Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporları, Gecekondu Fonu gelirlerinin amacına uygun kullanılmadığını ortaya koymuştur. 775 sayılı Gecekondu Kanunu çerçevesinde oluşturulması gereken fon hesabının, Ekim 2024 itibarıyla henüz kurulmadığı ve Hazineye ait taşınmazların satış gelirlerinden ayrılması gereken payların, belediyenin diğer harcamalarında kullanıldığı tespit edilmiştir. Kanunun 12. maddesi, bu fonların oluşturulması ve kullanımıyla ilgili gerekli gelir kaynaklarını belirlerken, 13. madde ise fonlarda toplanan tutarların hangi amaçlarla harcanacağını detaylandırmaktadır.

Yapılan denetimde, Gecekondu Kanunu gereği fon hesabının oluşturulmadığı, ancak idarenin uyarısı sonrasında bu hesabın kurulduğu görülmüştür. 2024 yılında Hazineye ait taşınmazların satışından elde edilen ve %10’luk kısmı olan 1.142.524,78 TL’nin özel bir hesapta toplanmadığı ve belirtilen amaçlar doğrultusunda kullanılmadığı belirlenmiştir. Kamu İdaresi, Ekim 2024 itibarıyla fon hesabının oluşturulduğunu ve bundan sonra yalnızca mevzuatta öngörülen amaçlar için kullanılacağını bildirmiştir.

Sonuç olarak, Gecekondu Kanunu kapsamında oluşturulan fon hesabının etkin bir şekilde kullanılması, Hazineye ait taşınmazların satışından elde edilen gelirlerin bu hesapta toplanması ve mevzuatın belirlediği usullere uygun olarak harcanması gerekmektedir.

BULGU: Gecekondu Fonu Gelirlerinin Amacı Dışında Kullanılması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir İlçe Belediyesi

775 sayılı Gecekondu Kanunu gereğince oluşturulması gereken fon hesabının 2024 yılının Ekim ayına kadar oluşturulmadığı, Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinden söz konusu fona aktarılması gereken payların Belediyenin diğer harcamaları için kullanıldığı görülmüştür.

775 sayılı Kanun’un “Fonların teşkili ve kullanılması” başlıklı 12’nci maddesinde Kanun’da yer alan hizmetlerin yürütülebilmesi için gerekli olan gelir kaynakları belirtilmiş, bu gelirler için ilgili belediyeler adına bankada özel hesap açılması ve bir fon teşkil edilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanun’un 13’üncü maddesinde ise; bu fonlarda toplanan tutarların hangi amaç ve usulle kullanılması gerektiği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un “Satış bedelinin ödenmesi, satış bedelinden pay verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5’inci maddesinde; belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla %10’unun ilgili belediyelerin 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Belediye tarafından Gecekondu Kanunu gereğince oluşturulması gereken fon hesabının 30.10.2024 tarihi itibarıyla oluşturulmadığı, İdarenin bu konuda uyarılmasına müteakip söz konusu fon hesabının oluşturulduğu, Hazineye ait taşınmazların satışı sebebiyle 2024 yılında Belediyeye aktarılan ve taşınmazların satış bedellerinin %10’luk kısmına tekabül eden 1.142.524,78 TL’nin özel bir hesapta toplanmadığı, söz konusu tutarın 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nun 13’üncü maddesinde belirtilen amaç ve usuller uyarınca da kullanılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi tarafından 2024 yılı Ekim ayı itibarıyla gecekondu fonu hesabının oluşturulduğu ve bundan böyle fon hesabının yalnızca mevzuatta belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacağı bildirilmiştir.

Buna göre, Belediye tarafından Gecekondu Kanunu’nda yer alan hükümler uyarınca oluşturulan fon hesabının kullanılmaya devam edilmesi, Hazineye ait taşınmazların satışından elde edilen ve bu amaçla İdareye gönderilen gelirlerin bu hesapta toplanması ve söz konusu payların mevzuatın öngördüğü usule uygun olarak Kanun’da belirtilen amaçlar için kullanılması gerekmektedir.