Aşırı düşük teklif açıklamalarında teklif bileşenlerinin tüm istekliler için aynı unsurları içermesi zorunluluğu nasıl değerlendirilir (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Cevdet ALBAYRAK,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/1083711 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 10 Bölge Müd Trabzon, Artvin, Ovit Tünel Bak İşlt Şefliklerine Bağlı Tüneller ile Böl Müd Ağındaki Diğer Tünellerin, Elektrik-Elektronik-Elektromekanik Sist ve Scada (Uzaktan Kontrol ve Gözleme Sist) Otomasyonunun Bakım, Onarım ve İşletme İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 10. Bölge Müdürlüğütarafından 24.09.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 10 Bölge Müd Trabzon, Artvin, Ovit Tünel Bak İşlt Şefliklerine Bağlı Tüneller ile Böl Müd Ağındaki Diğer Tünellerin, Elektrik-Elektronik-Elektromekanik Sist ve Scada (Uzaktan Kontrol ve Gözleme Sist) Otomasyonunun Bakım, Onarım ve İşletme İşi” ihalesine ilişkin olarak Cevdet ALBAYRAK‘ın 31.01.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.02.2025 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.02.2025 tarih ve 178268 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.02.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/384 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının;

a) Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılarak yapılan açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, fiyat tekliflerine ilişkin yetkili meslek mensubunca mevzuata uygun maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenmediği, fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2, 79.2.2.3 ve 79.2.2.6’ncı maddeleri uyarınca kullanılan fiyatların ilan tarihi ile ihale tarihi arasında geçerli olmadığı, kullanılan fiyatların anılan Tebliğ’in 79.2.2.7 ve 79.2.2.8’inci maddelerine uygun olmadığı, kaşeleme işleminin usule uygun yapılmadığı, açıklamada kullanılan tutanakların ilan tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmediği,

b) Araç maliyetlerine ilişkin açıklamaların anılan Tebliğ’in 79’uncu maddesinde belirtilen koşulları sağlamadığı, Teknik Şartname’nin 9.2’nci maddesinden görüleceği üzere ihale konusu iş için çeşitli cins ve özelliklerde 64 araç ihtiyacının bulunduğu, çift kabinli pikap, kombi panel, vakumlu süpürge, sepetli vinç ve 35 tonluk mobil vinç ile araçların akaryakıt, sigorta ve bakım-onarım giderlerine ilişkin açıklamaların ihale dokümanı düzenlemelerine ve mevzuata uygun olmadığı,

c) Personel maliyetlerine ait açıklamaların anılan Tebliğ’in 79’uncu maddesinde belirtilen koşullara ve ihale dokümanı düzenlemelerine aykırı olduğu, Teknik Şartname’nin 9.1 ve 9.7’nci maddelerinde ihale konusu hizmetin yerine getirilmesi için gerekli personel sayısı, niteliği, ücretleri, çalışma koşulları ve tedarik edilecek malzemelerin belirtildiği, personelin giyim giderlerine yönelik fiyat teklifi ve tutanak sunulmayıp belgelendirme yapılmadığı, personelin niteliğine göre asgari ücret fazlası tutarları dikkate alınmadan sadece aylık brüt asgari ücret üzerinden açıklama yapıldığı,

d) Anılan Tebliğ’in 79.3.5’inci maddesine aykırı olarak sözleşme ve karar damga vergileri ile KİK payına yer verilmediği gerekçeleriyle mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerle ile ilgili teklifi aşırı düşük olan isteklilerden açıklama istenileceği, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ihale komisyonunca Kamu İhale Kurumunun ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespitine ve değerlendirilmesine yönelik yapılan düzenlemelerinin esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağı düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

