| 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporları |
Şirketin faaliyetleri kapsamında kullandığı araçlar için ihalesi yapılan taşıt tanıma sistemli motorin alımında, otomasyon sisteminin kurulmadığı ve akaryakıt alan araçların kontrolünü sağlayacak şeffaf bir kayıt sisteminin oluşturulmadığı görülmüştür. Şirket tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesi kapsamında açık ihale usulü ile taşıt tanıma sistemli motorin alım ihalesi yapılmış ve 17.05.2021 tarihinde sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme eki Teknik Şartnamenin “Genel şartlar” başlıklı 5’inci maddesinde, Şirket tarafından verilen araç listesindeki araçlara teknik şartnamede belirtilen hususlara uygun olarak firma tarafından taşıt tanıma sistemi takılacağı, akaryakıtın sadece taşıt tanıma sistemi olan araçlara teslim edileceği, ancak araç değişikliği olması halinde yeni araçlara, taşıt tanıma sistemi takılıncaya kadar Şirketin onayı ve akaryakıt teslim fişi ile akaryakıt teslim edilebileceği; “Taşıt tanıma sistemine ilişkin asgari teknik özellikler” başlıklı 6’ncı maddesinde ise ihale kapsamında kurulacak olan taşıt tanıma sisteminin; akaryakıt verilen taşıt ile ilgili bilgileri sunma imkânının olması, yakıt ikmalinin, nerede hangi günde ve saatte yapıldığı bilgisini vermesi, sisteme kayıtlı olmayan hiçbir araca yakıt ikmali yapılmaması ve günlük akaryakıt tüketimi ile ilgili bilgileri internet üzerinden günlük takip edebilme imkânı sunması gibi özellikler taşıması gerektiği belirtilmiştir. Yapılan incelemede, Şirketin, taşıt tanıma sistemli motorin alımı ihalesinin teknik şartnamesinde belirtilen özellikleri taşıyan bir otomasyon sisteminin yüklenici tarafından kurulmadığı, araçlara akaryakıt ikmalinin akaryakıt teslim fişi ile gerçekleştirildiği, yakıt ikmalinin, hangi araca, ne miktarda, hangi gün ve saatte yapıldığı bilgisinin otomasyon sistemi üzerinde üretilmediği; ayrıca akaryakıt firmasına verilen araç listesi dışında başka araçlara da akaryakıt ikmali yapıldığı, ancak ilgili ödeme evrakları ekinde, söz konusu bu araçlar için Şirket tarafından verilmiş bir onay belgesinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu itibarla, yüklenici tarafından teknik şartnamede belirtilen otomasyon sisteminin kurulmaması ve Şirketin izlemesine açılmaması, taşıt tanıma sistemi kapsamında hangi araçlara ne zaman akaryakıt ikmali yapıldığı ile ilgili olarak Şirket için kontrol zafiyeti oluşturmaktadır. Yüklenicinin idari ve teknik şartnamede belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmemesi ise ihale edilen işin eksiksiz yerine getirilmesi noktasında, Şirkete karşı sorumluluğunu doğurmaktadır. Her ne kadar Şirket, yüklenici firmaya yerine getirmediği yükümlülüğe ilişkin yazılı olarak bildirimde bulunduklarını, yüklenici firmanın da, Adana sınırları içinde mevcut istasyonları haricinde ……bayisi bulunmadığı için taşıt tanıma sistemi verilmesine ihtiyaç doğmadığını, bu hususta herhangi bir şekilde kamu zararı doğmayacağını firma olarak taahhüt ettiklerini, firmalarından yapılan akaryakıt alımlarında oluşabilecek tereddütlere karşı kendi otomasyon sistemlerini Şirketin kullanımına sunarak yapılan satışların teyidini alabileceklerini bildirdiğini belirtmekte ise de; 4734 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde teknik şartname, ihale dokümanının bir parçası olarak belirtilmiş, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğinin idari ve teknik şartnamelerde belirtileceği düzenlenmiştir. Bu şekilde yüklenici firma mal veya hizmeti, teknik ve uygulamaya dönük her türlü özelliklerini tereddütte yer bırakmayacak şekilde açık ve anlaşılır bir biçimde tarif eden teknik şartnameye göre teslim etmek durumundadır. Dolayısıyla ihale edilen mal veya hizmet alımı için teknik şartmamede belirtilen her bir özellik yükleniciler için yerine getirilmesi gereken bir yükümlülük ve aynı zamanda bir maliyet unsurudur ve ihale aşamasında fiyat tekliflerini teknik şartnameye dayalı olarak belirlemektedirler. Bulguya konu edilen hususta Şirket ihale aşamasında, akaryakıt alımları ile ilgili olarak kendileri tarafından verilen araç listesindeki araçlara teknik şartnamede belirtilen hususlara uygun olarak yüklenici firma tarafından taşıt tanıma sistemi takılmasını ve bu kapsamda kurulacak olan taşıt tanıma sistemine ilişkin bir yazılımın da akaryakıt verilen taşıtlar ile ilgili şartnamede belirtilen bilgileri Şirketin bilgisine sunmasını öngörmüş iken yüklenici firma bu yükümlülüğü yerine getirmemiştir. Bu itibarla Şirketin, yüklenicinin yerine getirilmeyen yükümlülüklerine ilişkin müeyyideleri uygulaması gerekmektedir. |
