| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 18’inci maddesi uyarınca Türkiye Jokey Kulübü tarafından Büyükşehir Belediyesine ödenen eğlence vergilerinden ayrılması gereken payların ilçe belediyelerine düzenli bir şekilde aktarılmadığı görülmüştür. 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun, 17’nci maddesinde Kanun’un 21’inci maddesinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetlerinin Eğlence Vergisine tabi olduğu; 18’inci maddesinde, verginin mükellefinin, eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzel kişiler olduğu; 20’nci maddesinin, (1) ve (2) numaralı bentlerinde, matrahın, biletle girilen yerlerde Eğlence Vergisi hariç olmak üzere bilet bedeli olarak sağlanan gayri safi hasılat olduğu (bilet bedeli dışında bağış veya başka adlar altında alınan paralar dâhil), müşterek bahislerde ise, iştirakçilerden tahsil edilen tutardan, Katma Değer Vergisi düşüldükten sonra kalan tutar olduğu; 21’inci maddesinde, biletle girilen yerlerden olan spor müsabakaları, at yarışları ve konserlerden %10 ve müşterek bahislerden %5 oranında eğlence vergisi alınacağı hüküm altına alınmıştır. Kanun’un 22’nci maddesinin (2) numaralı bendinde ise, müşterek bahislerde her aya ait verginin, o ayı takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye bir beyanname ile bildirilmesi ve aynı sürede ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun, “Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde “2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan oran ve esaslara göre büyükşehir belediyesince tahsil olunacak at yarışları dâhil müşterek bahislerden elde edilen Eğlence Vergisinin % 20’si müşterek bahislere konu olan yarışların yapıldığı yerin belediyesine, % 30’u nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe belediyelerine ayrıldıktan sonra kalan % 50’si” büyükşehir belediyesinin gelirleri olarak sayılmıştır. Anılan hükümlerden anlaşılacağı üzere, at yarışları dâhil müşterek bahisler nedeniyle doğacak eğlence vergisinin büyükşehir belediyelerince tahsil edilmesi ve maddede belirtilen esas ve oranlar dâhilinde ilçe belediyelerine dağıtılması gerekmektedir. 2021 yılında Türkiye Jokey Kulübü tarafından Adana Büyükşehir Belediyesine ödenen vergiler toplamı 48.292.412,46 TL olup, bu tutarın; %20’sinin at yarışlarının yapıldığı yer ilçe belediyesi olan Seyhan Belediyesine (9.658.482,49 TL), %30’unun da nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe belediyelerine (14 ilçe mevcuttur) ayrılması, kalan % 50’sinin ise Büyükşehir Belediyesinin geliri olması gerekmektedir. Yapılan incelemede, 2021 yılında Türkiye Jokey Kulübünce Büyükşehir Belediyesine ödenen 48.292.412,46 TL tutarındaki eğlence vergisinden ilçe belediyelerine gönderilmesi gereken payın 24.146.206,24 TL olduğu; bu tutardan, 3.081.039,27 TL’lik kısmının nakden ödeme suretiyle ilçe belediyelerine aktarıldığı, 10.704.213,86 TL’lik kısmının da geçmiş yıllar ve 2021 yılı dâhil ilçe belediyelerince Büyükşehir Belediyesine gönderilmesi gereken çevre temizlik vergisi (ÇTV) paylarından mahsup edildiği, bu şekilde toplam 13.785.253,53 TL’lik ödeme sağlandığı, ancak kalan 10.360.952,71 TL’nin ilçe belediyelerine aktarılmadığı tespit edilmiştir. Bu itibarla, Türkiye Jokey Kulübü tarafından Büyükşehir Belediyesine ödenen vergilerden ayrılması gereken payların, ilçe belediyelerine aktarılmaması 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’na aykırılık teşkil etmektedir. Belediyenin ek bir mali külfetle karşı karşıya gelmesini önlemek adına ilçe belediyelerinin paylarının zamanında ve tam olarak ödenmesi gerekir. |
