Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Şirket adına personel tarafından gerçekleştirilen bazı cari harcamaların, 195 İş Avansları Hesabı yerine doğrudan giderleştirilerek kaydedildiği tespit edilmiştir. 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporları kapsamında yapılan incelemede, bu durumun muhasebe uygulamalarına aykırı olduğu belirlenmiştir. 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ne göre, 100 Kasa Hesabı, işletmenin elindeki nakit varlıkların izlenmesi için kullanılmakta olup, bu hesap yalnızca borç bakiyesi verebilir.

195 İş Avansları Hesabı, işletme adına mal ve hizmet alımları ile giderlerin karşılanması için personel ve diğer kişilere verilen avansların kaydedildiği bir hesap olarak tanımlanmaktadır. Avans verildiğinde bu hesap borçlandırılırken, harcama belgeleriyle avansın kapatılması gerekmektedir. Ancak yapılan denetimlerde, şirketin araç muayene bedeli ve oto yıkama gibi harcamalarının, avans verilmeden doğrudan gider kaydedildiği görülmüştür.

Bu bağlamda, şirketin harcama süreçlerinde, personelin öncelikle avans alması ve bu avansın 195 İş Avansları Hesabı’nda izlenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Harcama gerçekleştiğinde ise avans hesabının kapatılması, muhasebe kayıtlarının doğru ve düzenli tutulması açısından önem arz etmektedir.

BULGU: Şirket Adına Personel Tarafından Gerçekleştirilen Harcamalarda İş Avansları Hesabının Kullanılmaması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Belediye Şirketi

Şirket adına personel tarafından yapılan bazı cari harcamaların 195 İş Avansları Hesabında izlenmediği, bu harcamaların doğrudan giderleştirmek suretiyle muhasebeleştirildiği görülmüştür.

1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin eki Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları’na göre;

100 Kasa Hesabı, işletmenin elinde bulunan ulusal ve yabancı paraların TL karşılığının izlenmesi için kullanılır. Tahsil olunan para tutarları borç, ödemeler ve bankaya yatırılan para tutarları alacak kaydedilir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya sıfır olur. Hiçbir şekilde alacak bakiyesi vermez.

195 İş Avansları Hesabı, işletme adına mal ve hizmet satın alacak, işletme adına bir kısım gider ve ödemeleri yapacak personel ve personel dışındaki kişilere verilen iş avanslarının izlendiği hesaptır. Avans verildiğinde bu hesaba borç; avans alanın ibraz ettiği harcama veya ödeme belgelerine dayanılarak ilgili hesapların borcu karşılığında, bu hesaba alacak kaydedilir.

Yapılan incelemede, Şirketin araç muayene bedeli, oto yıkama ücreti vb. cari harcamalarının personele avans vermek suretiyle gerçekleştirilmesi gerekirken, bu gibi cari harcamaların şirket adına personel tarafından yapıldığı anda gider kaydedilerek karşılığında 100 Kasa Hesabından çıkış yapıldığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla, şirket adına personel tarafından bir harcama ya da ödeme yapılacağı zaman öncelikle personele avans verilmesi, verilen avansın 195 İş Avansları Hesabında izlenmesi ve gider gerçekleştiğinde de avans hesabının kapatılması gerekmektedir.