Aşırı düşük teklif açıklamasının süresinde sunulmaması itirazen şikayet başvurusunun reddine neden olur mu (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Özel Çok Amaçlı Aslı Den. Diş. Pro. Lab. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karşıyaka Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1464924 İhale Kayıt Numaralı “2025 Yılı 12 Aylık Diş Protez Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karşıyaka Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi tarafından 04.12.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2025 Yılı 12 Aylık Diş Protez Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Özel Çok Amaçlı Aslı Den. Diş. Pro. Lab. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 17.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.03.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.03.2025 tarih ve 181387 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.03.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/711 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,idarece taraflarına yapılan 13.12.2024 tarihli tebligatta aşırı düşük teklif açıklamalarının süresinde teslim edilmediği için reddedildiğinin ifade edildiği, idarece gönderilen 07.03.2025 tebligatta ise aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı için değerlendirme dışı bırakıldıklarının belirtildiği, söz konusu gerekçeler arasında çelişki bulunduğu,

Taraflarından sadece yalnızca bir defa aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu oysa ki diğer isteklilerden 06.02.2025 ve 07.03.2025 tarihlerinde de aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu, bu hususun mevzuata uygun olmadığı ve taraflarınca sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde; “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır…

Aynı kişi tarafından birden fazla ihaleye, birden fazla kişi tarafından ise aynı ihaleye tek dilekçe ile başvuruda bulunulamaz.

Başvuruların ihaleyi yapan idare veya Kurum dışındaki idari mercilere ya da yargı mercilerine yapılması ve başvuru dilekçelerinin bu merciler tarafından ilgisine göre idareye veya Kuruma gönderilmesi hâlinde, dilekçelerin idare veya Kurum kayıtlarına girdiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir…” hükmü,

“İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar… İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.

Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,

“Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.

Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2025 Yılı 12 Aylık Diş Protez Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

…

e) Miktarı: 29 Kalem

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece teklifi aşırı düşük olarak belirlenen başvuru sahibine 06.12.2024 tarihinde aşırı düşük teklif sorgulama yazısının gönderildiği ve takip eden 3 iş günü içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasının istenildiği, başvuru sahibinin bu süre geçtikten sonra 12.12.2024 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması sunduğu ve idarece “aşırı düşük teklif açıklamasının süresinde sunulmaması” gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği,

İdare tarafından 13.12.2024 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edilen ihale komisyonu kararı bildirim yazısında on gün içerisinde idareye şikâyet başvurusunda bulunabileceğinin ifade edildiği, 13.12.2024 tarihli ilk komisyon kararı ile başvuru sahibi isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu karar sonrasında idarece alınan ihale komisyonu kararlarında bu durumun değişmediği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden isteklilerin, Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, uyuşmazlık konusu iddiaların istekliler tarafından iddia konusu hususun farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde iddiaları incelemek ve sonuçlandırmakla yetkili makamlar nezdinde ileri sürülmesi gerektiği, diğer bir anlatımla söz konusu iddiaların, farkına varıldığı veya varılmış olması gerektiği tarihi izleyen 10 gün içerisinde ileri sürülmesinin zorunlu olduğu, süresinde ileri sürülmeyen iddiaların süreye ilişkin hükümler karşısında Kurum tarafından incelenmesi mümkün bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi Özel Çok Amaçlı Aslı Dental Diş Pro. Lab. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece 13.12.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile reddedildiği ve bu kararın 13.12.2024 tarihinde başvuru sahibi istekliye tebliğ edildiği, başvuru sahibine tebliğ edilen ihale komisyonu kararı bildirim yazısında on gün içerisinde idareye şikâyet başvurusunda bulunabileceğinin ifade edildiği, daha sonra alınan Kurul kararları ve ihale komisyonu kararları ile de bu hususun değişmediği, bu bağlamda söz konusu iddiaların yukarıda yer verilen ilk komisyon kararının tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on gün içinde yazılı olarak şikayet başvurusuna konu edilmesi gerekirken bu süre geçtikten sonra şikayet başvurusunda bulunulduğu diğer bir ifade ile söz konusu iddiaların süresinde şikayet başvurusuna konu edilmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğuna ilişkin iddiaların süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, başvuru sahibi isteklinin idarece belirlenen süre içinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı bu bağlamda idarece tesis edilen işlemin yerinde olduğu, yine başvuru sahibi isteklinin iddia ettiğinin aksine aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilerden ikinci kez açıklama istenilmesi durumunun söz konusu olmadığı, idarece, her bir istekliden yalnız bir defa aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu görülmüş olup, başvuru sahibi isteklinin iddiasının bu kısmının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıdaki tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için anılan Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin aktarılan hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.