Sayıştay, KİK, Yargıtay ve Danıştay Kararları, Bakanlık Görüşleri

"); pri.document.close(); pri.focus(); pri.print(); pri.close(); }

ÖZET: Ataşehir Belediyesi’nin 2024 yılı Sayıştay Denetim Raporu’na göre, belediyenin şirket personeli de dahil olmak üzere yıllık toplam personel giderleri, belirlenen üst sınırı aşmasına rağmen yeni işçi alımına devam edilmiştir. 2018 yılında yürürlüğe giren düzenlemelere göre, idarelerin yıllık toplam personel giderleri, bütçe gelirlerinin belirli bir oranını aşmamalıdır. Ancak, yapılan incelemeler sonucunda, Ataşehir Belediyesi’nin personel giderleri yüzde 60,98 seviyesine ulaşmış ve bu durum, yasal sınırın oldukça üzerinde gerçekleşmiştir.

2024 yılı içerisinde belediye şirketine toplamda 232 yeni personel alımı yapılmıştır. Şirket, deprem riski, sosyal hizmetlerin genişlemesi ve kamusal hizmetlerin artırılması gibi gerekçelerle yeni istihdamlar gerçekleştirmiştir. Ayrıca, mevcut personelin ücret artışları ve asgari ücretteki yükseliş nedeniyle giderlerin arttığı belirtilmiştir. Personel giderlerinin yasal sınırlar içinde tutulabilmesi için yeniden yapılanma ve görev paylaşımı gibi çalışmalar yürütülmekte, bütçe disiplinine önem verilmektedir.

Sonuç olarak, mevcut mevzuat gereği, belediyenin personel giderleri üst sınırının altına düşene kadar yeni personel alımının durdurulması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu durum, mali disiplinin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.

BULGU: Belediyenin Şirket Personeli Dâhil Yıllık Toplam Personel Giderinin Üst Sınırı Aşmasına Rağmen Yeni İşçi Alımı Yapılmaya Devam Edilmesi

2024 Yılı Sayıştay Denetim Raporları – Belediye Şirketi

Ataşehir Belediyesi’nin Şirket personeli dahil yıllık toplam personel giderinin üst sınırı aşmasına rağmen Şirket tarafından yeni işçi alımı yapılmaya devam edildiği görülmüştür.

28.04.2018 tarihli ve 30405 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve 2018/11608 karar sayılı Bakanlar kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar”ın “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“(1) Bu Usul ve Esasların uygulamasında; (…)

b) İdare: Şirketin sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, birlikte veya ayrı ayrı sahip olan il özel idaresi, belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerini, (.)

ç) Şirket: İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketi,

(…) ifade eder. ” hükmü ile “Personel giderlerinin toplam giderler içindeki payına ilişkin üst sınır” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında;

“İdarelerin, şirket personeli de dahil yıllık toplam personel giderleri, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşamaz. Bu oran büyükşehir belediyelerinde yüzde otuz olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen düzenlemelere göre, idarelerin şirket personeli dahil yıllık toplam personel giderleri; idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde kırkını aşmaması, yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda ise cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri, bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılmaması gerekmektedir.

Tablo 2: Personel Giderleri Limiti Hesap Tablosu

En Son Kesinleşmiş Bütçe Geliri (TL)	Yeniden Değerleme Oranı (%)	Yeniden Değerleme Oranı ile Hesaplanan Tutar (TL)	Personel Gider Limiti (TL)	Toplam Personel Gideri Tutarı (TL)	Personel Gider Oranı
1.796.056.875,89	43,93	2.585.064.661,47	1.034.025.864,59	1.576.283.143,53	%60,98

Yapılan incelemeler sonucunda, Ataşehir Belediyesi’nin Şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel gideri, 2024 yılında belirlenen yüzde 40 üst sınır oranını aşarak yüzde 60,98 seviyesinde gerçekleşmesine rağmen cari yıl içerisinde yeni personel alımı yapıldığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda, 2024 yılı içerisinde Şirkete toplam 232 yeni personel alımı yapılmıştır.

Şirket tarafından, deprem riski, sosyal hizmet alanlarının genişlemesi ve kamusal hizmetlerin yaygınlaştırılması gibi nedenlerle yeni personel istihdam edilmesi ve mevcut personel için Toplu İş Sözleşmesi kaynaklı ücret artışları ve asgari ücretteki yükselişin etkisiyle personel giderinin üst sınırı aştığı, personel giderlerinin yasal sınırlar içinde tutulabilmesi amacıyla; hizmetlerin verimliliğini artırmaya yönelik yeniden yapılanma ve görev paylaşımı çalışmaları yürütüldüğü, gider minimizasyonuna yönelik bütçe disiplinin sağlanmaya çalışıldığı, gelir artırıcı projelere öncelik verildiği, bazı personelin iş akdinin fes edildiği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, meri mevzuat hükümleri uyarınca, Şirket personel giderlerinin Belediyenin personel giderlerinin üst limitinin hesabına dahil olduğundan yasal sınırın altına düşülünceye kadar Şirket tarafından yeni personel alımı yapılmaması gerekmektedir.