…

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

79.2.4. Tutanakların ilan/davet tarihinin içinde bulunduğu aydan önceki üç ay veya bundan önceki üç ay içindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmesi zorunludur.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, ancak sözleşme ve genel giderler içerisinde yer alan açıklamanın yapıldığı tarihte geçerli olan oran ve tutarlar üzerinden hesaplanan ihale kararı damga vergisi ve sözleşme damga vergisi ile Kanunun 53 üncü maddesinin (j) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen tutarı aşan sözleşmelerde sözleşme bedelinin onbinde beşi oranındaki Kurum payı ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır. …” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İhale konusu hizmete ait sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuatı gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, (KDV hariç) resim, harç giderleri ile birim fiyat teklif cetveli ve teknik şartnamede belirtilen tüm giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dâhildir.” düzenlemesine,

İhaleye ait Özel Teknik Şartname’nin “Şartnamenin Konusu ve Kapsamı” başlıklı 1’inci maddesinde “Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü Trabzon, Artvin, Ovit Tünel Bakım İşletme Şefliklerine (Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt) bağlı Tüneller ile işletme şefliklerine bağlı olmayan tüneller ve müştemilatı tesislerde, teknik şartnameye ve birim fiyat tariflerine uygun özelliklerdeki personel ve araç ile bakım, onarım, işletme işlerinin yürütülmesi bu şartnamenin konusudur.

Söz konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alım işi olup yüklenicinin çalıştıracağı tüm personel, yükleniciye ait mühendisler tarafından Tünel Bakım Onarım İşletme ve Kontrol Şefinin denetimi ve talimatları doğrultusunda çalıştırılacak ve kontrol edilecektir. İdarenin iş yeri ve disiplin kurallarına aynen uyulacaktır.” düzenlemesine,

“Yüklenicinin Asgari Çalıştırması Gereken Personel ve Araçlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “Çalıştırılacak asgari personel ekteki tabloda belirtilmekte olup, İdare bu şemada yeni tünellerin hizmete açılmasıyla değişiklik yapabilecektir.

Mühendis, Saha Teknisyeni, Kontrol Odası Sistem Teknisyeni, Bakım işçisi Şoför ve Operatör Fazla mesai yapar ise bunun karşılığını Yüklenici Firma, personele Fazla Mesai ücreti olarak ödemek zorundadır. Personel Haftalık 45 saatin üzerinde bir çalışma yapar ise bunun karşılığını Yüklenici Firma, personele fazla mesai ücreti ödemek zorundadır. Yüklenici Firma, personelin haftalık 45 saatin üzerinde yaptığı çalışmaları, fazla mesai ücreti olarak personele ödeyip idareye belge vermek zorundadır. Aylık çalışmaya bakmaksızın haftalık 45 saatin üzerinde olan çalışmalara Yüklenici Firma fazla mesai olarak personele ödemek zorundadır. İdarenin bilgisi ve izni dâhilinde mesaili çalışma yaptırılacaktır.

9-1 Yüklenicinin Çalıştırması Gereken Personel Sayıları ve Nitelikleri:

Tablo 1: Bakım İşletme Personel Listesi ve Özellikleri

Yukarıda Tablo 1 de tesislerde çalıştırılacak personeller, görevleri ve sahip olmaları gereken nitelikler belirtilmiş olup tablodaki özellikler sağlamayan personel çalıştırılmayacaktır.

Personellerin tamamı (Engelli Personel Hariç) Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılabilecektir. Her personel için 38 gün hesaplanmıştır.

Personellerin tamamı (Engelli Personel Hariç) Fazla Çalışma Yaptırılabilecektir. Her personel için 500 saat/2 yıl fazla mesai öngörülmüştür. Mesai miktarı İdare ve Yüklenici yöneticisinin imzalarıyla belirlenir.

*Yaklaşık Maliyet Hesabında aşağıda belirtilen oranlar dikkate alınmıştır.

