2020 model ve üzeri araç şartı, rekabeti kısıtlayıcı bir unsur olarak değerlendirilebilir mi (KİK)

BAŞVURU SAHİBİ:

Venüs Eda Sağlık Ürünleri Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bayrampaşa Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2025/270635 İhale Kayıt Numaralı “Kent Temizliği Araç Kiralama İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bayrampaşa Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 27.03.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kent Temizliği Araç Kiralama İşi” ihalesine ilişkin olarak Venüs Eda Sağlık Ürünleri Ltd. Şti.nin 21.03.2025 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 10.04.2025 tarih ve 181954 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.04.2025 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2025/788 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale konusu işte çalıştırılacak araçlar için ihale dokümanında öngörülen 2020 model ve üzeri olma şartı ile rekabetin kısıtlandığı ve bu durumun Cumhurbaşkanlığı’nın 2024/7 Sayılı ve Tasarruf Tedbirleri Konulu Genelgesine aykırılık teşkil ettiği,

2) Teknik Şartname’nin “Araç Özellikleri ve Çalışma Programı” başlıklı bölümünde yer alan “8+1 Kişilik Damperli Kamyon” ve “Çok Amaçlı Kamyon (4×4) (Değiştirilebilir Şasi Ekipmanlı Su Tankeri ve Kar Küreme-Tuzlama Aracı)” na ilişkin belirlenen teknik özelliklerin verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamadığı, piyasadan temini zor ve yatırım maliyetleri çok yüksek araçlara ait olduğu, “Büyük Çöp Kamyonu”nun araç üstyapısına ilişkin en az 13 m3 kapasite, “Küçük Çöp Kamyonu”nun araç üstyapısına ilişkin ise en az 7 m3 kapasite düzenlemesinin bulunduğu, öngörülen teknik özelliklerin yaygın olarak kullanılmayan ve özel üretim gerektiren niteliğe sahip olduğu, istenen şartları piyasada bulunan mevcut birtakım firmalar dışında karşılayan firma olmadığı, bu araçların öngörülen işe başlama tarihi itibariyle de tedariki zor araçlar olduğu, nitekim Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3. maddesinde yer alan “Yüklenici işe başlama tarihinden itibaren 10 (on) iş günü içerisinde, kendisinden kaynaklı kusurlardan dolayı teknik şartnamede belirtilen sayıda ve nitelikte makine ve ekipmanın tamamını, teknik belgeleri ile birlikte hazır bulundurmaması ve idareye teslim etmemiş olması halinde 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilir.” düzenlemesi ile söz konusu teknik özellikler birlikte değerlendirildiğinde ihaleye katılımın engellendiği ve rekabetin kısıtlandığı,

3) Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde yer alan “b) Teknik şartnamede ve ihale dokümanında belirtilen ve listelenen tüm araç ve ekipmanlar ile ilgili (mahalleleri dolaşma dahil) araçların; amortisman giderleri, lastik, yedek parça, tamir ve bakım giderleri, sermaye faizi, nakil, montaj, demontaj giderleri, işle ilgili zorunlu teçhizat giderleri, tam kasko, zorunlu mali sorumluluk trafik sigortası, fenni ve egzoz muayene ücretleri, motorlu taşıt vergileri vb. giderler, teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler ile masraflar teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.” ve “e) Yüklenici, şartname konusu hizmetlerde kullanılacak Karayolları Trafik Kanunu kapsamındaki araçlara, Karayolları Trafik Kanunu’nun öngördüğü Zorunlu Trafik Sigortasını, Tam Kasko Sigortasını (kaza, hırsızlık, yangın, tabii afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb.) ve Araç Muayenesini yaptırmakla yükümlüdür.” düzenlemelerden yüklenici tarafından yaptırılacak sigorta kapsamının tam kasko sigortası şeklinde olacağının anlaşıldığı, hasar, üçüncü kişilerin açacağı dava ve zarar-ziyan, tazminat taleplerinin yükleniciye ait olduğunun belirtildiği ancak bu düzenleme ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin genel hükümlerinin kapsamının dışına çıkıldığı, idarenin personelinin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin sorumluluğu kapsamına alındığı, ihalede şoförlerin yüklenici tarafından temin edilmeyeceği ve idare personelinin araçları kullanacağı dikkate alındığında bahse konu düzenlemelerin mevzuata aykırı olduğu,

4) Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde “j) Kiralanacak araçların periyodik bakım, muayene, arıza, kaza, bakım-onarım vb. sebepleriyle hizmet dışı kaldığı süreler ile ilgili olarak, Teknik Şartnamede belirtildiği şekilde hizmet dışı kalan araç yerine ikame araç idareye teslim edilmediği takdirde, hizmet dışı kalan araç için hizmet dışı kaldığı süreler ile ilgili olarak yükleniciye ödeme yapılmayacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, araçları idarenin personeli kullanacağı için bu düzenleme ile idare personelinin kusurundan kaynaklanan kaza, arıza vs. araçların çalışmaması halinde ortaya çıkacak zararın yüklenicinin sorumluluğuna bırakıldığı, yüklenicinin herhangi bir kusuru bulunmaksızın sadece idareden kaynaklanan nedenlerle araçların idare hizmetlerinde kullanılmamasına ilişkin sorumluluğun yükleniciye atfedilemeyeceği aksi halde yüklenici için öngörülemez bir maliyetin doğabileceği hususları bir arada değerlendirildiğinde, söz konusu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,

5) İhale konusu işin kent temizliği hizmetlerinde kullanılmak üzere şoförsüz araç kiralama hizmet alımı olmasına rağmen Teknik Şartname’nin “Araç Özellikleri ve Çalışma Programı” başlıklı 6. kısmında yüklenici tarafından temin edilecek olan araçlara ilişkin tabloda 2 adet orta boy servis aracı (yolcu kapasitesi 29+1 kişi) ve 1 adet küçük boy servis aracına (yolcu kapasitesi 22+1 kişi) ilişkin teknik düzenlemeye yer verildiği, dolayısıyla ihale konusu hizmet alımı ile birlikte personel taşıma hizmetinin de mevcut ihale kapsamında alınmasının öngörüldüğü ve niteliği bakımından birbiri ile bağlantılı olmayan bu iki hizmetin birlikte ihale edilmesinin mevzuata uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci ve 2’nci iddialarına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur…” hükmü,

İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Kent Temizliği Şoförsüz Araç Kiralama

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

27 Ay Süreli ve 17 Kalem Şoförsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İstanbul ili ve Bayrampaşa İlçe sınırları dahilinde yapılacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 3.1’inci maddesinde “3.1.

a) İhale kayıt numarası: 2025/270635

b) İhale usulü: Açık ihale.

c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 27.03.2025

Saat: 14:00

…” düzenlemesi bulunmaktadır.

Teknik Şartname’nin 6’ncı maddesinde ihale konusu iş kapsamında kullanılması öngörülen araçlara ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın 5’inci maddesinde “5.1. Sözleşme konusu iş; 27 Ay Süre İle 17 Kalem Kent İçi Temizlik Hizmetleri Faaliyetleri Kapsamında Kullanılmak Üzere Muhtelif Araç Kiralanması (Araç Ve Ekipmanlar İdaremiz Personellerince Kullanacaktır) Hizmet Alımı İşin teknik özellikleri ve diğer ayrıntıları sözleşme ekinde yer alan ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde düzenlenmiştir.” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 821 (SekizYüzYirmiBir) gündür

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Tasarı’nın 10’uncu maddesinde “…10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: İşyeri teslimi yapılmayacak ve sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 (Üç) gün içinde işe başlanacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Tasarı’nın 16’ncı maddesinde “16.1.3. Aşağıdaki tabloda yer alan ağır aykırılık hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.

düzenlemesi,

17.05.2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleri ile ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin“Resmi taşıtların edinilmesi ve kullanılması” başlıklı kısmında “Bu Genelge kapsamında edinimine izin verilen taşıtlar, kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle temin edilecektir. Hizmet aracı olarak kullanılacak taşıtlarda baz veya standart donanımlı, yerli ve elektrikli, binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve ekonomik olan taşıtlar tercih edilecektir. Ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılı yeni araçlar yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilecektir.” ifadesi yer almaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın işin süresine ilişkin 9’uncu maddesinde işin süresinin 821 gün olduğunun ve aynı Tasarı’nın işe başlama tarihine ilişkin 10’uncu maddesinde sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 gün içinde işe başlanacağının ifade edildiği tespit edilmiştir.

Teknik Şartname’nin 6’ncı maddesinde ise ihale konusu işte kullanılmak üzere istenen 17 tip aracın tümü için 2020 model ve üzeri olma şartının getirildiği, 8+1 Kişilik Damperli Kamyon ve Çok Amaçlı Kamyonun (4×4) (Değiştirilebilir Şasi Ekipmanlı Su Tankeri ve Kar Küreme-Tuzlama Aracı) teknik özellikleri ile Büyük Çöp Kamyonu ve Küçük Çöp Kamyonunun araç üstyapısına ilişkin teknik özelliklerin de anılan bölümde yer aldığı görülmüştür.

