Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Şoför kusurlarına bağlı kazalarda, araçların onarım masraflarının ilgili şoförlerden eksik tutarlar üzerinden tahsil edilmesi, 2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları’nda ortaya konulmuştur. İdare bütçesinden karşılanan bu giderlerin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve toplu iş sözleşmesi hükümleri doğrultusunda, şoförlerin kusurlarından kaynaklanan zararlara ilişkin olarak tam olarak tahsil edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

İlgili mevzuat, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımını öngörmekte, şoförlerin görevlerini yerine getirirken dikkatli olmalarını ve Devlet malını korumalarını şart koşmaktadır. Ancak yapılan incelemelerde, yalnızca sarf edilen malzeme bedelinin şoförlerden rücu edildiği, işçilik ve diğer masrafların İdare tarafından karşılandığı tespit edilmiştir.

Denetim sonucunda, İdare’nin bu durumu kabul ederek gerekli düzeltici adımları atacağı belirtilmiştir. Kamu kaynaklarının etkin yönetimi açısından, sendika ile yapılan sözleşmenin ilgili hükümlerinin mevzuata uygun hale getirilmesi gerektiği ifade edilmektedir.

BULGU: Şoför Kusurlarının Bulunduğu Kazalara İlişkin Araçlarda Yapılan Onarım Giderlerinin İlgili Şoförlere Eksik Tutarlar Üzerinden Rücu Edilmesi

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir Bağlı İdaresi

İdareye ait araçların yapmış olduğu kazalarda kazaya karışan araçların şoförleri kusurlu olduğu halde araçların onarım giderlerinin İdare bütçesinden karşılanarak kusurlu olan araç şoförlerine eksik tutarlar üzerinden rücu edildiği görülmüştür.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kişisel sorumluluk ve zarar” başlıklı 12’nci maddesinde; Devlet memurlarının, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorunda olduğu, Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesinin esas olduğu, zararın ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümlerin uygulanacağı, ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararların, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödeneceği hüküm altına alınmıştır.

İdare ile Tüm Belediye ve Genel Hizmet İşçileri Sendikası (Hizmet-İş) arasında yapılan Toplu İş Sözleşmesinin “Zarardan mesuliyet” başlıklı 38’inci maddesinde; işçilerin kendilerine emanet edilen malzeme ve aletlerden dikkatsizlik, ihmal, tedbirsizlik, fena niyet ve işverence işin icabı alınmış ve alınacak tedbirlere riayetsizlikten dolayı gerek işverene ve gerekse diğer çalışanlar ve üçüncü kişilere karşı ika edecekleri zarar ve ziyandan bu toplu sözleşmenin koyduğu usul ve kaideler çerçevesinde sorumlu oldukları, İdare vasıtalarının hasar tespitinde sadece sarf edilen malzemenin kıymetinin hesaplanacağı, ayrıca bekleme, umumi masraf ve işçilik gibi herhangi bir ilave masrafın idare işçilerinden alınmayacağı ifade edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesinde; her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorunda olduğu, 32’nci maddesinde ise, harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumlu olduğu belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve toplu sözleşme hükümlerine göre şoförlerin kusurlarından kaynaklı kazalardaki araç onarımlarına ait giderlerin İdare bütçesinden karşılanmaması, karşılanması durumunda ise buna sebep olan kişilerden bu ödemelerin tam ve eksiksiz olarak tahsil edilmesi için gerekli işlemlerin yapılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, şoför kusurlarından kaynaklı kazalardaki araç onarımlarına ait yalnızca sarf edilen malzemenin bedelinin şoförlere rücu edildiği, işçilik masrafı ve diğer masrafların İdare tarafından karşılandığı tespit edilmiştir.

Denetim tespitimiz üzerine, İdare tarafından; bulguda yer alan hususa iştirak edilmiş ve gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması sorumluluğu çerçevesinde, yetkili sendika ile yapılan sözleşmenin ilgili hükümlerinin yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine uygun hale getirilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.