*Mühendis-Asgari Ücretin %200 Fazlası

*Saha Teknisyeni-Asgari Ücretin %100 Fazlası

*Kontrol Odası Sistem Teknisyeni-Asgari Ücretin %50 Fazlası

*Bakım İşçisi-Asgari Ücretin %50 Fazlası

*Operatör-Asgari Ücretin-%80 Fazlası

*Sürücü-Asgari Ücretin-%50 Fazlası

*Motor Ustası-Asgari Ücretin-%80 Fazlası

*Oto Elektrikçi-Asgari Ücretin-%80 Fazlası

*Kazancı-Asgari Ücretin-%40 Fazlası

*Aşçı-Asgari Ücretin-%40 Fazlası

9.1.1. Çalışanların Yemek ve Yol Giderleri

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.9 ve 78.13’üncü maddeleri uyarınca çalıştırılacak tüm personele günlük brüt 170 TL yemek ücreti ödenecektir. Yemek ücreti her ay 26 gün üzerinden ödenecek olup, ücret bordrosunda ayrıca gösterilecektir. Yeni yılda veya Temmuz ayında devletin belirlediği yemek ücretine zam gelirse, günlük yemek ücretine de bu oranda artacaktır.

Personele yol ücreti ödenmeyecektir.

…

9-2 Yüklenicinin Çalıştırması Gereken Araçların Asgari Özellikleri:

Yüklenicinin alıştıracağı araçlar ve özellikleri tablo 2 de gösterilmiştir.

Tablo-2 Çalıştırılacak Araçlar

…

9-2-4 Çift Kabinli Pikap Araçların Çalıştırılması (12 saat/200 km. Sürücüsüz):

Bu araçlar;24 adet

1- Trabzon, Artvin, Tünel Bakım İşletme Şefliklerine bağlı tünellerde, Ovit Tünelinde, Salmankaş Tünelinde ve Gümüşhane ilindeki tünellerde kullanılacaktır. Karayolları 10. Bölge müdürlüğü sınırları içerisindeki her noktada kullanılabilir.

5 adet aracı Gümüşhane, Trabzon, Ovit, Artvin ve Arhavi’de Mühendislere araç verilecektir kendileri araçları kullanacaktır.

10 adet aracı saha teknik ekipleri kullanacaktır.

2- Çift Kabinli, taşıma kapasitesi 950 kg ve 4 kişi, sözleşme tarihinde 2019 model ve yukarısı olacaktır.

3- İstiap haddi çerçevesinde Işıklı trafik römorku, Kompresör, jeneratör, Kamptır, vb. çekebilecek teknik donanım ve yasal çeki demirine sahip olacaktır.

4- Üzerinde Anons ve siren özelliğine sahip büyük boy sarı renkli ve sabit tepe lambası bulunacaktır.

5- Günlük 12 saat ve 200 km. görev yapacak olup fazla km. yaptırılmayacaktır. İlgili trafik mevzuatı, iş kanunu ve diğer ilgili tüm mevzuatlara uygun çalışılacak olup, bu konudaki her türlü sorumluluk Yükleniciye ait olacaktır. İdare günlük 12 saati geçmemek üzere, günlük çalışma saatlerini düzenleme hakkına sahiptir.

6- Aracın bakım, onarım, Teknik ve yasal kontrolleri İdare ile mutabık kalınarak belirlenecek günlerde yapılacaktır.

7- Kalorifer ve klima sistemleri bulunacaktır.

8- Araç üzerine, İdarenin uygun gördüğü bölümde reflektif malzeme ile Logoyazı yapıştırılacaktır.

9- Araçların uygunlukları Kontrol Teşkilatınca denetlenecek, uygun olup olmadıkları tutanak ile tespit edilecektir. İhtiyaç duyulması halinde Makine İkmal Başmühendisliğinden Araç Uygunluk Belgesi istenilecektir. Kontrol Teşkilatının uygun görmediği veya Makine İkmal Başmühendisliğinin uygunluk belgesi vermediği araçlar kesinlikle çalıştırılmayacaktır. Bu durumdaki araçlar için eksik araç çalıştırmak sebebiyle cezalar bölümünde belirtildiği şekilde cezai yaptırım uygulanacaktır.

