İç Kontrol Sisteminin Kurulması ve İşleyişine İlişkin Eksiklikler Bulunması (Sayıştay)

BULGU: İç Kontrol Sisteminin Kurulması ve İşleyişine İlişkin Eksiklikler Bulunması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Üniversite

Kurumun 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümleri ve ilgili mevzuat gereğince, iç kontrol sisteminin kurulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi aşamalarında eksikler olduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kanun’un “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde, denetim tarihinde yürülükte olan ve 05.03.2025 tarihinde kaldırılan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar’ın 8’inci maddesinde ve Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği’nde; Üst yöneticilerin, mali yönetim ve kontrol sisteminin kurulmasından, işleyişinin gözetilmesinden, izlenmesinden ve Kanun’da belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden sorumlu oldukları ve bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirecekleri hükme bağlanmıştır.

Bu çerçevede 26.12.2007 tarih ve 26738 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği’nde, iç kontrol sistemlerinin Kamu İç Kontrol Standartlarına uyumunu sağlamak üzere yapılması gereken çalışmaların belirlenmesi, bu çalışmalar için eylem planı oluşturulması, gerekli prosedür ve ilgili düzenlemelerin hazırlanması, çalışmaların etkili bir şekilde yürütülmesini sağlamak üzere idarelerin üst yöneticileri tarafından gerekli önlemlerin alınması gerektiği belirtilmiştir.

Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi ile kamu idarelerinin iç kontrol sistemlerini Kamu İç Kontrol Standartları ile uyumlu hale getirmek üzere yapılması gereken çalışmalar belirlenmiş ve kamu idarelerinin bu çalışmalar için eylem planı oluşturma, gerekli prosedür ve ilgili düzenlemeleri hazırlama çalışmalarında, bu rehberden yararlanmalarına olanak sağlanmıştır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan 02.12.2013 tarih ve 70451396-24 sayılı “Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum” konulu Genelge’de ise; Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Planlarını gönderen genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin eylem planlarının Hazine ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce merkezi uyumlaştırma görevi çerçevesinde yürütülen izleme çalışmaları sonucunda, idarelerce yürütülmekte olan söz konusu çalışmalarla ilgili Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sayıştay tarafından tespit edilen eksiklikler belirtilerek, kamu idarelerinin eylem planlarını gözden geçirip Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı Rehberi çerçevesinde revize ederek en geç 31.12.2014 tarihine kadar üst yöneticinin onayını müteakip Hazine ve Maliye Bakanlığı’na göndermeleri ve eylem planlarında belirtilen eylemlerin ise iki yıl içinde (31.12.2016 tarihine kadar) tamamlanmasının gerektiği ifade edilmiştir.

Üniversitenin iç kontrol sisteminin kurulması ve işleyişine yönelik çalışmaların incelenmesinde;

Üniversitenin tüm birimlerinin iç kontrol sisteminin yılda en az bir kez değerlendirmediği ve raporlanmadığı, İç Kontrol İzleme ve Yönlendirme Kurulunun oluşturulduğu ancak henüz bir değerlendirme çalışmasının yapılmadığı,

2024 yılında güncellenen İç Kontrol Eylem Planı’nda öngörülen bir eylem olarak Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Dürüstlük ve Etik Değerler Yönergesi’nin düzenlenmesi ve tüm personele duyurulmasına ilişkin Personel Daire Başkanlığı’na yazı ile bildirildiği ancak henüz tamamlanmış bir çalışma olmadığı,

Yetki devirleri ve sınırlarının yazılı olarak belirlenmesi kapsamında 2024 yılı içinde İmza Yetkileri ve Yetki Devri Prosedürü’nün hazırlanması ve tüm personele duyurulmasının Personel Daire Başkanlığı’na yazı ile bildirildiği ancak bu hususta henüz tamamlanmış bir çalışma olmadığı,

2024 yılında güncellenen İç Kontrol Eylem Planı kapsamında hassas görevlere ilişkin ilişkin prosedürler geliştirmeleri ve iş devamlılığı için ortaya çıkabilecek risklere karşı alınacak önlemleri belirlemeleri için Hassas Görevler Kılavuzunun hazırlandığı, ancak harcama birimlerinin bu Kılavuzu dikkate alarak Hassas Görev Belirleme Formu ve Hassas Görev Envanteri Formu hazırlamaları çalışmalarına henüz başlamamış oldukları,

Kurumsal risklerin henüz belirlenmediği, güncellenen İç Kontrol Eylem Planı kapsamında Kurumsal Risk Yönetimi Yönergesinin hazırlık çalışmalarına başlanmasının planlandığı,

İç kontrol risklerinin henüz belirlenmediği, güncellenen İç Kontrol Eylem Planı kapsamında Kurumsal Risk Yönetimi Yönergesinin hazırlık çalışmalarına başlanmasının planlandığı,

Kurumda boş olan iç denetçi kadrosuna yeni atama yapıldığından biriminin iç kontrol sistemine ilişkin denetim ve raporlama çalışmalarının olmadığı, aynı zamanda bir iç denetçinin, iş hacmi, konu çeşitliliği, döner sermaye ve iktisadi işletme faaliyetleri de dikkate alındığında yetersiz olduğu,

tespit edilmiştir.

Üniversite yönetimince, iç kontrole ilişkin olarak yapılan işlemler mevcut ise de uygulamada halen yukarıda belirtilen yetersizlik ve eksikliklerin bulunduğu görülmektedir.

Kamu İdaresi cevabında; Dürüstlük ve Etik Değerler Yönergesi, Hassas Görev Belirleme Formu ile Hassa Görev Envanter Listesinin hazırlanması ve kurumsal risklerin belirlenmesi çalışmalarının 2025 yılı içinde tamamlanacağı, ayrıca 2025 yılı için iç kontrole yönelik bir değerlendirme çalışmasının yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; söz konusu eksikliklerin giderilmesinin iç kontrol sisteminin sağlıklı şekilde işlemesine katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.