Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulmaması ve amortisman kayıtlarının gerçeği yansıtmadığı, 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporları’nda ortaya konmuştur. Belediyenin, maddi duran varlıkların amortisman bilgilerini kaydetmek için gerekli olan Duran Varlıklar Amortisman Defterini tutmadığı belirlenmiştir. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187. maddesi, bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılmasını zorunlu kılmakta ve bu varlıkların kaydedilmesi gereken defterler arasında Duran Varlıklar Amortisman Defteri de yer almaktadır.

Yapılan incelemeler, edinilen duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin göz ardı edildiğini ve kayıt dışı durumlarda amortisman ayrılma sürelerinin aşılmasına rağmen kayıtlara devam edildiğini göstermektedir. Bu durum, belediyenin aktifinde bulunan duran varlıkların sayısı ve çeşitliliği ile birlikte, her bir varlığın aktife giriş tarihleri ve amortisman oranlarının farklı olması nedeniyle hatalı muhasebe kayıtlarının tespit edilmesini zorlaştırmaktadır.

Sonuç olarak, Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulmaması, belediyenin mali tablolarındaki 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı ve diğer ilgili hesaplarda yer alan maddi duran varlık amortisman tutarlarının hatalı bilgiler içermesine yol açmıştır. Bu durum, belediyenin mali durumunu olumsuz etkilemektedir.

BULGU: Duran Varlıklar Amortisman Defterinin Tutulmaması ve Amortisman Kayıtlarının Gerçeği Yansıtmaması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir İlçe Belediyesi

Belediyenin maddi duran varlıkların amortismanına ilişkin bilgilerin kaydedildiği Duran Varlıklar Amortisman Defterini tutmadığı tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı, bu yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilerek “Tutulacak Diğer Defterler” başlıklı 18’inci bölümünün 491’inci maddesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri sayılmıştır.

Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Amortisman ve Tükenme Paylarına ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin 9’uncu maddesinde, amortismana tabi her bir varlık Ek-2’de yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, edinilen duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin göz ardı edilmesi, her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarma durumunda ilgili duran varlığa ne kadar amortisman ayrıldığı ve duran varlığa ilişkin amortisman ayırma süresinin dolmasına rağmen amortisman ayrılmaya devam ediliyor olması nedenleriyle duran varlıklara ilişkin amortisman kayıtları gerçeği yansıtmadığı görülmüştür. Söz konusu hatanın temelinde taşınmazlar için “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” kullanılmaması yatmaktadır. Belediyenin aktifinde bulunan duran varlık sayısının ve çeşidinin çokluğu, her birinin aktife giriş tarihlerinin ve amortisman oranlarının farklı olması ve “Duran Varlıklar Amortisman Defterinin” kullanılmaması sebebiyle hatalı muhasebe kayıtlarının toplam tutarı tespit edilememiştir.

Sonuç olarak, ilgili mevzuat gereğince Duran Varlıklar Amortisman Defterinin tutulmaması sebebiyle, Belediyenin mali tablolarında yer alan 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabının alacağında yer alan 355.399,29 TL ile 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252- Binalar Hesabı, 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254-Taşıtlar Hesabı, 255-Demirbaşlar Hesabı, 500-Net Değer Hesabı, 580.98-Geçmiş Yıllar Enflasyon Farkları Hesabı ve 698- Enflasyon Düzeltmesi Hesaplarındaki maddi duran varlık amortisman tutarları hatalı bilgiler içermektedir.