10- Sürücüsüz araçlara İdare tarafından sürücü tahsis edilecektir.

11-Bu araçların 4 tanesi 4×4 (Arazili) olacaktır. Salmankaş Teknik ekip, Ovit Mühendis, Ovit teknik ekip ve Gümüşhane Mühendis aracı 4×4 olacaktır.

12-Araçlarda soketli çeki demiri bulunacaktır.

…

9-4 Tüm Yüklenici Personeli İle İlgili Genel Hususlar:

Yüklenici personelini; 4857 sayılı İş Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili diğer tüm kanunlar ile alt mevzuatlarında yer alan hükümler doğrultusunda çalıştırmakla yükümlüdür.

…

Yüklenici, personelinin işyerlerine ulaşım hizmetlerini karşılamak zorundadır.

Yüklenici, personelinin mesai sürelerinde yemeklerini temin edecektir. (normal mesai ve vardiyalı personelin)

Yüklenici personeli hafta tatili ve bayram tatillerinde çalıştıracaktır. Bu çalışmalar Birim fiyata dâhil olup Yüklenici bu çalışmalar için İdareden herhangi bir ek bedel talebinde bulunulmayacaktır. Yüklenici çalıştırdığı personelin fazla mesai ve bayram yevmiyesi ile ilgili kanuni haklarını karşılamakla yükümlüdür.

Yüklenici, personelinin sosyal güvenlik ve özlük haklarının karşılanmasından sorumludur.

…

Yüklenici, çalışma şartlarına göre personelinin her türlü giyim ve koruyucu malzemesini temin edecek, personeline dağıtacak ve dağıtım belgesini İdare’ ye dosya halinde teslim edecektir. İdare’ den bu malzemelerin temini ile ilgili herhangi bir talepte bulunulmayacaktır.

…

9-7 Yüklenicinin Yerine Getireceği Diğer Hususlar:

…

Mühendis, Saha Teknisyeni, Kontrol Odası Sistem Teknisyeni, Bakım işçisi Şoför ve Operatör Fazla mesai yapar ise bunun karşılığını Yüklenici Firma, personele Fazla Mesai ücreti olarak ödemek zorundadır. Personel Haftalık 45 saatin üzerinde bir çalışma yapar ise bunun karşılığını Yüklenici Firma, personele fazla mesai ücreti ödemek zorundadır. Yüklenici Firma, personelin haftalık 45 saatin üzerinde yaptığı çalışmaları, fazla mesai ücreti olarak personele ödeyip idareye belge vermek zorundadır. Aylık çalışmaya bakmaksızın haftalık 45 saatin üzerinde olan çalışmalara Yüklenici Firma fazla mesai olarak personele ödemek zorundadır. İdarenin bilgisi ve izni dâhilinde mesaili çalışma yaptırılacaktır. …” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhaleye ilişkin yapılan önceki itirazen şikayet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 18.12.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1702 sayılı kararda “İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını geçerli şekilde yapabilmeleri ve yapılan açıklamaların idarelerce sağlıklı değerlendirilebilmesi için aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun yapılması gerektiği, başvuru konusu ihalenin tünellerin bakımı ile sistemlerinin ve otomasyonunun bakımı, onarımı ve işletilmesine ilişkin hizmet alımı olduğu, ihale komisyonunca 282 iş kalemi arasından belirlenen 19 iş kaleminin analiz formatları üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesinde ihale konusu işte çalışacak meslek gruplarına ilişkin farklı ücret düzenlemelerinin bulunduğu anlaşılmıştır.

