Dernek ve Vakıflara Tahsis Edilen Taşınmazların Bulunması (Sayıştay)

BULGU: Dernek ve Vakıflara Tahsis Edilen Taşınmazların Bulunması

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Büyükşehir İlçe Belediyesi

Kamu İdaresinin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların mevzuata aykırı olarak dernek ve vakıflara tahsis edildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer Kuruluşlarla İlişkiler” başlıklı 75’inci maddesinin (d) bendinde; belediyenin belediye meclisinin kararı olmak şartı ile görev ve sorumluluk alanına giren konularda kendilerine ait taşınmazları asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere kamu idarelerine veya mahalli idarelere devredebileceği veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği hükmüne yer verilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınmaz Tahsisi” başlıklı 47’nci maddesinde; kamu idarelerinin mevzuatlarında belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devlete ait olan taşınmazları birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebileceği ifade edilmiştir.

Ayrıca Sayıştay Genel Kurulunun 2017/1 Esas ve 5415/1 Karar No’lu İçtihadı Birleştirme Kararı’nda ise; belediyelerin mülkiyetlerindeki taşınmazlarını 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun sosyal ve ekonomik amaçlı arsa ve konut üretimine ilişkin 69’uncu maddesindeki özel hükümler hariç olmak üzere aynı Kanun’un 75’inci maddesi ile 5018 sayılı Kanun’un 47’nci maddesi çerçevesinde, ancak mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla belediye meclislerinin bu konuya ilişkin alacakları kararla ve sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebileceklerine hükmedilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre, Kamu İdaresi mülkiyetinde olan taşınmazları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak sadece mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilecek veya tahsis edebilecektir. Dolayısıyla, İdarenin mülkiyetinde bulunan taşınmazların dernek ve vakıflara meclis kararı ile tahsisi mümkün değildir.

Yapılan incelemede, Kamu İdaresinin mülkiyetinde bulunan 49 tane çalışma ofisinin mevzuata aykırı olarak dernek ve vakıflara 2024 yılı için 300 TL bedel ile tahsis edildiği ayrıca tahsis edilen taşınmazların giderlerinin de Belediye bütçesinden yapıldığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında özetle taşınmaz tahsislerinin 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na istinaden vatandaşların yerel yönetim süreçlerine katılımını teşvik etmek, kamu yararına faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içerisinde sosyal içerikli projeler yürütmek ve kamu hizmetlerinin etkinliğini artırmak amacıyla hayata geçirildiği, klasik anlamda bir taşınmaz tahsisi niteliğinde olmadığı, 2025 yılı içinde kullanım bedelinin 3.000 TL’ye yükseltildiği ifade edilmiştir. Ancak bulguda belirtildiği üzere Kanun’da yazılı haller dışında taşınmaz tahsisi mümkün değildir.

Kamu İdaresi tarafından taşınmazların dernek ve vakıflara tahsis edilmesi mevzuata aykırı olduğundan tahsis işlemlerinin iptal edilmesi ve taşınmaz tahsislerinin mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına meclis kararı ile aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak ve süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere yapılması gerekmektedir.