Tesislerden Faydalanan Personele İndirim Yapılması (Sayıştay)

BULGU: Tesislerden Faydalanan Personele İndirim Yapılması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Belediye Şirketi

Şirketin ticari faaliyet kapsamındaki mal ve hizmetlerinin, Kayseri Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluşları ile iştiraki personeline mevzuata aykırı olarak indirimli fiyatlar üzerinden satıldığı görülmüştür.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde; kamunun çoğunluk hissesine sahip olduğu kuruluşların ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulayamayacağı belirtilmiş; bu hükümden muaf tutulacakları belirleme yetkisinin ise Cumhurbaşkanında olduğu ifade edilmiştir.

Mezkur Kanun hükmünden anlaşılacağı üzere; belediyelerin çoğunluk hissesine sahip olduğu iştiraklerinin ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulayabilmesi, Cumhurbaşkanının bu konudaki muafiyet kararı ile mümkün olabilecektir. Aksi durumda indirim oranlarının belediye ya da iştiraklerle ilgili belirli gruplar için değil herkes için; belirli tutar üstü satın almalar ya da belirli ürünler gibi ticari amaçlı belirlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, Şirket Yönetim Kurulu’nun 13.05.2024 tarih ve 13 numaralı kararı ile şirketin işletmesinde bulunan tüm tesislerde, spor okullarında ve organizasyonlarda ticari faaliyet kapsamında gerçekleştirilen satışların Kayseri Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluşları ile iştiraki personeline, Cumhurbaşkanının muafiyet kararı olmaksızın %25 oranında indirimli sunulduğu görülmüş olup, bu durum 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından, Kayseri ilinde faliyet gösteren diğer spor salonlarına rekabet üstünlüğü sağlamak, hazır müşteri potansiyeli bulunan Kayseri Büyükşehir Belediyesi ve iştiraklerinde çalışan işçilere ve ailelerine spor salonlarını ve faaliyetleri satabilmek için basiretli bir iş adamı gibi hareket ederek indirim yapıldığı belirtilmiştir.

Ancak, 4736 sayılı Kanun, işletmecilik gereği kapsamındaki şirketlere ticari indirimler konusunda esneklik sağlamakla birlikte, diğer firmalardan farklı olarak bu indirimler harici herhangi bir kişi veya kuruma indirimli tarife uygulanmasını yasaklamaktadır. Kayseri Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan şirketin; Belediye, bağlı kuruluş ve iştiraklerde çalışan personele indirimli mal ve hizmet satışında bulunması, ticari indirim niteliği taşımamakta, Kayseri Büyükşehir Belediyesi kaynaklı kamu sermayesinin belirli bir toplumsal grup içerisinde Kanun’a aykırı menfaat sağlayacak şekilde kullanılması anlamına gelmektedir.

Şirket tarafından, personele indirim sağlanmasının ticari avantaj sağlayacağı ifade edilerek, basiretli tacirin tüm kamu kurumları personeli ile özel sektör dahil tüm potansiyel müşteri kitlesine indirimli satış sunarak kârlılığını artıracağı, bu durumun gerçekleştirilmemesinin indirimlerin ticari amaçlı değil belirli bir kurum orijinli gerçekleştirildiğini göstermektedir.

Ticari işletmenin amacı kâr elde etmektir. Nitekim işletmecilik ilkeleri gereği kâr oranlarını artırma amacına matuf olarak yapılan indirimlerin pazarlama stratejileri kapsamında ticari indirim olarak değerlendirilebilmesi için; satışları arttırmaya yönelik belli sayıyı geçen toplu satışlar, grup indirimleri, hedef kitlelere yönelik kampanyalar, peşin ödeme indirimi vb. şekilde objektif kriterlere göre belirlenmiş, tüm müşterileri kapsayan, belli kişileri gözetmeyen ve Şirket Yönetim Kurulu tarafından ortaya konulan hedef, strateji ve politikalar çerçevesinde gerçekleştirilecek indirimler olması gerekmektedir.

Sonuç olarak, mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, bahsi geçen personele sağlanan indirimli mal ve hizmet satışı uygulamasının sonlandırılması ya da Cumhurbaşkanlığından konu ile ilgili muafiyet kararı temin edilmesi gerekmektedir.