Ancak mevcut ihalenin aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer alan 19 iş kalemine ait analiz formatlarında araçlara ilişkin girdilerinin yanında işin niteliği gereği çoğunlukla işçilik girdilerinin yer aldığı, ihale dokümanında belirlenen meslek grupları ile analizlerde yer alan işçilik girdilerin isimlendirmelerinin uyumlu olmadığı, diğer bir anlatımla Scada Teknisyeni, Elektrik Teknikeri, Elektronik Teknisyeni, Makine Teknisyeni gibi işçilik girdilerinin hangi meslek grubuna ait olduğunun belli olmadığı ve hangi işçilik girdisi için hangi meslek grubuna ait ücret düzenlemelerinin dikkate alınması gerektiğinin anlaşılamadığı dikkate alındığında söz konusu belirsizliklerin isteklilerin geçerli açıklama yapılabilme ve idarenin de açıklamaları sağlıklı değerlendirebilme imkânını ortadan kaldırdığı anlaşılmıştır.

Dolayısıyla, idare tarafından açıklama istenilen 19 iş kaleminin analizlerinde yer alan işçilik girdilerinin her birinin hangi meslek grubunun ücretine dâhil olduğu ile işçilik maliyet bileşenlerinden hangilerinin saatlik işçilik girdilerinin açıklanmasında dikkate alınması gerektiği açıkça belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.” gerekçesine yer verilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiştir.

Akabinde, idare tarafından EKAP üzerinden nihai olarak gönderilen 03.01.2025 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde; TÜN.BAK/01, TÜN.BAK/02, TÜN.BAK/03, TÜN.BAK/07, TÜN.BAK/11, TÜN.BAK/13, TÜN.BAK/14, TÜN.BAK/15, TÜN.BAK/16, TÜN.BAK/17, TÜN.BAK/18, TÜN.BAK/20, TÜN.BAK/25, TÜN.BAK/27, TÜN.BAK/28, TÜN.BAK/32, TÜN.BAK/33, TÜN.BAK/34 ve TÜN.BAK/42 iş kalemlerine ait içerisinde girdiler ve miktarları yer alan analiz formatları gönderilerek tekrar aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiştir.

Bunun üzerine Fora Mekatronik Elektrik Elektronik İnşaat Taahhüt Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması yeterli görülerek ihalenin üzerinde bırakıldığı, sınır değerin üzerinde teklif veren başvuru sahibinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında;

İdarece kendisine gönderilen 19 iş kalemine ait analiz formatlarının kullanıldığı, sözleşme ve diğer giderler için 18.112.500,00 TL öngörüldüğü anlaşılmıştır.

Analiz formatlarında yer alan Özel-P poz nolu “Çift Kabin Pikap (Şoför Hariç)” analiz girdisi için Yılda Özel Eğitim Taşımacılık ve Temizlik Hizmet Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.den alınan 07.01.2025 tarihli fiyat teklifinin kullanıldığı, fiyat teklifinin yakıt ve şoför hariç ilgili diğer giderleri kapsadığının belirtildiği, ekinde fiyat teklifine dayanak 07.01.2025 tarihli ve 2025/004 sayılı satış tutarı tespit tutanağı ile meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulduğu,

KGM/03.587/1 poz nolu “Kamyon Üzerine Monte Edilmiş Vinç” analiz girdisi için ise alt analiz düzenleyerek 2024 yılı kamu kurum ve kuruluşu fiyatından yararlanıldığı,

Analizlerde yer alan araçların akaryakıt gideri için gerekli hesaplamalar yapılarak 11.09.2024 tarihli EPDK fiyatının kullanıldığı görülmüştür.

Yukarıdaki mevzuat alıntılarından; ihale komisyonu tarafından isteklilerin teklifleri yeterlik kriterleri açısından değerlendirildikten sonra diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklifi aşırı düşük olan istekliler belirlenerek teklifleri reddetmeden önce teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerle ilgili yazılı açıklama istenileceği, isteklilerce aşırı düşük tekliflerine ilişkin mevzuatta belirtilen yöntemler kullanılarak belgeye dayalı açıklama yapılacağı ve açıklamalar ihale komisyonu tarafından değerlendirilerek mevzuata uygun açıklama sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmaktadır.

