Geçici görevlendirme süresince ödenmeyen ek özel hizmet tazminatının yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebi (KDK)

T.C. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

(OMBUDSMANLIK)

SAYI : 2025/687-S.25.1053

BAŞVURU NO : 2024/11086

KARAR TARİHİ : 21.01.2025

TAVSİYE KARARI

BAŞVURUYA KONU İDARE : HAKKARİ İL ÖZEL İDARESİ

Geçici görevlendirmesi süresince ödenmeyen ek özel hizmet

BAŞVURUNUN KONUSU :

tazminatının (Bölge tazminatı) hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesi taleplidir

BAŞVURU TARİHİ : 06.09.2024

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Başvuran özetle; Malatya Turgut Özal Üniversitesi bünyesinde 657 sayılı Kanun kapsamında mühendis olarak görev yapmaktayken 29.09.2023 tarihinde Hakkâri İl Özel İdaresi emrine 1 yıl süreyle kurumlar arası geçici görevlendirmeyle görevlendirildiğini, söz konusu sürede maaşını ödeyen Üniversite tarafından

-fiilen çalışmadığı gerekçesiyle- ek özel hizmet tazminatı ödemesinin kesilerek fiilen görev yaptığı kurum olan Hakkâri İl Özel İdaresi tarafından ödenmesi gerektiğinin belirtildiğini, Hakkâri İl Özel İdaresi tarafından da -kendi isteğiyle geçici görevli geldiği gerekçesiyle- ödeme yapılamayacağının belirtildiğini, Malatya ve Hakkâri illerinin kalkınmada öncelikli bölgeler olduğunu ifade etmiş olup ek özel hizmet tazminatının (Bölge tazminatı) geriye dönük olarak yasal kayıplarıyla birlikte ödenmesini talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2. Kamu Denetçiliği Kurumunun 25.09.2024 tarihli ve – sayılı yazısına istinaden

Hakkâri İl Özel İdaresi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü tarafından gönderilen 04.11.2024 tarihli ve – – sayılı yazıda özetle; başvuranın geçici görevlendirmesine ilişkin belgelerin gönderildiği, başvuru konusu talebe dair başvuran tarafından yargı organlarında açılmış/sonuçlanmış bir davanın bulunmadığı ve ilgili düzenlemeler kapsamında talebe ilişkin çözüm yolunun olmadığı belirtilmiştir.

III. İLGİLİ MEVZUAT

3. 2709 sayılı T.C. Anayasası’nın “Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı” başlıklı 74 üncü maddesinde “…Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler…”,

4. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun Görevi” başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında “Kurum, idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin her türlü eylem ve işlemleri ile tutum ve davranışlarını; insan haklarına dayalı adalet anlayışı içinde, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemek, araştırmak ve idareye önerilerde bulunmakla görevlidir.”,

5. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

5.1. “Zam ve Tazminatlar” başlıklı 152 nci maddesinde “…II- Tazminatlar:

Görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro ünvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar gözönüne alınarak bu Kanunda belirtilen en yüksek Devlet Memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının,

A – ÖZEL HİZMET TAZMİNATI:

…c) Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda görev yapanlardan; 1. Dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim veren okul mezunları için % 168’ine, Yüksek Mühendis, Yüksek Mimar, Mühendis, Mimar ve Şehir Plancısı kariyerlerini haiz olup (Bunlardan

Müdür ve daha üst merkez ve taşra birim yöneticileri dahil) 1-4 üncü derecelerden aylık alan ve kurumlarınca belirlenen büyük yatırım projelerinde fiilen çalışanlara bu projelerde çalıştıkları sürece ayrıca

% 30’una, Ancak, bu hükme göre ilave ödeme yapılacak toplam personel sayısı, ilgili kurumun belirtilen kariyerleri haiz toplam personel sayısının % 10’unu geçemez. (Hesaplamalarda küsurlar tama iblağ edilir.)…

Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden kalkınmada öncelikli yörelere sürekli görevle atananlara, bu yörelerde fiilen çalıştıkları sürece ayrıca 35 puana kadar ilave yapılabilir.