Sözleşme Tasarısı’nın 16. maddesinde yer alan yüklenici ile imzalanacak sözleşmeye ilişkin ağır aykırılık halinde, yüklenicinin işe başlama tarihinden itibaren 10 iş günü içerisinde, kendisinden kaynaklı kusurlardan dolayı teknik şartnamede belirtilen sayıda ve nitelikte makine ve ekipmanın tamamını, teknik belgeleri ile birlikte hazır bulundurmaması ve idareye teslim etmemiş olması halinde idareye fesih hakkının tanındığı anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlamasının zorunlu olduğu, bu bağlamda teknik kriterlerin idarenin ihtiyaçları doğrultusunda belirleneceğinin aşikâr olduğu ve idarelerin gereksinimlerini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler doğrultusunda belirlemekle yükümlü olduğu, işin yürütülmesi sırasında kullanılacak araçların ve özelliklerinin, işin niteliği gözetilmek suretiyle belirlenmesi bakımından yetki ve sorumluluğun idarede olduğu, bu doğrultuda idarenin ihale konusu hizmet ile ilgili tecrübelerinden de faydalanarak ihale konusu hizmetin niteliğine ve ihale konusu hizmet işi kapsamında kullanılacak olan araçların özelliklerine ilişkin düzenleme yapabileceği, ihale dokümanı düzenlemeleri ile araçlar için istenilen şartların belirlenmesinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere uyulması gerektiği ve yapılacak düzenlemelerin ihaleye katılımı daraltmamasının esas olduğu anlaşılmaktadır.

17.05.2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleri ile ilgili 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nin aktarılan maddesinde; hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verilmesi yönünde ifadenin yer aldığı, başvuruya konu 821 günlük araç kiralama hizmeti alımı ihalesinde bütün araçların “en az 2020 model ve üzeri” olmasının istenildiği ve işin süresinin 2025-2027 yıllarını kapsadığı dikkate alındığında, kent temizliğine yönelik kiralanacak araçlarda istenilen söz konusu asgari model yılının, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması konusunda idareye verilen takdir yetkisini aşan nitelik taşımadığı değerlendirildiğinden başvuru sahibinin araçların model yılına ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

İhale konusu iş kapsamında bulunan bazı araçların teknik özelliklerinin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğuna ilişkin iddia çerçevesinde yapılan incelemede ise ihale konusu işin özellikleri göz önünde bulundurulmak suretiyle teknik şartnamelerde belirlenecek kriterlerin idarelerin asgari ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olarak rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacak şekilde hazırlanması gerektiği anlaşılmıştır.

Bu bağlamda, idarelerin gerek ihtiyacı olan alımın tespiti, gerek ihale konusu hizmet alımının miktar ve niteliklerini dikkate alarak teknik şartnamelerde hangi kriterleri belirleyip belirleyemeyecekleri, gerekse de belirledikleri kriterlerin ihtiyacı karşılamada yeterli olup olmadığı noktasında belli bir serbestiye sahip oldukları açıktır. Ancak, alımın konusuna ilişkin teknik kriter ve özellikleri belirleme hususundaki bu takdir yetkisi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine ilişkin yukarıda yer verilen Kanun maddesi ile belli ölçüde sınırlandırılmıştır.

Teknik Şartname’de düzenlenen başvuruya ve konu edilen araçlara ilişkin teknik özellikler incelendiğinde ise başvuru sahibi tarafından “8+1 Kişilik Damperli Kamyon” ve “Çok Amaçlı Kamyon (4×4) (Değiştirilebilir Şasi Ekipmanlı Su Tankeri ve Kar Küreme-Tuzlama Aracı)” na ilişkin belirlenen teknik özelliklerin neden verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olmadığına ilişkin herhangi bir somut delil öne sürmediği görülmekle birlikte bu araçlardan “8+1 Kişilik Damperli Kamyon” için;

– En az 2020 model ve üzeri

– En az 145 kW motor gücünde

– Yolcu Kapasitesi 8+1 Kişi

– Klimalı

Olma şartlarının birer teknik özellik olarak düzenlendiği,

“Çok Amaçlı Kamyon (4×4) (Değiştirilebilir Şasi Ekipmanlı Su Tankeri ve Kar Küreme-Tuzlama Aracı)” için;

– Model yılı en az 2020 model olacaktır.

– Motor gücü en az 175 kw olacaktır.

– Azami yüklü ağırlığı en az 15.000 kg olacaktır.

– Otomatik vites olacaktır.

– Çekiş tipi önden ve arkadan (4×4) olacaktır.

– Araç şasisine değiştirilebilir bir şasi monte edilecektir. İmal edilen üst yapılar (su tankeri, tuz serpme ekipmanı vb.) değiştirilebilir şasiye monte edilebilir şekilde üretilmelidir.

– Su tankeri Tank kapasitesi en az 6.000 Lt olmalıdır.

– Araçta tanker takılı iken sel afeti durumunda hidrolik sisteme takılacak bir hidrolik dalgıç pompası ile 30 metreden dakikada ortalama en az 1500 Lt. suyu emip deplase edebilecek bir sisteme sahip olmalıdır

– Araç önüne gerektiği durumlarda kar küreme bıçağı takılabilecektir.

