Gebze Teknik Üniversitesi Çevre ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği – 27.09.2025

27 Eylül 2025 CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 33030

YÖNETMELİK

Gebze Teknik Üniversitesinden:

GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÇEVRE VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Gebze Teknik Üniversitesi Çevre ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezinin amaçlarına, faaliyet alanlarına, yönetim organlarına, yönetim organlarının görevlerine ve çalışma şekline ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; Gebze Teknik Üniversitesi Çevre ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezinin amaçlarına, faaliyet alanlarına, yönetim organlarına, yönetim organlarının görevlerine ve çalışma şekline ilişkin hükümleri kapsar.

Dayanak

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (2) numaralı alt bendi ile 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Danışma Kurulu: Merkezin Danışma Kurulunu,

b) Merkez: Gebze Teknik Üniversitesi Çevre ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezini,

c) Müdür: Merkezin Müdürünü,

ç) Rektör: Gebze Teknik Üniversitesi Rektörünü,

d) Senato: Gebze Teknik Üniversitesi Senatosunu,

e) Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesini,

f) Yönetim Kurulu: Merkezin Yönetim Kurulunu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Merkezin Amaçları ve Faaliyet Alanları

Merkezin amaçları

MADDE 5- (1) Merkezin amaçları şunlardır:

a) İklim değişikliğinin yol açabileceği fiziksel, sosyal ve ekonomik çevre problemlerine yönelik uyum ve çözüm önerileri geliştirmek.

b) İlgili mevzuat çerçevesinde su yönetimi, su güvenliği ve iklim değişikliği konularını içeren her türlü bilimsel ve teknik uygulama ile araştırmaları teşvik etmek, desteklemek ve bunlardan kamu ve özel kuruluşlar ile diğer ilgililerin yararlanmasını sağlamak, bu kuruluşların talebi üzerine kendi alanına giren konularda danışmanlık hizmeti sağlamak.

c) Çevre ve iklim değişikliği alanında uygulama yapacak uzmanlaşmış, girişimci ve araştırmacı insan gücü yetiştirmek, bu kişileri desteklemek ve bu alanda yapılacak araştırmalarda gerekli koordinasyonu sağlamak.

ç) İklim değişikliği ile mücadeleyi güçlendirmek ve çevre problemlerinin bertarafını destekleyici dijital teknolojiyi de içeren uygulama araçları geliştirmek, etkin bir şekilde kullanımını sağlamak ve yaygınlaşmasında öncülük etmek.

d) Toplumun ve altyapıların fiziksel, sosyal ve ekonomik boyutlarda değişen çevre koşullarına uyum sağlaması konusunda projeler üretmek.

e) İklim değişikliği ile mücadele amacıyla belirlenen azaltım ve uyum hedeflerinin gerçekleştirilmesinde kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve vatandaşlar ile iş birliği yapmak.

f) Çevre ve iklim değişikliğini merkeze alan sürdürülebilir kalkınma politikaları geliştirilmesine bilimsel katkı sağlamak.

g) Mekânsal planlama, kentsel planlama ve/veya kentsel dönüşüm çalışmaları çerçevesinde azaltım ve uyum hedefleri doğrultusunda fiziksel, ekonomik ve sosyal dayanıklılığı teşvik eden, sürdürülebilir ve düşük karbon emisyonlu projeler gerçekleştirmek.

ğ) Ulusal ve uluslararası düzeyde kuruluşlar ve üniversiteler ile disiplinler arası ortak bilimsel ve teknolojik projeler üretilmesi konusunda çalışmalar yürütmek.

h) Endüstriyel simbiyoz ile sıfır atık uygulamalarının yaygınlaştırılması ile sera gazı emisyonlarının azaltılması çalışmalarını yürütmek.