(Ek paragraf: 21/3/2006 – 5473/3 md.) Teknik Hizmetler Sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara, bulundukları kadrolar esas alınmak suretiyle, çalışılan her gün için belirlenecek oranlarda ve üçer aylık dönemler itibarıyla toplamı 60 puanı aşmayacak şekilde, dönem sonlarında ödenmek üzere ek özel hizmet tazminatı verilebilir…”,

5.2. “Kurumlar arası geçici süreli görevlendirme” başlıklı Ek 8 inci maddesinde “Memurlar, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu kurum ve

kuruluşlarında aşağıda belirtilen şartlarla geçici süreli olarak görevlendirilebilir:

a) Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, memurun görevlendirileceği kurumda göreve ilişkin 4 üncü ve daha yukarı bir dereceden boş bir kadronun bulunması şarttır.

b) Geçici süreli görevlendirilen memurlar, geçici süreli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdür.

c) Geçici süreli olarak görevlendirilen memurlar, yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere, aylıkları ile diğer malî ve sosyal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların kadroları ile ilişkileri, kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları devam eder.

d) Geçici süreli görevlendirme süresi bir yılda altı ayı geçemez. Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri için geçici görevlendirme süresi en çok iki yıldır; gerekli görülmesi hâlinde bu süre bir katına kadar uzatılabilir.

e) Geçici süreli görevlendirmenin, memurların göreviyle ilgili olması şarttır.

f) Geçici süreli görevlendirmede memurun muvafakati aranır.

Birinci fıkrada belirtilen hâller dışında memurlar, kamu yararı ve hizmet gerekleri sebebiyle ihtiyaç duyulması hâlinde kurumlarınca, Devlet Personel Başkanlığının uygun görüşü alınarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarında altı aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilebilir.”,

5.3. “3659 ve 2847 sayılı kanunlar ile bunların ek ve değişikliklerine tabi kurumlar” başlıklı Ek Geçici

9 uncu maddesinde (Ek: 31/7/1970 – 1327/90 md.; Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975

– 1897/2 md.) “3659 sayılı Kanunla ek ve değişiklikleri, 2847 sayılı Kanun ile ek ve değişikliklerine tabi olan kurumların (Et ve Balık Kurumu ve Petrol Ofisi dahil) personeli hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar, söz konusu kanunların ilgili hükümleri ile özel kanunlarındaki hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

Ancak, bu kurumlarda çalışan personelin aylıklarının hesabında aşağıdaki esaslar uygulanır.

A) Söz konusu kurumlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hizmetlerinin gerektirdiği görevler için 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde belirtilen sınıflara göre ve 35 inci maddedeki esaslar dairesinde kadrolarını tespit ederler.

B) Bu kurumlar personelinin aylıklarının hesabında bu Kanuna ekli (1) sayılı gösterge tablosu esas alınır.

Bu kurumlar için tespit edilen sınıflara giriş ve hizmette derece yükselmeleri ve kademe ilerlemeleri ve öğrenim derecelerine göre yükselebilecekleri en yüksek dereceler hususunda bu kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

Bu kurumlarda 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerden alınabilecek kadrolar ve ek gösterge verilecek görevler genel ve katma bütçeli kuruluşlarda bu derecelere tahsis edilmiş kadroların sayısı ve görev nitelikleri gözönünde bulundurulmak suretiyle her yıl Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilir.

Bu kurumlarda yönetim kuruluna katılacak işçi üyeler ile kamu kesimi dışından gelecek işveren temsilcisi üyelere diğer yönetim kurulu üyelerine ödenen tutarda (ek gösterge dahil) ödeme yapılır.

Bu madde kapsamına giren kurumların genel müdürleri ile genel müdür muavinleri hakkında 657 sayılı

Kanunun istisnai memurlarla ilgili hükümleri uygulanır.”,

6. 17.04.2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet

Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın; 6.1. “Görevin fiilen yapılması” başlıklı 6 ncı maddesinde “(1) Zam ve tazminatların ödenebilmesi için, I, II ve III sayılı cetvellerde gösterilen personelin, kadro unvanı ile kariyer ve yürüttüğü görevin gerektirdiği hizmetleri kanunların öngördüğü durumlar saklı kalmak üzere fiilen yapması zorunludur.”,

6.2. “Bölgelere göre verilecek ek özel hizmet tazminatı” başlıklı 7 nci maddesinde “(1) Teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarına dahil kadrolarda bulunan ve ekli IV sayılı Cetvelde gösterilen yerleşim birimlerine sürekli görevle atananlara, bu yerlerde fiilen çalıştıkları sürece, ekli II sayılı Cetvelin (E) ve (F)

bölümlerinde bölgeler itibarıyla belirlenen özel hizmet tazminatı oranları ek olarak ödenir ve bu ek tazminatın ödenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır.

a) Fiilen bölgede çalışılan süre, göreve başlama ile görevden ayrılma tarihleri arasında geçen süre olup, bu süreye;

1) Mehil müddeti,

2) Hizmet içi eğitim, seminer, kurs ve geçici görevle bölge dışında 10 günden fazla bir süre ile

görevlendirme hallerinde, bu sürelerin tamamı; 10 gün ve daha kısa süreli görevlendirmelerin toplamının bir yılda 30 günü aşması halinde ise aşan kısmı,

3) Hastalık izni, istirahat ve hava değişimi süreleri (görevin yapılması sırasında veya görevden dolayı

olduğunun amirlerince onaylanması şartıyla hastalanan, yaralanan, kazaya uğrayan ve sakatlananların tedavi ve hastalık izni süreleri hariç),

4) Mazeret izinleri,

5) Yurt dışı geçici görevlendirme süreleri,

6) Görevden uzaklaştırılma, gözaltına alınma, açığa alınma ve tutuklanma süreleri, Türk Silahlı

Kuvvetlerinde görevli personele disiplin amirlerince veya disiplin mahkemelerince verilen oda hapsi süreleri (Bunlar hakkındaki kamu davasının düşmesi, ortadan kaldırılması, yargılamanın men’ine veya beraatine karar verilmesi hallerinde geriye dönük olarak bu süreler için ödeme yapılmaz), dahil değildir.

b) Ek özel hizmet tazminatı esas olarak, personelin asli görev yerine göre tespit edilir. Ancak kesintisiz 15 günden, kesintili olarak da bir yılda 3 aydan fazla bir süre ile bölge içinde fakat memuriyet mahalli dışında görevlendirilenlerin, geçici görev sürelerinin söz konusu süreleri aşan kısmına, geçici görev mahalli için öngörülen oranlar üzerinden ödeme yapılır. 3 güne kadar olan geçici görevler, bu bentte belirtilen sürelerin hesabında dikkate alınmaz.

c) Sağlık Hizmetleri Sınıfı personeli için “köy ve diğer yerleşim birimleri”nde ödenecek ek özel hizmet tazminatı hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır.

ç) Asli görev yerleri IV sayılı Cetvel kapsamı dışında bulunanlardan, bu Cetvel kapsamındaki yerleşim birimlerine vekaleten atananlara veya geçici olarak görevlendirilenlere, bu görevlerinden dolayı anılan

Cetvelde yer alan bölgeler için öngörülen ek özel hizmet tazminatı ödenmez.”,

7. 160 seri no.lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğin “E- Uygulamaya İlişkin Ortak

Açıklamalar” bölümünde “…4- Kararın 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında, zam ve tazminatların ödenebilmesi için, Karara ekli I, II ve III sayılı cetvellerde gösterilen personelin kadro unvanı ile kariyer ve yürüttüğü görevin gerektirdiği hizmeti kanunların öngördüğü durumlar saklı kalmak üzere fiilen yapmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.

