Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporları, Büyükşehir olmayan ilçe belediyelerinin bütçelerinde yer alan ödeneklerin %10’unun Kamu İhale Kurulu’nun onayı olmaksızın aşıldığını ortaya koymuştur. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21 ve 22. maddeleri çerçevesinde, belirlenen parasal limitler dahilinde gerçekleştirilen mal, hizmet ve yapım işlerine ilişkin harcamaların yıllık toplamı, bütçeye konulan ödeneklerin %10’unu geçmemelidir. Bu durum, ilgili kanunun 62. maddesinin (ı) bendinde de açıkça belirtilmiştir.

Yapılan incelemeler sonucunda, 2024 yılında gerçekleştirilen harcamaların toplam tutarı 86.164.530,49 TL olarak belirlenmiş, bu harcamalar için bütçeye konulan ödeneğin %10’luk kısmı ise 12.826.640 TL olarak tespit edilmiştir. İlgili kanun gereğince, kamu idarelerinin mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde, her bir alım için ayrı ayrı %10 oranının aşılmaması gerektiği vurgulanmaktadır.

Sonuç olarak, bütçeye konulan ödeneklerin %10’unun aşılması durumunda, Kamu İhale Kurulu’na başvurarak uygun görüş alınması zorunludur. Kamu idaresi, bu bulgulara uyulacağını belirtmiştir ve bu süreçlerin titizlikle takip edilmesi gerektiği önemle ifade edilmiştir.

BULGU: Parasal Limitler Dâhilinde Yapılan Alımlarda Bütçeye Konulan Ödeneğin %10’unun Kamu İhale Kurulunun Uygun Görüşü Alınmadan Aşılması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir Olmayan İl Kapsamında Yer Alan İlçe Belediyesi

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen parasal limitler dahilinde yapılan mal, hizmet ve yapım işlerine ilişkin harcamaların yıllık toplamının, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan, 2024 yılı bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu aştığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (ı) bendinde; “Bu Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar, gerek 21’inci maddenin birinci fıkrasının (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22’nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan aşamayacaklardır.

31.12.2020 tarih ve 31351 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin (ı) Bendi Kapsamında Yapılacak Başvurulara İlişkin Tebliğ”in “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasında; Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendine göre, Kanun kapsamında yer alan ve bütçe sahibi olan kamu idarelerinin; Kanun’un gerek 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi, gerekse temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar hariç 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında yapacakları harcamalarda, bütçelerine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu Kurulun uygun görüşü olmadan aşamayacağı, bu oran aşılarak Kuruma yapılan başvuruların reddedileceği,

3’üncü fıkrasında ise Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre ihtiyaçların temininde bütçe sahibi olan kamu idareleri tarafından, yıllık bütçelerine bu amaçla konulan toplam ödenek tutarının dikkate alınacağı; mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine bu amaçla konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı %10 oranının hesaplanacağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca 2024 yılında yapılan mal, hizmet alımı ve yapım işlerine ilişkin harcama toplamlarının 86.164.530,49 TL olduğu ancak bu amaçla bütçeye konulan ödeneğin yüzde 10’luk kısmının 12.826.640 TL olduğu tespit edilmiştir.

İdarenin mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine yönelik 2024 yılı ödenekleri ve yıl içerisinde parasal limit kapsamında yapılan harcamalara ilişkin detaylı bilgilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.

Tablo 10: Mal, Hizmet Alımı ve Yapım İşlerine Ayrılan Ödenekler ve Harcama Tutarları

2024 Yılı	Bütçe Ödeneği (TL) (a)	Gerçekleşen Harcama (TL) (b)	Gerçekleşme Oranı (%)
Mal Alımları	38.048.750,00	30.855.338,19
Hizmet Alımları	46.567.650,00	45.992.461,03
Yapım İşleri	43.650.000,00	9.316.731,27

Kamu İdaresi cevabında, bulgu konusuna riayet edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için bütçeye konulan yıllık toplam ödenekler dikkate alınarak her bir alım için ayrı ayrı %10 oranının aşılıp aşılmadığı kontrol edilmeli ve böyle bir zorunluluk durumunda buna ilişkin başvuruların Kamu İhale Kurumuna yapılarak Kuruldan uygun görüş alınması gerekmektedir.