 kapasiteli 1 aracın, 8+1 kapasiteli 1 aracın ve 4+1 kapasiteli 1 aracın kiralanacağı, ancak açıklama kapsamında 14+1 kapasiteli 1 araç, 8+1 kapasiteli 1 araç ve 4+1 kapasiteli 2 araç için yakıt maliyetinin hesaplandığı görülmüş olup, yapılan açıklamanın araç kapasitesi itibariyle ihale dokümanına uygun olmadığı,

– Araçların yazlık/kışlık maliyetini tevsik amacıyla Çanakkaleli Oto Lastik San. Tic. Ltd. Şti.den alınan bir fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde 14+1 kapasiteli 1 araç, 8+1 kapasiteli 1 araç ve 4+1 kapasiteli 2 araç için yazlık/kışlık lastik fiyatlarına yer verildiği; sunulan fiyat teklifi üzerinde ilgili meslek mensubunun kaşesi ile imzasının yer aldığı, meslek mensubu tarafından düzenlenen ve imzalanıp kaşelenen “satış tutarı tespit tutanağı”nın ve tutanağının eki olan meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin ve mükellefin imza sirkülerinin de ekte sunulduğu görülmüş olup bu durumda satışlar üzerinden açıklama yapıldığı ve söz konusu tutanaktaki fatura tutarlarının teklif için verilen fiyatlarla örtüştüğü, ancak ihale dokümanı gereğince 14+1 kapasiteli 1 aracın, en az 8+1 kapasiteli 1 aracın, 8+1 kapasiteli 1 aracın ve 4+1 kapasiteli 1 aracın kiralanacağı, dolayısıyla açıklamanın araç kapasitesi itibariyle ihale dokümanına uygun şekilde yapılmadığı,

-Trafik sigortası ve kasko maliyetini tevsik için Quick Sigorta A.Ş.den alınan ve her bir sigortanın ayrı ayrı fiyatlandırıldığı bir fiyat teklifinin sunulduğu, bu fiyat teklifinde 14+1 kapasiteli 1 araç, 8+1 kapasiteli 1 araç ve 4+1 kapasiteli 2 araç için sigorta fiyatlarına yer verildiği; ancak ihale dokümanı gereğince 14+1 kapasiteli 1 aracın, en az 8+1 kapasiteli 1 aracın, 8+1 kapasiteli 1 aracın ve 4+1 kapasiteli 1 aracın kiralanacağı, dolayısıyla açıklamanın araç kapasitesi itibariyle ihale dokümanına uygun şekilde yapılmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, 13.03.2025 tarihli Zeyilname ile Teknik Şartname’nin 1.15’inci maddesinde yer alan Bayramiç Devlet Hastanesi’ndeki 4+1 kapasiteli aracın, 8+1 kapasiteli olacak şekilde değiştirildiği, bu durumda, ihalenin başvuruya konu kısmında, 14+1 kapasiteli 1 araç, en az en az 8+1 kapasiteli 1 araç, 8+1 kapasiteli 1 araç ve 4+1 kapasiteli 1 araç olmak üzere toplam 4 aracın bulunduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarında 14+1 kapasiteli 1 aracın, 8+1 kapasiteli 1 aracın ve 4+1 kapasiteli 2 aracın yer aldığı, önemli maliyet bileşenleri olarak belirlenen yakıt, sigorta ve lastik giderine ilişkin açıklamaların araç kapasitesi itibariyle ihale dokümanına uygun şekilde yapılmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için anılan Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin aktarılan hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” açıklaması bulunmaktadır. İhalenin başvuruya konu 2’nci kısmı itibariyle 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince şikâyet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 101.344,00 TL olduğu anlaşıldığından, Kurum hesaplarına fazla ödendiği anlaşılan 50.677,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesi gerekmektedir.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin incelemeye konu 2’nci kısmında Metin Ünal’ın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.