Buna göre, kanunların öngördüğü saklı durumlar gereğince; a) Yıllık, mazeret ve hastalık izinlerinde, b) Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda yeni göreve başlamak üzere verilen sürede (mehil müddeti), c) Yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirmelerde, d) Hizmet içi eğitim, seminer ve kurslarda, e) Süresi ne olursa olsun görevden uzaklaştırılan ve herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan; kovuşturmaya yer olmadığına, yargılamanın men’ine veya beraatına ve her ne sebeple olursa olsun kamu davasının düşmesine veya ortadan kaldırılmasına karar verilenlerin, görevden uzakta, tutuklulukta veya gözaltında geçirdikleri sürelerde, görevin fiilen yapılması şartı aranmayacaktır.

Ancak, – IV sayılı Cetvelde sayılan yerleşim birimlerine sürekli görevle atanan teknik ve sağlık hizmetleri sınıfı personeline bölgeler itibarıyla, – II sayılı Cetvelin (F) Sağlık Hizmetleri Bölümünün 8 inci sırasında belirtilen sağlık personeline “köy ve diğer yerleşim birimleri” itibarıyla, ödenecek olan ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde bu açıklamalara değil, Kararın 7 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen esaslara uyulacaktır.

Buna göre, teknik ve sağlık hizmetleri sınıfında bulunan personele, IV sayılı Cetvelde ve II sayılı Cetvelin (F) Bölümünün 8 inci sırasında sayılan yerleşim birimleri için öngörülen ek özel hizmet tazminatı peşin olarak ödenecek, Kararın 7 nci maddesinin birinci fıkrasındaki hallerin meydana gelmesi halinde de, gün hesabı ile hesaplanarak geri alınacaktır. Ayrıca bir aydan uzun süreli kesinti yapılmasını gerektiren bir durumun, aylık ödenmeden önce belli olması halinde, peşin ödemenin yapılmayacağı tabiidir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.

IV. KAMU DENETÇİSİ SN. SADETTİN KALKAN’IN KAMU BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ

8. Kamu Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde hazırlanan ‘Tavsiye Karar Önerisi’

Kamu Başdenetçisine sunulmuştur.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

A. Hukuka, Hakkaniyete ve İnsan Haklarına Uygunluk Yönünden Değerlendirme

9. Malatya Turgut Özal Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığında Mühendis (Elektrik

Elektronik Mühendisi) kadrosunda görev yapmaktayken, öğretmen olan eşinin Hakkari iline atandığı gerekçesiyle kendi talebi üzerine, 29.09.2023 tarihinden geçerli olmak üzere 1 yıl süreyle Hakkari İl Özel

İdaresine geçici olarak görevlendirilen ve 11.10.2023 – 09.02.2024 tarihleri arasında Yüksekova

Kaymakamlığı İlçe Özel İdare Müdürlüğünde görev yapan başvuran tarafından; söz konusu geçici süreli görevlendirmesi süresince ödenmeyen ek özel hizmet tazminatının (Bölge tazminatı) geriye dönük olarak yasal kayıplarıyla birlikte ödenmesi talep edilmektedir.

10. Dosya kapsamına idare tarafından sunulan belgelerden; 10.1. Başvuranın Üniversitedeki görevinden 28.09.2023 tarihi itibariyle ayrıldığı, 1 yıl süreyle geçici olarak görevlendirildiği Hakkari İl Özel İdaresinde 29.09.2023 tarihinde göreve başladığı, 10.2. Valilik Makamının 09.10.2023 tarihli ve sayılı oluru ile Yüksekova İlçe Özel İdare

Müdürlüğüne geçici olarak görevlendirilen başvuranın 11.10.2023 tarihinde göreve başladığı ve eşinin

Hakkari merkeze görevlendirilmesi nedeniyle görev süresinin 09.02.2024 tarihinde sona erdiği, 10.3. Başvuranın Hakkari İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğine hitaplı 03.04.2024 tarihli dilekçesiyle ek özel hizmet tazminatının ödenmesi isteminde bulunduğu, ancak 10.07.2024 tarihli ve – – sayılı yazı ile talebin uygun görülmediğinin bildirildiği, 10.4. Hakkari İl Özel İdaresi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünün Malatya Turgut Özal Üniversitesi

Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığına hitaplı 06.05.2024 tarihli ve – – sayılı yazısında, kendi talebiyle geçici görevlendirme ile geldiğinden ek özel hizmet tazminatına ilişkin herhangi bir ödeme yapılmayacağının belirtildiği, 10.5. Malatya Turgut Özal Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığının Hakkari İl Özel İdaresine hitaplı 31.05.2024 tarihli ve – – sayılı yazısında, 2006/10344 sayılı Devlet

Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 7 nci maddesi hükmü gereği geçici görevlendirmesi bulunan ve fiili olarak Üniversitede görev yapamayan ilgili personel için söz konusu ödemenin yapılamayacağının ifade edildiği anlaşılmıştır.

11. 657 sayılı Kanunun 152 nci maddesinde, teknik hizmetler sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara, bulundukları kadrolar esas alınmak suretiyle ek özel hizmet tazminatı verilebileceği; Ek 8 inci maddesinde ise memurların, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında geçici süreli olarak görevlendirilebilecekleri, geçici süreli olarak görevlendirilen memurların aylıkları ile diğer malî ve sosyal haklarını kurumlarından alacakları hükümlerine yer verilmiştir.

12. Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 6 ncı maddesinde, zam ve tazminatların ödenebilmesi için ekli I, II ve III sayılı cetvellerde gösterilen personelin, kadro unvanı ile kariyer ve yürüttüğü görevin gerektirdiği hizmetleri kanunların öngördüğü durumlar saklı kalmak üzere fiilen yapmasının zorunlu olduğu; 7 nci maddesinde, teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarına dahil kadrolarda bulunan ve ekli IV sayılı Cetvelde gösterilen yerleşim birimlerine sürekli görevle atananlara, bu yerlerde fiilen çalıştıkları sürece, ekli II sayılı Cetvelin (E) ve (F) bölümlerinde bölgeler itibarıyla belirlenen özel

hizmet tazminatı oranlarının ek olarak ödeneceği, fiilen bölgede çalışılan sürenin, göreve başlama ile görevden ayrılma tarihleri arasında geçen süre olduğu ve bu süreye maddede sayılanların yanı sıra geçici görevle bölge dışında 10 günden fazla bir süre ile görevlendirme hallerinde bu sürelerin tamamının dahil olmadığı, ek özel hizmet tazminatının esas olarak personelin asli görev yerine göre tespit edileceği, ancak kesintisiz 15 günden, kesintili olarak da bir yılda 3 aydan fazla bir süre ile bölge içinde fakat memuriyet mahalli dışında görevlendirilenlerin geçici görev sürelerinin söz konusu süreleri aşan kısmına, geçici görev mahalli için öngörülen oranlar üzerinden ödeme yapılacağı düzenlemelerine yer verilmiştir.

13. 657 sayılı Kanun ve aynı Kanunun ek geçici 9 uncu maddesi kapsamına giren kurumlardan aylık alanlara, ne miktarda zam ve tazminat verileceğine dair 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın uygulanması sırasında ortaya çıkması muhtemel tereddütlerin giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla açıklamaların yer aldığı 160 seri no.lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde, kanunların öngördüğü saklı durumlar gereğince yurtiçi geçici görevlendirmelerde görevin fiilen yapılması şartı aranmayacağı, ancak IV sayılı Cetvelde sayılan yerleşim birimlerine sürekli görevle atanan teknik ve sağlık hizmetleri sınıfı personeline bölgeler itibarıyla ödenecek olan ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde, Kararın 7 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen esaslara uyulacağı hususlarına yer verilmiştir.

14. 29.12.2022 tarihli ve 32058 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6617 karar sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 2023 yılında da uygulanmaya devam edilmesi, 02.07.2024 tarihli ve 32890 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8702 karar sayılı

Cumhurbaşkanı Kararı ile Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 2024 yılında da uygulanmaya devam edilmesi Cumhurbaşkanlığınca uygun görülmüştür.

15. Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar eki Kalkınmada Öncelikli Yörelerin

Derecelerini gösterir IV sayılı Cetvelde; Üniversitenin bulunduğu Malatya ili Battalgazi ilçesinin dördüncü bölgede, Hakkâri ili ve Yüksekova ilçesinin yedinci bölgede yer aldığı görülmektedir.

16. Buna göre; başvuranın teknik hizmetler sınıfına dahil kadroda bulunduğu ve Devlet Memurlarına

Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar eki IV sayılı Cetvelde gösterilen Malatya iline (4. bölge)

sürekli görevle atandığı, geçici süreli olarak 1 yıl için yapılan görevlendirmenin başvuranın talebi üzerine

-söz konusu IV sayılı Cetvelde gösterilen Hakkari iline (7. bölge)- Hakkari İl Özel İdaresinin talebi ve

Üniversitenin izni ile yapıldığı, IV sayılı Cetvelde sayılan yerleşim birimlerine sürekli görevle atanan teknik hizmetler sınıfı personeline bölgeler itibarıyla ödenecek olan ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde, Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 7 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen esaslara uyulacağının 160 seri no.lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde düzenlenmiş olduğu, mevzuatı gereği bölgeler itibarıyla belirlenen özel hizmet tazminatının ödenmesinde fiilen çalışma şartı arandığı, bahsi geçen Kararın 7 nci maddesi gereği göreve başlama ile görevden ayrılma tarihleri arasında geçen sürenin fiilen bölgede çalışılan süre olduğu ve geçici görevle bölge dışında 10 günden fazla süreyle yapılan görevlendirmelerde bu sürelerin tamamının fiilen çalışma süresine dahil olmadığı hususları ile Hakkari İl Özel İdaresi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü tarafından, kendi talebi üzerine geçici görevlendirme ile geldiğinden, başvurana ek özel hizmet tazminatına ilişkin herhangi bir ödeme yapılmayacağı belirtilmişse de kendi isteğiyle geçici görevlendirmesi yapılan personele ek özel hizmet tazminatı ödenmeyeceğine dair herhangi bir düzenlemeye rastlanmadığı hususu gözetilerek; başvuranın başvuruya konu geçici görevlendirmesi bölge dışına 1 yıl süreyle yapılmış olduğundan mevzuatında aranan haliyle fiilen çalışma şartının Üniversite bünyesinde sağlanamadığı, Hakkari İl Özel İdaresi bünyesinde geçici görevlendirme ile yapılan çalışmaların fiilen çalışma şartını sağladığı değerlendirmesiyle geçici

olarak yapılan görevlendirme kapsamında Hakkari İl Özel İdaresi tarafından başvurana ek özel hizmet tazminatı ödenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.

17. Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ifade edildiği üzere, ek özel hizmet tazminatı esas olarak personelin asli görev yerine göre tespit edilmektedir. Ancak kesintisiz 15 günden fazla bir süre ile bölge içinde fakat memuriyet mahalli dışında görevlendirilenlere, geçici görev mahalli için öngörülen oranlar üzerinden ödeme yapılması gerekmektedir. Aynı fıkranın (ç) bendinde ise; asli görev yerleri IV sayılı cetvel kapsamı dışında bulunanlardan, bu yerleşim birimlerine geçici olarak görevlendirilenlere ek özel hizmet tazminatı ödenmeyeceği düzenlenmiştir. Dolayısıyla somut olay kapsamında başvuranın, asli görev yeri olan Malatya ili, IV sayılı cetvel kapsamında yer almakta olduğundan ve geçici olarak görevlendirildiği Hakkari ili de yine IV sayılı cetvel kapsamında yer aldığından, idarenin görevlendirme işleminin başvuranın isteği ile yapıldığı gerekçesi ile ek özel hizmet tazminatını ödemeyeceği yönündeki gerekçesinin hukuki dayanaktan yoksun olduğu değerlendirilmiştir

