Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen büyük onarım işlerinde, yaklaşık maliyet tutarının mevzuata uygun olarak belirlenmediği tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22. maddesi ve 11 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ uyarınca, bu tür işlerde fiyat araştırmasının, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde belirtilen usul ve esaslara göre yapılması zorunludur. Ancak yapılan incelemelerde, imalat miktarlarının metrajlara dayalı olarak tespit edilmediği ve yaklaşık maliyetin potansiyel isteklilerden alınan teklifler ile oluşturulduğu görülmüştür.

Kamu İdaresi, büyük onarım işlerinde iş kalemlerinin miktarlarının başlangıçta net olarak belirlenemediğini, ancak yüklenici ile yapılan sözleşmelerde bu miktarların yer aldığını ifade etmiştir. Ayrıca, piyasa araştırması aşamasında firmalara gönderilen teklif isteme belgelerinde iş kalemlerinin yerlerinin belli olduğu ve firmaların hangi kalemin hangi miktarda olacağını bildiği belirtilmiştir. Ancak, ihale ile yapılan yapım işlerinde olduğu gibi, imalat kalemi miktarları ve birim fiyatlarının da ilgili yönetmeliğe uygun olarak belirlenmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, doğrudan temin ile gerçekleştirilen büyük onarım işlerinde yaklaşık maliyetin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne uygun bir şekilde düzenlenmesi önem arz etmektedir. Bu durum, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımını sağlamak açısından kritik bir öneme sahiptir.

BULGU: Doğrudan Temin ile Yaptırılan Bazı Büyük Onarım İşlerinde Yaklaşık Maliyet Tutarının Mevzuata Göre Belirlenmemesi

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir İlçe Belediyesi

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre doğrudan temin ile alımı yapılan büyük onarım işlerinde yaklaşık maliyet tutarının mevzuatta belirtilen hükümlere göre tespit edilmediği görülmüştür.

11 Temmuz 2023 tarihli ve 32245 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Doğrudan Temin Yöntemiyle Yapılacak Alımlara İlişkin Tebliğin 4’üncü maddesinin dördüncü fıkrasında;

“… Ancak yapım işlerine ilişkin fiyat araştırmasının, 4/3/2009 tarihli ve 27159 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde belirlenen yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin usul ve esaslara göre yapılması zorunludur. Alımlarda fiyat farkı hesaplanmasının öngörülmesi halinde, fiyat araştırması yapılması aşamasında bu hususun belirtilerek fiyat tekliflerinin alınması gerekmektedir….” denilmiştir.

Bu Tebliğ hükmüne göre, yapım işlerinde piyasa fiyat araştırması Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde belirlenen yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin esas ve usullere göre yapılacaktır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinde yaklaşık maliyet çalışmalarında uygulanacak ilkeler belirlenmiş, 9’uncu maddesinde iş kalemi miktarlarının nasıl tespit edileceği belirtilmiş ve 10’uncu maddesinde iş kalemi fiyat ve rayiçlerinin nasıl bulunacağı düzenlenmiştir.

Yapılan incelemede, imalat miktarlarının metrajlara dayalı olarak bulunmadığı ve yaklaşık maliyetin muhtemel isteklilerden teklif alınmak suretiyle hazırlanmış olduğu tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, büyük onarım işlerinde yapılacak iş kalemlerinin miktarlarının başlangıç aşamasında net olarak bilinmediği, yüklenici ile imzalanan sözleşmelerde iş kalemlerinin miktarlarına yer verildiği, piyasa araştırması aşamasında ilgili firmalara gönderilen teklif isteme belgelerinde yapılacak iş kalemlerinin mahalleri belli olduğundan ilgili firmalar hangi iş kaleminin hangi miktarda olacağını bilmekte oldukları ifade edilmiştir.

Büyük onarım işlerinde ihale ile yapılan yapım işlerinde olduğu gibi imalat kalemi miktarları ile birim fiyatlarının yukarıda belirtilen Yönetmeliğe göre tespit edilmesi gerekmektedir. Bulguda büyük onarım işlerinde yaklaşık maliyetin mevzuata göre hazırlanmadığı halde işlerin alımının yapıldığı belirtilmektedir. Yukarıda alıma ilişkin teklif mektuplarından bahsedilmemiştir.

Sonuç olarak, doğrudan temin ile alımı yapılan büyük onarım işlerinde yaklaşık maliyet tutarının Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ne uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir.