2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları

Şirket demirbaşlarının kayıt, kontrol ve kullanıma verilme süreçlerine ilişkin sistematik eksikliklerin bulunduğu tespit edilmiştir.

Anket A.Ş. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na tabi bir anonim şirkettir. TTK’nın 16 ve 18’inci maddelerinde belirtildiği üzere belediye tarafından ticari şekilde işletilmek üzere kurulan kuruluşlar da tacirdir ve her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekmektedir.

Bunun yanı sıra Kanun’un 66’ncı maddesinde, tacirlerin, ticari işletmesinin açılışında ve her faaliyet döneminin sonunda taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkarması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Yine Kanun’un “Özen ve bağlılık yükümlülüğü” başlıklı 369’uncu maddesinde de yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişilerin, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmekle yükümlü olduğu belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, şirketler, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde olduğu gibi demirbaşlarının kayıt ve kontrolünde de basiretli bir iş adamı gibi hareket etmek, demirbaşlarının eksiksiz ve doğru gösterildiği envanterler çıkarmak ve yönetici pozisyonundaki personelin özenli ve şirket menfaatlerini gözetir şekilde çalışması marifeti ile demirbaşların kontrolünü sağlamak zorundadır.

Şirket demirbaş kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde;

•      Hizmet üretiminde kullanılmak üzere satın alınan ancak henüz ihtiyaç duyulmadığı için ambarda tutulan bilgisayar gibi demirbaşların 255-Demirbaşlar Hesabı ile ilişkilendirilmeksizin, doğrudan giderleştirilerek muhasebe kayıtlarına alındığı,

•      Ambarda bulunan ve önceki dönemlerde gerçekleştirilmiş bazı ihalelerin yüklenicileri tarafından Şirkete bırakılmış bazı malzemelerin resmi herhangi bir kaydının bulunmadığı,

•      Demirbaşların, personelin kullanımına verilmesi sırasında, şifahi olarak yetkilendirilmiş bir personel tarafından düzenlenen zimmet evrakının kullanıldığı ve bazı demirbaşların kullanıma verilmesinden ilgili personelin haberinin olmamasından kaynaklı olarak, söz konusu demirbaşların güncel bilgisinin tutulamadığı,

•      Genel Müdürlük binası içerisindeki ortak alanlarda veya odalarda kullanılan bazı demirbaşların yine şifahi olarak görevlendirilmiş bir personel tarafından manuel olarak tutulan kayıtlarla takip edildiği ve bu kayıtlardaki bazı bilgilerin eksik veya hatalı olduğu tespit edilmiştir.

Şirket tarafından, yukarda ifade edilen sakıncaların ortadan kaldırılması maksadı ile 2022 yılında bir stok programının alındığı ve demirbaşların barkodlanarak taşınır mal yönetimi anlamında daha sağlıklı bir yapıya kavuşulduğu bildirilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda bahsi geçen hatalı uygulamalarla karşılaşmamak, basiretli bir iş adamı gibi hareket edebilmek, envanter işlemlerini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirebilmek ve yöneticilerin şirket menfaatlerini koruyabilmesine yardımcı olmak amacıyla demirbaşların kayıt, kontrol ve kullanıma verilme süreçleri ile ilgili olarak bir sistem oluşturulması gerekmektedir.