ı) Endüstride kaynakların etkin kullanımının ve enerji verimliliğinin artırılması amacıyla temiz üretim, mevcut en iyi teknikler, çevre dostu uygulamalar ve entegre kirlilik önleme gibi metotları kullanarak çalışmalar yapmak.

i) İklim değişikliğinin neden olduğu afetlere ilişkin afet risk yönetimi çalışmaları ile uygulamalarını geliştirmek.

Merkezin faaliyet alanları

MADDE 6- (1) Merkezin faaliyet alanları şunlardır:

a) Su yönetimi ve su güvenliği olmak üzere temel faaliyet alanı olan iklim değişikliğinin etkilerini ve uyum çözümlerini çok disiplinli yaklaşımla inceleyen akademik çalışmaları, araştırma, geliştirme ve uygulama faaliyetlerini yürütmek.

b) Araştırmalardan veya diğer faaliyetlerden elde edilen bilgilerin ve sonuçların bilimsel yayınlara dönüştürülmesini ve yayımlanmasını sağlamak.

c) Faaliyet alanları ile ilgili konularda, ilgili mevzuat çerçevesinde kamu, özel sektör ve diğer kurumlardan projeler almak ve bu projelerin uygulamasını yapmak.

ç) Merkezin faaliyet alanıyla ilgili konularda kurslar, seminerler, konferanslar, sempozyumlar ve benzeri toplantılar düzenlemek ve faaliyetleriyle ilgili yayınlar yapmak.

d) Kamu ve özel sektör faaliyet alanlarında sera gazı salınımı azaltma, sürdürülebilirlik, döngüsel ekonomi ve temiz üretim teknolojileri için dijital teknoloji destekli dönüşüm, planlama ve tasarım çalışmaları yapmak.

e) Öğrencilere, kamu kurumlarına veya özel sektörden ilgilenenlere çevre, iklim değişikliği ve ekosistemlere etkilerini anlatmak için eğitim vermek, farkındalık artırıcı toplantı, seminer ve gezi gibi çeşitli organizasyonlar düzenlemek, toplumu bu konuda bilimsel veriler ile aydınlatmak ve bilinçlendirmek.

f) İlgili mevzuat hükümleri kapsamında iklim değişikliği etkilerinin değerlendirilmesi ve uyum/azaltım metotlarının geliştirilmesi amacıyla suda, atık suda, toprakta ve baca/hava emisyonunda analizler yaptırmak ve raporlamak.

g) Düzenli depolamaya giden başta biyobozunur atıklar olmak üzere atık miktarını azaltmaya ve sıfır atık uygulamalarını yaygınlaştırmaya yönelik çalışmalar yapmak.

ğ) Döngüsel ekonomi prensiplerinin uygulanması, sürdürülebilir üretim ve tüketim mekanizmalarının oluşturulması amacıyla çalışmalar yapmak.

h) Entegre su yönetimi kapsamında; havza yönetim planları hazırlamak, suyun verimli ve etkin biçimde kullanılmasını sağlayarak arıtılmış atık suyun yeniden kullanımının yaygınlaşması için çalışmalar yapmak.

ı) Ekosistemleri ve biyolojik çeşitliliği korumak ile ekosistemlerin işlevleri ve hizmetlerini geliştirmek amacıyla bölgelerdeki habitat bağlantılığı ve türlerin geçişlerine imkân sağlamak üzere ekolojik koridorlar oluşturarak denizel ve karasal korunan alanların muhafazasını sağlayarak korunan alanların oranını yükseltip bu alanların yenilikçi yaklaşımlarla etkin yönetimine yönelik projeler yapmak.

i) Tüm sektör ve tematik alanlarda altyapı ve üstyapının iklim değişikliğine uyumlu ve dirençli hale getirilmesi için doğa temelli çözümler geliştirmek ve bu yaklaşımların uygulamaya geçirilmesi için bilimsel destek sağlamak.

j) İklim değişikliği ile ilgili uyum ve azaltım planları, politikaları, strateji ve eylemlerini belirleyerek karar vericilere değerlendirme raporu sunmak.

