Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Döner Sermaye İşletmesi, tahakkuk etmiş alacaklarını muhasebeleştirmemekte ve bu alacakların tahsiline yönelik gerekli takipleri gerçekleştirmemektedir. 2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları’na göre, genel sağlık sigortası veya özel sigortası bulunmayan hastalara sunulan sağlık hizmetleri ile SGK tarafından karşılanmayan hizmetlerden kaynaklanan alacaklar, ilgili muhasebe hesaplarında izlenmemektedir. 26509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik, alacakların takibi ve tahsilinin idarenin sorumluluğunda olduğunu belirtmektedir.

Denetimlerde, Trakya Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde, sağlık hizmetlerinden yararlanan ancak sigortası bulunmayan hastalar için alacak tahakkuklarının yapıldığı, fakat bu alacakların muhasebe hesaplarına bildirilmediği tespit edilmiştir. Ayrıca, tahsilat ve takip işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür. Bu durum, 2014-2024 yılları arasında toplam 4.093.057,54 TL alacağın muhasebe dışı kalmasına ve kurumun mali tablolarında bu tutarların eksik görünmesine yol açmıştır.

Kamu İdaresi, SGK tarafından karşılanmayan hizmetlerden kaynaklanan alacakların muhasebe kayıtlarına alınmak üzere Trakya Üniversitesi Döner Sermaye Saymanlık Müdürlüğü’ne bildirileceğini belirtmiştir. Bu bağlamda, tahakkuk eden tüm alacakların muhasebe kayıtlarına işlenmesi ve mevzuatta belirtilen şekilde tahsilat ve takip işlemlerinin gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir.

BULGU: Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Döner Sermaye İşletmesinin Tahakkuk Etmiş Alacaklarının Muhasebeleştirilmemesi ve Bunların Tahsiline Yönelik Takiplerin Yapılmaması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Üniversite

Genel sağlık sigortası veya anlaşmalı özel sigortası bulunmayan hastalara verilen sağlık hizmetleri ile genel sağlık sigortası bulunmakla birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan sağlık hizmetlerinden ücret mukabili yararlananlara tahakkuk ettirilen alacakların ilgili muhasebe hesaplarında izlenmediği ve bunların tahsiline yönelik takiplerin yapılmadığı görülmüştür.

01.05.2007 tarih ve 26509 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin;

“Alacakların takip ve tahsil sorumluluğu” başlıklı 23’üncü maddesinde; alacakların takip edilerek tahsil edilebilir hâle getirilmesi idarenin görev ve sorumluluğunda olduğu, muhasebe yetkilisi, alacakların takibi için gerekli bilgileri ve belgeleri düzenli olarak işletmeye vermekle yükümlü olduğu, muhasebe yetkilisi, idarelerce ilgili mevzuatına göre tahakkuk ettirilerek tahsil edilebilir hâle gelmiş gelir ve alacakları ilgili hesaplara kaydederek, nakden veya mahsuben tahsil edilmesinden sorumlu olduğu,

Mezkur Yönetmelik’in 96’ıncı maddesinde, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senede bağlanmamış alacakların 120 Alıcılar hesabında, 98’inci maddesinde ise işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından doğan senede bağlanmış alacakların 121 Alacak Senetleri hesabında izleneceği,

belirtilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükmü değerlendirildiğinde; alacakların takip edilerek tahsil edilebilir hâle getirilmesi idarenin görev ve sorumluluğunda olduğu, muhasebe yetkilisinin ise tahakkuk etmiş alacakları ilgili muhasebe hesaplarına kaydederek alacakların takibi için gerekli bilgi ve belgeleri düzenli olarak işletmeye vermekle yükümlü olduğu, işletmenin kendi faaliyet alanı kapsamında gerçekleştirdiği mal ve hizmet satışlarından kaynaklı ve karşılığında herhangi bir senet alınmamış alacakların 120 Alıcılar hesabından, karşılığında senet alınmış alacakların ise 121 Alacak Senetleri hesabında izlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan denetimlerde, Trakya Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde sunulan sağlık hizmetlerinden yararlanmış ancak genel sağlık sigortası, anlaşmalı özel sigortası veya banka sandığı bulunmayan ücretli hasta, sağlık turizmi kapsamındaki hasta veya genel sağlık sigortası kapsamında olan ancak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan mesai dışı yapılan teşhis, tetkik, görüntüleme, ameliyat gibi hizmetlerlerden yararlananlar için kişi bazlı alacak tahakkuklarının yapıldığı, bu kayıtların otomasyon sisteminde tutulduğu ancak tahakkuk eden bu alacakların ilgili muhasebe hesaplarına alınmak üzere muhasebe yetkilisine bildirilmediği, ayrıca İdarece bunların tahsil ve takibine dair herhangi bir işlemin yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu şekilde 2014 yılından 2024 yılı sonuna kadar toplam 4.093.057,54 TL alacağın muhasebe dışı bırakılması suretiyle Kurumun mali tablolarında ilgili alacak hesaplarının bu tutarlar kadar az gözükmesine sebebiyet verilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan mesai dışı yapılan teşhis, tetkik, görüntüleme, ameliyat gibi hizmetlerinden yararlananlar için kişi bazlı alacak tahakkuklarının muhasebe kayıtlarına alınmak üzere, Trakya Üniversitesi Döner Sermaye Saymanlık Müdürlüğüne bildirileceği bilgisi verilmiştir.

Bu itibarla, Trakya Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezinde tahakkuk eden tüm alacakların muhasebe kayıtlarına alınmak üzere muhasebe yetkilisine bildirilmesi ve bunların tahsil ve takibinin mevzuatında belirtildiği şekilde yapılması gerekmektedir.