18. Anayasa Mahkemesinin 07.02.2019 tarihli ve 2015/4812 numaralı bireysel başvuru kararının 25 inci paragrafında “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) istikrarlı olarak, kamu makamlarınca yapılacak geri ödemelerin gecikmesini faiz ödemeleriyle ilişkilendirmektedir. Mahkemenin çeşitli kararlarında makul olmayan bir gecikme gibi nedenlerle tazminatın değer kaybettiği durumlarda bu tazminatın yeterliliğinin azalacağı belirtilmiştir (Angelov/Bulgaristan, B. No: 44076/98, 22/4/2004, § 39; Almeida Garrett, Mascarenhas Falcão ve diğerleri, B. No: 29813/96-30229/96, § 54). Nitekim böyle başvurularda AİHM, esas itibarıyla kamu makamlarının geçen süre nedeniyle ödenmesi gereken tutardaki değer kayıplarını telafi etmek için gecikme faizi ödeyip ödemediğini dikkate almaktadır. Kısacası AİHM, mülkiyet hakkı kapsamında faiz ödemesini, esasen devletin borçlu olduğu tutar ile alacaklı tarafından nihai olarak alınan tutar arasındaki enflasyon nedeniyle oluşan değer kayıplarını giderme yükümlülüğüyle ilişkilendirmektedir (Akkuş/Türkiye, B. No: 19263/92, 9/7/1997, § 29).” şeklinde olup anılan Kararın 40 ıncı paragrafında ise “Diğer taraftan Danıştayın aynı konuya ilişkin bazı kararlarında da konusu para olan borçlarda, alacaklının bu paradan mahrum kaldığı süre içinde uğrayacağı kayıpların, başka bir anlatımla bu paranın kullanılamamasından dolayı yoksun kalınan kazancın karşılığı olarak faiz ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Danıştay bu kararlarında, sonuç olarak açığa alınan bir kamu görevlisinden yapılan maaş kesintilerinin faiziyle birlikte iade edilmesi gerektiğini belirtmiştir.” açıklamasına yer verilip “Sonuç olarak başvurucunun maaşından kesintilerin yapıldığı tarihlerden ödemenin yapıldığı tarihe kadar geçen süredeki enflasyon oranları dikkate alındığında mülkiyet hakkı kapsamında değerlendirilen söz konusu alacakların enflasyon oranları karşısında önemli ölçüde değer kaybına uğratılarak ödendiği anlaşılmaktadır. Buna karşın başvurucuya herhangi bir faiz ödemesi ise yapılmamış, faiz ödenmesi yönündeki başvurucunun talebi de idari ve yargısal makamlarca reddedilmiştir. Söz konusu değer kaybının oranı gözetildiğinde müdahaleyle başvurucuya şahsi olarak aşırı ve olağan dışı bir külfet yüklendiği, bu sebeple söz konusu müdahalenin kamunun yararı ile başvurucunun mülkiyet hakkının korunması arasında kurulması gereken adil dengeyi başvurucu aleyhine bozduğu kanaatine varılmıştır.” denilmek suretiyle kişilere ödenmesi gereken mali hakların ödenmemesinden doğan zararın mülkiyet hakkının ihlali niteliği taşıdığından bahisle faizin ödenmesi gerektiğine hükmedilmiştir.

19. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 19.03.2014 tarihli ve E.2011/358, K.2014/906 sayılı kararı ile onadığı Gaziantep 1. İdare Mahkemesinin 28.09.2010 tarihli, E.2010/1211 ve K.2010/844 sayılı ısrar kararında “…faizin, konusu para olan borçlarda, alacaklının bu paradan mahrum kaldığı sürelerinde uğrayacağı kayıpların, başka bir anlatımla bu paranın kullanılamamasından dolayı yoksun kalınan kazancın karşılığı olduğu; esasen bu kaybın veya yoksun kalınan kazancın idareden istenebilmesi için idarenin doğrudan veya dolaylı bir kusurunun bulunmasının kural olarak gerekmediği; ekonomilerde