– Kar bıçağı uzunluğu en az 2700 mm olacaktır.

– Kar küreme bıçağının yukarı, aşağı ve yanal (açı verme) hareketleri şoför mahallinden bir joy-stick vasıtasıyla kumanda edilebilecektir.

– Tuz sericisinin tuz kapasitesi en az 3.5 m³ olacaktır.

– Tuz serici çelik zincirli tip olacak ve tahrikini taşıyıcı aracın hidrolik donanımından alacaktır.

– Tuz serpme genişliği ve miktarı sürücü kabininden ayarlanabilecektir. Tuz serpme miktarı 5 – 40 gr/m2 arasında 5 gr/m2 lik kademelerle ve tuz serpme genişliği 2 – 12 m arasında istenilen ölçüde ayarlanıp sabitleştirilebilecektir

Şartlarının birer teknik özellik olarak düzenlendiği benzer şekilde, “Büyük Çöp Kamyonu” için araç üstyapısının en az 13 m3 kapasiteli, “Küçük Çöp Kamyonu” için araç üstyapısının en az 7 m3 kapasiteli olmasının birer teknik özellik olarak düzenlendiği görülmüş ve araçların teknik özellikleri için araştırma yapılması gerektiği anlaşılmış olmakla birlikte, başvuru sahibinin üçüncü iddiası çerçevesinde ihalenin iptal edilmesi gerektiği anlaşıldığından, ek bir araştırma yapılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Araçların teslim süresine ilişkin Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.3’üncü maddesinde yer alan düzenleme çerçevesinde başvuru sahibinin iddiası incelendiğinde ise; ihale konusu işin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 14’üncü maddesinde belirtilen belediyenin görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesi amacıyla Belediye tarafından kullanılmak üzere kent temizliği için ihtiyaç duyulan taşıt, araç ve ekipmanların temin edilmesi ve çalıştırılması için 821 gün süreyle 17 farklı türde muhtelif çöp kamyonu, süpürme aracı, kamyon gibi araç ve iş makinalarından oluşan toplam 62 araç ve iş makinasının kiralanması işi olduğu ve işin ifasında kullanılacak araçlara ilişkin model aralığının “en az 2020 model” olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Sözleşme Tasarısı’nda işe başlama tarihinin sözleşmenin imzalanmasından itibaren 3 gün olarak düzenlendiği, anılan Tasarı’nın ağır aykırılık hallerini düzenleyen 16.1.3’üncü maddesinde araçların tamamının işe başlama tarihinden itibaren 10 iş günü içerisinde idareye teslim edileceği, teslim edilmediği takdirde idarenin sözleşmeyi fesh etme hakkının bulunacağı düzenlemesinin yer aldığı ve bu düzenlemede araçların teslim edilmemesi halinde uygulanacak yaptırımın “yüklenicinin kendisinden kaynaklı kusurlardan kaynaklanması” şartına bağlandığı dolayısıyla, bu aykırılığın gerçekleşmesi durumunda 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceğinin düzenlendiği, başvuru konusu ihalenin ilan tarihinin 26.02.2025, ihale tarihinin 27.03.2025 olduğu, ihale komisyonu kararının 09.04.2025 tarihinde alındığı ve bu kararın bütün isteklilere bildiriminden itibaren on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamayacağı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin de sözleşmeye davet yazısının tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 gün içinde sözleşmeyi imzalaması gerektiği, bu durumda ihaleye ilişkin herhangi bir şikayet başvurusunda bulunulmamış olsa dahi sözleşmenin imzalanabilmesi için en az 62 günlük bir süre bulunduğu hususları da dikkate alındığında idarece belirlenen araçların teslim süresinin makul olduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde; işe başlama süresinin belirlenmesinin, hizmetin acil yapılma gerekliliği ve işin önemi açısından idarenin takdirinde olduğu, dolayısıyla işe başlama süresinin idarenin ihtiyaçları ve takdir yetkisi doğrultusunda yapılan bir idari tasarruf olduğu, ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve basiretli tacir olma yükümlülüğünü haiz isteklilerin tüm süreçleri göz önünde bulundurarak tekliflerini hazırlamaları gerektiği, bu kapsamda, sözleşmenin imzalanabilmesi için beklenilmesi gereken yasal süreler de dikkate alındığında, idarece öngörülen sürelerde ihaleye katılımı zorlaştırıcı veya teklif vermeyi engelleyici bir durum bulunmadığı ve başvuruya konu ihalede söz konusu sürelerin makul süreler olarak kabul edilmesi gerektiği değerlendirilmiş olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının bu yönüyle yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 76’ncı maddesinde “76.1. Hizmet alımı ihalelerinde iş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanmasına ilişkin düzenleme Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19’uncu maddesi ile tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi ve tip sözleşmenin 21’inci maddesinde yer almaktadır.