k) Biyoteknoloji temelli yaklaşımlar kullanarak çevre kirliliği, iklim değişikliği ve sürdürülebilir kaynak yönetimine yönelik çözümler geliştirmek.

l) Biyobozunur malzemeler, biyolojik karbon yakalama, biyogübre ve biyoyakıt üretimine yönelik araştırma, geliştirme ve uygulamalar yapmak.

m) İklim değişikliğinin sanayi, kentsel altyapı ve tarımsal üretim üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik biyoteknolojik çözümler geliştirmek.

n) Endüstriyel simbiyoz, temiz üretim teknolojileri, sürdürülebilir tarım ve kaynak yönetimi konularında araştırmalar yürütmek.

o) Merkezin amaçlarına, Yükseköğretim Kanununun amaç ve ilkelerine uygun diğer çalışmaları yapmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Merkezin Yönetim Organları ve Görevleri

Merkezin yönetim organları

MADDE 7- (1) Merkezin yönetim organları şunlardır:

a) Müdür.

b) Yönetim Kurulu.

c) Danışma Kurulu.

Müdür ve müdür yardımcısı

MADDE 8- (1) Müdür, Merkezin faaliyet alanlarıyla ilgili Üniversitede görevli öğretim üyeleri arasından üç yıl için Rektör tarafından görevlendirilir. Görev süresi biten Müdür yeniden görevlendirilebilir.

(2) Müdüre çalışmalarında yardımcı olmak üzere, Merkezin faaliyet alanıyla ilgili Üniversitede görevli öğretim elemanları arasından en çok iki kişi Rektör tarafından müdür yardımcısı olarak görevlendirilebilir. Rektör gerektiğinde aynı usulle müdür yardımcılarını değiştirilebilir.

(3) Müdürün görevi başında bulunmadığı zamanlarda yerine müdür yardımcılarından biri vekâlet eder. Vekâlet altı aydan fazla sürerse yeni Müdür görevlendirilir. Müdürün görevi sona erdiğinde müdür yardımcılarının da görevi sona erer.

Müdürün görevleri

MADDE 9- (1) Müdürün görevleri şunlardır:

a) Merkezi temsil etmek.

b) Yönetim Kurulu kararlarını uygulamak ve ilgili mevzuat çerçevesinde Merkezi yönetmek.

c) Merkezin ödenek ve personel ihtiyaçlarını belirlemek ve Rektörün onayına sunmak.

ç) Merkez personelinin yönetim, koordinasyon, denetim ve genel gözetimini yapmak.

d) Faaliyet raporlarını Yönetim Kurulunun görüşü alındıktan sonra Rektörün onayına sunmak.

e) Yönetim Kurulu kararlarına uygun olarak çalışma programını uygulamak ve Merkezin düzenli çalışmasını sağlamak.

f) Yurt içi ve yurt dışı uygulama ve araştırma merkezleri ile iş birliği yaparak amaca uygun proje ve karşılıklı yardımı gerçekleştirmek.

g) Merkezin eğitim, uygulama ve araştırma faaliyetleri hakkında her takvim yılının bitimini izleyen iki ay içinde faaliyet raporu hazırlamak, Yönetim Kurulunun görüşünü aldıktan sonra bu raporu Rektöre sunmak.

Yönetim Kurulu

MADDE 10- (1) Yönetim Kurulu; Müdürün başkanlığında, Merkezin faaliyet alanlarıyla ilgili Üniversitede görevli öğretim üyeleri arasından Müdürün önerisi üzerine iki yıllık süre için Rektör tarafından görevlendirilen altı üye olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur. Görev süresi dolmadan ayrılan, altı aydan fazla izin alan veya Üniversite dışında görevlendirilen bir üyenin yerine aynı usulle yeni üye görevlendirilir.

(2) Yönetim Kurulu; Müdürün çağrısı üzerine üç ayda bir kez salt çoğunlukla toplanır. Kararlar, toplantıya katılanların oy çokluğuyla alınır. Oyların eşitliği durumunda Müdürün oyu yönünde karar alınır.

