Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: 2024 yılı Sayıştay denetim raporları, büyükşehir olmayan ilçe belediyelerinin yevmiye defteri kayıtlarında mevzuata aykırı uygulamaların bulunduğunu ortaya koymuştur. İncelemeler sonucunda, yevmiye defterinde boş kayıtların yer aldığı ve geriye dönük değişiklikler içeren kayıtların yapıldığı tespit edilmiştir. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri, kayıt hatalarının yalnızca yeni muhasebe kayıtları ile düzeltilebileceğini belirtmektedir. Bu durum, muhasebe işlemlerinin düzenli bir şekilde ve belirli bir sıraya göre kaydedilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Sayıştay tarafından yapılan kontrollerde, 2024 yılında belediyenin Birleşik Veri Aktarım Sistemine yüklediği verilerde bazı işlemlerin değişikliğe uğradığı gözlemlenmiştir. 09.01.2025 tarihli birleştirilmiş veriler defterinde, temel muhasebe alanlarından en az birinin değiştiği 24 işlem, ödeme emri belgesi veya muhasebe işlem fişinde ise 88 işlem kaydedilmiştir. Ayrıca, yevmiye numaralarının sıralı bir şekilde devam etmesi gerektiği halde bazı kayıtların boş bırakıldığı belirlenmiştir.

Belediye, tespit edilen hususlarla ilgili olarak gerekli düzeltmeleri yapacağını ifade etmiştir. Sonuç olarak, yevmiye defterinin mevzuat hükümlerine uygun olarak, tarih ve numara sırasına göre günlük olarak kaydedilmesi ve muhasebe kayıtlarının yalnızca yeni kayıtlarla düzeltilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

BULGU: Yevmiye Defteri Kayıt İşlemlerinde Hatalı Uygulamaların Olması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir Olmayan İl Kapsamında Yer Alan İlçe Belediyesi

İdarenin 2024 yılı yevmiye defterinde ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak boş kayıtlar bulunduğu, geriye dönük değişiklikler içeren kayıtların yapıldığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Kayıt Yanlışlıklarının Düzeltilmesi” başlıklı 503’üncü maddesinde; “Kurumsal, fonksiyonel ve finansman tipi sınıflandırma kodlarında yapılan kayıt hatalarının düzeltilmesi durumu hariç olmak üzere, yevmiye kayıtlarında meydana gelebilecek her türlü yanlışlık ancak muhasebe kaydıyla düzeltilir.” denilmektedir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Kayıt Düzeni ve Kayıt Düzeltmesi” başlıklı 18’inci maddesine göre: Kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından muhasebe işlemleri, gerçekleşme sırasına göre düzenli bir şekilde hesap dönemi başında “1” den başlamak üzere hesap döneminin sonuna kadar numaralandırarak kaydedilir. Muhasebe kayıtları ancak yeni bir muhasebe kaydı ile düzeltilir. Muhasebe belgesinde düzeltme işleminin gerekçesine yer verilir. Yukarıda belirtilen mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, muhasebe kayıtlarında bir değişiklik ancak yeni bir muhasebe kaydıyla yapılabilmektedir.

Belediye tarafından Sayıştay Birleşik Veri Aktarım Sistemine (BVAS) 2024 yılında yüklenen birleştirilmiş veriler defteri (BVD) üzerinde yapılan kontrollerde Sayıştaya gönderildikten sonra, temel muhasebe alanlarından en az biri değişikliğe uğramış işlem adedinin, 09.01.2025 tarihli BVD’de 24 adet, ödeme emri belgesi yada muhasebe işlem fişi üzerindeki bilgilerden en az biri değişikliğe uğramış işlemlerin 09.01.2025 tarihli BVD’de 88 adet, 27.02.2025 tarihli BVD’de 1 adet olduğu; yevmiye numaralarının sıralı devam etmesi gerektiği halde muhtelif yevmiye kayıtlarının boş bırakıldığı görülmüştür.

İdare, yukarıda açıklanan tespit için yazılı cevabında, bulguda yer alan hususların yerine getirileceğini belirtmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerine göre muhasebe işlemlerinin yevmiye defterine yevmiye tarih ve numara sırasına göre günlük olarak kaydedilmesi ve muhasebe kayıtlarının ancak yeni bir muhasebe kaydı ile düzeltilmesi gerekmektedir.