76.1.1 Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19’uncu maddesinde “İş yerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitlerinin günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtileceği” hükme bağlanmıştır.

76.1.2 Tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesinde “Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek sigorta…teklif fiyatına dâhildir.” ifadesine yer verilmiştir.

…

76.4. İstekliler tarafından ilgili mevzuatı gereğince yapılması gereken sigorta giderleri, tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi kapsamında teklif fiyatına dâhil edilecektir. İhale dokümanında iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir.

Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde iş ve/iş yerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir…” açıklaması,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.

Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.

Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” hükmü,

Aynı Şartname’nin 15’inci maddesinde “Yüklenici işlerin yürütülmesi, tamamlanması ve işlerde olabilecek aksaklıkların giderilmesi için gereken bütün işlemlerde, sözleşme koşullarına uygun davranma yükümlülüğü içerisinde;

(a) Kamu düzenine ve kamusal yaşamın gereklerine uygun davranacak,

(b) Kamunun mülkiyeti veya hüküm ve tasarrufu altındaki taşınır ve taşınmaz mallar ile özel kişilerin mülkiyetindeki taşınır veya taşınmaz mallara, kamusal kullanıma tahsis edilmiş veya bırakılmış yol, meydan, park gibi orta mallarına ve kamu hizmetinde kullanılan mallara zarar vermeyecek, bunların kullanımına ve bunlara ulaşılmasına engel olmayacaktır.

Belirtilen hükümlerin ihlal edilmesi nedeniyle idarenin maruz kalabileceği tüm zarar, ceza, tazminat ve benzeri sorumluluklar ile bunların mali sonuçlarından doğacak giderler yüklenici tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 19’uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur.

Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.

Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 20’nci maddesinde “Olağanüstü haller ve doğal afetlerin işyerlerinde ve yapılan işlerde meydana getireceği hasar ve zararlar ile sigortalanabilir riskler sigorta kapsamında olsun veya olmasın yüklenici bu hasar ve zararlar için idareden hiç bir bedel isteyemez. Ancak bu hasar ve zararlar nedeniyle meydana gelecek gecikmeler için yükleniciye gerekli süre uzatımı verilir.

Savaş, yurt içinde seferberlik, ayaklanma, iç savaş ve bunlara benzer olaylar veya yüklenici ve varsa alt yüklenici tarafından kullanılmadıkça bir nükleer yakıttan kaynaklanan radyasyonlar ve bunların gerektirdiği önlemler sonucunda meydana gelecek riskler gibi sigortalanması mümkün olmayan türden riskler ile idarenin işlerin tamamlanmış kısımlarını teslim alarak kullanmasından dolayı doğacak riskler idareye aittir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dâhildir.

…

Teknik şartnamede ve ihale dokümanında belirtilen ve listelenen tüm araç ve ekipmanlar ile ilgili (mahalleleri dolaşma dahil) araçların; amortisman giderleri, lastik, yedek parça, tamir ve bakım giderleri, sermaye faizi, nakil, montaj, demontaj giderleri, işle ilgili zorunlu teçhizat giderleri, tam kasko, zorunlu mali sorumluluk trafik sigortası, fenni ve egzoz muayene ücretleri, motorlu taşıt vergileri vb. giderler teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.

Kiralık hizmet araçları, Karayolları Trafik Kanunu’nun ve yönetmeliklerin ilgili yasal düzenlemelerinde öngörülen şartlara ve teçhizata sahip olacaktır. Araçlarda Karayolları Trafik Kanunu açısından tüm araç, gereç ve uyarıcılar bulunacaktır.

Karayolları Trafik Kanunu ve diğer ilgili kanun ve yönetmeliklerin uygulanmaması ve gerekli evrakların temin edilmemesi halinde bu nedenle doğacak yasal, hukuki ve maddi yükümlülük ve sorumluluklar Yükleniciye ait olacaktır.