Yönetim Kurulunun görevleri

MADDE 11- (1) Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:

a) Merkezin bilimsel araştırma, danışmanlık, yayın faaliyetlerini ve bu faaliyetlerle ilgili esasları kararlaştırmak.

b) Merkezin çalışmalarıyla ilgili plan ve programların hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlamak.

c) Merkezin yatırım ve plan tasarısını hazırlamak ve Rektörün onayına sunmak.

ç) Gerekli hallerde Merkezin faaliyetleriyle ilgili geçici çalışma grupları kurmak ve bunların görevlerini düzenlemek.

d) Yurt içi ve yurt dışındaki kamu ve özel kuruluşlarla ortaklaşa yürütülecek çalışmaların temel ilke, esas ve usullerini tespit etmek.

e) Müdürün iş planını onaylamak ve denetlemek.

f) Müdürün, Merkezin yönetimi ile ilgili getireceği konuları değerlendirerek karara bağlamak.

g) Kaynak ve araç-gerecin ve zamanın araştırıcılar tarafından kullanılması ve paylaşılması, programlanması hakkında yöntemler geliştirerek, bu yöntemler hakkında karar vermek.

ğ) Merkez bünyesinde yürütülecek her türden eğitim faaliyetlerini planlamak, yürütmek ve sonuç raporunu incelemek.

h) Çalışmalarla ilgili görevlendirmeleri karara bağlamak ve Rektöre sunmak.

ı) Merkezde yer alacak birimlerin belirlenmesini ve bu birimlerde çalışacak personelin alımı veya görevlendirilmesi teklifleri konusunda Müdür ile birlikte karar vermek.

Danışma Kurulu

MADDE 12- (1) Danışma Kurulu; Müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile Merkezin faaliyet alanlarıyla ilgili bilimsel ve teknolojik araştırma ve uygulamalarla doğrudan ilgisi olan, sahip olduğu birikim ve deneyimlerinden yararlanılabilecek Üniversite içi veya dışındaki kişiler arasından Yönetim Kurulunun önerisi üzerine üç yıllık süre için Rektör tarafından görevlendirilen en az beş en çok otuz üyeden oluşur. Danışma Kurulu, Müdürün başkanlığında yılda en az bir kez toplanır.

Danışma Kurulunun görevleri

MADDE 13- (1) Danışma Kurulunun görevleri şunlardır:

a) Üniversitenin, çevre ve iklim değişikliği konusundaki bilimsel ve teknolojik potansiyelinin artırılmasında Merkezin işlevleriyle ilgili olarak her türlü öneriyi sunmak; alınacak tedbirler ve yapılacak uygulamalar hakkında görüş bildirmek.

b) Sanayi kuruluşları ile diğer bilimsel ve teknolojik kuruluşlarla iş birliği ortamının oluşturulup geliştirilmesine katkıda bulunacak görüşlerini bildirmek.

c) Üniversite dışı finansal kaynakların değerlendirilmesi konusunda görüş bildirmek ve bu yönde girişimlerde bulunulması için öneriler geliştirmek.

ç) Merkezin amaç ve faaliyet alanlarıyla ilgili uzman kişilerin görüş ve düşüncelerinin alınmasına imkân sağlamak.

d) Merkezin ulusal ve uluslararası bağlantılarını kolaylaştırmak üzere diğer üniversitelere bağlı merkezler, sanayi ve ilgili kamu kurumları arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamak konusunda görüş ve önerilerde bulunmak.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Personel ihtiyacı

MADDE 14- (1) Merkezin akademik, teknik ve idari personel ihtiyacı, 2547 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre Rektör tarafından görevlendirilen personel tarafından karşılanır.

Hüküm bulunmayan haller

MADDE 15- (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde 2547 sayılı Kanun ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 16- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 17- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gebze Teknik Üniversitesi Rektörü yürütür.