Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporları kapsamında yapılan incelemede, Büyükşehir olmayan il kapsamındaki bir ilçe belediyesinin, Ahiler Kalkınma Ajansı’na aktarılması gereken katılım paylarını 363 – Kamu İdareleri Payları Hesabı’na kaydetmeden doğrudan 630 – Giderler Hesabı’na gider olarak kaydettiği tespit edilmiştir. 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Hizmetlerine İlişkin Kanun’un 19. maddesi, il özel idareleri için belirli bir oranla gelir aktarımını düzenlemektedir. Bu payların muhasebeleştirilmesi ise Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde detaylandırılmıştır.

Denetim sonucunda, 2024 yılında Ahiler Kalkınma Ajansı’na yapılan pay aktarımının 363 – Kamu İdareleri Payları Hesabı’na kaydedilmeden giderleştirildiği anlaşılmıştır. İlgili idare, bu bulguya itiraz ederek, gelecekteki pay aktarımının 363 – Kamu İdareleri Payları Hesabı’nda izleneceğini taahhüt etmiştir. Bu durum, kamu idaresinin hesaplarının doğru bir şekilde yönetilmesi açısından önem taşımaktadır.

Sonuç olarak, kamu idaresinin, ilgili payların izlenmesi için 363 – Kamu İdareleri Payları Hesabı’nın etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Bu uygulama, mali şeffaflık ve hesap verebilirlik açısından kritik bir rol oynamaktadır.

BULGU: Kamu İdareleri Payları Hesabının Kullanılmaması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir Olmayan İl Kapsamında Yer Alan İlçe Belediyesi

İdare tarafından, Ahiler Kalkınma Ajansına aktarılması gereken katılım paylarının 363- Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmeksizin doğrudan gider kaydedildiği tespit edilmiştir.

5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Hizmetlerine İlişkin Kanun’un “Gelirler ve yönetilecek fonlar” başlıklı 19’uncu maddesinin d bendinde; İl özel idareleri için bir önceki yıl gerçekleşen bütçe gelirleri üzerinden, tahsisi mahiyetteki gelirler ile genel ve özel bütçeli kuruluşlardan alınan yardım kalemleri hariç tutulmak üzere, cari yıl bütçesinden yüzde %1 oranında aktarılacak pay ajansın gelirleri arasında sayılmıştır.

Hesaplanan ve ödenen payın nasıl muhasebeleştirileceği ise Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde gösterilmiştir.

Yönetmelik’in, 363 Kamu İdare Payları Hesabı ile ilgili 276 ve 277’nci maddelerinde; hesabın bütçe geliri olarak nakden veya mahsuben tahsil edilip, özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için kullanılacağı, bütçe geliri olarak tahsil edilip özel kanunları gereğince diğer kurumlara aktarılmak üzere hesaplanan tutarlar bir taraftan bu hesaba alacak yazılırken 630 Giderler Hesabına borç yazılacağı, kayıtlı tutarlardan nakden veya mahsuben ödenen tutarların ise bu hesaba borç ve ilgili hesaplara alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, 2024 yılında Ahiler Kalkınma Ajansına pay aktarıldığı fakat aktarılan bu payın 363-Kamu İdareleri Payları Hesabına kaydedilmeden doğrudan 630-Giderler Hesabına kaydedilerek giderleştirildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulgu konusu hususa iştirak edilmiş ve ilgili kalkınma ajansına gönderilecek olan payların doğrudan giderleştirilmesi uygulamasına son verilerek 363-Kamu İdareleri Payları Hesabında izlenmeye başlanacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak yukarıda belirtildiği üzere, Kamu idaresi tarafından söz konusu ilgili payların izlenmesi için 363-Kamu İdareleri Payları Hesabının kullanılması sağlanmalıdır.