Yüklenici, şartname konusu hizmetlerde kullanılacak Karayolları Trafik Kanunu kapsamındaki araçlara, Karayolları Trafik Kanunu’nun öngördüğü Zorunlu Trafik Sigortasını, Tam Kasko Sigortasını (kaza, hırsızlık, yangın, tabii afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb.) ve Araç Muayenesini yaptırmakla yükümlüdür…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde “g) İhale kapsamında çalıştırılacak tüm araçların sevk ve idaresinde kullanılmasına yönelik tüm şoför, operatör ve yardımcı personel ihtiyacı idaremiz tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 5’inci maddesinde “d) İhale konusu iş kapsamında temin edilen araçlar, kullanacak olan şoförlerin/operatörlerin gerekli ehliyet ve sertifikalara sahip olması idaremizin sorumluluğundadır. İhale süreci boyunca araç kullanıcıları ve/veya yardımcılarının amaçları dışında veya hatalı kullanması ihmali ve dikkatsizliği, nedeniyle sebebiyet vereceği kazalar veya hasarlar neticesinde; araçlara verilecek zarar ve ziyan ile trafik cezalarından araç kullanıcısı ve/veya yardımcıları sorumludur. Kullanım aşamasında söz konusu araçların arıza, hasar vb. durumların amirine bildirmekle sorumludur. Ayrıca; hizmet süresince araçların donanım, bakım eksikliğinden kaynaklanan veya ekipmanlarının eksik olması nedeniyle ortaya çıkabilecek her türlü hasar ve zararlar ile 3. şahıslara verilecek zarar ve ziyanlar yüklenici tarafından karşılanacaktır…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 10’uncu maddesinde “b) Teknik şartnamede ve ihale dokümanında belirtilen ve listelenen tüm araç ve ekipmanlar ile ilgili (mahalleleri dolaşma dahil) araçların; amortisman giderleri, lastik, yedek parça, tamir ve bakım giderleri, sermaye faizi, nakil, montaj, demontaj giderleri, işle ilgili zorunlu teçhizat giderleri, tam kasko, zorunlu mali sorumluluk trafik sigortası, fenni ve egzoz muayene ücretleri, motorlu taşıt vergileri vb. giderler, teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler ile masraflar teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.

…

e) Yüklenici, şartname konusu hizmetlerde kullanılacak Karayolları Trafik Kanunu kapsamındaki araçlara, Karayolları Trafik Kanunu’nun öngördüğü Zorunlu Trafik Sigortasını, Tam Kasko Sigortasını (kaza, hırsızlık, yangın, tabii afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb.) ve Araç Muayenesini yaptırmakla yükümlüdür.

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinin (e) bendinde, yüklenicinin ihale konusu işte kullanılması öngörülen araçlar için kaza, hırsızlık, yangın, tabii afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb. halleri kapsayacak şekilde tam kasko sigortası yaptırması gerektiğinin düzenlendiği; aynı maddenin (b) bendinde bu sigortaya ilişkin maliyetin teklif fiyatına dahil olduğunun belirtildiği; aynı Şartname’nin 4’üncü maddesinin (g) bendinde ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların idarenin personeli tarafından kullanılacağının ifade edildiği ve anılan Şartname’nin 5’inci maddesinin (d) bendinde ihale konusu hizmet süresince araçların donanım ve bakım eksikliğinden kaynaklanan veya ekipmanlarının eksik olması nedeniyle ortaya çıkabilecek her türlü hasar ve zararlar yanında 3. kişilere verilecek zararlardan da yüklenicinin sorumlu olduğunun düzenlendiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri uyarınca, yüklenicilerin işin görülmesi esnasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl etmek suretiyle, idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olacağı belirli kılınmış olup idarenin ise takip, gözetim ve denetim sorumluluğu bulunmaktadır. İş ve işyerinin sigortalanmasına ilişkin hükümler çerçevesinde de yüklenicilerin ihale dokümanında belirlenen sigortaları yaptırmaları ve bunların maliyetlerini teklif fiyatlarına dahil etmeleri yönünde düzenleme yapılmasının önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, her ne kadar yüklenicinin ilgili mevzuata göre alınması zorunlu olan güvenlik ve sağlık tedbirlerini almakla yükümlü olduğu açık olsa da ihale dokümanlarında yüklenicinin sorumluluk sınırlarını aşan ve idarenin ve/veya idare personelinin kusurundan kaynaklanan zararlardan da yüklenicinin sorumlu olacağına ilişkin düzenlemelere yer verilmemesi gerekmektedir.

Teknik Şartnamenin aktarılan maddeleri incelendiğinde ise yüklenicinin ihale konusu işte kullanılması öngörülen araçlar için kaza, hırsızlık, yangın, tabii afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb. halleri kapsayacak şekilde tam kasko sigortası yaptırması gerektiğinin ve yaptırılacak sigortanın maliyetinin teklif fiyatına dahil olduğunun düzenlendiği, anılan Şartname’nin (b) ve (e) bentlerinde idarenin ve/veya idare personelinin kusurundan kaynaklanan zararlardan dolayı yüklenicinin sorumlu olacağına veya idare ile yüklenici arasındaki sorumluluk paylaşımının nasıl olduğuna ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği dolayısıyla, söz konusu düzenlemeler çerçevesinde iddia edildiği üzere idarenin personelinin kusurundan kaynaklanan zararlardan yüklenicinin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı görüldüğünden, iddianın bu yönüyle yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.

