Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Sabit ve mobil haberleşme altyapısı ile şebekelerinden alınması gereken geçiş hakkı bedellerinin takip ve tahsilatının yapılmadığı tespit edilmiştir. 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporları, büyükşehir olmayan ilçe belediyelerinin mücavir alanlarında bu ücretlerin Belediye Gelir Tarifesi’nde yer almadığını ve dolayısıyla gelir kaleminin göz ardı edildiğini ortaya koymaktadır. 27 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik, işletmecilerin kamu ve özel mülkiyet alanlarından geçiş yapabilmeleri için gerekli ücretleri ödemelerini öngörmektedir.

Yönetmelik, geçiş hakkı ücretlerinin belirlenmesi ve artırılması konusunda ayrıntılı düzenlemeler içermektedir. Geçiş hakkı sağlayıcıları, işletmecilerle anlaşmalar yaparak bu ücretlerin ödeme şekillerini belirlemektedir. Ancak, belediyenin bu bedellerin tahsilatını gerçekleştirmemesi, önemli bir gelir kaybına yol açmaktadır. Bu durum, gerekli önlemlerin alınması gerektiğini göstermektedir.

Sonuç olarak, denetim bulguları doğrultusunda, belediyenin altyapı geçiş hakkı bedellerinin takip ve tahsilat işlemlerini başlatması önem arz etmektedir. Bu adım, hem belediyenin gelirlerini artıracak hem de yönetmelik hükümlerine uyum sağlanmış olacaktır.

BULGU: Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı ve Şebekelerinden Alınması Gereken Geçiş Hakkı Bedelinin Takip ve Tahsilatının Yapılmaması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir Olmayan İl Kapsamında Yer Alan İlçe Belediyesi

Belediye mücavir alanı içinde kalan sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerece ilişkin geçiş hakkı ücretlerine Belediye Gelir Tarifesinde yer verilmediği ve dolayısıyla da söz konusu gelir kaleminin takip ve tahsilinin yapılmadığı görülmüştür.

655 Sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye istinaden çıkarılan ve 27.12.2012 tarih ve 28510 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, “Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik” yürürlüğe girmiştir.

Bu Yönetmelik hükümlerine göre, işletmeciler, elektronik haberleşme hizmeti sunmak için gerekli şebeke ve altyapıyı kurmak, kaldırmak, bakım ve onarım yapmak gibi amaçlarla kamu ve özel mülkiyet alanlarının altından, üstünden ve üzerinden geçmeleri için tanınan haklar karşılığında, bu yönetmelikte belirtilen tarifeler esas alınarak geçiş hakkı sağlayıcısına ücret ödeyecektir.

Bu amaçlarla işletmelerle, mülkiyet ve sahibi, geçiş hakkı sağlayıcıları arasında anlaşma yapılacağı ve geçiş hakkına ait ücretlerin ödeme şekli, geçiş hakkına ilişkin anlaşmada yer alacağı, yine aynı Yönetmelik’te ifade edilmektedir.

Yönetmelik’in “Geçiş Hakkı Ücretleri” başlıklı 9’ncu maddesinde, geçiş hakkı kullanımında gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait mülkiyet alanları dışında kalan yerler için Geçiş Hakkı Sağlayıcısı tarafından, geçiş hakkını kullanan işletmeciden talep edilen geçiş hakkı ücreti, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde belirtilen fiyatları aşamayacağı, tapuda kamu kurum ve kuruluşları adına kayıtlı taşınmazlar için belirtilen ücret üst sınırı hariç olmak üzere, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde yer alan üst sınırları belirten fiyatlar, her mali yılın başında Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırılarak tespit edileceği, ilk yıldan sonraki geçiş hakkı ücretleri; bir önceki yıl geçiş hakkı ücretine en fazla Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırım yapılması suretiyle tespit edileceği hususları belirtilerek, geçiş ücretlerine ilişkin ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.

Aynı Yönetmelik’te işletmeci ve geçiş hakkı sağlayıcısının geçiş hakkına ilişkin anlaşmaları, Yönetmelikte belirlenen ilkeler doğrultusunda serbestçe yapabileceği, geçiş hakkına ait ücretlerin ödeme şeklinin sözleşmede yer alacağı hüküm altına alınmış ve ayrıca 01.01.2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere geçiş hakkı ücretleri tarifesi Yönetmelik’e eklenmiştir.

Belediye tarafından altyapı geçiş hakkı bedellerinin takip ve tahsili işlemlerinin yapılmadığı bu sebeple işletmelerden, yönetmelik ekinde belirtilen tarife uyarınca, altyapı geçiş hakkı bedelinin alınmadığı, bu gelirin takip ve tahsilinin yapılmaması sonucu, önemli bir gelirden mahrum kalındığı, dolayısıyla mahrum kalınan bu gelire yönelik gerekli çalışmaların yapılmaya başlanılması gerektiği değerlendirilmektedir.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından; bulgu konudu tespite iştirak edildiği ve bu doğrultuda hareket edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen düzenlemeler ve açıklamalar çerçevesinde, Belediye tarafından altyapı geçiş hakkı bedellerinin takip ve tahsili işlemlerinin yapılması gerekmektedir.