Taşınmazların Tahsisi İşlemlerine İlişkin Hatalı Uygulamalar Bulunması (Sayıştay)

Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazlardan bazılarının mevzuat hükümlerine aykırı olarak derneklere tahsis edildiği, belediye meclis kararı olmaksızın encümen kararıyla tahsis edildiği ve 25 yılın üzerinde bir süre ile tahsis edildiği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda taşınmaz tahsisine ilişkin genel hükümlere yer verilmiş ve ilgili kanunlardaki özel hükümler saklı tutulmuştur. Yine aynı şekilde 10.10.2006 tarihli ve 26315 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’te de, özel hükümlerin 5018 sayılı Kanun’un 47’nci maddesine göre öncelikle uygulanacağı ifade edilmiştir. Dolayısıyla belediyelerin tahsis işlemlerinde öncelikle 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümleri uygulanacak; burada hüküm bulunmayan hallerde ise 5018 sayılı Kanun’un 47’nci maddesi ve ilgili Yönetmelik hükümleri doğrultusunda işlem tesis edilecektir.

5393 sayılı Kanun’un 18’inci maddesinin (e) fıkrasında, taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermenin belediye meclisinin görev ve yetkisinde olduğu belirtilmiştir.

Anılan Kanun’un “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; (…)

c) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.

d ) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.”

hükmü bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre, belediyeler kendilerine ait taşınmazları meclis kararı ile aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilecektir.

Yapılan inceleme sonucunda;

– Belediyeye ait aşağıdaki tabloda gösterilen taşınmazların mevzuata aykırı olarak meclis kararı olmaksızın encümen kararıyla tahsis edildiği,

Tablo 19: Encümen Kararıyla Tahsis Edilen Taşınmazlar

–Mevzuat hükümleri gereği, belediye taşınmazlarının sadece asli görev ve hizmetlerinde kullanmak üzere mahalli idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilmesi mümkün iken aşağıdaki tabloda gösterilen taşınmazların mevzuata aykırı olarak derneklere tahsis edildiği,

Tablo 20: Derneklere Tahsis Edilen Taşınmazlar

– Belediye mülkiyetindeki Sakarya Mahallesi 1493 ada 332 parsel ile 1269 ada 26 parselde kayıtlı taşınmazların 04.06.2014 tarihli ve 82 numaralı Belediye Meclis Kararı ile İlçe Sağlık Müdürlüğüne mevzuata aykırı olarak 25 yılı aşan süre ile 29 yıllığına tahsis edildiği,

– 22.06.2021 tarih ve 320 numaralı Encümen Kararı ile Sahilkent Mahallesi 1000 Ada 1000 Parselde kayıtlı Belediye mülkiyetindeki taşınmazın Ayvalık Gücü Spor Kulübüne süresiz tahsis edildiği,

tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, Belediyenin taşınmazlarını yukarıdaki maddelerde ayrıntısı belirtildiği şekilde tahsis etmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Taşınmazların meclis kararı ile aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devretmesi veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis etmesi gerekmektedir.