Ancak aynı Şartname’nin 4’üncü maddesinin (g) bendinde ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların idarenin personeli tarafından kullanılacağının ve 5’inci maddesinin (d) bendinde ihale konusu hizmet süresince araçların donanım ve bakım eksikliğinden kaynaklanan veya ekipmanlarının eksik olması nedeniyle ortaya çıkabilecek her türlü hasar ve zararlar yanında 3. kişilere verilecek zararlardan da yüklenicinin sorumlu olduğunun düzenlendiği ancak anılan düzenlemeden, yüklenicinin sorumluluğunun araçların donanım ve bakım eksikliğinden kaynaklanan hasarlarla mı sınırlı yoksa idarenin personelinin kusurundan kaynaklanan hasarları da kapsayacak şekilde mi olduğunun net olarak anlaşılamadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle yerinde olduğu ve anılan belirsizlik sebebiyle ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 36’ncı maddesinde “Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 76’ncı maddesinde “76.1. Hizmet alımı ihalelerinde iş ve iş yerlerinin korunması ve sigortalanmasına ilişkin düzenleme Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19’uncu maddesi ile tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi ve tip sözleşmenin 21’inci maddesinde yer almaktadır.

76.1.1 Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19’uncu maddesinde “İş yerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitlerinin günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtileceği” hükme bağlanmıştır.

76.1.2 Tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesinde “Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek…sigorta…teklif fiyatına dâhildir.” ifadesine yer verilmiştir.

…

76.4. İstekliler tarafından ilgili mevzuatı gereğince yapılması gereken sigorta giderleri, tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” maddesi kapsamında teklif fiyatına dâhil edilecektir. İhale dokümanında iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının ayrıca istendiği durumlarda sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlenmesi gerekmektedir.

Sigorta türleri belirtilmesine rağmen sigorta teminatının kapsamı ve limitinin belirlenmediği hallerde iş ve/iş yerlerinin sigortalanmasının asgari limitler dâhilinde istendiği kabul edilecektir. Sigorta türü veya türlerinin belirlenmediği hallerde ise, iş ve/veya iş yerlerinin sigortalanmasının istenmediği kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir…” açıklaması,

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir. Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.

Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.

Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 19’uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur.

Yüklenici, kazaların, zarar ve kayıpların meydana gelmesini önlemek amacı ile gereken bütün önlemleri almak ve kontrol teşkilatı tarafından, kaza, zarar ve kayıp ihtimallerini azaltmak için verilecek talimatların hepsine uymak zorundadır.

Yüklenici, işin devamı süresince iş yerinde yapılacak çalışmalarda her türlü güvenlik önlemini almak zorundadır. İş sahasında veya çevresindeki bölgede, yeterli güvenlik önleminin alınmaması nedeniyle doğabilecek hasar ve zararın ödenmesinden yüklenici sorumludur. Ayrıca yüklenici, işyerinde kullanılan ekipmanın neden olabileceği kazalardan korunma usullerini ve önlemlerini çalışanlara öğretmek zorundadır. Bu konularda gerek kontrol teşkilatı tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinde “j) Kiralanacak araçların periyodik bakım, muayene, arıza, kaza, bakım-onarım vb. sebepleriyle hizmet dışı kaldığı süreler ile ilgili olarak, Teknik Şartnamede belirtildiği şekilde hizmet dışı kalan araç yerine ikame araç idareye teslim edilmediği takdirde, hizmet dışı kalan araç için hizmet dışı kaldığı süreler ile ilgili olarak yükleniciye ödeme yapılmayacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin 10’uncu maddesinin (j) bendinde, ihale konusu iş kapsamında kullanılacak araçların periyodik bakım, muayene, arıza, kaza, bakım-onarım vb. sebepleriyle hizmet dışı kaldığı süreler ile ilgili olarak, hizmet dışı kalan araç yerine ikame aracın idareye teslim edilmesi gerektiğinin ve eğer ikame araç temin edilmezse ödemenin hizmet dışı kalan araçların çalışmadığı süreler dikkate alınarak yapılacağının düzenlendiği tespit edilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat maddelerinden, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar iş yerinde her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin/iş yerinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, yüklenicilerin işin görülmesi esnasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl etmek suretiyle, idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olacağı, idarenin ise takip, gözetim ve denetim sorumluluğu bulunduğu anlaşılmaktadır.