Başvuru konusu ihalenin, tüneller ile sistemlerinin ve otomasyonlarının bakımı, onarımı ve işletilmesi hizmeti alımı olduğu, birim fiyat teklif alınan ihalenin 282 farklı iş kaleminden oluştuğu, söz konusu iş kalemleri arasından idarece önemli bileşen olarak belirlenen 19 iş kalemine ilişkin içerisinde girdiler ve miktarları yer alan analiz formatları gönderilerek aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, hizmet alımı ihalelerinde istekliler tarafından idarece önemli teklif bileşeni olarak tespit edilen maliyet unsurlarına ilişkin açıklama yapılmasının yeterli olduğu, önemli teklif bileşeni olarak belirlenmeyen maliyetlere ilişkin açıklama yapılmasının gerekmediği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında idarece kendisine gönderilen 19 iş kalemine ait analiz formatlarının kullanıldığı, 19 iş kalemine ait analiz formatlarında araç olarak sadece “Kamyon Üzerine Monte Edilmiş Vinç” ve “Çift Kabinli Pikap (Şoför Hariç)” girdilerinin yer aldığı, vinç için alt analiz düzenlenerek kamu kurum ve kuruluşu fiyatından yararlanıldığı, diğer araç için ise üçüncü kişiden fiyat teklifi alındığı, üçüncü kişi ve meslek mensubunca imzalanan fiyat teklifinin üzerinde mevzuatta aranan ibarenin yer aldığı, 01.02.2024 – 30.04.2024 tarihleri arasındaki faturalar esas alınarak standart forma uygun düzenlenen satış tutarı tespit tutanağının dayanak olarak sunulduğu, tutanaktaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin bulunduğu, teklif alınan üçüncü kişinin faaliyet alanı içerisinde taşıt kiralama işlerinin yer aldığı ve analizlerde EPDK tarafından akaryakıt için ilan edilen fiyat araç maliyeti üzerine eklenerek ulaşılan saatlik araç ücretinin analizlerde kullanıldığı anlaşılmıştır.

İncelemeye konu bakım ve onarım işlerine ilişkin hizmet alımı ihalesinde açıklama istenilen 19 iş kaleminin analiz formatlarında 2 farklı araç girdisinin yanında işin niteliği gereği çoğunlukla saatlik işçilik girdilerinin yer aldığı, Teknik Şartname’nin 9.1’inci maddesinde belirtilen personel unvanları için asgari ücretin fazlası olacak şekilde farklı ücret düzenlemesinin bulunduğu, anılan istekli tarafından ise açıklama istenilen 19 iş kaleminin analizlerde yer alan tüm işçilik girdileri için 2024 yılı saatlik brüt asgari ücret olan 88,90 TL birim fiyatı kullanılarak açıklama yapıldığı görülmüştür.

Başvuruya konu hizmet alımı ihalesine ait birim fiyat teklif cetvelinde ihale konusu işte çalışacak personeller için ayrı satır açılmadığı, tekliflerin iş kalemleri üzerinden alındığı, personel sayılarına ve niteliklerine ilişkin düzenlemelere yer verilen Özel Teknik Şartname maddesinde idarece yaklaşık maliyet hesabında esas alınan personel ücretlerine ilişkin bilgiler belirtilmekle birlikte her bir iş kalemi analizinde saatlik işçilik çalışmalarının yer aldığı ve idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında istekliye gönderilen iş kalemlerine ilişkin analiz formatlarında açıklamaya esas alınması gereken ücret gruplarına yönelik belirleme/sınırlama yapılmadığı dikkate alındığında istekliler tarafından ihale tarihinde geçerli asgari ücretin saatlik tutarı altında olmamak üzere işçilik ücreti öngörebileceği ve anılan isteklinin işçilik girdilerine yönelik açıklamalarının idarenin analiz formatına aykırılık taşımadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği, yukarıdaki tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin iddialarında haklı bulunmadığı dikkate alındığında başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için anılan Kanun hükmünün öngördüğü “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulu gerçekleşmediğinden başvuru bedelinin iadesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.