Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporu’na göre, bazı döner sermaye işletme birimleri faaliyette bulunmamaktadır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve ilgili yönetmelik gereğince, döner sermaye işletmeleri belirli faaliyet alanlarında hizmet vermekle yükümlüdür. Ancak, 22 döner sermaye biriminden yalnızca 19’u aktif durumda olup, Fen Fakültesi, Geleneksel Sanatlar Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi birimleri 2024 itibarıyla faaliyet göstermemektedir. Kamu idaresi, bu birimlerin 2025 sonuna kadar faaliyete geçmemesi durumunda kapatılacağını belirtmiştir.

BULGU: Faaliyeti Olmayan Döner Sermaye İşletme Birimleri Bulunması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Üniversite

Bazı döner sermaye işletme birimlerinin kuruluşundan belli bir süre sonra herhangi bir faaliyette bulunmadığı görülmüştür. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner Sermaye” başlıklı 58’inci maddesinin “a” fıkrasında Yükseköğretim kurumlarında Üniversite Yönetim Kurulunun önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile döner sermaye işletmesi kurulabileceği belirtilmektedir.

18.06.2020 tarih ve 31159 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik’in ‘Kuruluş” başlıklı 4’üncü maddesinde; Yükseköğretim kurumlarınca, ilgili yönetim kurulunun önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı, Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü ve Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının görüşü alınarak döner sermaye işletmesi kurulabileceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Yönetmelik’in ‘Faaliyet Alanları’ başlıklı 3’üncü maddesinde ise; “Döner sermaye işletmelerinin yükseköğretim kurumlarının esas faaliyetlerini aksatmayacak şekilde çalıştırılması gerekir. Bu işletmelerin;

Bilimsel görüş vermek, proje hazırlamak, araştırma, uygulama ve benzeri hizmetler yapmak,

Belirli bilimsel sonuçların uygulamasını sağlamak,

Üniversite ve ona bağlı kurumlarda hasta muayene ve tedavisi yapmak ve bunlarla ilgili tahlil ve araştırmaları yürütmek,

ç) Faaliyet alanları ile sınırlı olarak mal ve hizmet üretiminde bulunmak amaçlarından biri veya birkaçına yönelik faaliyette bulunması gerekir.

Döner sermaye işletmeleri, çalışmaları sırasında eğitim ve öğretim ile bunlara katkıda bulunan uygulamayı ön planda tutar.” denilerek döner sermaye işletmelerinin yukarıda sıralanan faaliyetlerden bir veya birkaçına yönelik mal veya hizmet üretiminde bulunması gerektiği açıkça belirtilmiştir.

Yapılan incelemede; Üniversite Yönetim Kurulunun önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile kurulan Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünde 2024 yılı itibariyle toplam 22 döner sermaye işletme biriminden sadece 19′ unun aktif olduğu geriye kalan 3 işletme biriminin ise herhangi bir faaliyette bulunmadığı görülmüştür Fen Fakültesi Döner Sermaye İşletme Birimi, Geleneksel Sanatlar Uygulama ve Araştırma Merkezi Döner Sermaye İşletme Birimi,Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi Döner Sermaye İşletme Biriminin 2024 yılında döner sermaye kuruluşunda amaçlanan gelir getirici faaliyeti olmamıştır. Oysa bu birimler döner sermaye ile ödenek verilen birimlerdir. Her birimin ayrı vergi numarası ile banka hesabı vardır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58’inci maddesi uyarınca düzenlenen “Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik”in 3’üncü maddesinde de belirtildiği gibi döner sermaye işletmelerinin bu maddede sayılan mal ve hizmet üretiminde bulunmak amaçlarından biri veya birkaçına yönelik faaliyette bulunması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında özetle; faaliyeti olmayan birimlerin 2025 yılı sonunan kadar aafliyeti olmaması durumunda kapatılacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, herhangi bir mal ve hizmet üretiminde bulunmayan ya da bir yıldan daha kısa süre içinde faaliyete geçmesi söz konusu olmayan işletmelerin, özellikle yıl sonu itibariyle Döner Sermaye Mali Yönetim Sistemi üzerindeki gereksiz işlem yükü ve hacminin azaltılması açısından banka hesapları da kapatılarak tasfiye edilmesi gerektiği düşünülmektedir.