Üniversite Mülkiyetindeki Taşınmazlardan Tahsise Konu Olanlarla İlgili Gerekli Muhasebe Kayıtlarının Yapılmaması (Sayıştay)

BULGU: Üniversite Mülkiyetindeki Taşınmazlardan Tahsise Konu Olanlarla İlgili Gerekli Muhasebe Kayıtlarının Yapılmaması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Üniversite

Üniversite tarafından diğer kamu idarelerine tahsis edilen arazi ve arsalar ile binalar için gerekli muhasebe kayıtlarının yapılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınmaz tahsisi” başlıklı 47’nci maddesinde, kamu idarelerinin kanunlarında ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebileceği ifade edilmiştir. Tahsis işleminde taşınmaz mal, kamu hizmetinin ifası amacıyla ilgili idarenin kullanımına bırakıldığından tahsis yapan ve adına tahsis yapılan idarelerin kullandığı kamu kaynağının mülkiyet ve kullanım durumunun tam ve doğru olarak raporlanmasını teminen tahsis işleminin mevzuatta öngörüldüğü şekilde muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ve Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nde tahsis edilen taşınmazların yardımcı hesaplar itibarıyla ilgili varlık hesaplarında izleneceği ifade edilmiş ve kaydın ayrıntısına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 250 Arazi ve Arsalar Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 171’inci maddesinde bu hesabın; kamu idarelerinin her türlü arazi ve arsaları ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılacağı, “Hesabın işleyişi” başlıklı 172’nci maddesinde ise tahsise konu edilen arazi ve arsaların tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, 500 Net Değer Hesabına borç kaydedileceği hükümlerine yer verilmiştir. Yine aynı Yönetmeliğin 252 Binalar Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 175’inci Maddesinde bu hesabın; kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılacağı, “Hesabın İşleyişi” Başlıklı 176’ncı maddesinde ise tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değer üzerinden bu hesaba alacak, 500 Net Değer Hesabına borç kaydedileceği hükümlerine yer verilmiştir. Ayrıca, Yönetmeliğin 257 Birikmiş Amortismanlar ve Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabına ilişkin “Hesabın Niteliği” başlıklı 185’inci maddesinde bu hesabın; birikmiş amortismanlar ve değer düşüklüğü karşılığı hesabı, maddi duran varlık bedellerinin yararlanma süresi içinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesi ile maddi duran varlıklar için ayrılan değer düşüklüğü karşılıklarını izlemek için kullanılacağı, “Hesabın İşleyişi” başlıklı maddesinde ise tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince tahsise konu edilen taşınmaz varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarının bu hesaba borç, 500 Net Değer Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan denetimde Üniversite tarafından toplamda 2 adet taşınmazın diğer kamu idarelerine tahsis edildiği halde, 250 Arazi ve Arsalar Hesabında kayıtlı 1.614.640,00 TL tutarındaki varlık ile 252 Binalar Hesabında kayıtlı 152.062,78 TL tutarındaki varlığın söz konusu hesaplardan çıkarılmadığı gibi söz konusu varlıkların 500 Net Değer Hesabında da takibinin yapılmadığı tespit edilmiştir. Üniversitenin 2024 Mali Yılı Bilançosunda 250 ve 252 No.lu hesaplarda 1.766.702,78 TL tutarda fazlalığa ve 500 Net Değer Hesabında hataya neden olmaktadır.

Tahsis işlemine konu olmuş Üniversiteye ait taşınmazların mevzuat gereği muhasebe kayıtlarının yapılarak mali tablolarının tahsis edilen taşınmazlar hakkında doğru ve güvenilir bilgi sunmasının sağlanması gerekmektedir.

Kamu İdaresince, bulguda tespit edilen hususlara ilişkin olarak gerekli işlemin yapıldığı belirtilmiştir. Söz konusu tespit; Kurum tarafından 2025 yılı içerisinde 5 adet muhasebe işlem fişi ile düzeltilmiştir.