bir değişim vasıtası olan paranın, çeşitli ticari, sınai, zirai vb. faaliyetlerde kullanılmakla, sahibine kazanç, kira, nema vs. adları altında kimi ekonomik yararlar sağlayan bir değer olduğu; paranın, sahibi dışındaki kişi ve kuruluşlarca kullanılmaksızın, sahibinin bu ekonomik değerinden mahrum bırakılması sonucunu doğurmasının yanında, yüksek enflasyon etkisinde olan ekonomilerde, paranın değerini, yani alım gücünün enflasyon oranı ölçüsünde yitirmesine neden olduğu; hukuk devletlerinde, açıklanan nitelikteki bir zararın faiz ya da başka bir ad altında ödenecek tazminatla karşılanabilmesi için açık yasa hükmü aranmasının düşünülemeyeceği; aksine anlayışın, Devletin ve ona bağlı idarenin eylem ve işlemlerinden doğan her türlü zararın tazmini için de, açık yasa hükmü aranması sonucuna götüreceği ki, böyle bir anlayışın, Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında yer alan, “idare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür” amir hükmü ile bağdaşmayacağı…” gerekçesine yer verildiği görülmektedir.

20. Yukarıda 18 ve 19 uncu paragraflarda yer verilen yargı içtihatlarında da belirtildiği üzere, faizin; konusu para olan borçlarda, alacaklının bu paradan mahrum kaldığı sürelerde uğrayacağı kayıpların, başka bir anlatımla bu paranın kullanılamamasından dolayı yoksun kalınan kazancın karşılığı olduğu, bu kaybın veya yoksun kalınan kazancın idareden istenebilmesi için idarenin doğrudan veya dolaylı bir kusurunun bulunmasının kural olarak gerekmediği ve söz konusu kaybın veya yoksun kalınan kazancın faiz ya da başka bir ad altında ödenecek tazminatla karşılanabilmesi için açık yasa hükmü aranmasının gerekmediği, söz konusu kaybın veya yoksun kalınan kazancın idarece tazmin edilmesinin Anayasanın 125 inci maddesi ve hukuk devleti ilkesi gereği olduğu açıktır.

21. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; başvuranın ek özel hizmet tazminatı ödenmesi talebinin Hakkari İl Özel İdaresi tarafından reddedilmesinde hukuka ve hakkaniyete uyarlık olmadığı kanaatine varılmıştır.

B. İyi Yönetim İlkeleri Yönünden Değerlendirme

22. İyi yönetim ilkelerine 28.03.2013 tarihli ve 28601 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu

Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi

Yönetim İlkeleri” başlıklı 6 ncı maddesinde yer verilmiş olup söz konusu ilkeler yönünden yapılan değerlendirme neticesinde, başvuru kapsamında Kurumumuzun bilgi ve belge talep yazısına süresi içinde cevap verildiği görülmüştür. Ancak Hakkari İl Özel İdaresi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünün başvurana hitaplı, 10.07.2024 tarihli ve sayılı yazısında; başvurana hangi sürede ve hangi mercie başvurulabileceği gösterilmediğinden “karara karşı başvuru yollarının gösterilmesi” ilkesine uyulmadığı tespitiyle idareye, bahse konu ilkeye uygun davranması önerilmektedir.

VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN YASAL MEVZUAT

23. 6328 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının idareye tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde idare tarafından herhangi bir eylem ya da işlem tesis edilmezse (varsa)

dava açma süresinden kalan süre işlemeye devam edecek olup Malatya İdare Mahkemesinde yargı yolu açıktır.

VII. KARAR

Açıklanan gerekçelerle; BAŞVURUNUN KABULÜNE,

Başvurana, 29.09.2023 tarihinden geçerli olmak üzere 1 yıl süreyle Hakkari İl Özel İdaresine yapılan geçici süreli görevlendirmesine dair, Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar

kapsamında, ek özel hizmet tazminatının (Bölge tazminatı) hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesi yönünde HAKKARİ İL ÖZEL İDARESİNE TAVSİYEDE BULUNULMASINA,

6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, idare

tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,

Kararın BAŞVURAN ile HAKKARİ İL ÖZEL İDARESİNE tebliğine

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Mehmet AKARCA

Kamu Başdenetçisi