Teknik Şartname’nin başvuruya konu 10’uncu maddesinin (j) bendinde, ihale konusu hizmetin aksamaması amacıyla periyodik bakım, muayene, arıza, kaza, bakım-onarım vb. nedenlerle çalışamayan araç yerine ikame araç temin edilmesine ilişkin düzenleme yapıldığı, anılan düzenlemede yüklenicinin idarenin personelinin kusurundan kaynaklanan zararlardan sorumlu olacağına ilişkin herhangi bir ifadeye yer verilmediği, araçların kaza sebebiyle çalışmaması halinde ikame araç getirilmesinin yüklenicinin sorunluluğunda olduğu belirtilmekle birlikte, kazaya sebep olan halin idarenin personelinin değil üçüncü kişilerin kusurundan da kaynaklanabileceği dolayısıyla, bu maddede sayılan hallerde çalışmayan araç yerine ikame araç temin edilmesine ilişkin yapılan düzenlemeden kusur sorumluluğunun ortadan kalktığı ve idarenin personelinin kusurundan da yüklenicinin sorumlu olduğuna ilişkin bir sonuca ulaşılamayacağı, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 36’ncı maddesinde yer alan hüküm uyarınca da kusur sorumluluğuna ilişkin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri çerçevesinde sorumluluğun tespit edileceği anlaşıldığından, iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 48’inci maddesinde “(1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.

…” hükmü,

İdari Şartname’nin 7.6’ıncı maddesinde “7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Kent Temizliğine Yönelik Temizlik Araçlarının Çalıştırılması işi benzer iş olarak kabul edilecektir. İstekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinde araç ve iş makinesi dışında kalem (personel, malzeme, kıyafet v.b.) bulunması halinde bu kalemlerin tutarı iş deneyim belgesinden çıkarılmak suretiyle iş deneyim belgesi kalan tutar üzerinden değerlendirilecektir. Bu durumun tespiti belge üzerinden yapılamaması halinde ise iş deneyim belgesinin alındığı idareden benzer iş kalemlerinin parasal tutarlarını gösterir yazının iş deneyim belgesi ekinde konulması zorunludur.

7.6.1 Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde “g) İhale kapsamında çalıştırılacak tüm araçların sevk ve idaresinde kullanılmasına yönelik tüm şoför, operatör ve yardımcı personel ihtiyacı idaremiz tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin 6’ncı maddesinde “Bayrampaşa Belediyesi ilçe geneli kent temizliği hizmetlerinde kullanılmak üzere araç kiralama hizmet alımı kapsamında yüklenici tarafından temin edilecek olan araçlar ile bunların gider kalemlerini oluşturan açıklamalara yer verilmiştir.

düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “kent temizliğine yönelik temizlik araçlarının çalıştırılması” işlerinin benzer iş olarak kabul edileceği ve istekliler tarafından sunulacak iş deneyim belgesinde araç ve iş makinesi dışında kalan personel, malzeme, kıyafet v.b. bileşen bulunması halinde, bu bileşenlerin tutarının iş deneyim tutarından çıkarılmak suretiyle iş deneyim belgesinin kalan tutarı üzerinden benzer iş deneyimine ilişkin değerlendirmenin yapılacağı düzenlenmiştir.

Teknik Şartname incelendiğinde “araç özellikleri ve çalışma programı” başlıklı 6. kısmında 2 adet orta boy servis aracı (29+1), 1 adet küçük boy servis aracı (22+1) istendiği, anılan araçlara ilişkin teknik özelliklerin ve günlük çalışma sürelerinin yine aynı kısımda yer alan tabloda belirtildiği ancak ihale dokümanında bu araçlar kullanılarak yüklenici tarafından personel taşıma işinin de yapılacağına ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği görülmüştür. Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde ise kiralanacak araçların idarenin personeli tarafından kullanılacağı belirtilmiştir.

İdareler ihtiyaçlarını uygun şartlarda ve zamanında karşılamak, kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak ve rekabet ortamını oluşturmak ile mükellef olup, aralarında bağlantı bulunduğu ve niteliği uygun olduğu ölçüde ihale konusu alımları bir arada yapabilmeleri mümkündür.

Yukarıda yer alan düzenlemelerden, ihale konusu işin belediye sınırları içerisinde yer alan kısımlarda kent temizliğine yönelik hizmetlerde kullanılmak üzere muhtelif cins ve özellikte araçların kiralanması işi olduğu, personel taşınmasına ilişkin herhangi bir düzenlemenin ilanda ve ihale dokümanında mevcut olmadığı, İdari ve Teknik Şartname’de yer verilen ve yukarıda aktarılan orta boy servis aracı ile küçük boy servis aracına ilişkin düzenlemeler incelendiğinde, anılan araçların ihaleye katılım için bir yeterlik kriteri olarak düzenlenmediği ve rekabeti daraltıcı nitelikte olmadığı ayrıca, idarenin temizlik hizmetlerinden sorumlu kendi personelini alım konusu araçlar ile taşımasının da mümkün olduğu bu yönüyle uyuşmazlık konusu irdelendiğinde ise söz konusu araçların bezer iş tanımı içerisinde yer almadığı ve asıl iş ile herhangi bir bağlantısı bulunmadığı yönünde bir tespit yapmanın mümkün olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Öte yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin iddiasında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.